tag:blogger.com,1999:blog-69007548712322540752024-03-11T10:19:15.247+01:00Documentos literarios en antigua lengua catalana (según Bofarull)COLECCIÓN DE DOCUMENTOS INÉDITOS DEL ARCHIVO GENERAL DE LA CORONA DE ARAGÓN,
PUBLICADA DE REAL ORDEN POR SU CRONISTA
D. PRÓSPERO DE BOFARULL Y MASCARÓ.
TOMO XIII.
Barcelona:
En la imprenta del archivo.
1857.
DOCUMENTOS LITERARIOS
EN
ANTIGUA LENGUA CATALANA
(SIGLOS XIV y XV)
PUBLICADOS DE REAL ORDEN
POR
D. PRÓSPERO DE BOFARULL Y MASCARÓ,
Cronista de la Corona de Aragón.
BARCELONA
1857. Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.comBlogger104125tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-21838521591548984382024-02-27T15:24:00.004+01:002024-02-27T15:24:57.853+01:00Lexique roman, Index<p> <span style="font-family: verdana; font-size: large;">// Index:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ab.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ab</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ac.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ac</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ad-adait.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ad</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ae-af-aer.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ae - af</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ag-aganda.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - ag</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ai-ais.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - ai</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-al-.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - al</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-a.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - am</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-an.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - an</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-ap-aparat.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ap</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-aq-ar-aquilo.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - aq - ar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/12/lexique-roman-as.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - as</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-at.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - at</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-auca.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - au</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-avar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - av</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-aym-ayzeiar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ay</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-azar-azur.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - az</a><br /><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-b.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - b</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-be.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - be</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-biais-bizon.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman biais bizon</span></a></p><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-blanc-blos.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman blanc blos</a><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-boas.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - boas - boya</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-brac.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - brac - bruzac</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-caber.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - caber</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-cap-kap.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - cap, kap</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-capella.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - capella</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-cas.html" rel="nofollow" target="_blank"><span>lexique roman - cas</span></a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-castelh-castelhs-castels.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - castelh</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-castiar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - castiar</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-ceba.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ceba</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-ces-ses.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ces - ses - ceu</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-cha.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - cha</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-clamar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - clamar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-climax.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - climax</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-cobeitos-cubitos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - cobeitos -cubitos</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-coca-cocha.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - coca, cocha</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-compactio.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - compactio</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-conte.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - conte</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-copia.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - copia</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-coralh.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - coralh</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-corona.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - corona</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-cors.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - cors</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-creat.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - creat</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-d-dacita.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - d, dacita</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/01/lexique-roman-de.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - de</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-debanar-delir.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - debanar - delir</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-demezida-deus-dieus.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - demezida - deus - dieus</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-devi-devin.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - devi - devin</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-devendalh-devendaill.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - devendalh - devendaill</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dia.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dia</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexiquer-roman-diable-diabol-diptamni.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - diable, diabol, diptamni</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-diptonge-predit.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - diptonge - predit</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-disciple-dol.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - disciple - dol</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dol-adolzar-adoussar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dol - adolzar - adoussar</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-don-donpn-adomesgar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - don - donpn - adomesgar</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-donc-dunc-doncas.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - donc, dunc, doncas</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dorc-dormir-entredormir.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dorc - dormir, entredormir</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dorn-dui-duy.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dorn - dui, duy</a><br /></span><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-doas-duire-durre.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - doas - duire, durre</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-duptar-doptar-redoptable.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - duptar, doptar - redoptable</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dur-perdurablamen.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dur - perdurablamen</a><br /><br /></span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-dyaforozis-dyeresis.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - dyaforozis - dyeresis</a><br /><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-e-ebdomadier.html" rel="nofollow" target="_blank">Lexique roman - e - Ebres</a><br /></span><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-ebriac-ebriaic-embriaic.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - ebriac - ebriaic - embriaic</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-ecclesiastic-gleisargue.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - ecclesiastic - gleisargue</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-echo-eira.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - echo - eira</a><br /></span><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-eis-eps-eissa-epsa.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - eis, eps, eissa, epsa</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-eissam-aysam-isam-eissuc.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - eissam - aysam - isam - eissuc</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-el-elh-aquil-aquilh.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - el - elh - aquil - aquilh</a><br /><br /></span><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-elambic-emblausir.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - elambic - emblausir</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-embolisme-ransonar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - embolisme - ransonar</span></a></div></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-en.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - en</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-enap-endros.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - enap - endros</span></a></div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><br /></span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-engan-epyzeuzis.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - engan - epyzeuzis</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-equitat-equivalent.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - equitat - equivalent</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-erdre-escala.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - erdre - escala</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-escamal-decortigar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - escamal - decortigar</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-escosa-escuelh.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - escosa - escuelh</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esculpir-esmerillo.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esculpir - esmerillo</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esmeutir-espadelar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esmeutir - espadelar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-especia-despers.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - especia - despers</a><br /><br /></span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esperit.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esperit - sospirar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esperma-espeuta.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esperma - espeuta</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-espia-espleyar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - espia - espleyar</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esponcio-esporge.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esponcio - esporge</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esporle-escumar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esporle - escumar</a><br /></span><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esquelha-esquella-assaget.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esquelha - esquella - assaget</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-esser.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - esser</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-essil-estalvar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - essil - estalvar</a><br /><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-estam-estanhar.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - estam - estanhar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-estar-istar-star.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - estar - istar - star</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-estat-costellatio.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - estat - costellatio</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-estenher-estoc.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - estenher - estoc</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-estoci-estradier.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - estoci - estradier</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-etat-edat-arcivescal.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - etat - edat - arcivescal</a><br /><br /></span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-evol-exemplificatiu.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - evol - exemplificatiu</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-exsequias-exequias-eya.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - exsequias - exequias - eya</a><br /><br /><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-fabla-faula.html" rel="nofollow" target="_blank">lexique roman - fabla, faula</a></span></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-fabre-faidir.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - fabre - faidir</span></a></div><div><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2024/02/lexique-roman-faina-falgueira.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">lexique roman - faina - falgueira</span></a></div><div><br /></div>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-18883754110890499782023-10-19T17:50:00.003+02:002024-02-27T18:37:01.789+01:00Sirventes divers. (60)<p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes divers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Index:<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/cominal-vielh-flac-playdes-garin-apchier.html" rel="nofollow" target="_blank">I, cominal, vielh, flac, playdes</a><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-mos-cominals-fai-ben-parer.html" rel="nofollow" target="_blank">II, mos cominals fai ben parer</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-comtor-d-apchier-rebuzat.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Comtor d' Apchier rebuzat,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-ancmais-tan-gen-no-vi-venir-pascor.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Ancmais tan gen no vi venir pascor,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-reis-pus-vos-de-mi-chantatz.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Reis, pus vos de mi chantatz,</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vergoigna-aura-breument-nostre-evesque-cantaire.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI, Vergoigna aura breument nostre evesque cantaire,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-mout-mi-plai-quan-vey-dolenta.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Mout mi plai quan vey dolenta</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-m-es-quan-vey-camjar-lo-senhoratge.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Belh m' es quan vey camjar lo senhoratge,</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-guerra-e-trebalh-vei-et-afan.html" rel="nofollow" target="_blank">IX, Guerra e trebalh vei et afan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/x-quan-lo-dous-temps-d-abril.html" rel="nofollow" target="_blank">X, Quan lo dous temps d' abril</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-sirventes-e-chansos-lais.html" rel="nofollow" target="_blank">XI, Sirventes e chansos lais</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-ar-faray-sitot-no-m-platz.html" rel="nofollow" target="_blank">XII, Ar faray, sitot no m platz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-ara-farai-no-m-puesc-tener.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Ara farai, no m puesc tener,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-no-m-agrad-iverns-ni-pascors.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, no m agrad iverns ni pascors</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-d-un-sirventes-far-ai-gran-talen.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, D' un sirventes a far ai gran talen,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/de-nuilla-ren-non-es-tan-grans-cardatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, De nuilla ren non es tan grans cardatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-tans-ricx-clergues-vey-trasgitar.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, Tans ricx clergues vey trasgitar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/per-espassar-ira-dolor-ay-dins-mon-cor.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Per espassar l' ira e la dolor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-joan-fabre-yeu-ai-fach-un-deman.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, Joan Fabre, yeu ai fach un deman</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-messonget-un-sirventes.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Messonget, un sirventes</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-pus-chai-la-fuelha-del-garric.html" rel="nofollow" target="_blank">XXI, Pus chai la fuelha del garric</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxii-belha-m-es-la-flors-d-aguilen.html" rel="nofollow" target="_blank">XXII, Belha m' es la flors d' aguilen,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiii-chantarai-d-aquetz-trobadors.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIII, Chantarai d' aquetz trobadors</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiv-pus-mos-coratge-s-esclarzis.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIV, Pus mos coratge s' esclarzis</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxv-auiatz-de-chan-com-enans-se-meillura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXV, Auiatz de chan com enans se meillura,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-m-es-quan-vey-pels-vergiers-e-pels-pratz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVI, Belh m' es quan vey pels vergiers e pels pratz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxvii-no-m-laissarai-per-paor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVII, No m laissarai per paor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxviii-sirventes-vuelh-far.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVIII, Sirventes vuelh far</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxix-greu-m-es-durar.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIX, Greu m' es a durar,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxx-ieu-ai-ja-vista-manhta-rey.html" rel="nofollow" target="_blank">XXX, Ieu ai ja vista manhta rey</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/qui-se-membra-del-segle-passatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXI, Qui se membra del segle qu' es passatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxii-lo-segle-m-es-camjatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXII, Lo segle m' es camjatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/per-lo-mon-fan-los-uns-dels-autres-rancura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIII, Per lo mon fan l' us dels autres rancura</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxiv-del-tot-vey-remaner-valor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIV, Del tot vey remaner valor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxv-un-sirventes-fas-en-luec-de-jurar.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXV, Un sirventes fas en luec de jurar,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxvi-falsedatz-e-desmezura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVI, Falsedatz e desmezura</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ticx-hom-que-greu-ditz-vertat-e-leu-men.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVII, Ricx hom que greu ditz vertat e leu men,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxviii-li-clerc-si-fan-pastor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVIII, Li clerc si fan pastor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxix-per-folhs-tenc-polles-e-lombartz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIX, Per folhs tenc Polles e Lombartz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xltos-temps-azir-falsetat-et-enjan.html" rel="nofollow" target="_blank">XL. Tos temps azir falsetat et enjan,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xli-tals-cuia-be-aver-filh-de-s-espoza.html" rel="nofollow" target="_blank">XLI, Tals cuia be Aver filh de s' espoza,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlii-pus-ma-boca-parla-sens.html" rel="nofollow" target="_blank">XLII, Pus ma boca parla sens</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliii-qui-ve-gran-maleza-faire.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIII, Qui ve gran maleza faire</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliv-tartarassa-ni-voutor.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIV, Tartarassa ni voutor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlv-tot-atressi-com-fortuna-de-ven.html" rel="nofollow" target="_blank">XLV, Tot atressi com fortuna de ven</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvi-tan-son-valen-nostre-vezi.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVI, Tan son valen nostre vezi,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvii-razos-es-qu-ieu-m-esbaudey.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVII, Razos es qu' ieu m' esbaudey,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlviii-un-sirventes-novel-vuelh-comensar.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVIII, Un sirventes novel vuelh comensar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlix-una-cieutat-fo-no-sai-quals.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIX, Una cieutat fo, no sai quals,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/l-pus-peyre-d-alvernhe-chantat.html" rel="nofollow" target="_blank">L. Pus Peyre d' Alvernhe a chantat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/li-l-autre-jorn-m-en-pugiey-al-cel.html" rel="nofollow" target="_blank">LI, L' autre jorn m' en pugiey al cel,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lii-de-sirventes-aurai-gran-ren-perdutz.html" rel="nofollow" target="_blank">LII, De sirventes aurai gran ren perdutz,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-gran-dreg-son-maint-gran-seignor-del-mon.html" rel="nofollow" target="_blank">LIII, Ab gran dreg son maint gran seignor del mon</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liv-per-tot-so-c-om-sol-valer.html" rel="nofollow" target="_blank">LIV, Per tot so c' om sol valer</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lv-qui-ha-talen-de-donar.html" rel="nofollow" target="_blank">LV, Qui ha talen de donar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lvi-mon-sirventes-tramet-al-cominal.html" rel="nofollow" target="_blank">LVI, Mon sirventes tramet al cominal</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blog-post_20.html" rel="nofollow" target="_blank">LVII, Cristias vey perilhar Per colpa dels regidors,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lviii-qui-m-disses-non-dos-ans.html" rel="nofollow" target="_blank">LVIII, Qui m disses, non a dos ans,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/fortz-guerra-fai-tot-lo-mon-guerreiar.html" rel="nofollow" target="_blank">LIX, Fortz guerra fai tot lo mon guerreiar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lxvertatz-es-atras-tirada.html" rel="nofollow" target="_blank">LX, Vertatz es atras tirada</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cominal, <a href="https://aguelosebeta.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">vielh</a>, flac, playdes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/12/fuster-jordi-pujol.html" rel="nofollow" target="_blank">Paubre d' aver</a> et escas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz malvatz sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que del respondre sui las;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l vostra cavalaria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra tota ad un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant er so denan detras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' avol bo e 'l bo malvas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc un bon mot non fezes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non i agues dos malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ie us tolrai vostre ses,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon chan ab que us fermiatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar chantatz ab vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l comtessa m' en chastia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ten Beders e Burlas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ditz que vos rebuzas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc sagramen non tengues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tornel, quant l' avias;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni nul temps ver non disses,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si mentir non cuidavas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anas queren tot dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om se fi, e qui se fia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenetz lo taulier e 'ls datz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del joc sabetz assatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ie us tolia Vivares,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' Argentiera e 'l Solas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lor comtes mans orbes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mezures vos hom lo vas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quant Ponstorstz vos payssia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Sanh Laurens vos vestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Siatz totz paubres e ras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sieus es enquer, si us plas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avetz tan de mal pres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras e d' aissi entras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non sai cum vos tolgues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l pe no us toli o 'l nas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O 'ls huelhs, o no us aussizia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no fos la confrairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Chassier e de Carlas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab los pecols anaras.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Garin d' Apchier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">II.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos Cominals fai ben parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si 'l saubes dire ni far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So qu' a mi degues enuiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el en faria son poder;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas jovens e poders li falh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paubreira e veillors l' assalh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' al guerrier non fai paor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non a amic ni senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no 'l tenha per enueyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan quant ditz nostras tensos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' ieu lo vuelh ben dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el vuelha tolre mon chantar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non er qu' ilh don' a manjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l vuelha albergar un ser;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas metray lo chan din serralh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el soven trembl' e badalh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la verchieira de sa sor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vendet de son gay maint pastor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lai vivia ab sos lairos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Emblan las fedas e 'ls moutos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc ab armas non sap valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom meinz, tant s' en volgues lauzar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni als guerriers, mas ab parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No saup hom meinz de dan tener;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas soven mov guerra et assalh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sels que an croz e sonalh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don mil monge dins refeitor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pregan, ploran, nostre senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en Ponstortz e 'n Sanz Laurens fos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si cum es vielhs e sofraitos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leialtat sol molt mantener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetat totz temps blasmar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas al tornei la i vim laissar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del tot metr' en non chaler;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que ditz lo par de Neralh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que home que nafre e talh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prenda son lige senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni qu' el toilla castel ni tor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l deu mantener nulhs homs pros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el no 'l mante ni 'n randos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja nulh marit non cal temer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lui, ni sa molher gardar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo pot laissar domneiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et estar ab leys a lezer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quals qu' el de bois vil entalh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deboissar lo pot d' aital talh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses pel, ses carn e ses color</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ses joven e ses vigor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' ome qu' es d' aital faysos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu esser maritz gelos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Garin d' Apchier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">III.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comtor d' Apchier rebuzat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pos de chan vos es laissat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Recrezut vos lays e mat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luenh de tota benanansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vencut, de guerra sobrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comtor, mal encompanhat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab pauc de vi e de blat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plen d' enuey e de carn ransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aisi prenc de vos comjatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois may de mi no chantatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del vostre vielh barat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de vostra vielha pansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del nas tort, mal talhat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del veser biaisat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tal vos a dieus tornat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' anas co escut e lansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be us a breujat lo corril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monlaur que tenias per vil, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de may tro qu' en abril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos fay estar en balansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non aves senhoril,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant aut son dur cor apil!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja us trobon en plan mil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m pren de vos pezansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Can vos clavon lo cortil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sil que us son deus lo capil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tornat de brau humil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tout chant et alegransa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' anc raubes loc mongil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara us faitz dire a mil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus e l' orde clergil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos a tout pretz et onransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pos de chantar em al som</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aiss' ie us desampar lo nom;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot vostr' argen torn en plom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostr' afar desenansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilhet pus blanc d' un colom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be us menon de tom en tom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no sabetz qui ni com;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tart seres mais reis de Fransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Cominal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ancmais tan gen no vi venir pascor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el ve guarnitz de solatz e de chan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz de guerra e de mazan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz d' esmay e de paor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz de gran cavalairia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz d' una gran manentia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tals sol pro cosselhar e dormir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ara vay gent bras levat aculhir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey que boyer e pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Van si marrit q' us no sap vas o s' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E belh quan vey que 'l ric baro metran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So don eron avar e guillador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ara dara tals que cor non avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E montara 'l pages qu' aunir solia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que grans guerra, quant hom no i pot gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai mal senhor vas los sieus afranquir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab nulha gent no trob om tan d' amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tan de fe, segon lo mieu semblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com ab los sieus, que ja no falhiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En nulha re, sol qu' om no falha lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a senhor qu' els sieus forsa e gualia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non pot hom fe portar ni senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ab los sieus qui los sap gen baillir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pot hom lo sieu gardar e conquerir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El mon non a thesaurs ni gran ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si' aunitz, sapchatz qu' ieu prez un guan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan tost mor, mas non o sabon tan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avols cum bos; e vida ses valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pretz meyns que mort, e pretz mais tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Honor e pretz qu' aunida manentia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar selh es folhs que se fai escarnir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selh savis que se fai gen grazir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pro comte de Tolza mon senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prec que 'l membre qu' il valc ni qu' il tenc dan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que valha a cels que valgut l' an, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sian ric per lui bon servidor; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el savis dis que cel qui be volria </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esser amatz, ames be ses bauzia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car qui be vol baissar ni frevolhir </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos enemics, bos amics deu chauzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bernard Arnaud de Montouc.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">V.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis, pus vos de mi chantatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trobat avetz chantador;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan me faitz de paor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m torn a vos forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E plazentiers vos en son:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' aitan vos ochaizon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ueymais laissatz vostre fieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m mandetz querre los mieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no soy reis coronatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni hom de tan gran ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que puesc' a mon for, senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Defendre mas heretatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vos, que li Turc felon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Temion mais que leon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis e ducx, e coms d' Angieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sufretz que Gisors es sieus!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fuy vostre juratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E conoissi ma folor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tant caval milsoudor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tant esterlis pezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Donetz mon cosin Guion;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So m dizon siey companhon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps segran vostr' estrieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol tant larc vos tenga dieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be m par, quan vos diziatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu soli' aver valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m laysassetz ses honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys que bon me laysavatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero dieus m' a fag tan bon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entr' el Puey et Albusson</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Puesc remaner entr' els mieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no soi sers ni juzieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher valens et honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m' avetz donat alhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no m sembles camjador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ves vos m' en fora tornatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas nostre reis de saison</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rend Ussoir' e lais Usson;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l cobrar es me mot lieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu n' ai sai agut sos brieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu soi mot entalentatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos e de vostr' amor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms, que us fes tan d' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Engolmes n' es gen pagatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que Tolvera e la mayson,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A guiza de larc baron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li donetz, qu' anc non fos grieus;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So m' a comtat us romieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis, hueymais me veiretz pron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tal dona m' en somon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cui soi tan finamen sieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz sos comans m' es lieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Dauphin d' Auvergne.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergoigna aura breument nostre evesque cantaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol veigna lo legatz que non tarzara gaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E farem denan lui los sirventes retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O pels mieus o pels sieus lo cuig de l' orden traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc mieils non o conquis lo seigner de Belcaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol dieus gart lo legat que per aver no s vaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no s vaira 'l legatz e vol gardar dreitura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades nos ostara sa falsa creatura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alverne, be us garnic de gran mal' aventura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui 'l fetz governador de la sainta escriptura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be s pot meravillar qui conois sa figura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cossi s' ausa vestir de sainta vestidura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li vestiment son saint, mas fals' es sa persona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum cel que rauba e tol e pren, e ren non dona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vai guerra mesclan plus que 'l Turcs de Mairona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E saup mieils prezicar la comtessa d' Artona;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fos nostre vezis lo legatz de Narbona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais non portera anel ni crossa ni corona.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc tan fals coronat non ac en esta terra;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grans meravilla es cum tota gens non erra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nuills hom son amic ses aver non sosterra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan pot tant donar, costa il mil solz la bera;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab deniers dels mortz alonga al rei sa guerra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan l' azire dieus cum el ama Englaterra.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Englaterra ama el ben e fai gran fellonia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lo reis l' a cregut de mais qu' el non avia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant el li promes que del frair' el creiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fetz li frangner Mausac, quan lo reis lo tenia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal portara honor al rei ni seignoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois no la porta a dieu ni a sa preueiria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' evesques me dis mal segon sa fellonia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu li port ades honor e cortesia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas s' ieu dir en volgues so qu' ieu dir en sabria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El perdria l' evescat et ieu ma cortesia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Dauphin d' Auvergne.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout mi plai quan vey dolenta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La malvada gent manenta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab paratge mov contenta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m plai quan los vey desfar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De jorn en jorn vint o trenta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls trop nutz ses vestimenta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E van lur pan acaptar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' ieu ment, m' amia m menta.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas a costum de trueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de gent viure s' enueia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant en gran ricor pueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' aver lo fai folleiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que 'l deu hom la tremueia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totas sazos tener vueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l deu del sieu despensar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E far sufrir vent e plueia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui son vilan non aerma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En deslialtat lo ferma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' es fols qui be no 'l merma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo vetz sobrepuiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vilas, pus si conferma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En tan ferm loc si referma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De maleza non a par,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot quan cossec aderma.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja vilan non deu hom planher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l vetz bras o camba franher</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ren de sos ops sofranher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vilan, si dieus m' ampar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cel que pus li pot tanher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per planher ni per complanher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nuls hom no 'l deu ajudar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans deu lo fag refranher.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rassa, vilana tafura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plena d' enjan e d' uzura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' erguelh e de desmezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur faitz non pot hom durar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieu geton a non cura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E leialtat e drechura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adam cuion contrafar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus lur don mal' aventura!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey camjar lo senhoratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls viels laisson als joves lurs maizos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quascus pot laissar en son linhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitans d' efans que l' us puesc' esser pros:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adoncs m' es belh qu' el segle renovelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mielhs que per flor, ni per chantar d' auzelh.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui dona ni senhor vol camjar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielh per jove ben deu renovelar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc dona pus capelaya,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha quan cavalier non a;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc si de dos drutz s' apaya,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha si avols hom l' o fa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc s' ama dins son castelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha mal' ha ops de fachelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc pos l' ennueion juglar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha quan trop vuelha parlar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves dona que sap honrar paratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves per bos fagz quan los fa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quant a adreg coratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vas bon pretz avol mestier non a;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan guarda son cors belh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves dona quan be s capdelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan no y cal devinar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab belh jovent se guart de mal estar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves es hom que lo sieu ben enguatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quant es ben sofraitos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan pro 'l costa ostatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quan fa estraguat dos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quant art l' arqua e 'l vaixelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai estorn e vouta e sembelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan li plai domneiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quan ben l' aman juglar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielhs es ricx hom quan re no met en guatge, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li sobra blat e vis e bacos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vielh lo tenc liura huous e formatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A jorn carnal si e sos companhos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vielh quan viest capa sobre mantelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vielh si a caval qu' om sieu apelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Viels es quan vol un jorn en patz estar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vielhs si pot guandir ses baratar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventesc port e vielh e novelh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Arnaut juglar, a Richart qu' el capdelh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ja thesaur vielh no vuelh' amassar, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab thesaur jove pot pretz guazanhar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra e trebalh vei et afan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sofrir a mant baron truan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pauc m' es del dol e menz del dan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m vueilh alegrar chantan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ab joi vauc et ab joi pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pensamens no m' enpacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sabers no m fai sofracha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De far un novel sirventes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra m plai, sitot guerra m fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amors e ma domna tot l' an;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar per guerra vei trair' enan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cortz e domnei, solatz e chan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra fai de vilan cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m plai guerra ben facha, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m plai quan la trega es fracha </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels Esterlins e dels Tornes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esterlins e Tornes camjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tollen e meten e donan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veirem de ill dui reis, ans d' un an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo menz croi, segon mon semblan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero 'l senhers coms, ducs, marques,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' a ben sa pegnora tracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas metre lo fan per gaicha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So dizon Gascon et Engles.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En breu veirem qual mais poiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sofrir lo maltrach e 'l mazan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant caval bai e mant ferran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veirem e mant elm e mant bran,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mant colp ferir demanes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant bratz, manta testa fracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant mur, manta tor desfacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant castel forsat et conques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges non crei Frances ses deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tengan lo deseret que fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tort a mant baron presan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero meravilha m don gran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del seinhor dels Aragones,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ab lor dan non destacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueis sai nos ades a pacha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Desmandat a coms, duc, marques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui s vuelha n' aia mal o bes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O enpacha, o desenpacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O bratz rotz, o testa fracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tan m' es del mort com del pres.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gay mi ten una bella res,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avinens, joves, ben facha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ab lei aital pacha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com an Pisan ab Genoes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo dous temps d' abril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa 'ls arbres secs fulhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls auzelhs mutz cantar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascun en son lati,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben volgr' aver en mi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poder de tal trobar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum pogues castiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las domnas de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mal ni dan no m' en pogues venir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu cugiey entre mil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una lial trobar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan cuiava sercar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totas an un trahi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan o atressi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Col laire al bendar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que demanda son par</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sas antas sofrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el mazans totz sobre lui no s vir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant an prim e subtil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur cor per enganar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' una non pot estar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sa par non gali;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys s' en gab e s' en ri,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan la ve folleiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui d' autruy afar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si sap tan gent formir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben es semblans qu' el sieu sapch' enantir. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selha que del fil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sos ops no pot far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad autra en fai filar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ja peior mati</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us qual de mal vezi;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so qu' avetz plus car</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos faran azirar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal ren abelhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de mil ans no vos poiretz jauzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si las tenetz tan vil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que las vulhatz blasmar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sempre us iran jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sobre las dens N Arpi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so qu' om ditz que vi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s fai a consirar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E saubran vos pregar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gent ab lur mentir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lurs enjans nulhs hom no s pot guandir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui en loc feminil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuia feutat trobar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben fai a castiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu dic qu' en loc cani</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vai ben sercar sai:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui vol comandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al milan ni baillar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos poletz per noyrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja us dels grans no m don pois per raustir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Rainartz d' Isengri</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s saup tan gent venjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo fetz escorjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E il det per escarnir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Capel e gans, com ieu fas quan m' azir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Donas, pois castiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us voletz de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amtas e dans vos n' aven a sufrir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pierre de Bussignac.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes e chansos lais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot quan suelh far ni dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja no 'n parlarai mais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar des que fui natz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi sui trebalhatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum pogues mi dons defendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels manens malvatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tot es niens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' aurs e l' argens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El vis e 'l fromens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai ves si atraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dona de mal aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' am e la bais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que 'l senhorey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot s' es de malvada ley.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jamais feutres ni gambais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Solatz, ni motz que fan rire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni torneys, on hom s' eslais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No seran prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Servitz ni honratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per elms ni per escutz fendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals temps es tornatz!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar s' etz belhs e gens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Larcx et avinens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non etz manens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vos valra gaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us fals d' avol aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas e putnais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Part vos non estey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab deniers que tenha e maney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era 'n faran colh e cais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m vau josta lor assire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las falsas, cui dieus abais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et er me vedatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo joys e 'l solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar conosc e sai entendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las lurs malvestatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys las avols gens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diran entre dens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu sui mal dizens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu, per mon paire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuiava lur traire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pel don lur nais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvestatz, e vey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per un lur en naisson trey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un pauc estan en bon plais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan si podon escondire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al prim que jovens las pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro qu' es aut montatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur pretz ves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pueys lo fan bas deyssendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab lur orretatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En fan per totz sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lurs drutz conoyssens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu serai lens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tornar al laire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m' en puesc estraire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totz malvatz fais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Porta qui las crey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E parec en la cub' al rey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges ab donas no m' irais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ja negus no s cossire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu per lur mal dir engrais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan suy iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan vey lur beutatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lay, on no s' eschay, despendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ay ajustatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitals motz cozens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur es grans sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E castiamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar quant aug retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La foudatz ni braire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cove que s biais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que no folley,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans fassa so que ben l' estey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mielhs mi vai qu' al rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que m melhur e non sordey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre de Bussignac.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar faray, sitot no m platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantar verses ni chansos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes en son joyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai qu' en seray blasmatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas del senhor suy servire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per nos suferc martir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en crotz deynhet morir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu no m tem de ver dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vey qu' el temps s' es camjatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls auzelletz de lurs sos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paratges que chai jos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vilas coutz son prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clercx e Frances cuy azire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu per ver vey dregz delir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E merces e pretz veuzir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus m' en do so qu' ieu 'n dezire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es grans lur cobeytatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dreytura n' es al jos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et enjans e tracios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es dreitz per elhs apellatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don pretz, dos, solatz e rire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Franh, e vezem car tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los malvatz que ges servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non podon dieu ni ver dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu suy al cor iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aissi s pert ad estros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sofracha d' omes bos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquest segle ves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vey qu' hom met en azire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drechura per fals mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l tort ans qu' el drech escrir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mals enans qu' el bes dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joglars, ben son desamatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La flor dels valens baros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuy cortz, dompneyars e dos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plazion joys e solatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er, si re als voletz dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos pessaran descarnir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja no 'ls pot abellir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aver aver lur tolh rire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo valens coms, sens fench dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mante pretz e s fa grazir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Astarac, e 'l platz servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E donar e joy e rire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Anelier de Toulouse.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara farai, no m puesc tener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes en est son gay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab bos motz leus per retener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot chantar cum sol no m play;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar li ric son tan non chalen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el pretz ne perdon d' aquest mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar cobeytatz los vay vensen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don proeza s bayssa e s cofon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aras no ven a plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joys ni deportz ni pretz veray,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans creys malvestatz per ver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetatz contra ver vay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paratges pren aunimen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vilas coutz on totz be s fon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tan son ples de mal talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot bon fag de lor s' escon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui vol de lor grat aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Er ses merce ab cor savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fara tot fach per aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que n' aya, que pueys n' er may</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Honratz e tengutz per paren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sia vengutz no sai don;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er non es prezatz hom valen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non a pro de que s' aon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas us enfans cobra poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es a paratge lums e ray,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ses elh no pogra valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans er al bas per tos temps may,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant a pres gran honramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De selhs de qui fetz planqua e pon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eychanple tal qu' ab cor temen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son Frances, quar tan prop li son.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don prec Ieshu Crist que poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li don e qu' el garde, si 'l play,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que clercx no 'l puescon dan tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab fals prezicx totz ples d' esglay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tant es grans lur trichamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el fuecx enfernals plus preon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ardran, quar volon tant argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' hom peccaire fan cast e mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A la gleiza falh son saber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vol los Frances metre lay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On non an dreg per nulh dever,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gieton cristias a glay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lengatge sens cauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar volon lo segle redon;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero en camp clercx non aten,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas de perdon daran un mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo coms a laus de tota gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Astarac, e s' espenh amon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son pretz, et a en dar talen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E flac cor ab luy no s' apon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Anelier de Toulouse.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' agrad' iverns ni pascors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni clar temps ni fuelhs de guarricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mos enans me par destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E totz mos magers gaugz dolors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son maltrag tug mei lezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dezesperat mei esper;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si m sol amors e dompneys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tener guay plus que l' aigua 'l peys;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus d' amdui me sui partitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum hom eyssellatz e marritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot' autra vida m sembla mortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot autre joy desconortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus d' amor m' es falhida 'l flors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dous frug e 'l gras e l' espicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don jauzi' ab plazens predicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pretz m' en sobrav' et honors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m fazia entr' els pros caber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era m fai d' aut en bas chazer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si no m sembles fols esfreys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc flama tan tost non s' esteys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu for' esteyns e relenquitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E perdutz en fagz et en digz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo jorn que m venc lo desconortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no m merma, cum que m' esfortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero no m comanda valors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si be m sui iratz et enicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu don gaug a mos enemicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan qu' en oblit pretz ni lauzors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ben puesc dan e pro tener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai d' irat jauzens parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai entr' els Latis e 'ls Grezeis:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l marques, que l' espaza m ceis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerreye lai blancs e droguitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc pus lo mons fo bastitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fes nulha gens tan d' esfortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum nos, quan dieus nos n' ac estortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhas armas, bos feridors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Setges e calabres e picx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E traucar murs nous et anticx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E venser batalhas e tors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vey et aug, e non puesc vezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ren que m puesc' ad amor valer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vauc sercan ab rics arneys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerras e coytas e torneys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don sui, conquerenz, enrequitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus joys d' amor m' es falhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz lo mons me par sol uns ortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mos chans no m' es mais conortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo Marques vey honrat e sors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Campanes, e 'l coms Enricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sicar, Montos e Salanicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Costantinople socors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gent sabon camp retener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pot hom ben proar en ver;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancmais nulha gent non ateys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan gran honor apareys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per bos vassals, valens, arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nostr' emperi conqueritz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus trameta nos esfortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' elh se trai' a cap nostre sortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Alixandres no fetz cors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Karles ni 'l reys Lodoycx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant honrat; ni 'l coms N Aimericx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Rotlan ab sos ponhedors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No saubron tan gen conquerer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan ric emperi per poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum nos, don pueia nostra leys;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' emperadors e ducx e reys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avem fagz, e castels garnitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pres dels Turcx e dels Arabitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ubertz los camis e 'ls portz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Brandis tro al bratz Sanh Jortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs que m val conquitz ni ricors?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu ja m tenia per plus ricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant era amatz e fis amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m payssia cortes' amors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' amava mais un sol plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sai gran terr' e gran aver;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades on plus mos poders creys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' ai maior ir' ab me mezeis;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus mos Belhs Cavaliers grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E joys m' es lunhatz e faiditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don no m venra jamais conortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' es mager l' ira e plus fortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhs dous Engles, francx et arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cortes, essenhatz, essernitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos etz de totz mos gaugz conortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar viu ses vos fatz esfortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos er Damas envazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Jerusalem conqueritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l regnes de Suria estortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els Turcx o trobon en lur sortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los pelegris perjurs faiditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nos an sai en camp gequitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui los manten en cort es tortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quascus val meins vius que mortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Rambaud de Vaqueiras.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un sirventes a far ai gran talen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E farai lo, si dieus me benezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot lo mon vey tornar en nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que negus hom l' us en l' autre no s fia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans si m sirvetz, vos farai ab falsia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que us aya fach lo vostre perden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aissi a gran desconoissemen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que ns dona dieus gran mal quascun dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot be frachura e carestia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De la gleysa vos dic primeiramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que y corr engans, e far non o deuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar cobeitatz la lassa e la pren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per deniers perdonon que que sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prezicon la gens la nueg e 'l dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aion enveya ni talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De nulha ren, mas ges elhs non an sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E devedon renou e raubaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elhs fan lo, e d' elhs pren hom la via.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A legistas vey far gran falhimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E corr entr' elhs grans bautucx e bauzia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot bon dreg fan tornar a nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan tener de tort la dreyta via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi dampno l' arma e la via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que n' iran trastug a perdemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins en yfern, e sofriran turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu dolor e peior malautia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En escurdat, ab fera companhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En totz mestiers vey far galiamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que y corra nulha mercadaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar messorguier son compran e venden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ses mentir negus hom no us vendria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gieton dieu e la verge Maria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En messorgas per cobeitat d' argen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ailas! caytiu, quo no son conoyssen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que als deniers donon tal senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que perdon dieu qu' els ten totz en bailia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar vey lo mon mal e desconoyssen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E senes fe e de tot avol guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom paupres non troba ab manen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulh' amistat, si gazanh no y vezia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E doncx aisselh que ns a formatz e ns cria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sofri mort oltra son mandamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faym quascun jorn, e faym dieu de l' argen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per deniers lo meten en oblia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a la fin negus non porta mia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ancmais non ayc coratge ni talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De repentir, mas aras si podia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar quascun jorn propcham del fenimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que quascus cofessar si deuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gran signe en vi antan un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ploc terra e sanc verayamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so degram aver bon pessamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que valgues a son par qui podia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi quascus s' emendaria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A mon Azaut vai corren e ten via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mo sirventes, quar es flors de joven,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sobre totz yssaussa son pretz gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa valor e sa gaya paria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agradans es en tot luec on sia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pons de Teza, dieu prec que us benezia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar a totz etz de belh aculimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quascun jorn creyssetz vostr' onramen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu me suy mes en vostra bailia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar bona fi fai qui ab bon arbre s lia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pons de la Garde.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De nuilla ren non es tan grans cardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum d' omes pros, e car n' es carestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai n' a plaigner uns pros qan se cambia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et eu dic lo pel vescomt de Burlatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' auzit ai dir q' es de bon pretz camjatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car no il platz jes aitan cum sol valors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eu non dic jes per so q' a mal so tenga,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enanz o fatz per respeig que reveigna;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vida es anta e desonors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui non a pretz segon q' es sa ricors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom non es tan pros ni tan prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aia blasme de cui que sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si us fols li ditz mal per follia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jes per aisso no s tenga per blasmatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enanz s' en deu tener per ben lauzatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que blasmes es del fol al pro lauzors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' eu li prec que mon conseill reteigna, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cum se sol captener se capteigna,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E laisse dir als nescis lor follors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ill conoissen en diran pro d' onors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu ai auzit mal dire d' En Blacatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per aisso non i s refrenet un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' En Raimon Agout que tan valia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del marques de cui fon Monferratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per aisso non semblet nuills iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non tolgron benfaig a cantadors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pauc vos ama, vescoms, qui us enseigna</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de ben far hi de pretz no us soveigna;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leu aura fait vostre fins pres son cors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non avetz amics e lauzadors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las domnas mi platz be lur honors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Caherci, e voill mal als seignors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Cadenet.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tans ricx clergues vey trasgitar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aissi col trasgitaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l filha c' an de comayre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan lur nepta al maridar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et atruep ne d' autres fols vers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que an tan d' ipocrisia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om non conoys lor bauzia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni l' enjans don lor ven l' avers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falses clergue, e cals devers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es fassas tan gran folia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' el be mostres tot dia?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es be fols doncx vostres volers!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bos pastres non deu hom preyar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sas fedas per nulh afaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que vos o vulhatz faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es pastor, fariatz a cremar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ben vol de dieu prezicar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu esser fols ventayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fols es lo prezicayre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ben ditz, e vuelha mal far;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols si no 'l destrenh temers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols qui s fenh que bos sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols sel que dieus oblia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols qui sec sos vas plazers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On que s' an lo devis poders</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sap cal clercx fai bona via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap be la tricharia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals ples de totz mals sabers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap com per otracuiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An portels tras lor repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per on intran li cofraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergonhos, can van cofessar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mal qu' ilh fan deu hom blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ben grazir e retraire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ufana non lor play gayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que aisso lor puesc ieu lauzar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ricx manjars ni ricx jazers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni erguelh ni feunia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas empero tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan so c' a dieu es desplazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sel hom cui es fis pretz vers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes, e cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al mieu car senhor t' envia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dir qu' ie 'l prec que s gar de fals clercx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' ieu soi sieus ses bauzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per far e dir totz sos plazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per espassar l' ira e la dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' ay dins mon cor, e per cofizamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' ay bon en dieu, fas lo comensamen </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un sirventes contra la gran folor </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fals clergue fan sotz bela semblansa; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh dizon be, mas en vey ses doptansa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh fan tot mal, don yeu ay dolor gran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car sel que vai la lei de dieu mostran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Degra ben far, e seguir drech semdier; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas cobeitat fay home messongier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laia cauza es tengud' al doctor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So dis Catos, can nescis lo repren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui mais val mais fay de falhimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Can falh en res, que us hom ses valor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui prezica c' ayam en dieu fiansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fassam be per la su' amistansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sertas ben dis; mas lo repres deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' o dis per que fai nulh fach malestan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que honestat non porta costalier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fier ni franh ni fay fach de murtrier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! fals clergue, messongier, traidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perjur, lairo, putanier, descrezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz de mals cascun jorn a prezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot lo mon avetz mes en error:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Sans Peyre non tenc captal en Fransa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fes renou, ans tenc drech la balansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De liautat; no faitz vos pas senblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per argen anatz a tort vedan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys n' absolvetz, pueys no datz empachier, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys ses argen no y trob om deslieurier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non crezantz pas silh fol entendedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Blasme totz clercx, mas los fals solamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' autra part no vazan entenden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aiso digua per doptansa de lor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais que m plagra fezessan acordansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels reys que an guerr' e desacordansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si c' otra mar passessan est autr' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l Pap' ab els; e lay fezesson tan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que crestiantat s' en dones alegrier;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E valgra may, qu' encar son sa guerrier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es ben dretz, pus ieu n' ai dich blasmor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el be qu' els fan laus e vaza dizen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drap de color e vaysela d' argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Refudan tot per dieu nostre senhor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi 'ls gart dieus de mal e de pezansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com els non an ni erguelh ni bobansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni riquezas no van cobezeian,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni joc d' amor, mas autre dieu non an:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adonc mostran can veian, qu' en l' armier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en vay l' arma e la carn el carnier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pus privat Proensal, ses doptansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que huey viva e de mais d' alegransa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vay, sirventes, a sel on car lay van</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miey sirventes, dir qu' el pres qu' entr' enan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sosten, qu' el gart de fals clercx, car leugier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son a mal far e fals e messongier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan Fabre, yeu ai fach un deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ton fraire, et a m' en bel espos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">G**, dis ieu, per que es fabre vos?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E respondec: Car ieu vau fabregan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquel mestier que hom a, cal que sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O d' aquel art lo vay lo mons seguen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aysi n' a faitz dretz adhordenamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx qui foudat fay per aital semblan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dic ieu qu' es fols, c' aisi 'l jutja razos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es tracher sel que fay trassios;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es layres aysel que vay emblan:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui malvestat fay nulhs hom non poiria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolre lo nom del malvat sertamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fay bon renhar adrechamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu, Joan, que vey anar obran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvayzamen, soi per sert cossiros;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu dizia que savis iest e pros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon cor dira: Bertran, tu vas faulan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que anc nulh homs mays no fetz de fulia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' avoleza que Joans vay fazen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En son alberc, prezen de tota gen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab ta molher et ab tu va s colcan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E manj' e beu la femna d' un gibos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps devetz esser fort doloiros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caitieu, dolens de ta folia gran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A joc de datz o en bordelairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Te troba hom, cant hom te vay queren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan, per sert, mens vales de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom savis garda per adzenan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx veyas y, e cals es tos ressos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mal c' adutz fol' e vils messios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On non yray mon sirventes selan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo volray ensenhar cascun dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tot home per so c' an retrazen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La malvestat del teu cor recrezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan, car ieu t' ay amat ses bauzia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E t' am encars, te vau aiso dizen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' amicx non es qui non o fay parven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Messonget, un sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">M' as quist, e donar l' o t' ay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pus tost que ieu poyrai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El son d' En Arnaut Plagues;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que autr' aver no t daria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non l' ay; ni s' ieu l' avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non t' en seria amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' era de mil marcx ricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un denier no t' en valria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en tu non es nulha res</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De so qu' a joglar s' eschai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tos chans no val ni play,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tos fols ditz non es res;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E croya es ta folia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paubra ta joglaria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan que si no fos N Albricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El marques que es tos dicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulhs hom no t' alberguaria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' una res t' es ben pres </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' aisso, qu' aras pus play, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">As pus qu' anc non aguist may </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Follia e nescies;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si negus hom que sia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De ta folhor te castia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu non creiras sos casticx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar per folhor t' es abricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal que per sen no t valria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu blasmon lo marques</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li croy joglar e 'l savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lo ben que elh te fay;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu vuelh qu' en Verones</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte tenhas la via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal dig, que mais li valria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us braus balestiers enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que traisses als enemicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' ieu tu li trametia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Hugues de Saint-Cyr.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per solatz revelhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar es trop endormitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per pretz qu' es fayditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aculhir e tornar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi cuyei trebalhar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er m' en sui giquitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so quar sui falhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar non es d' acabar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum plus m' en ven voluntatz e talans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus creys de lai lo dampnatges e 'l dans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu es a sofertar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A vos o dic, qu' auzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum era jois grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tug li benestar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hueymais podetz jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja de fust no vitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vilas miels formitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estra grat cavalgar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lagz es l' afars e greus e malestans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don hom pert dieu e reman malanans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu vi torneis mandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E segre gens garnitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pueys dels miels feritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una sazo parlar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es pretz de raubar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Buous, motos e berbitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cavaliers si' aunitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s met a domneiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus que toca dels mans motos belans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni que rauba gleizas ni viandans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On son gandit joglar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vi gent aculhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a tal mestier fo guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que solia guidar?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey senes reptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anar tals escarits,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus fon bos pretz failhitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que solia menar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De companhos, e no sai dire quans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gent en arneis e bels e benestans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vi per cortz anar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De joglaretz petitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gen caussatz e vestitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol per domnas lauzar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar non auzon parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es bos pretz delitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont es lo tortz issitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las mal razonar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diatz de quals d' elhas o d' els amans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu dic de totz, qu' el pretz n' a trag enjans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu eys que suel sonar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz pros hom issernitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estauc tant esbaitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no m sai cosselhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en luec de solassar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aug en las cortz los critz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan leu s' es grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lans e de bramar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo comtes entre lor cum us bos chans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels ricx afars e dels temps e dels ans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a cor afrancar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' es trop endurzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu hom los oblitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'ls viels faitz remembrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mal es a laissar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Afar pus es plevitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mal don sui guaritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m qual ja mezinar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas so qu' om ve, volv e vir en balans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prenda e lais e forss' e dams los pans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aitan me puesc vanar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc mos ostaus petitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fon d' els envazitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sels cui aug totz duptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fetz mas honrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los volpils mal arditz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs mos senher chauzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si deuria pensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non l' es ges pretz ni laus ni bobans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu que m laus d' el sia de lui clamans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras non plus per que no m' o demans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que blasmes er, si vau d' aissi clamans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So di 'l Dalphins que conois los bons chans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud de Borneil.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus chai la fuelha del garric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Farai un guai sonet novelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trametrai part Mongibel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al marques qu' el sobrenom gic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Monferrat, e pren selh de sa maire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a laissat so que conquis son paire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal resembla lo filh Robert Guiscart</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' Antiocha conques e Mongizart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques, li monges de Clunhic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vuelh que fasson de vos capdel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O siatz abbas de Cystelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo cor avetz tan mendic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mais amatz dos buous et un araire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Monferrat qu' alhors estr' emperaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben pot hom dir qu' ancmais filhs de lhaupart </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s mes en crotz a guiza de raynart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gran gaug agron tug vostr' amic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant agues laissada la pel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don folretz la capa e 'l mantelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tug cuideron estre ric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Silh que per vos son liurat a maltraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que son tondut et an paor del raire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus aten socors de vostra part;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no y venetz, qui dol y a, si 'l guart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques, li baron vair' e pic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An contra cel trait un cairel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lor tornara sus capel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de l' emperador Enric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos dic aitan que ben sembla 'l rey Daire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sos baros gitet de lor repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont elh ac pueys de morir gran reguart; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas mantas vetz qui s cuida calfar s' art.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo regisme de Salonic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses peirier e ses manguanel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pogratz aver, e man castel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' autres, qu' ieu no mentau ni dic;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per dieu, marques, Rotlan dis e sos fraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Guis marques e Rainaut lur cofraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Flamenc, Frances, Burgonhos e Lombart</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Van tug dizen que vos semblatz bastart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostr' ancessor, so aug dir e retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Foron tug pros, mas vos non soven guaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l revenir non prendetz geynh et art, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vostr' onor perdretz lo tertz e 'l quart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Elias Cairels.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belha m' es la flors d' aguilen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant aug del fin joy la doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fan l' auzelh novelhamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pel temps qu' es tornat en verdor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son de flors cubert li reynh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gruec e vermelh e vert e blau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De molherat ges no m' es gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fasson drut ni amador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab las autruis van aprenden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Engienhs ab que gardon las lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh per que hom las destrenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Port' al braguier la contraclau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas cortes hi eis de son sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E molherat dompneiador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' azes quan brama eyssamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum fai lebriers ab son senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu no cre pros dompna denh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Far drut molherat gelos brau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molherat fan captenemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De veziat enguanador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' autruy pan guasta e despen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' sieu met en luec salvador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh a cuy grans fams en prenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manja lo pan que non l' abau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Maritz que marit vay sufren</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu tastar d' atretal sabor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que car deu comprar qui car ven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l gelos met li guardador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys li laissa sa molher prenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un Girbaudo filh de Girbau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aqui naisson li recrezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us non ama pretz ni valor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! cum an abaissat joven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tornat en tan gran error!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sest ama l' aver e l' estrenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li folh e 'l gars son naturau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancta Maria, en Orien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guiza 'l rey e l' emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faitz lor far ab la lor gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo servizi nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'lh Turc conosco l' entressenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus pres per nos mort carnau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi vay lo vers definen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu que no 'l puesc far lonjor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mals mi ten e lo turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m' a mes en tan gran languor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no suy drutz, ni drutz no m fenh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni nulhs joys d' amor no m' esjau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus, que nasques en Betlehen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu los capdela e 'ls acor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per lo nostre salvamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prezes en cros mort e dolor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers dieus, vers hom, vai m' accoren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trinus unus n' aor e 'n lau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non er mais drutz, ni drutz no s fenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los pitars, ni joys non l' esjau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre d' Auvergne.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantarai d' aquetz trobadors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que chantan de manhtas colors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El sordeyor cuida dir gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a chantar lor er alhors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entremetre n' aug cent pastors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us no sap que i s monta o i s dissen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aisso m' er mal Peire Rogiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que n' er encolpatz premiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar chanta d' amor a presen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E covengra 'l mielhs un sautiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la gleisa, o us candeliers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Portar ab gran candela arden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El segonz Guirautz de Bornelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sembla drap sec al solelh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab son magre chantar dolen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es chans de vielha portaselh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si s mirava en espelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s prezaria un aguilen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El tertz Bernatz del Ventadorn</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es menres d' En Bornelh un dorn;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas en son paire ac bon sirven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per trair' ab arc manal d' alborn;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa maire calfava 'l forn,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et amassava l' issermen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El quartz de Briva 'l Lemozis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us joglaretz pus prezentis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sia tro en Benaven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E semblaria us pelegris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malautes, quan chanta 'l mesquis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a pauc pietatz no m' en pren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Guillems de Ribas lo quins</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es malvatz defors e dedins,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dis totz sos vers raucamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu non pres ren sos retins, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' atrestan s' en faria us chins;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels huelhs sembla vout d' argen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El seizes N Elias Gausmars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es cavayers e s fai joglars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai o mal qui lo y cossen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l dona vestirs belhs ni cars,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan valria 'ls agues ars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en joglaritz, s' en son ja cen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Peire Bermon se baysset,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus qu' el coms de Toloza 'l det,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc no soanet d' avinen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fon cortes qui 'l raubet,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fe o mal, quar no 'l talhet</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquo que hom porta penden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' ochen es Bernatz de Sayssac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc negun bon mestier non ac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' anar menutz dons queren; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que despueys no 'l prezei un brac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus a 'N Bertran de Cardalhac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Queri un mantelh suzolen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El noves es En Raymbautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fai per son trobar trop bautz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu lo torni a nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non es alegres ni cautz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu pres trop mais los pipautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que van las almornas queren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Ebles de Sancha 'l dezes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cuy anc d' amor non venc bes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot se canta de Coyden;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilanetz es e fals pages,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ditz hom que per dos poges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai si logua e lai si ven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' onzes Guossalbo Rozitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fai de son chan trop formitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan qu' en cavallairia s fen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc no fon tan ben guarnitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per elh fos dos colps feritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si doncs no 'l trobet en fugen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El dozes us petitz Lombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que clama sos vezins coartz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas elh es d' aquelh eys parven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per q' us sonetz fai gualiartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab motz amaribotz bastartz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E luy apellon Cossezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire d' Alvernhe a tal votz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que chanta cum granolh' en potz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lauza s trop a tota gen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero maiestres es de totz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab q' un pauc esclarzis sos motz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a penas nulhs hom los enten.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo vers fo faitz als enflabotz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Poivert tot jogan, rizen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre d' Auvergne.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus mos coratge s' esclarzis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per selh joy dont ieu suy jauzens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey qu' amors part e chauzis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu n' esper estrenamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben dey tot mon chant esmerar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om re no mi puesca falsar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per pauc es hom desmentitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh en cui sest' amors cauzis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves, cortes e sapiens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selh cui refuda delis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E met a totz destruzemens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui fin' amor vol blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elha 'l fai si en folh muzar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per art cuida esser peritz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So son fals jutges raubador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals molheratz e jurador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Homicidi e lauzengier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lengu' a loguat, creba mostier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aissellas putas ardens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui son d' autrui maritz cossens; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cyst auran guazanh ifernau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Homicidi e traidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Simoniaix, encantador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luxurios e renovier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vivon d' enoios mestier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cill que fan faitilhamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E las faitileiras pudens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran el fuec arden engau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ebriaicx et escogossatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals preveires e fals abatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsas reclusas, fals reclus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai penaran, dis Marcabrus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tuit li fals y an luec pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fin' amors o a promes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai er dols dels dezesperatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ay! fin' amors, fons de bontatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot lo mon enlumenatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce ti clam, lai no m' acus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Em defendas, qu' ieu lai non us,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en totz luecx me tenh per ton pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per ton lairon en totas res;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu esper estre guidatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon cor per aquest vers destrenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mi plus qu' els autres reprenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que qui autrui vol encolpar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dregs es que si sacha guardar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sia dels crims techitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De que lieys encolpa e ditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueis poira segur castiar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero si er asatz cauzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel que ben sap dire e 'l ditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pot si se vol remembrar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Marcabrus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz de chan com enans se meillura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Marcabrus, segon s' entensa pura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sap la razo e 'l vers lassar e faire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que autr' om no l' en pot un mot traire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero sospir, quar mouta gens abura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat, c' ades creis e peiura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aquist baro an comensat estraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E passat per un pertuis de taraire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li sordeior an del dar l' aventura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li meillor badon ves la penchura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La retraissos fai trist e sospiraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' a rebuzos fant li ric lur affaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No i a conort en joven mas trop surra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni contra mort ressort ni cobertura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ist acrupit l' an gitat de son aire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de cami per colpa de la maire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui per aver per vergonh' e mezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E giet honor e valor a non cura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon faisson es del semblan confraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' erisson et al goz et al laire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Proeza franh e avoleza mura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no vol joi cuillir dins sa clauzura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreitz ni razo no i vei mais tener guaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan per aver es un gartz emperaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Coms de Peiteus, vostre pretz s' asegura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a 'N Anfos de sai, si gaire ill dura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai Avignon e Proensa e Belcaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De meils per sieu no fes Tolzan son paire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' aquest N' Anfos far contenensa pura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni envas mi fai semblan de frachura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai vas Leo en sai un de bon aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Franc de sazo, cortes e larc donaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat los gart sanct' escriptura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no lur fassa c' a floquet ni peintura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel qu' es e fo regom, recx e salvaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La sospeiso del rei 'n Anfos m' esclaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Marcabrus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey pels vergiers e pels pratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tendas e traps, e vey cavals armatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey talar ortz e vinhas e blatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey gienhs traire, e murs enderrocatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aug trompas e grans colps dels nafratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mal lur grat meto 'ls en las postatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aital guerra m' agrada mais que patz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non tals treguas ont hom si' enganatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot aisso dic per l' Enfant d' Arago;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E deu aver nom Enfant per razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar leu s' ave qu' enfans fa fallizo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elh falhi quant aucis son baro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Raymon Guillem, qu' anc treguas no 'l tenc pro,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni en sa cort jutjamens datz no 'l fo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que totz selhs a cuy elh treguas do</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Devon duptar aquelh enfant fello.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Treguas trencar escien esta lag</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant a fe no s' emenda 'l forfag;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que l' enfant a fag un sol assag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab un mal sag qu' als Catalas a fag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dizon tug qu' om de selhs treguas gag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' el son cors y fo mes en fol plag;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a filh de rey esta mal atrazag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ampara nulh offici de sag.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aissi par qu' el sag no fon certas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar n' a lauzor d' aul gent e de vilas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gran blasme de totz los sobiras;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si d' est sag no s clamon Catalas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom los tenra totz per flacx e per vas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E plus suffrens que negus hermitas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E meta hi quascus per si sas mas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ostenra pus que rabia de cas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vescomte de Cardona despley</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventes, ans que alhors desrey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mai vol pretz que laire pres mercey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar en valor se banha, don ieu crey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pro a pretz, qui s vuelha so plaidey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot vescomte qui n' a egal d' un rey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A gran poestat esta mal, fe que us dey, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trenc treguas ni que tan lag desrey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de guerra no s pot honrar lo rey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trencan treguas, o vol tornar so crey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bernard de Rovenac.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m laissarai per paor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' un sirventes non labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En servizi dels fals clergatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant sera laboratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conoisseran li plusor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' engan e la fellonia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mov de falsa clerzia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lai on an mais forsa ni poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan plus de mal e plus de desplazer.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquist fals prezicador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An mes lo segl' en error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il fan los mortals peccatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois cill cui an prezicatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan so que ven far a lor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tuit segon orba via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs si l' uns orbs l' autre guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non van amdui en la fossa cazer?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fan, so dis dieus, qu' ie 'n sai ben lo ver.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers es que notre pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tornat lop raubador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il rauban deves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mostran semblan de patz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E confortan ab doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los oveillas noit e dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois quant las an en bailia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ill las fan morir e dechazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ist fals pastor, don eu m' en desesper.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois fan autre desonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al segle, et a dieu maior;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' uns d' els ab femna jatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lendeman tot orrejatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenra 'l cors notre seignor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es mortals eretgia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nuls preire no deuria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sa putan orrejar aquel ser</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lendeman deia 'l cors dieu tener.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si vos en faitz clamor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran vos encusador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E seretz n' escumeniatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni, s' aver non lor donatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab els non auretz amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni amistat ni paria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergena, sancta Maria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Domna, si us platz, laissatz me 'l jorn vezer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els puosca pauc doptar e mens temer!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vai sirventes, ten ta via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E di m' a falsa clerzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aicel es mortz qui s met en son poder; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a Tolosa en sab hom ben lo ver.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Figueiras.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes vuelh far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En est son que m' agensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l vuelh plus tarzar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni far longu' atendensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai, ses duptar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en aurai malvolensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fauc sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals d' enjans ples,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Roma que es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caps de la dechasensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On dechai totz bes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m meravilh ges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, si la gens erra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el segl' avetz mes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En trebalh et en guerra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car pretz e merces</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mor per vos e sosterra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma enganairitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' etz de totz mals guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sims e razitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo bon reys d' Anglaterra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fon per vos trahitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma trichairitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cobeitatz vos engana,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a vostras berbitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tondetz trop la lana;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sayns Esperitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que receup carn humana</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entenda mos precx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E franha tos becx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, e no m' en precx, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar yest falsa e trefana </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas nos e vas Grecx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', als homes pecx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rozetz la carn e l' ossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guidatz los secx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vos ins en la fossa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trop passatz los decx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu, quar es tan grossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostra cobeitatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vos perdonatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per deniers peccatz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De trop mala trasdossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, vos cargatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be sapchatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostr' avols barata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostra foldatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fetz perdre Damiata.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malamen renhatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus vos abata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En dechazemen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tan falsamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Renhatz per argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, de mal' escata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es ab fals coven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, veramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sabem senes duptansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab gualiamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De falsa perdonansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Liuretz a turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo barnatge de Fransa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La gent de Paris;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l bon rey Loys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos fon aucis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab falsa prezicansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">'L gitetz del pays.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', als Sarrazis </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz petit de dampnatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas Grecx e Latis </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Geratz a carnalatge: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, avetz vostr' estatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n perdicio;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ja dieus no m do,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del perdo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni del pellegrinatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fetz d' Avinho.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ses razo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz manta gent morta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ges no m sap bo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tenetz via torta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a salvatio,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, serratz la porta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' a mal govern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' estiu e d' ivern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui sec vostr' estern,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el diables l' enporta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' ifern.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ben dessern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los mals qu' om ne pot dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar faitz per esquern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels crestias martire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas en qual cazern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trobatz qu' om dey' aucire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'ls crestias?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers dieus e vers pas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vers cotidias</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me don so qu' ieu dezire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vezer dels Romas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, vers es plas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trop etz angoissoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels prezicx trefas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que faitz sobre Toloza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lag rozetz las mas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ley de cer rabioza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als paucs et als grans:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si 'l coms prezans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Viu encar dos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fransa n' er doloirosa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels vostres enjans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, tant es grans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La vostra forfaitura, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus e sos sans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En gitatz a non cura, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant etz mal renhans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma falsa e tafura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' en vos s' escon </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s baissa es cofon </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguan d' aquest mon, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz gran desmezura </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte Ramon!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus l' aon, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l don poder e forsa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte que ton</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los Frances e 'ls escorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls pen e 'n fai pon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ab luy fan comorsa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a mi plai fort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus recort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li vostre gran tort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l plai, qu' el coms n' estorsa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos e de mort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be m conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' abans que trigue guaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venretz a mal port,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si l' adreitz emperaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Endressa sa sort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai so que deu faire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu dic ver,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostre poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veyretz dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus, del mon salvaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lais m' o tost vezer!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, per aver </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz manta fellonia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mant desplazer, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E manta vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan voletz aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon la senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que res non temetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu ni sos devetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans vei que fairetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais qu' ieu dir non poiria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal per un detz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, tan tenetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estreg la vostra grapa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so que podetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tener, greu vos escapa; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'n breu non perdetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poder, a mala trapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es lo mon cazutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mortz e vencutz. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, la vostra papa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai aitals vertutz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, selh qu' es lutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon e vera vida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vera salutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos don mal' escarida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tans mals saubutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz, don tot lo mons crida.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma desleyals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Razitz de totz mals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els focs yfernals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ardretz, senes falida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non pessatz d' als.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, als cardenals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos pot hom ben rependre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per los criminals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peccatz que fan entendre; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non pensan d' als</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas cum puoscan revendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu e sos amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y val casticx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, grans fasticx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es d' auzir e d' entendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los vostres prezicx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu suy enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vostre poders monta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar grans destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz ab vos nos afronta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vos etz abricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E capdelhs de gran anta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de dezonor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostre pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son fals e trachor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, e qui 'ls acointa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai trop gran folhor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, mal labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa 'l papa, quar tensona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab l' emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l dreg de la corona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li met en error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a sos guerriers perdona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aitals perdos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui non siec razos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, non es bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans qui 'l ver en razona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es trop vergonhos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'l glorios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sufri mort e pena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la crotz per nos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos don la mala estrenha;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totas sazos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Portatz la borsa plena,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, d' avol for;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot vostre cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz en tezor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don cobeitatz vos mena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El foc que non mor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del mal cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que portatz en la gola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nais lo sucx don mor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons e s' estragola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dossor del cor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el savis tremola,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar conois e ve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mortal vere,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de lai on ve,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del cor vos cola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don li pietz son ple.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ben ancse</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A hom auzit retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cap sem vos te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el faitz soven raire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que cug e cre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ops vos auria traire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del cervel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de mal capel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Etz vos e Cystelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a Bezers fezetz faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout estranh mazelh.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', ab fals sembelh </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tendetz vostra tezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E man mal morselh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manjatz, qui que l' endura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car' avetz d' anhelh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab simpla guardadura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dedins lop rabat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Serpent coronat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vibra engenrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el diable us apella</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com al sieu privat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Figueiras.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu m' es a durar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aug tal descrezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dir ni semenar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no m platz ni m' agensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om non deu amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui fai desmantenensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so don totz bes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ven e nais et es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Salvamens e fes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu farai parvensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En semblan que m pes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us meravilhes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Negus, si eu muov guerra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab fals mal apres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a son poder soterra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz bos faitz cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls encauss' e 'ls enserra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trop se fenh arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de Roma ditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal, qu' es caps e guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De totz selhs qu' en terra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An bos esperitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Roma es complitz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz bes, e qui 'ls li pana</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos sens l' es falhitz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si meteys enguana, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' elh n' er sebellitz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don perdra sa ufana: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus auia mos precx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que selhs qu' an mals becx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves e senecx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra la ley romana,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caion dels bavecx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, selhs per pecx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenc totz e per gent grossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per orbs e per secx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur carns e lur ossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cargon d' avols decx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don caion en la fossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lur es sermatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pudens focx malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don mais desliatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No seran del trasdossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' an de lurs peccatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ges no m platz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' avols hom vos combata;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels bos avetz patz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' usquecx ab vos s' aflata: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fols lurs foldatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fes perdre Damiata;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li vostre sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan sels ses conten</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caytiu e dolen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que contra vos deslata,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni regna greumen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, veramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai e cre ses duptansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a ver salvamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aduretz tota Fransa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Oc, e l' autra gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que us vol far ajudansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas so que Merlis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prophetizan dis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del bon rey Loys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que morira en pansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara s' esclarzis.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Piegz de Sarrazis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de pus fals coratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Heretiers mesquis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son qui vol lur estatge;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vay en loc de salvatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En dampnatio, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar selhs d' Avinho </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Baysses, don m' es bo, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo mal pezatge, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don grans merces fo.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, per razo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz manta destorta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dressad' a bando;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et uberta la porta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De salvatio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don era la claus torta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ab bon govern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bayssatz folh esquern;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui sec vostr' estern,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' angel Michel lo 'n porta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l garda d' ifern.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' estiu e l' yvern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu hom ses contradire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo cazern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Legir, si que no s vire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan ve l' esquern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum Iehus pres martire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Albir se lo cas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 's bos crestias;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' adoncx non a cossire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz es fols e vas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, los trefas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa leys sospechoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als fols gigz vilas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fos de Tolosa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On d' enjans certas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non es doncx vergonhoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ans de dos ans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si 'l coms prezans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cove qu' els engans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lays e la fe duptoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E restaur' els dans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo reys grans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es senhers de dreytura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als falses Tolzans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don gran mal' aventura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot a sos mans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan tan gran desmezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' usquecx lo rescon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E torbon est mon:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh comte Raymon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ab elhs plus s' asegura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l tenray per bon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be s cofon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E val li pauc sa forsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui contra vos gron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni bast castelh ni forsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar en tan aut mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s met ni no s' amorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus non recort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son erguelh e 'l tort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don pert tota s' escorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pren dobla mort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be m conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms ni l' emperaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys que son destort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos, no valon gayre;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar lur folh deport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lur malvat veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los fatz totz cazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A vostre plazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us no s pot tener;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot s' es guerreiayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non li val poder.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu esper </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostra senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Fransa, per ver, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuy no platz mala via, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa dechazer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' erguelh e l' eretgia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals heretges quetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non temon vetz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cre als secretz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son ples de feunia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de mals pessetz!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be sabetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort greu lur escapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui au lor decretz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi tendon lur trapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab falces trudetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que quascus s' arrapa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz son sortz e mutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el lur tolh salutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don quecx es perdutz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh n' an capel o capa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E remanon nutz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clauzis e sauputz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Naysson, senes falhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Crematz o perdutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur malvada vida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc negus vertutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fe, ni ges auzida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non avem sivals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si fos leyals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur vida mortals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus crey l' agra eyssauzida;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas non es cabals.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol esser sals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades deu la crotz penre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per heretiers fals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dechazer e mespenre;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el celestials</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hi venc son bras estendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot per sos amicx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus tals destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pres, ben es enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que no 'l vol entendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni creyr' als chasticx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, si pus gicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Renhar selhs que us fan anta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al Sant Esperitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant hom lor o aconta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son fols mendicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us ab ver no s' afronta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y auras honor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, li trachor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tan ples d' error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' on plus pot quascus monta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quecx jorn sa follor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, folh labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa qui ab vos tensona;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De l' emperador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dic, s' ab vos no s' adona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en gran deshonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne venra sa corona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sera razos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pero ab vos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leu troba perdos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui gen sos tortz razona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni n' es angoissos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'l glorios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que a la Magdalena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdonet, don nos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esperan bona estrena;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo fols rabios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tans ditz fals semena,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa d' aital for</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elh e son thezor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son malvat cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum heretiers mor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Germonde, dame de Montpellier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai ja vista manhta rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc no fis semblan que vis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ab tal joguat e ris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc guaire no m' azautey;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai servit a manht hom pro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc no cobrey guazardo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a manh nesci, ab fol parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai ja vist trop ben son pro far.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ja vist per avol drut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A domna 'l marit dezamar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a manh nesci acaptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus qu' a un franc aperceubut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per domnas ai ja vist ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A manht hom despendre lo sieu;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ne vist amat ses dar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mal volgut ab molt donar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai vist donas demandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab plazers et ab honramens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys venia us desconoyssens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Abrivatz de nesci parlar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en avia la mielher part.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esguardatz si son de mal art!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manthas n' i a qu' els plus savays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Acuelhon mielhs en totz lurs plays.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai vist en domnas ponhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' ensenhatz e de ben apres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l nescis avinen nemes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el plus savis ab gen preyar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai vist nozer chauzimens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A trops valer ab trichamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que val mais, a mos entens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En luec foudatz que sobriers sens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A domn' ai vist hom encolpar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De so que no meria mal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que so laissavon de tal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On se pogron a dreg clamar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ja tal ren esguardat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On n' er en ren mon cor virat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m' an fait mos rics volers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manthas vetz dons e desplazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Adhémar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui se membra del segle qu' es passatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com hom lo vi de totz bos faitz plazen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni com hom ve malvais e recrezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel d' aras, ni com er restauratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non er per cel qui venra plus malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom viura ab gran dolor membran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cals es ni fo ni er d' aissi enan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas non es dreitz c' om valens ni prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Se recreza per aital membramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans taing s' esfortz tot jorn plus vivamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om sufra 'l fais de pretz qu' es mesprezatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car cel n' a mais que plus fort n' es cargatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E car es dreitz s' esforso ill prezan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De ben, on plus l' avol s' en van laisan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En plus greu point non pot nuillz esser natz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com cel que pert dieu e 'l segl' eissamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot aital son li trist malvatz manen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' an mes a mort domnei, joi e solatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan los destreing non fes e cobeitatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' onor e pretz en meton en soan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieu e 'l mon en geten a lor dan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! com pot tan esser desvergoignatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nuls hom gentils que an' enbastarden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son lignatge per aur ni per argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' avers vai leumens e la rictatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l vida es breus, e la mortz ven viatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per c' om degra leialmen viure aman,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu retener del mon grat gen regnan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels maiors mov tota la malvestatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pois apres de gra en gra deissen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro als menors, per que torn en nien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fins jois e pretz, e qui vol pretz ni 'l platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pot l' aver leu, car tan n' es granz mercatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per cinc solz n' a hom la peza e 'l pan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l tenon vil li ric malvatz truan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Na Gradiva, qui que estei malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos n' azir malvestat et enjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et am valor e joi e pretz e chan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al rei tramet mon sirventes viatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel d' Aragon, qu' el fais lo plus pesan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sosten de pretz, per qu' el ten entre man.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Sordel.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segle m' es camjatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan fort, don suy iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a penas sai que m dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu suelh esser uzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De chans e de solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de cavalairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mesclat ab cortezia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E so per qu' om valia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era ma voluntatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en ditz et en fatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en tot quan podia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E las domnas vezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhas cuy valor tria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab lur plazens beutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don era conortatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De gran joy qu' en avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trac en garentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amor que mi movia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot m' era donatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so que valor platz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l segles m' o sufria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras tem que blasmatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En fos e condampnatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu res d' aisso fazia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot mi suy viratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz enicx e forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so que no m plai mia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que me coven de platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pensar e d' avocatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per far libelhs tot dia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pueys esgart la via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si nulh corrieu veiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh venon daus totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Polsos et escuyssatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la cortz los m' envia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dizon folhia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Blasmar non l' auzaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys me dizon: Puiatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En cort e demandatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La pena s' escieuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no us perdonaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l jorn en vos falia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veus a que suy tornatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senhors, ar esgardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si sui be a la lhia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu am trop mais lo glatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fas las flors dels pratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sai on me sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senhors, a dieu siatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom que viu iratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val meyns que si moria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al rey Castellan platz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es sobre totz honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu tengua lai ma via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en elh m' er restauratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joys e chans e solatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' alhors no m revenria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand d' Alamanon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lo mon fan l' us dels autres rancura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li clerc dels laicx, e 'l laic d' elhs eissamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li poble s planhon de desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lors senhors, e 'l senhors d' elhs soen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi es ples lo mons de mal talen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er venon sai deves Orien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li Tartari, si dieus non o defen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els faran totz estar d' una mensura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per manh forfag e per mantha laidura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' an fag e fan clerc e laic malamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra, si ven esta dezaventura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A crestias, s' a dieu merce non pren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fass' al papa metr' atempramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En so don an li clerc e 'l laic conten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si 'lh los fai ben d' un acordamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non lor pot pueys nozer nulh' aventura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A! per que vol clercx belha vestidura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol viure tan ricamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol belha cavalgadura?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sap que dieus volc viure paubramen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol tan l' autrui ni enten?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sap que tot quan met ni quan despen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Part son manjar e son vestir vilmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolh als paubres, si non men l' Escriptura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els grans senhors per que no y s prendon cura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no fasson tort, ni forson la gen?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu non tenc ges per menor forfaitura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om fors' els sieus cum quan l' autrui dreg pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans es mager, quar falhis doblamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar so de se ni d' autrui non defen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A son poder los sieus, adrechamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falh en dreg lor tan qu' en pert sa drechura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas totz pobles a de bon sen frachura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a son senhor fassa en re falhimen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totz hom deu amar d' amistat pura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son bon senhor e servir leyalmen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhor tanh qu' am los sieus bonamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lialtatz lor ne fai mandamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' us ame l' autre tan coralmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no s puesca entr' els metre falsura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reys Castellas, l' emperis vos aten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sai dizon, senher, qu' atendemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai de Breto, per que s mov grans rancura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' aut rey tanh, quant un gran fag enpren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el tragu' a cap o 'n segua s' aventura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume de Montagnagout.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot vey remaner valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no s n' entremet sai ni lay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non penson de nulh ben say,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni an lur cor mas en l' aor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E meron mal clercx e prezicador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar devedon so qu' a els no s cove,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom per pretz non do ni fassa be;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom que pretz ni do met en soan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges de bon loc no 'l mov al mieu semblan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus vol pretz e vol lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus fo vers hom, qu' ieu o say;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom que vas dieu res desfay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus l' a fait aitan d' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al sieu semblan l' a fait ric e maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pres de si mais de neguna re;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx ben es folhs totz homs que car no s te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que fassa en aquest segle tan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sai e lai n' aya grat on que s n' an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar se son faitz enqueredor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E jutjon aissi com lur play;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero l' enquerre no m desplay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans me plai que casson error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' ab belhs digz plazentiers ses yror</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Torno 'ls erratz desviatz en la fe,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui s penet que truep bona merce;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi menon dreg lo gazan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tort ni dreg no y perdan so que y an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enquers dizon mais de folhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aurfres a dompnas non s' eschay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero si dompna piegz no fay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'n leva erguelh ni ricor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per gen tener no pert dieu ni s' amor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ja nulhs homs, si 'lh estiers be s capte,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per gen tener ab dieu no s dezave;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne ylh per draps negres ni per floc blan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No conquerran ja dieu, s' al re no y fan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug laisson per nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nostre clercx, lo segle savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no pessan mas quan de lay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi 'ls guart dieus de dezonor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum elhs non an ni erguelh ni ricor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cobeytatz no 'ls enguana ni 'ls te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni volon re de so belh que hom ve;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Res no volon, pero ab tot s' en van;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys prezon pauc qui que s' i aia dan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes, vay al pros comte dese</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Toloza, membre 'l que fag li an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guart se d' elhs d' esta hora enan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume de Montagnagout.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes fas en luec de jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E chantarai, per mal e per feunia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat que vey sobremontar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E decazer valor e cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vey als fals los fis amonestar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als lairos los lials prezicar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls desviatz mostron als justz la via.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enguanatz es en son nesci cuiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Folhs qui cuia que enjans e bauzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa son don decazer e mermar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans los sors e 'ls creys e 'ls multiplia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meravilh me cum totz no van raubar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus malvestat ama hom e ten car,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lialtat ten hom a fantaumia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Glotz emperier no vol vezer son par,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li clerc an aquelha glotonia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en tot lo mon no volrion trobar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Home mas els que tengues senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els feyron leys per terras guazanhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum poguesson creysser e non mermar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades fai pron un petit de baylia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab totas mas vey clergues assajar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz lo mons er lurs, cuy que mal sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar els l' auran ab tolre o ab dar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab perdon, o ab ypocrizia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab asout, o ab beur', o ab manjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab prezicx, o ab peiras lansar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O els ab dieu, o els ab diablia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Gostia, diguatz m' a 'N Azemar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si defendre si vol de la clercia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miels qu' en lur fag si guart en lur parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O si que non en bada s' armaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els trazon so don hom no s pot guardar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quant autres fan enguanas farguar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elhs enguans per maior maystria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aus dire so que elhs auzon far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas anc rascas non amet penchenar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni elhs home qui lur dan lur castia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsedatz e desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An batalha empreza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vertat et ab dreytura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vens la falseza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E deslialtatz si jura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra lialeza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avaretatz s' atura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Encontra largueza:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Feunia vens amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E peccatz cassa sanctor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E baratz simpleza.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si es hom que dieu descreza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos afars enansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que non aia grineza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' emplir sa pansa:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cui platz dreitz e tortz peza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soven a grevansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui s' enten en sancteza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tray greu malanansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an l' enguanador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lur afar honor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li mal entendedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jutjon per semblansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras es vengut de Fransa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom non somona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selhs que an aondansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vin e d' anona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om non aia coindansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab paupra persona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aia mais de bobansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquelh que meyns dona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om fassa maior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un gran trafeguador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om leve lo trachor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l just dezapona.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Coms Raymon, ducx de Narbona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques de Proensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostra valors es tan bona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot lo mon gensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de la mar de Bayona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entro a Valensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Agra gent falsa e fellona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai ab viltenensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vos tenetz vil lor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que Frances bevedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus que perditz ad austor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vos fan temensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben volon obediensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhs de la clercia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volon ben la crezensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol l' obra no y sia:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu lur veyretz far falhensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas la nueg e 'l dia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no porton malvolensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fan symonia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son larc donador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E just amassador;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li autres n' an lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ilh la folhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sai dire l' error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del segle fals traytor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fai de blasme lauzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de sen folhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu prec per sa doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ns gar d' enfernal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ilh verge Maria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom que greu ditz vertat e leu men,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu vol patz e leu mov ochaizo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dona greu e leu vol qu' om li do,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu fai be e leu destrui la gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es pros e leu es mals als bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es francx e leu es orgulhos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es larcx e leu tol e greu ren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu cazer leu d' aut luec en bas estatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tals en sai que pisson a prezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al beure rescondo s dins maizo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al manjar no queron companho,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al talhar queron en mais de cen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a l' ostal son caitiu e renos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a tort far son ric e poderos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al donar son de caitiu prezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al tolre fortz e de gran coratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malditz es hom qui 'l ben laissa e 'l mal pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls ricx an pres enguan e tracio,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat condug e messio;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres dan e gran destruzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat lays e vers e chansos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres plaitz, e novas e tensos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat amor e pretz valen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres mal voler e far outratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi cum son maior an meyns de sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de tort et ab meyns de razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de dan tener, ab meyns de pro,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' orguelh, ab meyns de cauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de tolre et ab meyns de bels dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de mals, ab meyns de bels respos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' enueg, ab meyns d' ensenhamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' enguan, ab meyns de bon coratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara diguatz, senhors, al vostre sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dos barons qual a maior razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan l' un dels dos pot dar e tolre no,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre pot tolr' e dar no pot nien:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar diran tug que dars val per un dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E veyretz los tolre totas sazos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A que far doncx van emblan ni tolen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo donars a dos tans d' avantatge?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos chantars es enueg als enoios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als plazens plazers; cui platz razos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug li dig son enoios e plazen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So qu' als us platz als autres es salvatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li clerc si fan pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son aucizedor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E semblan de sanctor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan los vey revestir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pren m' a sovenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">d' En Alengri q' un dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volc ad un parc venir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, pels cas que temia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pelh de moton vestic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que los escarnic;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys manjet e trahic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhas que l' abellic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rey et emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Duc, comte e comtor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cavallier ab lor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Solon lo mon regir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras vey possezir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A clercx la senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab tolre et ab trazir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab ypocrizia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab forsa et ab prezic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tenon s' a fastic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tot non lor o gic, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et er fag quan que tric.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi cum son maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son ab mens de valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de follor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de ver dir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de clercia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de paria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals clergues o dic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancmais tant enemic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu a dieu non auzic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sai lo temps antic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan son al refector,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' o tenc ad honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a la taula aussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vey los cussos assir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E primiers s' eschausir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz gran vilania,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hi auzon venir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom non los en tria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero anc non lai vic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Paupre guarso mendic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sezer latz qui son ric;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aisso los vos esdic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non aion paor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alcays ni Almassor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que abbas ni prior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los anon assalhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lurs terras sazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que afans lur seria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sai son en cossir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon quossi lur sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cum En Frederic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gitesson de l' abric;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero tal l' aramic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc fort no s' en jauzic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clergues, qui vos chauzic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses fellon cor enic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En son comde falhic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc peior gent no vic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per folhs tenc Polles e Lombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Longobartz et Alamans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si volon Frances ni Picartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhors ni a drogomans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar murtriers a tort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenon a deport;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu non laus rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non guarde ley.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aura 'l ops bos estandartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que fieira mielhs que Rotlans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que sapcha mais que Raynartz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aia mais que Corbarans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tema meyns mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms de Monfort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol qu' a barrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons li sopley. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sabetz quals sera sa partz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las guerras e dels mazans?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los critz, las paors e 'ls reguartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que aura fagz, e 'l dol e 'l dans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran sieu per sort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aitan lo conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab aital charrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra del torney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben petit val tos giens ni t' artz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si pertz l' arma per tos efans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per l' autruy carbonada t' artz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autruy repaus t' es afans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys vas a tal port</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On cre que quecx port</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguan e 'l trafey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls tortz faitz que fey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Carles Martel ni Girartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Marsilis ni Aigolans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l rey Gormons ni Yzombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aucizeron homes tans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que n' aion estort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo valen d' un ort;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non lur envey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Thezaur ni arney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non cug qu' a la mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Negus plus enport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aver ni arney,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas los faitz que fey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XL.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps azir falsetat et enjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab vertat et ab dreg mi capdelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si per so vauc atras o avan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' en rancur, ans m' es tot bon e belh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els uns dechai lialtatz mantas vetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls autres sors enjans e mala fes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si tant es qu' om per falsetat mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquel montar dissen pueys en preon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li ric home an pietat tan gran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De paubra gen, com ac Caym d' Abelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mais volon tolre que lop no fan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mais mentir que tozas de bordelh:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'ls crebavatz en dos locx o en tres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us cugessetz que vertatz n' issis ges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas messongas, don an al cor tal fon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sobrevertz cum aigua de toron.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mans baros vey, en mans luecx, que y estan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus falsamen que veyres en anelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui per fis los ten falh atrestan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum si un lop vendia per anhel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar els no son ni de ley ni de pes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans foron fag a ley de fals poges, PUGESA</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On par la cros e la flors en redon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y trob om argent quan lo refon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Daus Orient entro 'l solelh colguan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fas a la gent un covinent novelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al lial hom donarai un bezan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l deslials mi dona un clavelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et un marc d' aur donarai al cortes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l deschauzitz mi dona un tornes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vertadier darai d' aur un gran mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m don' un huou quecx messongier que y son.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tota la ley qu' el pus de las gens an</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Escriuri' eu en un petit de pelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la meitat del polguar de mon guan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls pros homes paysseria d' un tortelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja pels pros no fora cars conres; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si fos hom que los malvatz pagues, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cridar pogra, e non gardessetz on: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venetz manjar li pro home del mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel que no val ni ten pro per semblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pros ni valen non tanh que hom l' apel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vertadier, quan met dreg en soan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan dreitura ni vertat non l' es bel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car qui fai mal ni tort, razos non es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en cueilla grat ni lauzor ni pretz ges;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E se ditz ben un reprochier pel mon:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel q' una ves escorja autra non ton.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A totas gens dic e mon sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si vertatz e dreitura e merces</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non governon home en aquest mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sai ni lai no cre valors l' aon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faidit, vai t' en chantar lo sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drech al Tornel a 'N Guigo, qui que pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car de valor non a par en est mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas mon senher En Ebles de Clarmon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals cuia be</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aver filh de s' espoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y a re</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus que selh de Toloza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar s' esdeve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la molher coitoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Acuelh ab se</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alcun baratador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don ilh rete,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus vilh d' un' autra toza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un filh de que</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai heres al senhor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so ai fe</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que malvestatz si noza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En tal qu' ieu cre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fon filhs de prior.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es viratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons en desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que falsetatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es en luec de drechura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cobeitatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creys ades e melhura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es en luec de valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pietatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A d' hoste sofrachura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E caritatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai del segle clamor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui de dieu non a cura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pauc prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol aver s' amor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui des en sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entro en la Turquia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E daus en lai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que part Normandia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad un savai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Baron tot o daria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non cug ni sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que visques ses rancor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que greu si fai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort gran manentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son don apai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De conquerre maior;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal li eschai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan grans baronia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus non l' estrai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del nom de raubador.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais val assatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un ribaut ab pauprieyra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que viu en patz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sofre sa nescieyra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us coms malvatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot jorn fai sobrieira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' avols peccatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non tem dezonor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al ribaut platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La via dreitureira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l coms es las</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu e de sanctor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar lo bas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom a valor entiera</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l coms non pas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pretz ieu mais lo melhor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que faran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li baron de mal aire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot jorn fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mal e 'l be non guaire?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quossi poiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los tortz qu' an faitz desfaire?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur enfan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran plus tolledor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non daran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En l' arma de lor paire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pretz d' un guan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni negus en la lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li enguan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' auran fag l' enguanaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Retornaran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sobre l' enguanador.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ai talan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aver aital repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' eras en chan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E totz temps mais en plor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus ma boca parla sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mos chantars es faitis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vuelh ab belhs motz ben assis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dressar los entendemens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels malvais mal entendens, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cuion que valha mais </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom messongiers que verais; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l sen tenon a folhia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dreit tornon en biais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ves yfern fay son eslais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l govern ten ves abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que vertatz aborris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ab dreitura s' irais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tals bast murs e palais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del dreit de las autras gens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el segles deconoyssens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ditz que mot fa bona via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar es savis e creyssens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot atressi com l' argens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El foc arden torna fis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' afina e s' adoussis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo bons paupres paciens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En las trebalhas cozens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l malvatz manens savais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On plus gent si viest e s pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conquier de sa manentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dolor e pena e pantais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' aisso no 'l pren esglais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gallinas e perdis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo conorton e 'l bos vis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ben qu' en la terra nais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont el es jauzens e gais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys ditz a dieu en ligens:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu suy paupres e dolens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dieus li respondia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poiria 'l dire: Tu mens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblans es als aguilens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Croys hom que gent si guarnis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que defora resplandis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dins val meyns que niens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es mager fenhemens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si us escaravais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fenhia papaguais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan se fenh que pros hom sia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us malvatz manens savais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals si fenh pros e valens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar sol gent si viest e s pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es malvatz e savais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si los autres payssia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per aquo valria mais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ve gran maleza faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal dir no se deu traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu vuelh dir e retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ricx hom dezeretaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es piegers que autre laire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai diablia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peior que negun raubaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tart se castia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, quan va per carreira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El mena per companheira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvestat, que vai primeira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mejana e derreira;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gran cobeitat enteira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li fai companhia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tort porta la senheira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et erguelh la guia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom mals quan vay en plassa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cuiatz vos que lai fassa?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant autr' om ri e solassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' un mov plag, l' autre cassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' un maldi, l' autre menassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre afolhia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y fai joy ni abrassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com far deuria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, quan fai sas calendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sas cortz e sas bevendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De toutas e de rezendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai sos dos e sas esmendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos lums e sas oferendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de raubaria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en guerras met sas rendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en plaideria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom mals, quan vol far festa, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz quossi fai sa questa:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant bat la gent et entesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que denier non lur resta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y qual venir tempesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fam ni moria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys fai cara mout honesta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui no 'l conoyssia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un pauc ai dig de la gesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dire volia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan gran massa n' y resta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort pauc embria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tartarassa ni voutor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sent plus leu carn puden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com clerc e prezicador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senton ont es lo manen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mantenen son siei privat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan malautia 'l bat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan li far donatio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal que 'l paren no y an pro.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Frances e clerc an lauzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal, quar ben lur en pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E renovier e trachor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An tot lo segl' eyssamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab mentir et ab barat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An si tot lo mon torbat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y a religio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sapcha sa lesso.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Saps qu' esdeven la ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De selhs que l' an malamen?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra un fort raubador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non lur laissara ren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So es la mortz, qu' els abat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab quatr' aunas de filat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los tramet en tal maizo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ont atrobon de mal pro.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom, per que fas tal follor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que passes lo mandamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu, que es ton senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E t' a format de nien?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La trueia ten el mercat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que ab dieu se combat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el n' aura tal guizardo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com ac Judas lo fello.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus verais, plens de doussor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher, sias nos guiren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guardatz d' enfernal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peccadors e de turmen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E solvetz los del peccat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En que son pres e liat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faitz lur verai perdo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vera confessio.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot atressi com fortuna de ven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que torba 'l mar e fa 'ls peyssos gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es torbada en est segle la gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per un fort ven que dels cors fan salhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals messongiers, deslial e trahire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que s cuion eyssaussar e formir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi fan veritat delir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n pert son dreg hom bos qui 'l ver vol dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A! greu sera est segl' en l' estamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que a estat, segon que auzem dir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom era crezutz ses sagramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sol la fe, si la volgues plevir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E veritatz era sens escondire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es tornatz lo segl' en tal azir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecx pessa de son par a trazir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu apelh aquest segle trazire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui auzes dir quals son li falhimen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fan en cort selhs qui degron regir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an jurat de tenir lialmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreg a quascun? primiers los vey fallir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan semblan aqui mezeis de rire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls clamatiers, quan ven al departir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab penhoras, ab dar et ab servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdon lo sen, quant auzo 'l jutge dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entr' els clergues non truep departimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tut son d' un sen, d' un cor e d' un albire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E siervon dieu aitan honestamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulh' autra ren non lur pot abellir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni es nulhs hom que mal en puesca dire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh que y es, si doncx no vol mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cavalguar e 'l manjar e 'l dormir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l juec d' amor tenon a gran martire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y truep cosselh mas qu' estem lialmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que pensem e Ihesum Crist servir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar el nasquet pel nostre salvamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volc en crotz per nos la mort sofrir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aital senhor, qui 'n poiri' autr' eslire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el fes de se nau per nos reculhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als grans perils don no podem gandir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses cofessar, e so qu' aurem fag dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son valen nostre vezi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tan cortes e tan huma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si las peiras eran pa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que las aiguas fosson vi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li pueg bacon e pouzi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No serion larc, tals n' i a.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals n' i a, mas non dirai qui,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que foron porc en Guavauda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en Vianes foron ca,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en Velaic foron masti,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seguon l' afaitamen cani;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, quar non an coa, rema.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En jurar de femna no m fi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni son sagramen no vuelh ja;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si 'l metiatz en la ma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per ver dir un marabeti,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per mentir un barbari,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo barbari guazanhara.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals a lo semblant effanti</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sens es de Trebellia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l lengua de logicia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l voluntatz d' En Alengri:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals a belh cors e saura cri</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dins a felh cor e vila.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dig vuelh aver de Sarrazi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fe e ley de crestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E subtileza de paia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ardimen de Tartari;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui es guarnitz en aissi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val be messongier Castella.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar fai tort e messongas di</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Atressi com de tals n' i a.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Razos es qu' ieu m' esbaudey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sia jauzens e guays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El temps que fuelha e flor nays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et un sirventes despley,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar lialtatz a vencut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsedat; e non a guaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ieu ai auzit retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' uns fortz trachers a perdut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son poder e sa vertut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus fai e fara e fey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com es dous e verays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreitz als pros et als savays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E merce segon lur ley:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar a la pagua van tut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguanat e l' enguanaire, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com Abels e son fraire; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l traytor seran destrut </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li trahit ben vengut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu prec que trachors barrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E los degol e 'ls abays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi com fos los Alguays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar son de peior trafey:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas aisso es ben sauput,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pieger es tracher que laire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Atressi com hom pot faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De covers morgue tondut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai hom de trachor pendut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lops e de fedas vey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de las fedas son mays;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per un austor que nays </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son mil perditz, fe que us dey: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad aquo es conogut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom murtrier ni raubaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No platz tant a dieu lo paire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tan non ama son frut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com fai del pobol menut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Assatz pot aver arney</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cavals ferrans e bays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tors e murs e palays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, sol que dieu reney:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx ben a lo sen perdut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom a cuy es veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que, tollen l' autrui repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuge venir a salut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l don dieus quar a tolgut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus ten son arc tendut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trai aqui on vol traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai lo colp que deu faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A quec, si com a mergut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon vizi e vertut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes novel vuelh comensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que retrairai al jorn del jutjamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A selh que m fetz e m formet de nien;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l me cuia de ren ochaizonar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si 'l me vol metre en la diablia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu li dirai: Senher, merce no sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mal segle trebaliey totz mos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guardatz me, si us plai, dels turmentans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tota sa cortz farai meravilhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant auziran lo mieu plaideyamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu dic qu' el fai ves los sieus fallimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l los cuia delir ni enfernar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui pert so que guazanhar poiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per bon dreg a de viutat carestia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el deu esser dous e multiplicans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De retener sas armas trespassans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja sa porta non si degra vedar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sans Peires pren hi gran aunimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar n' es portiers, mas que y intres rizen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascun' arma que lai volgues intrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar nulha cortz non er ja ben complia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' uns en plor e que l' autres en ria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sitot s' es sobeirans reys poyssans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no ns obre, sera li 'n faitz demans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los diables degra dezeretar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agra en mais d' armas pus soven,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dezeret plagra a tota gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et el mezeis pogra s' o perdonar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot per mon grat; totz los destruiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus tug sabem qu' absolver s' en poiria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bel senher dieus, siatz desheretans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels enemicx enoios e pezans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu no mi vuelh de vos dezesperar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans ai en vos mon bon esperamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que devetz m' arma e mon cors salvar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que m valhatz a mon trespassamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E far vos ai una bella partia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m tornetz lai don muec lo premier dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O que m siatz de mos tortz perdonans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no 'ls feira, si no fos natz enans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu ai sai mal, et en yfern ardia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon ma fe, tortz e peccatz seria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vos puesc be esser recastinans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per un ben ai de mal mil aitans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per merce us prec, dona sancta Maria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab vostre filh nos siatz bona guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que prendatz los paires e 'ls enfans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls metatz lay on esta sanhs Joans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una cieutat fo, no sai quals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On cazet una plueia tals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tug l' ome de la cieutat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que toquet foron dessenat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug dessenero, mas sol us;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel escapet e non plus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que era dins una maizo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On dormia, quant aco fo:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel levet, quant ac dormit</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fon se de ploure gequit,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E venc foras entre las gens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On tug feiron dessenamens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us fo vestis, e l' autre nus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autr' escupi vas lo cel sus;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns trais peira, l' autre astelas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre esquisset sas gonelas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns feri e l' autre enpeis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre cuget esser reis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tenc se ricamens pels flancx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre sautet per los bancx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us menasset, l' autre maldis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre ploret e l' autre ris,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre parlet e no sap que,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre fes metoas de se.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aquel qu' avia son sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meravilhet se molt fortmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vi ben que dessenat son;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gard' aval e gard' amon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si negun savi n' i veira; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E negun savi non i a:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grans meravelhas ac de lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas molt l' an els de luy maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el vezon estar saviamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuion qu' aia perdut lo sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car so que ill fan no ill vezon faire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A quascun de lor es veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ill son savi e ben senat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas lui tenon per dessenat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui 'l fer en gauta, qui en col;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El no pot mudar no s degol.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns l' enpenh, l' autre lo bota,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El cuia eissir de la rota;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns l' esquinta, l' autre l' atrai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El pren colps e leva e chai.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cazen, levan, a grans ganbautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en fug a sa maizo de sautz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fangos e batut e mieg mortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ac gaug quan lor fon estortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquesta faula es al mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblan et a tug silh que i son;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquest segles es la cieutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es totz ples de dessenatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el maior sen c' om pot aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si es amar dieu e temer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gardar sos comandamens:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ar es perdutz aquel sens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La plueia sai es cazeguda;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una cobeitatz es venguda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Uns orgoills et una maleza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tota la gen a perpreza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dieu n' a alcun onrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autr' el tenon per dessenat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E menon lo de tom en vil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car non es del sen que son il,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sen de dieu lor par folia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' amicx de dieu, on que sia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conois que dessenat son tut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lo sen de dieu an perdut;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh tenon lui per dessenat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lo sen del mon a laissat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus Peyre d' Alvernhe a chantat </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels trobadors qu' en son passat, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantarai a mon escien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquels que pueissas an trobat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no m' aion ges cor irat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu lor malvatz fatz lur repren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo premiers es de Sanh Desdier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guillems que chanta voluntier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a chantat mot avinen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, quar son desirier non quier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non pot aver nulh bon mestier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es d' avol aculhimen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segons de Sanh Antoni</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vescoms qu' anc d' amor non jauzi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni no fes bon comensamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la primeyra 'l a tray;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc pueis re non li queri,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Siei huelh nueg e jorn ploran s' en.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo ters es de Carcasses</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miravals que fai motz cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dona son castel soven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y estai l' an ges un mes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ancmais kalendas no y pres;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que no i ha dan qu' il se pren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo quartz Peirols, us alvernhatz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a trent' ans us vestirs portatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es pus secs de lenh' arden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es sos chantars peiuratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc, pus si fon enbaguassatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Clarmon, no fes chan valen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l cinques es Gaucelms Fayditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es de drut tornatz maritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lieys que sol anar seguen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non auzim pueis voutas ni critz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni anc sos chans no fon auzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' Uzercha entro qu' Agen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l seizes Guilems Azemars,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' anc no fo pus malvatz joglars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a pres manh vielh vestimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai de tal loc sos chantars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don non es a sos trenta pars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey l' ades paubr' e sufren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab Arnaut Daniel son set,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a sa vida ben non cantet</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas uns fols motz qu' om non enten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus la lebre ab lo buou casset,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E contra suberna nadet,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No valc sos chans un aguillen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Tremoleta 'l catalas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui fai sos sos leuetz e plas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sos cantars es de nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E peinh sos peills cum s' er' auras;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben a trent' ans que for' albas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no fos lo negrezimen. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l noves N Arnautz de Maruelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades lo vey d' avol escuelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dons non a chauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fay o mal, quar no l' acuelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades claman merce siei huelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On plus canta l' aigua 'n dissen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Salh de Scola es lo dezes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de joglar s' es faitz borges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Brajairac o compr' e ven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant a vendut son arnes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El s' en va pueis en Narbones</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab un fals cantars per prezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' onzes es Guiraudetz lo Ros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sol vieure d' autrui chansos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es enoios a tota gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas quar cuiava esser pros, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si se partic dels filhs N Anfos </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' avian fag de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo dotzes es en Folquetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Marcelha, us mercadairetz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a fag un fol sagramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan juret que chanso no fetz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perjur nos an say dig pro vetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s perjuret son essien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo trezes es mos vezis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guillems lo marques mos cozis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non vuelh dire mon talen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car ab los seus chantars frairis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' es totz peiuratz lo mesquis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es viells ab barba et ab gren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire Vidals es dels derriers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non a sos membres entiers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agra l' obs lenga d' argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vilan qu' er uns pelliciers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que anc, pus si fetz cavaliers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ac pueys membransa ni sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guilhems de Ribas lo quinzes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es de totz fatz menutz apres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E canta voluntiers non jen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E percassa s fort, s' il valgues,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car nulh tems no 'l vim bel arnes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans vieu ses grat e paubramen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab lo sezesme n' i aura pro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo fals Monge de Montaudo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab totz tensona e conten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a laissat dieu per baco,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar anc fetz vers ni canso, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Degra l' om tost levar al ven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo vers fe 'l monges, e dis lo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Caussada primeiramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trames lo part Lobeo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A 'N Bernat son cors per prezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Moine de Montaudon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre jorn m' en pugiey al cel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aniey parlar ab sanh Miquel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don fui mandatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et auzi un clam que m fon bel:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras l' auiatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sanh Jolias venc denan dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dis: Dieus, a vos mi clam ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com hom forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dezeretatz de tot son fieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malmenatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui ben voli' alberguar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mati m solia preguar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu 'l fos privatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras no y puesc cosselh donar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab los malvatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aissi m' an tolt tot mon poder, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no m pregua mati ni ser; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Neys los colgatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laissan mati dejus mover;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben suy antatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Tolza ni de Carcasses</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m plang ta fort ni d' Albiges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com d' autres fatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Cataluenh' ai totz mos ces,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E y suy amatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Peiragorc e 'n Lemozi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas lo coms e 'l reys los auci,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sui ben amatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a 'n de tals en Caerci</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don sui paguatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lai Roergu', en Gavauda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m clam ni m lau qu' aissi s' esta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero assatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Y a d' aquelhs q' usquecx mi fa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas voluntatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Alvernhe ses aculhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Podetz alberguar e venir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Descovidatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il non o sabon fort gent dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ben lur platz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Proensa et els baros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai ben enquera mas razos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non sui clamatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels Proensals ni dels Guascos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni trop lauzatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Moine de Montaudon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sirventes aurai gran ren perdutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E perdrai en enquera un o dos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els rics malvatz on pretz es remasutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a lor non platz donars ni messios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lor platz res que taingna a cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas be lor platz quant ajoston l' argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so n' a mais cel que lo met plus gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' onors val mais que avols manentia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non serai desmentitz ni vencutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc hom escars non fo aventuros;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si n' i a un qu' en sia cregutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs n' a el faig alcun fag vergoignos:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' avers non vol solatz ni leugaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vol trobar home larc ni meten,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo vol tal qu' estia aunidamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal qu' endur so que manjar deuria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que val tesaurs qu' ades es rescondutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cal pro tenc a nuill home qu' anc fos?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan n' ai eu, sol non sia mogutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com an aquil que lo tenon rescos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' a mi non costa un denier si s perdia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ill an tot l' esmai e 'l pessamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan perdon l' aver perdon lo sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a mi an pro donat de que ria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per valens faitz es hom miells mantengutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et acuillitz et honratz per los bos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E n' es hom miells desiratz e volgutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n pot menar plus honratz compaignos:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que malvestatz ab pretz no s' aparia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni s' acordon per lo mieu escien;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pretz vol dar e metre largamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz estreing e serra e lia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai a 'N Guillem Augier, on pretz s' es clutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tramet mon chant, car el es cabalos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls enemics ten sobratz e vencutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als amics es francs et amoros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Larcs et adregs e senes vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot quant a dona e met e despen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non o fai ges ab semblan dolen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' en val mais, ja tan pauc non metria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand du Pujet.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab gran dreg son maint gran seignor del mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sempre de bos servidors sofraichos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab gran dreg prendon maintas sazos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Danz e destrics, quan se pogran gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab gran dreg faillon a conquerer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Terras e gent, quan n' an cor e voler,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car an mes tot so per qu' om vai pueian</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En honrament et en pretz, en soan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E car il tan senz tota valor son</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non dur' ab els servire fiz ni bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car s' esdeve, sia tortz o razos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cascuns vol l' us aprendr' e seguir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De son seignor per miels ab lui caber:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs si fezesson aissi lur dever</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li croi seignor com il s' en van loingnan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grieu aurion servidor mal obran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sol per so si dechai e s cofon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segl' e s pert, car il son nuaillos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nonchalen de totz faitz cabalos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m meravil com pot esdevenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il no voillan proeza mantener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car s' ab proeza pueion en poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en ricor, don tan gran talent an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' eu m' en vau trop fort meraveillan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car totz seingner, on mais a cor volon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aver mais e d' esser mais poderos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De valer deu esser mais voluntos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot so que fassa 'ls pros grazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E maiorment de dar, car fai tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per pro maint hom a pauc d' autre saber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot' autra valor sol que n' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el don si gart qu' o met en luec prezan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' om prezatz, que don pren, no i respon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gent, quant obs es l' onors e 'l pretz e 'l pros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en ven, celui per cui faig es lo dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Restaura tot; car chascus que l' au dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si s preza ren ni sab en re valer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tan bon cor vas lui com degr' aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel que n' a pres lo don, per qu' a afan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s deu nuls hom tener dar si onran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als seingnors cug aver faig gran plazer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aquest chant, al pros per mantener </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur bel capteing, et als autres montran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' il volon far lur pron, so qu' a far an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tot so c' om sol valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et esser lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deval et es encolpatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car es proeza folia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E leialtatz non sabers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gaieza leujaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aissi es camjatz valers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En avoles' e il en lui, qu' om te</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo croi per pro, e qu' el pros non val re.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sitot * eu saber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De far malvestatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per q' eu seria prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en poder puiaria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conoissenza e devers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi capdellon tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De guiza, que mos volers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m sofre ges que m plaia fais, per que</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi prezon cil qu' el mal tenon per be.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anz voill ab aital voler</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meinz poder assatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dels crois mal enseingnatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ples de tota vilania</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi plai en re lurs plazers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lur mendiga paria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car mi par lur chapteners</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant laitz e tant aunitz, que per ma fe, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qan sovinenza n' ai, m' enueg de me.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai qu' eu faria parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mos ditz serratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m lau com outracuidatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non a totz, que s' o fazia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De messoini' auri' el vers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblanz', e tant se valria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sitot no m faill lezers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges de chantar no m membra ni m sove,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sol per cels qu' entendemenz soste.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Domna, tan mi fai plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bels faitz e honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo senz e la granz beutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La valors e 'l cortezia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos que res fors poders</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m sofraing a far que sia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdutz l' auzirs e 'l vezers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l senz dels avols, per cui s' esdeve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om lau celui c' avinen no s capte.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ha talen de donar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal don que sia lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entr' els savis, deu pensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tres chauzas, ben o sapchatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cals es el eis taing que s pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cals cel qu' el don deu penre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cals los dos; qu' estiers res</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l pot de blasme defendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om don tan gran non deu dar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en sia trop fort grevatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tant pauc qu' a soanar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo taingna cellui qui er datz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni dons avinens non es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om lo 'n poiria rependre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O chauzir qu' el non saubes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So que s taing a far entendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant hom per si honrar </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Da 'l sieu e n' es desonratz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s pot maiorment desfar; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' avers e l' honors prezatz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val mais que nuls autre bes; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs qui 'ls pert non pot contendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' autra guiza pogues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan bassa valor descendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que requer' e pregar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo rei castellan mi platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el deia mos chanz membrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non crei' uns sieus privatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car il an tal us apres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal art, so il vol aprendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecs, per pauc qu' el n' agues,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son pretz volri' escoiscendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan mi fai ma dompn' amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amors, qu' en sui fol jugatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que can deuria poingnar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El rei de servir, li fatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plazers; e no m' en tueil ges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car sai qu' il m' en degra rendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bon guierdon, s' il plagues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adreg sa merce despendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventes tramet al cominal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tota gen, e si 'l volon auzir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni l' entendo ni 'l sabo devezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus hi pot triar lo ben del mal;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cobeytatz a tant sazit en brieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mon que no y cort dreg ni tem hom dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni no y trob om merce ni chauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vergonha ab lo pus de la gen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clergue volon trastot l' an per engual</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab cobeitat gent caussar e vestir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ric prelat volo s tant enantir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ses razo alargan lor deptal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si tenetz de lor un honrat fieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volran l' aver; e no 'l cobraretz lieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no lor datz una summa d' argen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no lor faitz plus estreg covinen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rey e comte, baylo e senescal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volo 'ls castels e las terras sazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A lur gran tort las paubras gens delir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li baro son tornat atretal;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ditz quascus: Ieu penrai d' aquo mieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab tot son plus paubres que romieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no tenon vertat ni sagramen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nos autres em tug d' aquelh eys sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si monge nier vol dieus que sian sal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per pro manjar ni per femnas tenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni monge blanc per boulas a mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per erguelh Temple ni Espital,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni canonge per prestar a renieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben tenc per folh sanh Peir' e sanh Andrieu </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sofriro per dieu aital turmen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' aquest s' en van aissi a salvamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si capelan per pro beure a Noal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni legistas per tort a mantenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ostalier per son oste trahir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E loguadier per falsar lor jornal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E raubador e metje e corrieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rauban la gen, se salvo, non cre ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que menudet no vivon folhamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selhs qu' estan cofes e peneden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Revendedor, obrier e menestral</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Iran a dieu, si lor o vol sofrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab car vendre et ab pliven mentir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E camjador et home de portal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E renovier yssamen com Juzieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E noyriguier panan so qu' om lor plieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E laurador terras sensals tenen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Festas obran e mezinas crezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' autra gen darai cosselh leyal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot no 'l say a mos ops retenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecx pesses de be far e de dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aurem negus plus de cabal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'n portarem escrit el nostre brieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad aysselh jorn que rendrem comt' a dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al derrier jorn' que tenra parlamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ayselh senhor que ns formet de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De totz los reys ten hom per pus cabal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo rey 'N Anfos, tan fay bos faitz grazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels comtes selh de Rodes chauzir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai sa valor e son pretz natural,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels prelatz selh de Memde, qu' el trieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sec drechamen e despen gent lo sieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels baros son fraire, tan valen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tug siey fag e siey captenemen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui mon chantar me repren no m' es grieu, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si maynt fan be sitot pauc m' en fatz ieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que las gens renheson leyalmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys poirion dir: De folh apren hom sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Raimond de Castelnau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cristias vey perilhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per colpa dels regidors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar entr' elhs no cap amors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni patz ni dreitz, qu' ab tortz far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son d' autruy dreg enveyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E creys lurs iniquitatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen lurs possessios.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aisso truep voluntos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pus de las poestatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non dirai dels prelatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh devon governar nos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mostran via per salvar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si s fan don lur tanh lauzors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus fassa 'ls drech guidar!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sas obras deu mostrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que repren las follors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que 'l n' eschaya honors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ayssi deu hom essenhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar non es maiestres bos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sol dictar apelatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'ls faitz no fay cabalos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aisso lais, qu' autra razos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">M' o tolh don suy apessatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els reys truep desacordatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' un voler non sai dos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant vol quascus contrastar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab l' autre, don es paors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus tot o desampar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un temps vol dieus yssausar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Crestias, e 'l fon sabors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar el pus era valors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pessavan d' elh honrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra Sarrazis fellos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avian entr' elhs patz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et amor totas sazos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er es contrarios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us a l' autre, que duptatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y es enjans ni baratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cuberta tracios;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us cuia l' autr' enjanar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pus greu m' es dels maiors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mals pot a mais montar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan l' us ve l' autre baissar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Se deurian far socors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui val a valedors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas estiers los vey obrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que del creysser son gilos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del mermar fan solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om val als pus poderos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bos reys castellas, N Anfos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dreg faits tot quant fassatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et auretz pro companhos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El devers sia gardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostres, e 'l pretz per vos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui m disses, non a dos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el laus me fos desgrazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del rey 'N Anfos, de pretz guitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mot me fora greus afans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er es tant vil tengut sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E blasmatz, que sol parlar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aus de luy ad honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don ai al cor tal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab pauc chant no 'n desampar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A moutz homes l' aug blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que li foran valedor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si guerra l' agues sabor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant com a cor de donar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu las! suy en esmai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com me sol lauzar mos chans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per elh que m' er abelhitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant qu' ieu serai sebelhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans que dreg alhors los lans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mala veyra sos efans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l pus de la gent ver ditz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vius n' er despostaditz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus don me mort enans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja gran joy non aurai </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro per ver auia comtar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l sieu enemic maior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aian ab luy tal amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' elhs no 'l calha gardar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dreg a volgut renhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab pretz et ab valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen de terr' ab lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo reys N Anfos que dieus gar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aras deu mielhs e mai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voler dreg e patz dos tans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que non si' escarnitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que de dieu si' aizitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sos pretz no s desenans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos ditz sera pro bastans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que per luy si' auzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu parti totz esferzitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si m' enten, non l' er dans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero aitan li dirai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que reys deu amicx amar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas de l' als dir ai temor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh chauzisca son melhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per son dreg dever a far.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jamais no m' esforsarai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' el rey castellan lauzar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' autre, si en error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ven son pretz, qu' a deshonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me pogues ab dan tornar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No suy astrucx de senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m vuelha de cor amar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fortz guerra fai tot lo mon guerreiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E destruir, per que tot er destrutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab totz esfortz vey las gens esforsar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dechazer us austres dechazutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De drechura, q' us non es drechuriers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans es ab tort qui pot pus torturiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant que temors de dieu no y fai temensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui conoys mescre sa conoyssensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el mons es estranhatz de mondar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom no cre autre ni es crezutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni es amatz per ren ni pot amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ben voler, ans es totz ben volgutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om dona dreg, dat per dieu, per deniers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per aver avera 'ls messongiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que dieus fa ses pro far penedensa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als crestias crestatz de paciensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us ab son par no s pot apariar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses decebre, don quecx es deceubutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gualiatz, tan vol quecx gualiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen lo sieu, don mals es tant cregutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no vol far ben, e fa voluntiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal, per que patz nos fug, qu' el vers paziers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Par que nos falh per la nostra falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no nos val quar nos no 'l faym valensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas qui fes totz los bes que pogra far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que s tengues dels mals on es tengutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et oblides so que deu oblidar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E decores de cor so qu' es salutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volgues dreg quar dreitz es dreitz semdiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aissi viven viu hom e non estiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et obezis so qu' es d' obediensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De belh saber agra belha sabensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers paires dieus, don no ns podem pairar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vera via, vertatz e vera lutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers salvamens per que ns devem salvar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vera bontatz don totz bes es vengutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amaires vers als amadors entiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Defendemens defendens d' aversiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz nos obrar tals obras ab crezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entr' els gueritz trobem ab vos guirensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amples <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/01/lo-cami-traduit-per-ramon-guimera.html" rel="nofollow" target="_blank">camis</a> ab trops de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/01/lo-cami-traduit-per-ramon-guimera.html" rel="nofollow" target="_blank">caminiers</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leus per saber e per tener leugiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es selh de mort, e mortals ab temensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh de vida, per qu' a paucx vius agensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si be m falhic no crey que y fes falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos Belhs Deportz, deport truep e guirensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vertatz es atras tirada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E messonja enantida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lialtatz encaussada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetatz aculhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om ten per dreg son voler </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et obra de son poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don tortz es tan poderos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dreitz es a non chaler</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vengutz, que no y val sermos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancta fes es sermonada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mot, e pauc l' obra seguida;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es plazens e privada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selha de mondana vida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om, per complir son plazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Desconoys dreg e dever,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' aver es tant curos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom, e pro non pot aver,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sap que s' es razos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E crey qu' a dieu non agrada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar amors non es aizida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni merces non es trobada;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que patz nos es falhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om non la vol enquerer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don deu lo mons dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus totz savis, totz bos, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vol en loc remaner</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On baratz renh e tensos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si patz fos essercada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant com es guerr' afortida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Erguelhs non agra cassada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce qu' al mon fort oblida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' amors no y pot caber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sens no y pot res valer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' erguelhs e baratz ginhos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolhon auzir e vezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad home totas sazos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ihesus Cristz nos a mostrada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Via qu' es del ver gaug guida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant es pauc ademprada,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que petit es polida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mot es greus per tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om manjar be ni jazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y pot, ans viu sofrachos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon que deu fort temer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot l' es contrarios.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons no dona lezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De be, e fai mal plazer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui pus l' es amoros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mens a de ben far poder,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es lo mals saboros!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sanctz paires dieus glorios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher, datz nos tal saber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mon azirem per vos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-48831480933015369492023-10-13T23:08:00.010+02:002024-02-27T18:26:45.534+01:00I. Quascus plor e' planh son dampnatge,<p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Complaintes Historiques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus plor e' <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=planh" rel="nofollow" target="_blank">planh</a> son <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/gaucelm-faidit.html" rel="nofollow" target="_blank">dampnatge</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sa <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-de-vaqueiras-raimbaut.html" rel="nofollow" target="_blank">malanansa</a> e sa dolor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu las! n' ai en mon <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=coratge" rel="nofollow" target="_blank">coratge</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gran ira e tan gran <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tristor" rel="nofollow" target="_blank">tristor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja, mos jorns, planh ni <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=plorat" rel="nofollow" target="_blank">plorat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aurai lo valen <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=prezat" rel="nofollow" target="_blank">prezat</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pros Vescomte, que <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mortz" rel="nofollow" target="_blank">mortz</a> es,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guillaume-de-beziers.html" rel="nofollow" target="_blank">Bezers</a>, l' ardit e 'l <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=cortes" rel="nofollow" target="_blank">cortes</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo gai e 'l mielh adreg e 'l <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=bon" rel="nofollow" target="_blank">bon</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l melhor cavallier del <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mon" rel="nofollow" target="_blank">mon</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mort l' an, et anc tan gran otratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vi hom, ni tan gran error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais far, ni tan gran estranhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu et a nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum an fag <a href="http://chapurriau.blogspot.com/2019/11/manuel-riu-fillat-insulte-amics-del-chapurriau-ignacio-sorolla-vidal-lo-apoye.html" rel="nofollow" target="_blank">li can renegat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del fals <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/07/associacio-catalanista-matarranya-ascuma-calaceite-teruel.html" rel="nofollow" target="_blank">linhatge de Pilat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' an mort; e pus dieus mort pres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per nos a salvar, semblans es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lui, qu' es passatz al sieu pon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per los sieus estorser laon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mil cavallier de gran linhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mil dompnas de gran valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Iran per la sua mort a ratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mil borzes e mil servidor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz foran gent heretat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'lh visques, e ric et honrat:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es mortz, ai dieus! quals dans es!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guardatz quals etz ni quo us es pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni selhs qui l' an mort qui ni don,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' eras no ns acuelh ni ns respon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhor tan fort deu salvatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esser, al gran et al menor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan del sieu honrat senhoratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos membrara e de l' honor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ns fetz et de la fezautat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas selhs qu' eron a mort jutjat:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es mortz, ai dieus! quals dans es!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=caitieu" rel="nofollow" target="_blank">Caitieu</a>, cum em tug a mal mes!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas qual part tenrem, ni ves on</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Penrem port, tot lo cor m' en fon!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric cavallier, ric de <a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/2021/06/capitol-xcviii-gloriosa-magdalena-lancant-arreus-plora-cor-peccats.html" rel="nofollow" target="_blank">linatge</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per erguelh, ric per valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per sen, ric per vassallatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per dar e bon servidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric d' erguelh, ric d' umilitat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric de sen e ric de foldat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhs e bos, complitz de totz bes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fo <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/12/carlos-rallo-badet-calaseit-disenado-coches.html" rel="nofollow" target="_blank">nulhs hom</a> que us valgues;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdut avem en vos la fon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don tug veniam jauzion.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh dieu prec que fetz <a href="https://regnemallorca.blogspot.com/2021/09/cien-nombres-dios-cent-noms-deu-1-19.html" rel="nofollow" target="_blank">trinitat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De se mezeis en deitat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cel, on lo maior gaugz es,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meta l' arma, e non li pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a totz selhs qui pregatz son</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De son ben soccor' et aon.</span></p><p><span style="white-space: pre;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"> </span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume, moine de Beziers.<br /><br /><a href="https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1968_num_11_44_1461" rel="nofollow" target="_blank">https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1968_num_11_44_1461</a><br /><br /><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Viscounts_of_B%C3%A9ziers" rel="nofollow" target="_blank">https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Viscounts_of_B%C3%A9ziers<br /></a><br /><br />Index:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/mon-chan-fenisc-dol-maltraire.html" rel="nofollow" target="_blank">II, mon chan fenisc ab dol et ab maltraire</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-si-cum-sel-qu-es-tan-grevatz.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Si cum sel qu es tan grevatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-fortz-chauza-es-que-tot-lo-maior-dan.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Fortz chauza es, que tot lo maior dan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-cascus-hom-deu-conoisser-et-entendre.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Cascus hom deu conoisser et entendre</a><br /></span><br /></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vi-ailas-per-que-viu-lonjamen-ni-dura.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI, Ailas! per que viu lonjamen ni dura</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-era-par-ben-que-valors-se-desfai.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Era par ben que valors se desfai,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-anc-non-cugey-que-m-pogues-oblidar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Anc non cugey que m pogues oblidar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-senher-dieus-quo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Belh senher dieus, quo pot esser sufritz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/planher-vuelh-en-blacatz-en-aquest-leugier-so.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Planher vuelh En Blacatz en aquest leugier so,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/molt-mes-greu-d-en-sordel-quar-l-es-falhitz-sos-sens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Molt mes greu d' En Sordel, quar l' es falhitz sos sens,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pus-partit-an-lo-cort-en-sordel-bertrans.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Pus partit an lo cor En Sordel e 'N Bertrans</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-ab-marrimen-et-ab-mala-sabensa.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII, Ab marrimen et ab mala sabensa</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-razos-non-es-que-hom-deya-chantar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV, Razos non es que hom deya chantar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-ples-de-tristor-marritz-e-doloiros.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV, Ples de tristor, marritz e doloiros</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-aissi-quo-l-malanans.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI, Aissi quo 'l malanans,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-planhen-ploran-ab-desplazer.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII, Planhen, ploran ab desplazer</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pièces sur les croisades.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus de chantar m' es pres talens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Farai un vers don sui dolens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non serai mais obediens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Peytau</a> ni de Lemozi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/04/abc-espana-aragon-chapurriau-lengua-mana.html" rel="nofollow" target="_blank">Ieu m' en anarai en eyssilh</a>;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laissarai en guerra mon filh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En gran <a href="https://beceite.blogspot.com/2017/02/puje-lo-dorondon-puje-la-broma-puje-la.html" rel="nofollow" target="_blank">paor</a> et en perilh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faran li mal siey vezi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo partirs m' es aitan grieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del seignoratge de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Peytieus</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En garda de Falco d' Angieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lais ma terra e son cozi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si Falco d' <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/6-27-pretensions-seconde-famille-anjou-royaume-naples-ruineux-voyages.html" rel="nofollow" target="_blank">Angieus</a> no 'lh secor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l reys de cui ieu tenc m' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal li faran tug li pluzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el veyran <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/09/tomas-bosque-la-codonera-teruel-arago.html" rel="nofollow" target="_blank">jovenet meschi</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si molt non es <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Saputo" rel="nofollow" target="_blank">savis e pros</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ieu serai partit de vos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tost l' auran abayssat en jos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fello Guasco et <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/6-27-pretensions-seconde-famille-anjou-royaume-naples-ruineux-voyages.html" rel="nofollow" target="_blank">Angevi</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De proeza e de valor fui,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais ara <a href="http://chapurriau.blogspot.com/2019/11/manuel-riu-fillat-insulte-amics-del-chapurriau-ignacio-sorolla-vidal-lo-apoye.html" rel="nofollow" target="_blank">nos partem abdui</a>;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu vauc m' en lay a selui</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On merce clamon <a href="https://beceite.blogspot.com/2017/04/carlos-fontanet-pelegri-le-hace-otro.html" rel="nofollow" target="_blank">pelegri</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi lais tot quant amar suelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cavalairia et orguelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vauc m' en lay, ses tot destuelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On li peccador penran fi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce quier a mon companho,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' and li fi tort, que lo m perdo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu prec ne Jeshu del tro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/choix-poesies-originales-troubadours-introduction.html" rel="nofollow" target="_blank">romans</a></b> et en <u>lati</u>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout ai estat cuendes e gais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas nostre seingner no 'l vol mais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar non posc plus soffrir lo fais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant soi apropchatz de la fi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz mos amicx prec a la mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il vengan tuit al meu conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancse amey joi e <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=deport" rel="nofollow" target="_blank">deport</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luenh de me et en mon aizi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi guerpisc joy et deport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E var e gris e sembeli.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Comte de Poitiers</a>.<br /><br />//<br /><br />Index.<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-senhors-per-los-nostres-peccatz.html" rel="nofollow" target="_blank">II, senhors per los nostres peccatz</a></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-en-honor-del-paire-en-cui-es.html" rel="nofollow" target="_blank">III, En honor del Paire en cui es</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-er-nos-sia-capdelhs-e-guerentia.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Er nos sia capdelhs e guerentia</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-so-qu-hom-plus-vol-e-don-es-plus-cochos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">V, So qu' hom plus vol e don es plus cochos,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ara-sai-eu-pretz-quals-plus-gran.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI. Ara sai eu de pretz quals l' a plus gran</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/era-nos-sia-guitz-lo-vers-dieus-iheus-critz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Era nos sia guitz Lo vers dieus Iheus Critz,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-nostre-senher-somonis-el-mezeis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Nostre senher somonis el mezeis</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pus-flum-jordan-ai-vist-monimen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Pus flum Jordan ai vist e 'l monimen,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/x-ara-parra-qual-seran-enveios.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Ara parra qual seran enveios</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-per-pauc-de-chantar-no-me-lays.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Per pauc de chantar no me lays,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-si-m-laissava-de-chantar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Si m laissava de chantar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-hueimais-no-y-conosc-razo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII, Hueimais no y conosc razo</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-aras-pot-hom-conoisser-e-proar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV, Aras pot hom conoisser e proar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-lo-senher-que-formet-lo-tro.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV, Lo senher que formet lo tro</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-baros-ihesus-qu-en-crotz-fon-mes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI, Baros Ihesus qu' en crotz fon mes</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-bel-m-es-quan-la-roza-floris.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII, Bel m' es, quan la roza floris</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/quan-lo-dous-temps-ven-e-vay-la-freydors.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVIII, Quan lo dous temps ven, e vay la freydors,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-totz-hom-qui-ben-comensa-e-ben-fenis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIX, Totz hom qui ben comensa e ben fenis</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-tornatz-es-en-pauc-de-valor.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX, Tornatz es en pauc de valor</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-emperaire-per-mi-mezeis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXI, Emperaire, per mi mezeis,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ira-dolor-dins-mon-cor-asseza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXII, Ira e dolor s' es dins mon cor asseza,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/el-temps-quan-vey-cazer-fuelhas-flors.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII, El temps quan vey cazer fuelhas e flors,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiv-qui-vol-aver-complida-amistansa.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV, Qui vol aver complida amistansa</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-grans-trebalhs-marrimens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV, Ab grans trebalhs et ab grans marrimens</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes historiques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aquest guai sonet leugier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me vuelh en cantan esbaudir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom que no s dona alegrier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sai que puesc esdevenir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu me vuelh ab joy tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab <a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">los pros de Proensa</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui renhan ab conoissensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab belha captenensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si qu' om no 'ls en pot escarnir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De conquerre fin pretz entier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Agra ieu talen e dezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no m' en falhisson denier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E rendas, don pogues complir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los fagz qu' ieu volgra mantenir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pus a dieu non agensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu puesca far gran valensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gardar me dei de falhensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al meins, e d' aiso qu' ai servir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar pretz no demanda ni quier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sels qui volen obezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant quant al poder s' afier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que hom se guart de falhir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' aisel que trop vol tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A molt petit de sciensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar l' avers non a valensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas quar hom en trai guirensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar hom s' en pot far grazir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' emperador dreiturier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://historia.nationalgeographic.com.es/a/federico-ii-hohenstaufen-emperador-que-desafio-papa_15842" rel="nofollow" target="_blank">Frederic</a> vuelh mandar e dir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que, si mielhs no mante l' <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=imperi" rel="nofollow" target="_blank">empier</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Milan lo cuida conquerir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab grans faitz, e fai s' en auzir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don vos jur per ma crezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pauc pretz sa conoissensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son sen e sa sabensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en breu no l' en sap far pentir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dona sai ab cors plazentier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don negus hom no pot mal dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no tem gap de lauzengier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap los melhors retenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab honrar et ab aculhir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gen fenis e comensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So solatz e sa parvensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en re non hi fai falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a car nom per encarzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Na Johana d' Est agensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A totz los pros, ses falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ie m vuelh ab los pros tenir.</span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ventadour" rel="nofollow" target="_blank">Bernard de Ventadour</a>.<br /><br />//<br /><br />Index:<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-un-sirventes-on-motz-non-falh.html" rel="nofollow" target="_blank">II, Un sirventes on motz non falh</a></span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-ges-de-far-sirventes-no-m-tartz.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Ges de far sirventes no m tartz,</a></span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-pus-ventedorn-e-comborn-e-segur.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Pus Ventedorn e Comborn e Segur</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-un-sirventes-fatz-dels-malvatz-barons.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Un sirventes fatz dels malvatz barons,</a></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sirventes-no-qual-far-longor-ganda.html" rel="nofollow" target="_blank">VI, D' un sirventes no m qual far longor ganda,</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-coms-mandat-mogut-per-en-ramon-uc-esparro.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Lo coms m' a mandat e mogut,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-rassa-mes-se-son-primier.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Rassa, mes se son primier</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-ges-no-mi-desconort-s-ieu-ai-perdut.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Ges no mi desconort S' ieu ai perdut,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ieu-chan-reys-preguat.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Ieu chan, qu' el Reys m' en a preguat</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-gent-fai-nostre-reis-liouranda.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Gent fai nostre reis liouranda,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-pus-lo-gens-terminis-floritz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Pus lo gens terminis floritz</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-greu-m-es-deisendre-carcol.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Greu m' es deisendre carcol,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-quan-vey-pels-vergiers-desplegar.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, Quan vey pels vergiers desplegar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-pus-li-baron-son-irat-e-lor-peza.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, Pus li baron son irat e lor peza</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-al-dous-nou-termini-blanc.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, Al dous nou termini blanc</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-s-ieu-fos-aissi-senhers-e-poderos.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, S' ieu fos aissi senhers e poderos</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/miez-sirventes-vueilh-far-dels-reis-amdos.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Miez sirventes vueilh far dels reis amdos,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-non-estarai-mon-chantar-non-esparja.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, Non estarai mon chantar non esparja,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-quan-la-novella-flors-par-el-verjan.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Quan la novella flors par el verjan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-un-sirventes-farai-novelh-plazen.html" rel="nofollow" target="_blank">XXI, Un sirventes farai novelh, plazen</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxii-ja-nuls-hom-pres-non-dira-sa-razon.html" rel="nofollow" target="_blank">XXII, Ja nuls hom pres non dira sa razon</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiii-del-rei-d-arragon-consir.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII, Del rei d' Arragon consir,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/quor-qu-om-trobes-florentis-orgulhos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV, Quor qu' om trobes Florentis orgulhos,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxv-sendatz-vermelhs-endis-e-ros.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV, Sendatz vermelhs, endis e ros,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxvi-bel-m-es-cant-aug-lo-resso.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVI, Bel m' es cant aug lo resso</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-greu-cossire-fau-sirventes-cozen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVII, Ab greu cossire Fau sirventes cozen; Bernard Sicart de Marjevols.</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/foilla-ni-flors-ni-chautz-temps-ni-freidura.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVIII, Foilla ni flors ni chautz temps ni freidura</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/en-aquell-temps-reys-mori-anfos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIX, En aquell temps qu' el reys mori 'N Anfos</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/un-sirventes-faire-es-mos-pessamenz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXX, D' un sirventes faire Es mos pessamenz (Pierre de la Caravane)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxi-quant-vei-lo-temps-renovellar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXI, Quant vei lo temps renovellar, (Bertrand de Born, le fils)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxii-ja-de-far-un-nou-sirventes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXII, Ja de far un nou sirventes</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxiii-ja-no-vuelh-do-ni-esmenda.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIII, Ja no vuelh do ni esmenda (Bernard de Rovenac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sirventes-grans-volontatz-preza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIV, D' un sirventes m' es grans volontatz preza, (Bernard de Rovenac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxv-doas-coblas-farai-en-aqest-son.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXV, Doas coblas farai en aqest son</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxvi-seigneiras-e-cavals-armatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVI, Seigneiras e cavals armatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ja-non-creirai-en-gui-de-cavaillon.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVII, Ja non creirai d' En Gui de Cavaillon</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blog-post_18.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVIII, Estiers mon grat mi fan dir villanatge</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxix-belh-m-es-quan-d-armas-aug-refrim.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIX, Belh m' es quan d' armas aug refrim (Guillaume de Montagnagout)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xl-guerra-e-trebalhs-e-brega-m-platz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XL, Guerra e trebalhs e brega m platz, (Boniface de Castellane)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xli-gerra-mi-play-quan-la-vey-comensar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLI, Gerra mi play quan la vey comensar,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlii-peire-salvagg-en-greu-pessar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLII, Peire salvagg', en greu pessar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliii-de-l-arcivesque-mi-sap-bon.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIII, De l' arcivesque mi sap bon</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ja-de-chantar-nulh-temps-no-serai-mutz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIV Ja de chantar nulh temps no serai mutz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlv-un-sirventes-farai-ses-alegratge.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLV, Un sirventes farai ses alegratge,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvi-en-luec-de-verjanz-floritz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVI, En luec de verjanz floritz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ges-no-m-es-greu-s-eu-non-sui-ren-prezatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVII, Ges no m' es greu s' eu non sui ren prezatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlviii-mout-que-sovinenza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVIII, Mout a que sovinenza</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlix-entre-dos-reis-vei-mogut-et-enpres.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIX, Entre dos reis vei mogut et enpres</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/l-mout-fort-me-sui-d-un-chan-meravillatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L, Mout fort me sui d' un chan meravillatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/li-on-hom-plus-aut-es-pueiatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LI, On hom plus aut es pueiatz,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lii-comte-karle-ie-us-vuelh-far-entenden.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LII, Comte Karle, ie us vuelh far entenden</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liii-al-bon-rey-qu-es-reys-de-pretz-car.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIII, Al bon rey qu' es reys de pretz car,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liv-nostre-reys-qu-es-d-onor-ses-par.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIV, Nostre reys qu' es d' onor ses par (Bernard d' Auriac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/francx-reys-frances-per-cuy-son-angevi.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LV, Francx reys frances, per cuy son Angevi,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lvi-ancmais-per-aital-razo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVI, Ancmais per aital razo</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tant-onratz-verays-ressos-plazens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVII, Tant m' es l' onratz, verays ressos plazens,</span></a></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-87129485183054337392023-09-30T14:01:00.000+02:002023-09-30T14:01:11.932+02:00Actes, titres, de l' an 960 - 1168, NO 'L LI TOLRA NI NO 'L LI DEVEDARA NI NO L' EN DECEBRA, <p><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: verdana;">Actes, titres, de l' an 960 ou environ, tirés d' un manuscrit de Colbert, fol., no 165, intitulé: “Recueil de divers Titres et Mémoires, concernant les affaires des comtes de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/coronacion-pedro-ii-roma-papa-inocencio-iii.html" rel="nofollow" target="_blank">Carcassonne</a> et vicomtes de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/07/capitulo-lviii-alvaro-de-cabrera-xv.html" rel="nofollow" target="_blank">Beziers</a>, des comtes de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/09/senyer-en-garau-de-berbera-donzell.html" rel="nofollow" target="_blank">Foix</a> et vicomtes de Castelbon, des vicomtes de Bearn, de </span><span style="font-family: verdana;"><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/garcia-aznarez-asesino-centulo-bigorra-sallent-gallego.html" rel="nofollow" target="_blank">Bigorre</a>, de Marsan et de Gavardan, des comtes de Rodez et d' Armagnac, des seigneurs d' Albret, des rois de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/xx-perg-1339-jaime-i-1-agosto-1253.html" rel="nofollow" target="_blank">Navarre</a>; et celles des divers particuliers qui ont possédé des terres dans les pays appartenants aux seigneurs susnommés, ou qui ont eu des alliances avec eux.”</span></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>“Tome Ier, depuis l' an 960 jusqu' en l' année 1117.”<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBRA Ermengaus filius Eldiarda Froterio episcopo filio Girberga NE Raimundo filio Bernardo vicecomite de castello de Cornone... NO 'L LI TOLRA NI NO 'L LI DEVEDARA NI NO L' EN DECEBRA... nec societatem non AURA, si per castellum recuperare NON O FA, et si recuperare potuerit in potestate Froterio et Raimundo LO TORNARA, per ipsas horas quæ Froterius et Raimundus L' EN COMONRA.<br />DE ista hora in antea ego Geraldus qui fui filius Beliariz non DECEBRA Froterium episcopum nec Bernardum fratrem suum vicecomitem qui fuerunt filii Girberga de illos castellos de Geccago, nec de illo castello quod vocant de illo Ponte et de illo castello Sancti Amancii quod vocant castello novo sive illo castello de Cabrespina, NO 'LS VOS TOLRAI NI NO 'LS VOS VEDARAI... in vestra potestate LO TORNAREI... SI O TENRAI E SI O ATENDRAI A TI Froterio et A TI Bernardo... quod tu Froterius et Bernardus TOLRE VOLGUESSES unde de istos castellos suprascriptos E CH' ON COMPROBAT QU' EN FOSSEZ victi PER BATAILIA aut abstracti QUE NO US N' AUSES COMBATRE.<br />DE ista hora in antea non DEZEBRA Guiraldus filius Girondæ nec Petrus nec Poncius filius Avanæ Froterium episcopum nec Bernardum filios Girberganæ de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">illis castellis</a> DE BERENCS nec de illum de Causago...<br />NO 'LS LOR DEVEDARAN NI NO 'LS TOLRAN NI NO 'LS EN DECEBRAN... et si est homo qui illos castellos aut femina LOR tollat AB illos societatem non AURAN et adjutor sine inganno LOR EN SERAN... FORS quantum illi LOR EN ABSOLVERAN... LOR TORNARAN sine lucro... et qualem comprobatos vencutos PER BATALIA, aut extractos QUE COMBATRE NON AUSENT.<br /><br />HIC est brevis sacramentalis quod fecit Raimundus Berengarius filius Garsendis ad Raimundo vicecomite filio Rengardis.<br />De ista hora in antea ego Raimundus filius Garsendis non DECEBRAI Raimundum vicecomitem filium Rengardis de sua vita nec de sua membra quæ ad corpus suum tenet, NO L' AUCIRAI NI NO 'L PRENDRAI... et tuas civitates... NON LAS TE TOLRAI NI T' EN TOLRAI... SI O TENRAI ET O ATENDRAI ego Raimundus filius Garsendis A TI Raimundo filio Rengardis.</span><br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DE ista hora in antea non DECEBRA Raymundus filius Garsendis Hermengarda vicecomitissa filia Rangars DE SA vita... NI LA PRENDRA, NI L' AUCIRA... Neque suos honores NON TOLRA... Nec societatem ego... NON AURAI et si tu Hermengards filia Rangars M' EN COMONS, per illas horas quæ M' EN COMONRAS... EN adjutorio T' EN SEREI.<br /><br />DE ista hora in antea ego <b>Raimundus comes <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/clvii-arch-dip-diet-1460-diciembre.html" rel="nofollow" target="_blank">Barchinonæ</a></b> filius Mahaldis fæminæ non DECEBREI te Bernardum vicecomitem de Biterri... SI O TENREI E O ATENDREI.<br /><br />DE ista hora in antea ego Petrus filius Ava Froterio filio Girberga et te Raimundo filio Rengardis non VOS DECEBREI NE VOS NO 'LS TOLREI NE NO 'LS VOS DEVEDAREI LO CASTEL DE BERENGS NE 'L CASTEL DE CAUSAC NE 'L CASTEL de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/clii-20.html" rel="nofollow" target="_blank">Monteacuto</a>... LAS FORTEZAS... societatem non AUREI nec non TENREI FORS QUANT per illos castellos recuperare... illos TORNAREI.<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBRA Froterius episcopus filius Ermendructæ Isarno filio Rangardæ de sua vita NI de sua membra... per quæ o PERDA NI NON ENGENIERA...<br />NO LI TOLRA NO LI DEVEDARA... NO I METRA PER SO QUE<br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellanus</a> EN SIA... A NEUNA fæmina partem NON Y DONERA NI NO N' I VENDRA NI NO N' I ESCAMBIARA... finem non PRENDRA NI societatem cum illis NON AURA... NO LA LI TOLRA NI NO L' EN DECEBRA... SI O TENRA ET SI O ATENDRA... si comprobare non potuerit ipse Froterius ipso Isarno quod habeat ingeniatum quod ipse Froterius PERDA OU sua vita OU sua membra... o ipse Isarnus habeat ingeniatum quod ipse Froterius perdat O <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">illo castello</a> de Lautrico aut<a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=Uncastillo" rel="nofollow" target="_blank"> unum de suos castellos</a>... O ipse Isarnus NO LI DEFUG... SI O TENRA ET SI O ATENDRA... FORS DE<br />CO DE QUE ipse Isarnus L' EN ABSOLVRA... ipsas parabolas quæ ipse Isarnus DIZIRA ad ipso Froterio aut per suum missum LI MANDARA ET LAS LI DEVEDARA per nomine de sacramento QUE NO LAS digat ipse Froterius NO LAS DISCOBRIRA.<br /><br />DE ista hora in antea ego Petrus Raimundi filius Guila non DECEBREI TE Hermengard filiam Rengard NI te Bernardum Atonis filium Hermengard de ipso castro quod vocant <u>Fuxum</u> neque de ipsis fortezis... NO 'L VOS TOLREI, NI VOS EN TOLREI, NO 'L VOS DEVEDAREI... adjutor VOS EN SEREI... societatem cum illis NON AUREI NI NON TENREI... per quantas vices VOS M' EN COMONREZ... LO TORNAREI... SI VOS O TENREI ET O ATENDREI.<br /><br />DE ista hora in antea ego Bertrandus filius qui fui Ponciae fidelis ero tibi Hermengardis filiæ Rangardis... de ipsos castros de Reddaz... in potestate illos TORNAREI... neque treugam non PRENDREI NI NON AUREI... et adjutor T' EN SEREI AB TE... in tua potestate LO TORNAREI... SI T' O TENREI TOT, ET T' O ATENDREI.<br /><br />DE ista hora in antea ego Udalgeir filius Ermenssen NON DECEBREI TE Ermengarz filiam quæ fuisti Rangarz DEL CASTEL quem vocant MIRAPEIS... NI 'L TE TOLREI NI T' EN TOLREI NI 'L TE VEDAREI NI T' EN VEDAREI... adjutor T' EN SEREI... AB TI ET SENES TI ET AB illos neque AB illas qui illum tibi TOLRION NI T' EN TOLRIAN finem nec societatem NON AUREI NI NON TENREI... in tua potestate LO TORNAREI... per quantas vices TU M' EN COMONRAS.<br /><br />DE ista hora in antea ego Rogerius filius qui fui Belissen NON DECEBREI TE Ermengart filia quæ fuisti Rangarz DEL CASTEL, quem vocant MIRAPEIS... NO 'L TE TOLREI NI T' EN TOLREI NI EL TE VEDAREI NI T' EN VEDAREI... homines vel fæminæ QUI 'L te tollant NI T' EN tollant, adjutor T' EN SEREI... et AB illos vel AB illas qui illum tibi TOLRIAN NI T' EN TOLRIAN finem nec societatem NON AUREI NI NON TENREI... T' O TENREI E T' O ATENDREI TOT A TE.<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBREI Rogerius filius Belesen Hermengarz filia Rangars neque Bernard filium Hermengarz de ipso castello de MIRAPEIS... NO 'L VOS TOLREI neque VOS EN TOLREI, NO 'L VOS VEDAREI neque VOS EN VEDAREI et per quantas veces (latín vices) M' EN COMMONRAZ... potestatem T' EN DONAREI, et si est homo aut fæmina, homines vel femine QUI 'L TE TOLON NI T' EN TOLON adjutor T' EN SEREI... in tua potestate LO TORNAREI.<br />DE ista hora in antea ego Raimundus filius qui fui Rangarz non DECEBREI te Hermengarz filia que fuisti Rangarz de ipso castello quem vocant MIRAPEIS... NO 'L TE TOLREI NI T' EN TOLREI, NI 'L TE VEDAREI NI T' EN VEDAREI... et si fuerit homo vel femina... qui illum tibi tollant NI T' EN tollant, adjutor T' EN SSEREI... et AB illos vel AB illas qui illum tibi TOLRIAN NI T' EN TOLRIAN finem nec societatem NON AUREI NI NON TENREI... T' O TENREI ET T' O ATENDREI TOT.<br /><br />DE ista hora in antea NO DECEBRA Rogerius filius Rangard Rogerium Comitem filium Garsendæ comitissa de ista civitate quæ vocant Carcassona... NO LA 'L TOLRA Rogerius NE NUL NE TOLRA NE NO LA 'L DEVEDARA NE NUL EN DEVEDARA... et si homo est... aut homines aut fæminas, QUI LA LI TOLRA aut LA LI DEVEDARA societatem NE AB illo NE AB illa NO TENRA NE NO AURA QUI LA 'L TOLRA O LA 'L DEVEDARA... Carcassona LI TOLRAN O LA ʼL DEVEDARAN... NO L' ENGENARA... NE NUS S' EN RECREIRA NE RECREDENT NON SERA FORS QUANT... L' EN ABSOLVERA...<br /><br />DE ista hora in antea... ego Rodgarius filius Rangardæ NO LAS TE TOLRE NE NO T' EN DEVEDRE NE NO T' EN DECEBRE NE NO LAS TE VEDARE... neque homines NE omo PER LUI... neque de alias dreituras que ACABDARA... NO L' EN TOLRA, NE NO LAS LI DEVEDARA NE NO L' EN DECEBRA NE MALAMENT NE omo per ipse NO 'L NE MENARA... NON O FARAI... adjutor T' EN SERE... et de l' adjutorio NO T' ENGANARE NE MALAMENT NO T' EN MENARE... Ego Rodgarius filius Rangardæ a Rodgario filio Garsendæ medietatem de ipsas justicias NO T' EN TOLRE NE NO LA T DEVEDARE E SI LA N' AI, LA medietatem T' EN DARE... et si omo est aut fæmina... QUI LAS TE TOD OU LAS TE TOLA ajutor T' EN SERE et de l' adjutor NO T' ENGANARE... TU CUMUNIRAS OU CUMUNIR ME FARAS... in tuo DAM non mittat nec GUERRA AB illos non faciat, et exceptum omines meos QUE A DREIT AURE OU A MERCE cum a tibi TROBAR POIREI...<br />De ista ora in antea non decebra Rodgarius filius Rangardæ Rodgarium filium Garsendæ... NE NO 'L PENRA NE NO L' ASALIRA, NE NO L' AUCIRA nec ego... non O FARAI... SINO FORS QUANT TU M' EN SOLVERAS.<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBREM ego Roger NI EU Ugo filii... de ipso castello de Carcassona... NO 'L VOS TOLREM NI US EN TOLREM NO 'L US VEDAREM NI US EN VEDAREM... adjutores VOS EN SEREM AB VOS ET SENES VOS... societatem AB illos neque AB illas non AUREM... in vestra potestatem LO TORNAREM sine lucro DE AVER sive de honore quem non ENQUERREM ET PER QUANTAS VEZ NOS EN COMONIREZ... VOS EN DAREM... QUI LAS VOS TOLRA aut VOS EN TOLRA adjutores VOS EN SEREM.<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBREI ego Guillermus filius Adalaiz te Hermengard filiam Rangard NI te Bernardum filium Hermengard de ipso <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castello</a> de Carcassona... NO 'L VOS TOLREI NI US EN TOLREI, NO 'L VOS VEDAREI NI US EN VEDAREI... FIN aut societatem AB illos neque AB illas non AUREI... in vestra potestate LO TORNAREI sine lucro DE AVER sive de honore quæ non VOS ENQUERREI et per quantas VEZ M' EN COMENREZ... potestatem VOS EN DAREI.<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBRA ARNALZ filius Belesen Ermengard filia Rangars neque Bernard Ermengarz filium de ipsum <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellum</a> de MIRAPEIS... NO 'L VOS TOLREI NI VO' N TOLREI NI 'L VOS VEDAREI NI US EN VEDAREI PER QUANTAS VEZ M' EN COMMONRAS... POSTAD T' EN DAREI et si est homo... QU' EL TE TOLA NI T' EN TOLA adjutor T' EN SEREI... in vostra potestate LO TORNAREI... ET SI VOS O TENDREI ET VOS O ATENDREI TOT SENES ENGAN.<br /><br />DE ista hora in antea ego Petrus filius de Rixendis non DECEBREI TE Hermengard filiam Rangard... de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">ipso castello</a> de Carcassona quod vocant Narbones NO 'L TE TOLREI NI T' EN TOLREI... et si HOM ERA O fæmina QUI 'L TE TOLGUES O T' EN TOLGUES adjutor T' EN SEREI... ET DEL COMONIMENT NO M' EN VEDAREI... SI T' O TENREI ET T' O ATENDREI TOT FORS QUANT TU M' EN ABSOLVERAS TEU SCIENT.</span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Actes, titres, de 985 A 1080.<br />Acte de 985. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 139. Cette pièce se trouve avec quelques légères variantes dans le même volume, n° 165 des MSS. de Colbert.)<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBRA Froterius episcopus filius Ermendructæ Isarno filio Rangardæ de sua vita NI de sua membra quæ in suum corpus portat, per quæ O PERDA NI NON ENGANERA sua persona... illo <u><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/04/31-de-mayo.html" rel="nofollow" target="_blank">castlare</a></u> NE ipsa forcia quæ ibi est, NE alia quæ ibi erit NO LI TOLRA, NON LI DEVEDARA per quæ ille O PERDA... NE ipse Froterius in illo castello de Lautrico <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellano</a> NO I METRA PER SO QUE <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellanus</a> EN SIA... qui <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellani</a> EN SIAN episcopi ipse Froterius illos NON EN GETRA... partem NON Y DONARA, NI NO N' I VENDRA NI NO N' I BISCAMBIARA... ipse Froterius AB illa femina NI AB illo homine finem NON PRENDRA; NI societatem cum illis non AURA NE de adjutorio de ipso Isarno ipse Froterius NON SE GETRA sine consilio de ipso Isarno... illa convenientia de Caunant quæ habet factam AB ipso Isarno, NO LA LI TOLRA NI NO L' EN DECEBRA NI ille NI ullus homo... SI O TENDRA ET SI O ATENDRA... quod ipse Froterius PERDA O sua vita O sua membra... illum alodem de Avalione O ipse Isarnus NO LO DIFUG... SI O TENRA ET SI O ATENDRA... FORS de eo de quo ipse Isarnus L' EN ABSOLVERA... ipsas parabolas quæ ipse Isarnus DEZIRA ad ipso Froterio, aut per suum missum LI MANDARA ET LAS LI DEVEDARA per nomine de sacramento QUE NO LAS digat, ipse Froterius NO LAS DISCOBRIRA. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 139. Cette pièce se trouve avec quelques légères variantes dans le même volume 165, MSS. de Colbert.)<br /><br />Charte De 987.<br /><br />DONO ego Poncius comes Albiæ... cartam DE BLAT quod debet mihi... et sunt illas terras A LAS FABRIGAS... et in aro de Luiscellas DE MEG ARIPIN de <u><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/04/repartimiento-de-valencia.html" rel="nofollow" target="_blank">vinea</a></u> LO CART. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 140.) (N. E. vinea : <a href="https://sensals.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">viña</a>; <a href="https://masdetorubio.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">vinya</a>)<br /><br />Acte vers 989.<br /><br />DE ista hora in antea Sicardus vicecomes filius Avierna Froterio episcopo filio Hermendructæ non DECEBRA... NI NON ENGANERA... NO L' EN TOLRA NI NO L' EN DEVEDARA per quæ ille Froterius LO PERDA... castellano NO I METRA per quæ castellanus EN SIA... quod castellani<br />EN SIAN... illos NON GETRA... partem NO L' EN DONARA NI NO L' EN VENDRA NI NON ESCAMBIARA... finem NON PRENDRA nec societatem NON TENRA... partem NON AURA, NE de adjutorio de ipso Froterio ipse Sicardus NON SE GETRA... illa garda de sua terra quod cum ipso Froterio convenientiam habet, ipse Sicardus ad ipso Froterio NI NON LA LI TOLRA NI NO L' E DECEBRA... SI O TENRA ET O ATENDRA... FORS D' AQUO DE QUE IPSE Froterius ABSOLVERA... illas parabolas quæ ipse Froterius ad ipso Sicardo DESIRA per suum nuncium, LO MANDARA ET LAS LI DEVEDARA per nomine DE SACRAMENT quod non LAS dicat, ipse Sicardus NE LAS DISCOBRIRA. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 143.)<br /><br />Testament de Roger, premier comte de Carcassonne vers 1002.<br /><br />ET ipsa vigaria de Savartense, post obitum Adalais, remaneant ad Bernardo filio meo, si ille NON LO FORSA, ET SI O FORSA et emendare O voluerit. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 160.)<br /><br />Actes vers 1015.<br /><br />Eco Petrus filius Imperia non decipiam te Bernardum filium comitem Ermengardis de ipso castello D' ANIORT, neque de ipso CASTELPOR...<br />NO 'L VOS TOLREI NI VOS EN TOLREI, NO 'L VOS VEDAREI NI VOS EN VEDAREI; et si fuerit homo vel fæmina, homines vel fæminæ qui vobis tollant aut EN tollant... societatem AB illis vel AB illas NON AUREI usque illos recuperatos habeas, et per quantas vices TU M' EN COMMONRAS... in tua potestate LOS TORNAREI... sic vobis O TENREI ET O ATENDREI...<br /><br />Ego Bernardus filius Guillelmæ et ego Udalgerius... non decipiemus te Bernardum comitem filium Ermengardis de ipso castello D' ANIORT, neque de ipso de Castellopor... NO 'L VOS TOLREM, NO 'L VOS VEDAREM (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 170.).<br /><br />Hommages rendus a Berenguer, vicomte de Narbonne, vers 1020.<br /><br />EGO Guillelmus... NON DEZEBREI Berengarium vicecomitem... neque uxorem ejus Garsindem... de ipso castello qui dicitur D' URBAN... neque de ipso castello quem vocant Sancti Martini... NE NO 'LS LOR TOLREI, NE TOLRE, NO 'LS LOR FAREI NE LORS (2) LORS VEDAREI, NE VEDAR NO 'LS LOR FAREI, NE NO 'LS EN ENGANAREI..., societatem NON AUREI NE NON TENREI... NO 'LS ENGANAREI NE COMONIR NO M' EN VEDAREI...<br />in potestate LOS TORNAREI. (3)<br />EGO Petrus filius... NON DEZEBREI Berengarium... similiter O TENREI ad filium ejus... similiter LI O TENREI ET LI O ATENDREI sine suo inganno. (4)<br />(2) Ce LORS est sans doute une faute du copiste ou de l' imprimeur; il y avait <a href="https://twitter.com/marianorajoy" rel="nofollow" target="_blank">probablablement</a> (probablement) NOLS dans l' original.<br />(3 et 4) Preuves de l' Hist. de Languedoc, t. II, col. 173 et 174.</span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Acte de 1023.<br />Serment d' Ermessende, comtesse de Barcelonne.<br /><br />EGO <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/xv-donatio-turris-quam-gerundellam.html" rel="nofollow" target="_blank">Ermessendis</a> comitissa... ex inde NO T' EN FORCARE.<br />Quod si ego exinde tibi forasfecero, infra ipsos primos quadraginta dies que TU M' EN CONVENRAS PER NOM DE SACRAMENT, SI T' O DRECARE, O T' O EMENDARE. ET SI... NO LA T DRECAVA O NO LA T' EMENDAVA, incurram, etc. (1: Appendix Marcæ Hispanicæ, col. 1037.)<br />(N. E. forasfecero : foras + facere : <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/08/24-de-octubre.html" rel="nofollow" target="_blank">foragitar</a>; dreçaré, dreçava, forçaré; emendaré : <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">castellano</a> enmendaré. <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-langue-romane-depuis-842-jusqu.html" rel="nofollow" target="_blank">Sacrament</a>, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/01/27-de-abril.html" rel="nofollow" target="_blank">sagrament</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-langue-romane-depuis-842-jusqu.html" rel="nofollow" target="_blank">serment</a>, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/01/27-de-abril.html" rel="nofollow" target="_blank">homenatge</a>, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/03/codicillum-secundum-johannis-aragonia-patriarchae-alexandrini-jacobi-ii-aragon-regis-filii-1333.html" rel="nofollow" target="_blank">homenaje</a>.)<br /><br />Acte vers 1025.<br /><br />GUILLELMS COMS FILS D' ALADAIZ ET RAMON ET AIARIGS FILS GARSEN NON TOLRAN LO CASTEL DE DORNIAN ATONI FIL Gauciane et Froterio FIL Girbergane, NE NO 'L LOR DEVEDARAN NE NO 'LS EN DECEBRAN... ACHELA FORTEZA... et si ullus homo et fœmina erit qui LOR TOLA, NE 'L LO DEVED, GUILLELMS FILS ALADAIZ et Raymundus et AIARIGS filii GARSEN, AB ELS SOCIETAT NON AURAN, A LOR PARD D' AQUELS QUI O FARAN, NI AL DAN Atonis FIL Gaucianæ et Froterii FIL Gerbergane; et si illi LAS EN LOS EN COMMUNISSEN, in ADJUTORI LOR EN SERAN GUILLEMS COMS ET RAMUND ET AIALRIGS, TRO QUE RECOBRAT L' AURAN; ET SI GUILLEMS ET RAYMUND ET AIARIGS RECOBRAR LO <u>PODUN</u>, EN LOR <u>PODESTAT</u> LO TORNARAN SENES ENGAN... et sine LUGRE. AISI O TENRA GUILLEMS COMS ET RAMUND ET AIARIGS, FORS QUANT illos SOLVERAN... si comprobatum NO 'L VEDIA QUE TOLT LOS SUGETS ET QU' AL COMPROBAD, O PER BATALA VENEND, O QUI COMBATRE NO N' AUS. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 179.)<br /><br />Actes vers 1029.<br /><br />ISTAM <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/xliv-perg-172-23-febrero-1144.html" rel="nofollow" target="_blank">convenientiam</a> suprascriptam Pontius abbas et monachi illius ATENDRAN si cum episcopo Fredolone TROBAR O PODUN sine dolo.<br />(1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 185. )<br /><br />Actes vers 1034.<br /><br />IPSA medietate de ipso BOSC de Bolbona, excepto ipso pasquerio de Sancto Antonino, et ipsa terra de Agarnages qui ES de Bolbona EN LA VES ERES, SIA 'L COMTIUS D' AQUEL QUI TENRA CARCASSONA... et ad ipsum qui AURA CARCASSONA per ista divisione SIA LO CONTIUS SENS DEVATS... QUALS QUE O AGA per ista divisione... DE Bolbona EN CA ET DEL BANCHETS EN LA... et de Martinala ENTRO ad ARRESTAD, ET ENTRO A LA GENESTA... ET ENTRO A sancta Maria EN Tramas aquas (*), DE Bolbona EN CAS VES Aregia. Hoc quod superius scriptum est SIA D' AQUEL QUI AURA FOX... et ipsa alia medietate de ipso BOSC DE Bolbona, SIA D' AQUEL QUI TENRA FOX... de ipso Bancal qui ES ENTRE LURAGET CASAL marca ENTRO ad Arezia, SIA D' AQUEL QUI TENRA FOX... QUALS QUE O AGE per ista divisione... et de SAVARDU TRO A JUSTARED DE ROIGA EN LA, et DE JUSTARED TRO EN BOLBESTRES SIA D' AQUEL LO COMAUS RODGERS LO COMS IAG SIA D' AQUEL QUI TENRA FOX... et ad ipsum qui AURA FOX per ista divisione NON SIA LO COMTIUS SEN DEVATS. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 189.)<br />(*: entre ambas aguas)<br /><br />EGO <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Roger" rel="nofollow" target="_blank">Rotgerius</a> suprascriptus A TE Petrone suprascripto NO LO TOLREI, NE NO T' EN TOLREI NE NON T' EN DECEBREI... de ista hora NO VEDARA Rotgarius... NO LO TOLREI, NE NO T' EN TOLREI, NE NO T' EN DECEBREI... ET SI O TENDREI ET SI O ATTENDREI,... FOR QUAN TU Petrus suprascriptus ME ABSOLVERAS... SENES FORSA. De ista hora in antea FIDEL SEREI. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 191.)<br />EGO RODGER suprascriptus filius GARSEN A TE Petrone episcopo filio ADALEZ suprascripto NON TOLRE NE T' EN TOLRE NE T' EN ENGANARE... et si homo est vel fœmina... TOLA aut DEVET... amicitiam NON AURE, NON TENRE, NON PRENDRE AB illo nec AB illa, nec AB illos nec AB illas QUE O FARAN... adjutor ero... A TE Petrone... unde tu... COMONRAS per nomen de sacramento que T' EN ADJUD... NON DEVEDARE... NON T' EN ENGANARE. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 192.)<br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Actes vers 1035.<br /><br />DE ista hora in antea non DEZEBRA Guiraldus... nec Petrus... de illis castellis de BERENCS nec de illum de Causago... NO 'LS LOR DEVEDARAN NI NO 'LS TOLRAN NI NO 'LS EN DECEBRAN... et si est homo qui illos castellos aut fœmina LOR tollat, AB illos societatem non AURAN, et adjutor sine inganno LOR EN SERAN INTRO recuperatum videant... FORS quantum illi LOR EN ABSOLVERAN LOR gradiente animo... LOR TORNARAN... aut extractos QUE COMBATRE NON AUSENT.<br /><br />DE ista hora in antea non DECEBRA Isarnus... NON TI TOLRA... et si recuperare potuero ipsum castellum, in potestate Froterio episcopo LO TORNAREI per illas SAZOS QU' EL ME COMMORA PER SE O PER suo misso... SI O TENREI ET SI O ATENDREI.<br />DE ista hora in antea ego Gerardus... NO 'LS VOS TOLREI NI NO 'LS VOS VEDAREI, etc.<br />DE ista hora in antea NON DECEBRA Poncius nec Ato... NO 'L TI TOLRAN. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 193 et 194.)<br /><br />Actes vers 1036.<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBRA Willermus... ne NON O FARA NI NON ENGANARA... nec Willermus suprascriptus, nec homo, nec femina AP suo ingenio vel suo consilio, nec apud forisfactum, nec sine forisfacto. NON DECEBRA NI NON TOLRA, NE NON DEVEDARA... nec AP forisfactum nec sine forisfacto. NON DECEBRA NI NON TOLRA... N'EL CASTEL quem vocant Charos N'EL CASTEL quem vocant ROCHA BRUNA, N' EL CASTEL quem vocant PEDENAZ... Ego <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/03/willermus-raymundi-dapifer-monte-catheno-moncada-1152-vallis-laureae.html" rel="nofollow" target="_blank">Willermus</a> suprascriptus AB ipsos homines nec AB ipsas fœminas finem nec societatem NON AUREI NE NON TENREI... sicut in isto <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/xxii-perg-1416-jaime-i-9-mayo-1225.html" rel="nofollow" target="_blank">pergameno</a> est scriptum et clericus legere O POD. SI O TENRAI E ATENDRAI... FORS QUANT TU... M' EN ABSOLVERAS, etc. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 198.)<br /><br />DE ista hora in antea ego Guillelmus... NI LI O TOLREI NE L' EN TOLREI, NE L' EN DECEBREI... ego Guillelmus vindictam NON PRENDREI usque<br />L' EN COMONISCA PER NOM de sacramento... emendam RECEBREI aut PERDONAREI, et in antea istum sacramentum TENREI... vindictam NON PRENDREI... adjutor T' EN SEREI... ipsum commonimentum NON VEDAREI, et de ipsum adjutorium NO T' EN ENGANNAREI me sciente, et ipsum adjutorium TE FAREI... SI O TENREI ET O ATENDREI... quantum TU... M' EN ABSOLVERAS. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 199.)<br /><br />Acte vers 1040.<br /><br />Hommage a <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Raimbaud_de_Reillanne" rel="nofollow" target="_blank">Rajambaud, Archevêque d' Arles</a>.</span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/11/bernat-fenollar-johan-scriva-cobles-passio-jesu.html" rel="nofollow" target="_blank">AUS TU</a> RAIMBAL filius ASTRABURE, ego non VOS TOLRAI LO CASTEL D' ALBARON, LO BASTIMENT QUE factus est... per nomen DE CASTEL. Ego nec homo... per meum CONSENTIMENT... si talem forfactum non facias DE TOLRE CIVITAT aut CASTEL QUE US DIR NON POGUES aut EMENDAR DE SON AVER NON VOLGUES, etc. (2: <a href="https://data.bnf.fr/fr/documents-by-rdt/12525262/te/page1" rel="nofollow" target="_blank">Millin, Essai sur la langue et la littérature provençale</a>, p. 7.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="break-before: page; line-height: 27px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Acte vers 1040.<br /><br /><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/viii-perg-41-11-enero-1134.html" rel="nofollow" target="_blank">DE ista hora in antea</a> NON DECEBRA Poncius comes Bernardum vicecomitem... NO 'L LI TOLRA Poncius comes ET NON LI DEVEDARA...<br />si homo est aut fœmina quæ a Bernardo vicecomite LO TOLLA A LLI, DEVEDO L' EN ET DECEPIA... societatem non TENRA... LO REDRA sine inganno...<br />SI O TENRA ET SI O ATENDRA... SI COMPROBAT NO 'L VEDRA... QU' AL COMPROBAT QUE COMBATRE NON O AUSA, VENENT PER BATALA.<br />(1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 205. )<br /><br />Acte vers 1053.</span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Promesse a Guiffred, Archevêque de Narbonne.<br /><br />DE ista hora in antea NON TOLRA NE DEZEBRA Guillelmus... alios quos cum consilio Guillelmi præscripti ACAPTARA... contra ipsos homines aut hominem, feminas vel <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Silvia+Dilla" rel="nofollow" target="_blank">feminam</a> qui LI TOLRA præscriptum <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/10/tomo-xi-viaje-urgel-continuacion-indice.html" rel="nofollow" target="_blank">archiepiscopatum</a> O L' EN TOLRA, DE QUE Guifredus præscriptus EN COMONIRA... SI NON O FORSFA et si... O FORSFA, Guillelmus præscriptus vindicta NE PRENRA ENTRO LO COMONESCA PER NOM DE sacramento... QUE LI O EMEN. Et si Guifredus præscriptus EMMENAR LI O VOL ET LI O EMENDA... LA EMENDA RECEBRA O LA PERDONARA, et in antea ipsum sacramentum TENRA, ne infra ipsos duos primos menses vindicta NE PRENRA NE L' EN COMONRA, SI PER DRETT COMMONIMENT NON FA. SI COM in <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Tamarite" rel="nofollow" target="_blank">isto</a> PERGAMEN ES SCRIT ET OM LEGIR I O POD, SI O TENRA ET O ATENRA... FORS QUANT... L' EN ABSOLVERA.<br />(2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 223.)<br /><br />Acte vers 1059.<br /><br />Promesse a la comtesse de Carcassonne.<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBRA Raymundus... <a href="https://amicsdelchapurriau.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">amicitiam</a> NON AURAI, NI TENRAI, NI PRENDRAI... ego Raymundus suprascriptus SABER T' O FARAI, SI O SAI, SENES TON ENGAN, antea QUE DAMS T' EN VENGA. NON TOLRA... NO LAS TE TOLRAI, NI T' EN TOLRAI, NE MALAMENT NO T' EN MENARAI, NI NON T' EN DECEBRAI... NO LAS TI TOLREI, NI T' EN TOLREI... NI NON T' EN DECEBRAI, NI MAL NO T' EN MENAREI... et adjutor TE SEREI... Non T' ENGANAREI... istud sacramentum TENRAI... LAS REDDREI... NE LI O TOLRAI, NI L' EN TOLRAI, NI LO LI O VEDARAI, NI HOM NI FEMNA, HOMES NI FEMNAS... SI O TENREI ET O ATTENDREI... FORS quantum TU M' EN ABSOLVERAS. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 231.)<br /><br />Acte de 1059.<br /><br />Serment prêté par Berenguer à Guillaume, <a href="https://jaime-i-conquistador.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">seigneur de Montpellier</a>.<br /><br />DE AQUESTA HORA ADENANT NON TOLRA <a href="https://fmg.ac/Projects/MedLands/TOULOUSE%20NOBILITY.htm" rel="nofollow" target="_blank">Berengarius LO FIL DE GUIDINEL</a> LO CASTEL DEL POJET QUE FO D' EN GOLEN A GUILLEM LO FIL DE BELIARDE, NI LI DEVEDRA NE L' EN DECEBRA D' AQUELLA FORZA QUE ES, NI ADENANT SERA GARNI EL NI HOM NI FEMNA AB LOU SON ART, NI AB SON GANNI, NI AB SON CONSEL; ET SI HOMS ES QUE O<br />FARA NI FEMNA, BERENGARS LO FIL GUIDINEL AB AQUELS SOCIETAT NO AURA, FORS QUANT PEL CASTEL A RECOBRAR, FORS QUANT GUILLEN LO FIL DE BELIARD L' EN SOLLICITERA ET SI RECOBRAR LO POT EN LA SUA POTESTAT DE GUILLEN LO TORNARA SANS DECEPTION ET SANS LOGRE D' AVER.<br />Facta est hæc carta, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Henri_Ier_(roi_des_Francs)" rel="nofollow" target="_blank">regnante Henrico</a> et <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Philippe_Ier_(roi_des_Francs)" rel="nofollow" target="_blank">ejus filio Philippo</a>.<br />(1: <a href="https://www.persee.fr/doc/ran_0557-7705_1969_num_2_1_899" rel="nofollow" target="_blank">Gariel, Abrégé des antiquités de Montpellier</a>, 1665,p. 84. - D' Aigrefeuille, Histoire de Montpellier, 1737, p. 6. - Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 230.)<br />(N. E. En minúscula, excepto los nombres propios o de lugar:<br />De aquesta hora adenant non tolra <a href="https://fmg.ac/Projects/MedLands/TOULOUSE%20NOBILITY.htm" rel="nofollow" target="_blank">Berengarius lo fil de Guidinel</a> lo castel del Pojet que fo d' en Golen a Guillem lo fil de Beliarde, ni li devedra ne l' en decebra d' aquella forza que es, ni adenant sera garni el ni hom ni femna ab lou son art, ni ab son ganni, ni ab son <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2023/04/xii-franquezas-de-mallorca.html" rel="nofollow" target="_blank">consel</a>; et si homs es que o fara ni femna, Berengars lo fil Guidinel ab aquels societat no aura, fors quant pel castel a recobrar, fors quant Guillen lo fil de Beliard l' en sollicitera et si recobrar lo pot en la sua <a href="https://lo-decameron.blogspot.com/2020/08/jornada-sexta-novela-septima.html" rel="nofollow" target="_blank">potestat</a> de Guillen lo tornara sans deception et sans logre d' aver.)<br /><br />Acte de 1060.<br /><br />Hommage à Raimond, comte de Barcelonne.<br /><br />JURO ego Poncius... ad vos Raimundum comitem... sine ENGAN... faciam sine vestro ENGAN... et si <a href="http://www.fundacionmedinaceli.org/casaducal/fichaindividuo.aspx?id=1070" rel="nofollow" target="_blank">Artallus</a> comes <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/clxvi-reg-1-18-junio-1164.html" rel="nofollow" target="_blank">Palearensis</a> senior meus non attenderit... illas convenientias quas habet CONVENGUDAS... ego attendam... sine vestro ENGAN... sic O TENREI ET O ATENDREI... sine vestro ENGAN. (2: Appendix Marcæ Hispanicæ, col. 1122.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="break-before: page; line-height: 27px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Actes vers 1062.<br /><br />Hommages à Frotaire, évêque de NIMES, et à Raimond, vicomte d' Albi et de Nimes.<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBRA ERMENGAUS... A Froterio episcopo filio Girberga NE Raimundo filio Bernardo... NON LI TOLRA NI NO 'L LI DEVEDARA NI NO L' EN DECEBRA... AB illo nec AB illos finem nec societatem NON AURA, si per castellum recuperare NON FA... LO TORNARA... LO COMONRA...<br />DE ista hora in antea Ugo... NO 'L TOLRA... NO 'L LOR TOLRA, etc.<br />DE ista hora in antea ego Petrus... NON VOS DECEBREI NE VOS NO 'LS TOLREI NE NO 'LS VOS DEVEDAREI LO CASTEL DE BERENGS, N' EL<br />CASTEL DE CAUSAC N' EL CASTEL de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/l-perg-2205-jaime-i-3-octubre-1274.html" rel="nofollow" target="_blank">Monteacuto</a> (N. E: <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/l-perg-2205-jaime-i-3-octubre-1274.html" rel="nofollow" target="_blank">Montagut</a>), LAS FORTEZAS, etc.<br />DE ista hora in antea ego Ato Ermengaud... LO CASTEL DE CURVALA, LA FORTEZA... A TI Froterio ET A TI Raymundo NO 'L VOS TOLRAI NI VOS EN TOLRAI NI 'L VOS DEVEDARAI.<br />Hæc est notitia etc. TOTAS FORTEZAS quæ ibi modo sunt... PER FE, SENEZ ENGAN ET D' AQUEST SACRAMENT SO AUCTORICI ET FERMADOR BERNARD RIGALZ DE CADALONE, ADEMARS ITASSALZ ET PONS DE PENIRA ET AT LO VESCOMS ET GUILLEMS DE CATIAGE ET MATFREZ DE MONTELS. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 243.)<br />(N. E. En minúscula excepto nombres propios y lugares:<br />De ista hora in antea non decebra Ermengaus... a Froterio episcopo filio Girberga ne Raimundo filio Bernardo... non li tolra ni no 'l li devedara ni no l' en decebra... ab illo nec ab illos finem nec societatem non aura, si per castellum recuperare non fa... lo tornara... lo comonra... de ista hora in antea Ugo... no 'l tolra... no 'l lor tolra, etc. de ista hora in antea ego Petrus... non vos decebrei ne vos no 'ls tolrei ne no 'ls vos devedarei lo castel de Berengs, n' el castel de Causac n' el castel de Monteacuto las fortezas, etc. de ista hora in antea ego Ato Ermengaud... lo castel de Curvala, la <a href="https://regnemallorca.blogspot.com/2021/10/obras-criticas-litertarias.html" rel="nofollow" target="_blank">forteza</a>... a ti Froterio et a ti Raymundo no 'l vos tolrai ni vos en tolrai ni 'l vos devedarai. hæc est notitia etc. totas fortezas quæ ibi modo sunt... per fe, senez engan et d' aquest sacrament so auctorici et fermador Bernard Rigalz de Cadalone, Ademars Itassalz et Pons de Penira et At lo vescoms et Guillems de Catiage et <a href="https://lo-decameron.blogspot.com/2018/09/segona-jornada-novela-sexta.html" rel="nofollow" target="_blank">Matfrez</a> de Montels.)<br /><br />Actes vers 1063.<br /><br />Accord entre Roger III, comte de Carcassonne, et <a href="https://www.geni.com/people/Roger-I-comte-de-Foix/6000000000896256138" rel="nofollow" target="_blank">Roger I comte de Foix</a>.<br /><br />DE ista hora in antea NON DECEBRA Rogerius... NO LA 'L TOLRA... NO LA 'L TOLRA NE NUL NE TOLRA, NE NO LA 'L DEVEDERA, NE NULA' N DEVEDERA... et si homo est aut femina qui LA LI TOLRA aut LA LI DEVEDERA... societatem... NE AB illos NE AB illas NE TENRA NE NO AURA... LI TOLRAN O LA 'L DEVEDARAN... No L' ENGANARA... NE NO<br />S' EN RECREIRA, NE RECREDENT NON SERA, FORS QUANT... L' EN ABSOLVERA.<br />DE ista hora in antea NO LA 'L TOLRA <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Roger" rel="nofollow" target="_blank">Rotgarius</a>... NO LI TOLRA... NO 'L LI TOLRA NE NO 'L LI DEVEDARA... NO LAS TE TOLRE, NE NO T' EN DEVEDRE NE NO T' EN DECEBRE, NE NO LAS TE VEDARE... homo PER LUI... ACABDARA... NO L' EN TOLRA NE NO LAS LI DEVEDARA NE NO<br />L' EN DECEBRA, NE MALAMENT, NE omo per ipse NO 'L NE MENARA... NO O FARAI... et si omo est... QUI LAS LI TOLRA O L' EN TOLRA, A TI Rodgario... adjutor T' EN SERE... NO T' ENGANARE NE MALAMENT NO T' EN MENARE... et de ipsas justicias... NO T' EN <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/10/glosario-t.html" rel="nofollow" target="_blank">TOLRE</a> NE NO LAS DEVEDARE, ET SI LA N' AI LA medietatem T' EN DARE... et si omo est... QUI LAS TE VED OU LAS TE TOLLA, adjutor T' EN SERE... NO T' ENGANARE.<br />DE ista hora in antea ego Rodgarius... adjutor SERE... de totos homines et de totas fæminas de quæ TU CUMUNIRAS, OU CUMUNIR ME FARAS... in tuo DAM... exceptum omnes meos QUE A DREIT AURE OU A MERCE CUM a tibi TROBAR POIREI.<br />DE ista hora in antea non DECEBRA Rodgarius... NE NO 'L PENRA NE NO L' ASALIRA NE NO L' AUCIRA... NON O FARAI... nulla <a href="https://amicsdelchapurriau.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">amicitia</a> NON AURE, NE NON TENRE, NE NON PENRE... SI O TENRA ET O ATENRA... SINO FORS QUANT TU M' EN SOLVERAS. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 245.)<br /><br />Acte de 1064.<br />Serment d' Ermengaud, comte d' Urgel, à <a href="https://dbe.rah.es/biografias/10921/ramon-berenguer-i" rel="nofollow" target="_blank">Raimond, comte de Barcelonne</a>. (N. E. <a href="https://dbe.rah.es/biografias/10921/ramon-berenguer-i" rel="nofollow" target="_blank">Ramón Berenguer I, el viejo</a>)<br /><br />JURO ego Ermengaudus... sine ENGAN... NON DEZEBRE Raimundum... NON DEZEBRE Raimundum jam dictum NE LI O TOLRE NE NO L' EN TOLRE... ipsam emendam REZEBRE aut PERDONARE... istum sacramentum illi TENRE ET ATENDRE... sic O TENRE ET O ATENDRE... sine suo ENGAN. (1: Appendix Marcæ Hispanicæ, col. 1128.)<br /><br />Acte de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/05/dramatica-rendicion-barbastro-1064.html" rel="nofollow" target="_blank">1064</a>.<br />Serment d' <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/07/indice-tomo-primero-historia-condes.html" rel="nofollow" target="_blank">Ermengaud, comte d' Urgel</a>, à Raimond, comte de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/07/vagueria-de-serdanya.html" rel="nofollow" target="_blank">Cerdagne</a>.<br /><br />DE <u>hista</u> hora in antea ego Ermengaudus comes... NO DEZEBREI Raymundum comitem... NO LO TOLRE NE NO L' EN TOLRE, N' EL DEZEBRE, N' EL ENGANARE... et adjutor LI SERE contra cunctos homines aut feminas sine suo ENGAN unde Raymundus... M' EN COMONRA... et de ipso adjutorio NO L' ENGANARE, NE COMONIR NO M' EN VEDARE. Et si homo est... qui ei tollat... adjutor en SERE... unde Raymundus... M' EN COMONRA... et adjutor LI O SERE A TENER ET AD AVER... sine suo ENGAN et de ipso adjutorio NO L' ENGANARE NE COMONIR NO M' EN VEDARE... istum sacramentum LI TENRE donec commonitum eum habeam... ipsa emenda RECEBRE O LA PERDONARE... SI O TENRE ET O ATENDRE... sine ENGAN exceptum quantum Raymundus... M' EN ABSOLVERA. (2: Appendix Marcæ Hispanicæ, col. 1130.)<br /><br />Acte vers 1066.<br /><br />Accord entre Raimond de Saint-Gilles et Guifred, archevêque de Narbonne.<br /><br />EGO Raimundus... adjutor T' EN SEREI ET AB LUI ET SENES LUI... adjutorium... LI TENREI ET LI FAREI.<br />DE ista hora in antea ego Raimundus... NON DECEBREI Guifredum archiepiscopum... NI T' O TOLREI NE T' EN TOLREI... adjutor T' EN SEREI... per quantas vices M' EN COMMONRAS... ET DEL COMMONIMENT NON DEVEDERAI et illum aut illos qui per te ME COMONRA aut COMONRAR M' EN VOLRA, per me neque per meum consilium REGUARD NON AURA... SI O TENDREI ET O ATENDREI... FORS quantum TU M' EN SOLVERAS. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 251.)<br /><br />Acte de 1066.<br />Accord entre l' archevêque et le vicomte de Narbonne.<br /><br />DE ista hora in antea... non DEZEBREI Guifredum... NO LI O TOLREI NE L' EN TOLREI NE LI O VEDAREI... NO LI O TOLREI NE L' EN TOLREI, NE L' EN DEZEBREI... SI O ATENDREI.<br />DE ista hora in antea ego Petrus... non DEZEBREI Guifredum suprascriptum NE NO TOLREI, N' EL TOLREI NE LI O VEDAREI, NE MAL NO 'L NE LA MENAREI... SI O TENREI ET O TENDREI. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 252.)<br /><br />Acte de 1067.<br />Donation de la comtesse de Carcassone a son gendre Guillaume, comte de Cerdagne.<br /><br />HÆC est convenientia quæ facta est inter Rengardis comitissa et Guillermum... in potestate de Guillermo jam dicto LOS METRE ET PODEROS L' EN FARE sine suo ENGAN, ET AFFIDAR LOS SI FARE... et de ipsos castellos EN PODEROSA NO SO, adjutor EN SERE ad <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/union-condado-barcelona-reino-aragon.html" rel="nofollow" target="_blank">Guillermum</a>... et si ad prædicta Rengardis VENIA EN TALENT QUE SE STEGESS PER SO CHABALL AD UNA PART QUE TENGESS Rengardis prædicta LA MEDIETAD DE LAS DOMINICATURAS... in jam dicta omnia ENCOMBRE NO LI META per ullum ingenium, NE LI FACA ad damnum... et similiter convenit Guillermus... ut... in jam dicta omnia ENCOMBRE NO LI META NE LI FACA per ullum ingenium ad damnum... Rengardis, et de ipsas honores supradictas NO LES DO NE LES DONEN ENCOMBRE Guillermus... et si homo est... ego Rengardis præscripta GUARENTS T' EN SERE per directam fidem sine tuo ENGAN. (1: Appendix Marcæ Hispanicæ, col. 1135. - Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 260.)<br /><br />Acte vers 1068.<br />Serment fait par Raimond Berenguer de Narbonne à Raimond Bernard vicomte d' Albi et de Nimes et a son épouse.<br /><br />HIC est brevis sacramentalis quod fecit Raymundus Berengarius... NON DECEBRAI <a href="https://ramonguimeralorente.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Raymundum</a> vicecomitem... NO L' AUCIRAI NI NO 'L PRENDRAI... NON LAS TE TOLREI, NI T' EN TOLREI... SI O TENDRAI ET O ATENDRAI.<br />DE ista hora in antea non DECEBRA Raymundus filius Garsendis... NI LO PRENDRA NI L' AUCIRA... neque suos honores NON TOLRA... et si homo est aut fæmina qui hoc faciat, cum illo... societatem... NON AURAI et si tu Hermengards... ME COMONS... in adjutorio T' EN SERAI... (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 266.)<br /><br />Charte de 1075, en faveur de Raymond, <a href="https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.vaticannews.va%2Ffr%2Feglise%2Fnews%2F2023-09%2Fzimbabwe-mgr-tapiwa-mupa-nomme-eveque-de-masvingo.html&psig=AOvVaw2889tkWQA1imrgAX9Rqk77&ust=1696156046764000&source=images&cd=vfe&ved=0CBIQjhxqFwoTCLjMteiP0oEDFQAAAAAdAAAAABAE" rel="nofollow" target="_blank">évêque de</a> Nice.<br /><br />EGO Fredulus et ego Rodulfus, etc. EU NON TI DECEBRAI de tua vita... NI NON TI DECEBRAI DEL CASTEL DE DRAP, DEL BASTIMENT QUE FAIT I ES, NI in antea factus hic erit PER NOM de castello, NI homo NI femina per meum consilium... A TI RAYMUN... et si homo erit o femina qui A TI RAYMUN LO TOLC O AD AQUEIS <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/search?q=episcopo" rel="nofollow" target="_blank">episcopis</a> qui episcopi SERAN DE NISSA, EU AB AQUEL NI AB AQUELLA NI AB AQUELS NI AB AQUELLAS finem N' AURAI NI PLAC O finem valeat SI PER LO CASTEL A RECOBRAR NO O AVIA EL AUN LO RECOBRARIA in ipsa <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/lxii-perg-1-fol-16-27-enero-1150.html" rel="nofollow" target="_blank">convenientia</a>, VOS EN ESTARIA ET PER quantas vices TU RAYMUN LO MI QUERAS O M' EN SOMMOURAS PER NOM DE sacramento PER TI O per tuo misso o per tuos missos TI illi episcopi qui venturi sunt post te DE NISSA ego VOS RENDRAI sicurato infra octo dies. (2: Papon, Histoire de Provence, t. II, p. 459. Il ajoute, dans la note où cette charte est rapportée: “J' ai trouvé plusieurs chartes de l' an 1040, ou environ, conçues dans les mêmes termes ou à-peu-près.”)</span><br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Actes vers 1075.<br />Serment de Guillaume, comte de Toulouse, envers Raymond, comte de Barcelonne.<br />EGO jamdictus Guillelmus NO LA T TOLRE, NE T' EN TOLRE, NE T' EN DECEBRE, NE T' EN ENGANNARE... adjutor EN SERE... sine tuo ENGAN contra cunctos homines... DE QUI TU M' EN COMONRAS... ET COMMONIR NO M' EN DESNEDARE nec de ipso adjutorio NO T' ENGANNARE... SI O TENRE ET O ATENDRE... nisi quantum TU ME ABSOLVERAS. (1: <a href="https://books.google.de/books?id=m4MRrCu-rxEC&pg=PA51&lpg=PA51&dq=%22Appendix+Marc%C3%A6+Hispanic%C3%A6%22&source=bl&ots=A0V5KIQekw&sig=ACfU3U3Nw5TrhrZI_KGV-XHPxTvVCc99uQ&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwjTjp_0ndKBAxWVG-wKHTPzD7wQ6AF6BAgLEAM" rel="nofollow" target="_blank">Appendix Marcæ Hispanicæ</a>, col. 1167.)<br /><br />Actes vers 1076.<br />Hommages rendus a la vicomtesse de Beziers et de Nimes, et a son fils.<br /><br />DE ista hora in antea ego Gaucelinus... NO LAS TOLRAI, NI L' EN TOLRAI, NI LAS DEVEDARA NI L' EN DECEBRA... et si homo est aut fæmina... QUI LA tollant, NI L' EN tollant adjutor L' EN SERA.<br />De ista hora ENANT, Bernardus et Petrus... LO CASTEL DE ROCHACEDERA, LA FORCIA quæ ibi est... NO 'L LI TOLRAN NI NO L' EN TOLRAN... NE NO 'L LI DEVEDARAN.<br />AUS TU <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/cxxii-apen-9-febrero-1161.html" rel="nofollow" target="_blank">Ermengardis</a>?... Ego Ugo... LO castellum de Caxanicis LAS fortidias quæ modo ibi sunt... non eas tibi tollam.<br />AUS TU Bernardus Ato FIL Ermengardis? Ego Ugo... <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">LO castellum</a>... LAS fortidias QUE modo ibi sunt, etc.. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 291.)<br /><br />Actes vers 1077.<br />Promesse de <a href="https://epistolae.ctl.columbia.edu/letter/25510.html" rel="nofollow" target="_blank">Raymond de Saint-Gilles</a> a Guifred, <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Guifred_de_Cerdagne_(archev%C3%AAque_de_Narbonne)" rel="nofollow" target="_blank">archevêque de Narbonne</a>.<br /><br />DE ista hora in antea... NON DEZEBRAI... adjutor L' EN SEREI ET AB LUI et sine LUI... adjutorium vel adjutorios LI TENREI E LI FAREI... SI O TENREI ET O ATENDREI. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 298.)<br /><br />Acte vers 1078.<br />Serment de Pierre de Narbonne à l' archevêque Guifred.<br /><br />DE ista hora in antea... non DEZEBREI Guifredum... NE LI O TOLREI NE L' EN TOLREI... NI AB FORFAIT NI SANS FORFAIT... si <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2022/11/apendice-de-viris-illustribus-catalanis.html" rel="nofollow" target="_blank">Guifredus</a>... NO FORSFA... sacramentum LI TENREI. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 299.)<br /><br />Titre DE 1080.<br />For d' Oleron. (3: <a href="https://bvpb.mcu.es/es/consulta/registro.do?id=423525" rel="nofollow" target="_blank">De Marca, Hist. de Béarn</a>, p. 545 et 385. Les variantes qui se trouvent entre quelques mots de ce texte et de celui de M. de Marca, ont été prises dans une copie que j' ai de la pièce originale.)<br /><br />JO CENTOLH, PER LA GRACIA DE DIU, VESCOMS DE BEARN ET COMS DE BEGORRE, VULH QUE AQUESTA CIUTAT QUE ERE DESPOPLADE, PER COSSELH ET ADJUTORI DE MOOS BAROOS DE Bearn, A MA HONOR ET PROFIEYT ET DE TOTS MOOS SUCCESSORS FOSSE POBLADE. A LA QUAL<br />POBLACION VIENCO HOMIS DE DIVERSES PARTIDES ET APERATS LOR ENSEMS PLAGO A MI QUE JO DEPARTIS TOT PLENERAMENTS AB LOR LAS LEIS ET LOS DRETS ET LORS FORS D' EQUESTA CIUTAT.<br />U SSO STABLI ET DONA SAUBETAT AD AQUESTA CIUTAT EN TAU CONVENT QUE NULH STRANI NO Y FASSE NULH EMBADIMENT AD AUGUN HOM DENS LOS TERMIS DE LA SAUBETAT, etc... (1)<br /><br />(1) Aux divers actes qui offrent, soit en entier, soit par fragments, plusieurs monuments précieux de la langue romane jusqu' en 1080, je joins ici, comme servant d' explication ou de commentaire, quelques titres d' une date postérieure, parce que rédigés entièrement en cette langue, ils expliquent les passages latins analogues qu' il a été nécessaire d' insérer pour faciliter l' intelligence des mots romans épars dans ces différents passages latins.<br />(N. E. En minúsculas:<br />Jo <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/garcia-aznarez-asesino-centulo-bigorra-sallent-gallego.html" rel="nofollow" target="_blank">Centolh</a>, - <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/garcia-aznarez-asesino-centulo-bigorra-sallent-gallego.html" rel="nofollow" target="_blank">Céntulo de Bigorra</a> - per la gracia de diu, vescoms de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/xxxii-reg-8-fol-67-15-marzo-1260-cervaria-cervera.html" rel="nofollow" target="_blank">Bearn</a> et <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/garcia-aznarez-asesino-centulo-bigorra-sallent-gallego.html" rel="nofollow" target="_blank">coms de Begorre</a>, vulh que aquesta ciutat que ere despoplade, per cosselh et adjutori de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/04/leyendas-historia-paralela-aragon-medieval.html" rel="nofollow" target="_blank">moos baroos de Bearn</a>, a ma honor et <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/01/pedro-ceremonioso-v-1529-pars-1-fol-16.html" rel="nofollow" target="_blank">profieyt</a> et de tots moos successors fosse poblade. A la qual poblacion vienco homis de diverses partides et aperats lor ensems plago a mi que jo departis tot pleneraments ab lor las leis et los drets et lors <b>fors</b> d' equesta ciutat.<br />U sso stabli et dona saubetat ad aquesta ciutat en tau convent que nulh strani no y fasse nulh embadiment ad augun hom dens los <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/xxiii-reg-2-fol-4345-30-oct-1181-batea-algars.html" rel="nofollow" target="_blank">termis</a> de la saubetat, etc...<br /><br />Titre de 1088.<br />For de Morlac.<br /><br />Nul hom d' esta <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/07/vagueria-de-serdanya.html" rel="nofollow" target="_blank">biele</a> no sie <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tingut" rel="nofollow" target="_blank">thiencut</a> de anar en ost en <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=Espanya" rel="nofollow" target="_blank">Espanha</a></b> per man de senhor, ni deu esser destret, sino que y bolosse anar de grat.<br />(1: De Marca, Histoire de Béarn, p. 339.)<br /><br />Acte vers 1090.<br />Donation faite a l' <a href="https://www.academia.edu/40493765/Recueil_des_actes_de_labbaye_de_Moissac_680_1175" rel="nofollow" target="_blank">église de Biule</a>.<br /><br />Carta de remembrament que NA Guillelma la viscomtessa deg lo dreg e 'l tort que avia, e 'l deime de Pug Cavaler dec a diu e a san Salvador et als abitadors de la gleisa de Biule e ma de Guillem lo capela. Testimoni Esteve de Vilars, EN Ug de Cantamerle et Hug del Broll. Per aquest do li deu far om so aniversari a leis et a 'N Ugo de Larroca so marit de la festa Crispini et Crispiniani. (2: <a href="https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/resultatRechercheSimple.html?TEXTE_LIBRE_INPUT=Languedoc&FACET_TROUVE_DANS_SELECTED=COTE_INPUT&COTE_INPUT=Languedoc" rel="nofollow" target="_blank">Preuves de l' Histoire de Languedoc</a>, t. II, col. 285.)<br /><br />Acte vers 1122.<br />Hommage rendu par Bernard, comte de Melgor, à Guillaume de Montpellier.<br /><br />EU Bernard coms de Melgor, fils de Marie, jur a te Guillelm de <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=Montpellier" rel="nofollow" target="_blank">Montpesler</a> fil d' Ermessens ta vida et ta membra, et que d' aquesta hora enant, eu <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/03/artur-quintana-arturo-quintana.html" rel="nofollow" target="_blank">non t' enganarei</a> de ta honor, ni de ton aver, meu escient; et si nescies o fazia, (...)<br /><br />Titres de 1080.<br />For du Bearn.<br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 27px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUANT LO SENHOR ENTRARA EN POSSESSION DE LA SENHORIE DE BEARN, QUE JURI AUS BARONS ET A TOTE LA CORT DE BEARN QUE ED LOS SERA FIDEU SENHOR, ET QUE JUDJARA AB LOR DREITURERAMENT, ET QUE NO LOS FARA PREJUDICI; ET APRES, EDS DEBON JURAR A LUI QUE LO SERAN FIDEUS ET QUE LO TIARON SENHOR PER JUTJAMENT DE LA CORT. (1: De Marca, Histoire de Béarn, p. 545.)<br /><br />(N. E. En minúsculas: Quant lo senhor entrara en possession de la senhorie de Bearn, que juri aus barons et a tote la cort de Bearn que ed los sera fideu senhor, et que judjara ab lor dreiturerament, et que no los fara prejudici; et apres, eds debon jurar a lui que lo seran fideus et que lo tiaron senhor per<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/09/el-desconsuelo-desconort-bilingue.html" rel="nofollow" target="_blank">jutjament</a><span> </span>de la cort.)<br /><br />Quant lo senhor entrara en possession de la senhorie de Bearn, que juri aus barons et a tote la cort de Bearn que ed los sera<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/10/glosario-f.html" rel="nofollow" target="_blank">fideu</a><span> </span>senhor, et<br /><br />Acte de 1137.<br />Hommage rendu à Roger, Comte de Foix.<br /><br />Ego Berengers fils d' Aldiard, et eu Bertrand fils d' Aldiard, et eu Raimond fils de Condet, et eu Bertrand fils de Condet, juram a tu Roger fil d' Estephania comte de Foix le castel que<span> </span><i>vocant</i><span> </span>Perela, et las forcas qui ara i son et adenant i seran, etc., salva la fedeltat del comte de Tholose per achest sants. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 450.)<br /><br />Actes DE 1139. (3: Manuscrits de Colbert, n° 165 déja cité. - Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 485.)<br /><br />Hommage fait par Pierre Guillems à Roger du château de Penna.<br /><br /><i>Ego Petrus Guillelmus filius</i><span> </span>de Guitberga, lo castel de Penna las fortezias que ara i son ni adenant<span> </span><b>y</b><span> </span>seran a tu Roger<span> </span><i>filio</i><span> </span>de Cedilia no las te tolrei, ni t' en tolrei, ni las te vedarei, ni t' en vedarei; et si era om ni femna que las te tolges ni t' en tolges, amor ni societat ab lui non auria, fors qual tu se per lo castel rocobrar no avia; quant cobrat l' auria, en ta postat lo tornaria, aisi vers ajutoris t' en serei, sans logre de ton aver; aisi t' o tenrei et t' o atendrei senes to engan.<span> </span><i>per hæc sancta,</i><span> </span>etc.<br /><br />Hommage fait par Raimond et Olivier à Roger du château de Penna.<br /><br /><i>Ego Raimundus Amelius et ego Oliverius filii Beatricis</i><span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/clv-secret-10-alfon-iv-fol-10-25-enero-1453.html" rel="nofollow" target="_blank">juram</a><span> </span>lo castel de Penna et las forcias que ara i so ni adenant y seran a Roger de Beders lo fil de Cedilia que nos lo 'l reddam per tots los seus<span> </span><i>homo</i><span> </span>ni omes per<br />lui o per so message, o per sos messages, no no lo' l tolrem ni l' en tolrem ni l' en vedarem; et se era om ni femna ni<span> </span><i>fœminas</i><span> </span>ni ome qui 'l li tolges, ni l' en tolges, nos ver adjutori l' en serem, senes loguer de son aver et de sa honor; ab achel fi ni societat non auran mas qual el tal auria, se per lo castel cobrar no o aviam, et quant cobrat l' auram tornat l' am e so poder, per fe et senes engan, e d' aquest sagrament so auctorici et fermador, etc.<br /><br />Hommage fait par Amels à Roger du château de Penna.<br /><br />Eu Amels de Penna fils de<span> </span><a href="https://beceite.blogspot.com/2017/02/senders-ports-tortosa-beseit.html" rel="nofollow" target="_blank">Berenguerra</a><span> </span><i>fœmina</i>, a tu Roger de Beders fil de Cedilia<span> </span><i>fœmina</i>, juri lo castel de Penna las forzas que ara i son et adenant i seran no 'l te vedarei, no 'l te tolrei ni t' en tolrei, ni si era om ni femna ni<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/lleidata-catala.html" rel="nofollow" target="_blank">femnas</a><span> </span>ni<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/num-51-legajo-cartas-reales-num-84-25-marzo-1344.html" rel="nofollow" target="_blank">omes</a><span> </span>qu' el te vedes ni 'l te tolges ni t' en tolges, eu ab achel amor ni societat non auria, se per lo castel cobrar no avia, et quant cobrat lo avia e ton poder lo tornaria senes logre de ton aver et de ta honor, quant tu me commonrias per tu o per to message o per tos messages et aquest sacrament tenrei aissi quo en aquesta carta es escrivit: auctorici Matfre de Montels e Raimon de<span> </span><a href="https://www.yumpu.com/fr/document/view/18300965/cartulaire-des-templiers-de-vaour-tarn-publie-par-ch-portal-et-" rel="nofollow" target="_blank">Malafalqueira</a><span> </span>e Ponc (*)<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/12/javier-giralt-latorre.html" rel="nofollow" target="_blank">Guiral</a><span> </span>(**) e Guillem<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/03/natxo-sorolla-ignacio-sorolla.html" rel="nofollow" target="_blank">de Penna</a><span> </span>lo Calve e Ponc d' Ero et Artmant lo vescomte de Brunequel.<br />(*: N. E. Ponç, Ponce, Poncio; ** : com<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/12/javier-giralt-latorre.html" rel="nofollow" target="_blank">Javier Giralt Latorre</a>,<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/03/natxo-sorolla-ignacio-sorolla.html" rel="nofollow" target="_blank">aragonés catalanista de debò</a>.)<br /><br />Acte de 1152.<br />Hommage de Sichar à Raymond Trencavel.<br /><br />Aus (1) tu<span> </span><a href="https://ramonguimeralorente.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Raimuns</a><span> </span>Trencavel vescoms de Beders fils de Cezilia<span> </span><a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/6-33-gouvernement-provinces-femmes-magnanimite-ancienne.html" rel="nofollow" target="_blank">vescomtesse</a>, et tu Rogers fils de Raimuns Trencavel et de Saura comtesse? Eu Sichars de Laurac fils d' Ava, d' aquesta hora en avant lo castel de Montlauder... no 'l vos tolrei, etc.. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 542.)<br />(1) Cette formule interrogatoire, dont on a vu précédemment un exemple, p. 66, avait été aussi employée en latin: un acte de 1090, rapporté par D' Aigrefeuille, Histoire de la ville de Montpellier, liv. I, p. 6, porte: Audi tu Gotofrede<span> </span><a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/06/tomo-3-apendice-10-bula-union-iglesias.html" rel="nofollow" target="_blank">episcope</a>, etc.<br /><br />Acte de 1158.<br />Hommage fait par Sichard à Raymond Trencavel et a son fils du château de Pomiradu. (Pomirada)<br /><br /><i>Anno millesimo centesimo quinquagesimo octavo incarnati verbi divini,</i><br /><i>quartâ feriâ, decimo septimo kalendas Augusti, Ludovico rege regnante.</i><span> </span>Aus tu Raymon Trencavel vescoms de Beders fils de Cecilia vescomtessa et tu Rogers fils de<span> </span><a href="https://ramonguimeralorente.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">Raymon</a><span> </span>Trencavel et de Saura<span> </span><i>comitissa</i>? Eu Sicard de Laurag fils de Ava, d' aquesta hora enant lo castel de la Pomirada ni las forsas que ara i<span> </span><i>sunt</i><span> </span>ni adenant y seran, no 'l vos tolrei ni vos ne tolrei ni las vos vedarei ni las vos devedarei et per quantas<span> </span><u>vegadas</u><span> </span>vos per<span> </span><i><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/rondaya-de-rondayas-en-mallorqui.html" rel="nofollow" target="_blank">vosmetipsos</a></i>, o per vostre message, o per vostres messages las me demanderez, eu las vos reddrei et reddre las vos farei, senes lo vostre engan; et si era hom ni femna qui las vos tolgues, o vos en tolguez, ni homes ni femnas qui las vos tolguessan, ni vos en tolguessun, ab achel ni ab aqueles amor ni<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/07/associacio-catalanista-matarranya-ascuma-calaceite-teruel.html" rel="nofollow" target="_blank">societat</a><span> </span>non auria, tro eu las vos reddes et en vostre poder, senes engan et senes logre de vostre aver et de vostre honor las tornes. Aisi cum es desobre escript, o tenrai et o atendrei senes engan.<span> </span><i>Per hæc sancta evangelia</i>, etc. (1: Manuscrits de Colbert, n° 165 déja cité. - Preuves de l' Hist. de Languedoc, t. II, col. 570.)<br />Acte vers 1160.<br />Donation faite par la comtesse de Biule et ses enfants.<br /><br /><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/lxxxiv-reg-1893-fol-54-4-nov-1387.html" rel="nofollow" target="_blank">Conoguda</a><span> </span>causa sia que Na<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=Petronila" rel="nofollow" target="_blank">Peironela</a><span> </span>la viscomtessa dec lo decime de tota sa terra et de tota sa honor que avia en la parrochia de la gleisa de Biule ab amor et ab voluntat de tots sos homes, do autrejec N Arnaus Bernars sos fils et sa filla Na Braida a deu et a la gleisa de Biule et a la maiso de Moissac; per aquest do lo om receuta et la maiso de Moissac per morga et donat autrejat sa part... que sera faits ni dits et a la maiso<br />de Moissac, e l' abas Roberti d' Albaroca l' an receup En Guillems lo morgues, etc. D' aquest do fo testimonis N Uc de Broll, EN<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/cxliii-reg-2234-fol-71-1-mayo-1398.html" rel="nofollow" target="_blank">Arnauts</a><span> </span>Gauters, EN Bernarts de Monbo, EN Audiars de l' Averna, etc. Et dels autres gran massa, per sa voluntat volc mais dar la terra que NA Grossa tenia de leis aquesta terra del Poh et de la Golbertia et la terra de Baireira, e 'l feus que tenia e Lavinariera ni Bernats sos fraire de leis. (2: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 285.)<br /><br />Acte de 1168.<br />Aquesta carta es del estar que a Bernitz Elisiars de Salve et<span> </span><i>sui infantes.</i><span> </span><i>Anno ab incarnatione dom.<span> </span></i>M. C. LXVIII s' esdevenc qu' EN Elisiars de Salve et sos fraire En Rostang, Aimerun,<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/07/capitulo-xxxiv-reyes-godos-nacion-amalarico-san-justo-obispo-urgel.html" rel="nofollow" target="_blank">Alarig</a>, Jacme, li<span> </span><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/05/de-exequiis-sepultura-et-infirmitate.html" rel="nofollow" target="_blank">vescontessa</a><span> </span>de Nemse NA<span> </span><a href="https://www.wilhelma.de/" rel="nofollow" target="_blank">Villelma</a><span> </span>venc ab ela a parlament, e dis lur que ela avia auzit dir que il voliun vendre tot quant avion a Berniz, e vedet lur que non<span> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/03/luis-rajadell.html" rel="nofollow" target="_blank">vendesson</a><span> </span>ad altre se a son fil<span> </span><u>oc</u><span> </span>que de lo teniun et ela<span> </span><u>daria</u><span> </span>lur en aitant com altre e mais. Rostainz de Salve et Ilisiartz sos fraire conogron que del vescomte teniun tot quant aviun a Berniz, e disserun que ja no o volriun ad altre ni o vendriun. Apres la viscontessa dis lur que l' estars da Berniz lur l' avia obs et il trameserun a la vescontessa las claus del lur estar de Berniz per Peirun de la Torre. (1: Preuves de l' Histoire de Languedoc, t. II, col. 607.)</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-40013496362435277762023-09-22T21:51:00.003+02:002023-10-04T21:25:29.906+02:00Recherches sur l' origine et la formation de la langue romane.<p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Recherches sur l' origine et la formation de la</span><span> </span><b>langue romane</b><span>.</span></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Éléments de la grammaire de cette langue, avant l' an 1000.<br /><br />Dès que les Romains se crurent appelés à la conquête du monde, ils sentirent l' avantage et la nécessité d' attacher à la métropole les nations soumises ou vaincues: parmi les moyens que la sagesse du sénat eut l' art d' employer, l' un des plus prompts et des plus efficaces fut d' établir, avec ces différentes nations, les rapports sociaux, les liens politiques d' une communauté de langage; et toutes les fois que la victoire permettait au peuple-roi d' imposer le joug de sa domination (1), il imposait aussi celui de son idiôme.<br />(1) At enim opera data est ut imperiosa civitas non solùm jugum, verùm etiam linguam suam domitis gentibus, per pacem societatis, imponeret. <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/La_ciudad_de_Dios" rel="nofollow" target="_blank">S. August. de Civit. Dei</a>, lib. 19, cap. 7.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les magistrats romains affectèrent de n' admettre que cet idiôme dans leurs communications avec les cités de la Grèce et de l' Asie; plus ils faisaient vanité de connaître et d' estimer les chefs-d'œuvre de la littérature grecque, plus ils exigeaient impérieusement que le descendant de <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Miltiade_le_Jeune" rel="nofollow" target="_blank">Miltiade</a> ou d' <a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Aristide" rel="nofollow" target="_blank">Aristide</a>, empruntant la voix d' un interprète, rendît hommage à la langue des maîtres du monde (1: Magistratus verò prisci quantoperè suam populique romani majestatem retinentes se gesserint, hinc cognosci potest, quòd, inter cætera obtinendæ gravitatis indicia, illud quoque magnâ cum perseverantiâ custodiebant, ne Græcis unquam nisi latinè responsa darent. Quin etiam ipsâ linguæ volubilitate, quâ plurimum valet, excussâ, per interpretem loqui cogebant; non in urbe tantùm nostrâ, sed etiam in <a href="https://brauliofoz.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Græciâ</a> et Asiâ; quò scilicet latinæ vocis honos per omnes gentes venerabilior diffunderetur. Val. Max. lib. 2, cap. 2.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Une loi expresse enjoignait aux Préteurs de ne promulguer qu' en latin leurs décrets et leurs édits (2: Decreta a prætoribus latinè interponi debent. L. Decreta D. lib. 42, tit. I De re judicata.).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lit dans Strabon (3: Edit. Oxon., liv. 3, p. 202) que, sous la domination romaine, les Espagnols de la Bétique s' assujettirent tellement aux mœurs étrangères, qu' ils oublièrent l' idiôme natal.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le même auteur (4) nous apprend que, dès le siècle d' Auguste, une grande partie des Gaulois avait adopté la langue et les usages des Romains.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) Ib. lib. 4, p. 258."Les <b><a href="https://www.cosmovisions.com/ChronoVolces.htm" rel="nofollow" target="_blank">Volcae</a></b>, dit-il, s' étendent jusqu' aux bords du <a href="https://www.france.fr/de/provence/artikel/die-rhone" rel="nofollow" target="_blank">Rhône</a>: les <b><a href="https://www.persee.fr/doc/rea_0035-2004_1910_num_12_3_1636" rel="nofollow" target="_blank">Salyes</a></b> et les <b><a href="https://boowiki.info/art/ligure-3/cavari.html" rel="nofollow" target="_blank">Cavari</a></b> occupent la rive opposée. Mais le nom de ces derniers a tellement prévalu sur les noms des autres peuples, qu'on nomme Cavari tous les barbares leurs voisins, qui ont même cessé d' être barbares: car ils ont adopté pour la plupart la langue et la façon de vivre des Romains."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette remarque de Strabon suffirait pour prouver que les autres Gaulois, qu' il ne regarde pas comme barbares, usaient de la langue latine. C'est principalement la différence d' idiome qui faisait donner aux peuples étrangers la dénomination de barbares.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Telle était la force de l' opinion publique, qu' un empereur, hazardant devant le sénat le <a href="https://www.larousse.fr/dictionnaires/francais/monopole/52393" rel="nofollow" target="_blank">mot de Monopole</a>, emprunté du grec (1), crut nécessaire de s' excuser. Et cet empereur, c'était Tibère.<br />(1: <a href="https://brauliofoz.blogspot.com/2021/04/cronologia-necesaria-para-la-perfecta.html" rel="nofollow" target="_blank">Sermone græco</a>, quamquam aliàs promptus et facilis, non tamen usquequaque usus est: abstinuitque maximè in senatu; adeò quidem ut Monopolium nominaturus, priùs veniam postularit quod sibi verbo peregrino utendum esset: atque etiam in quodam decreto patrum, cum *gr una recitaretur, commutandam censuit vocem, et pro <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=peregrina" rel="nofollow" target="_blank">peregrinâ</a> nostratem requirendam, si non reperiretur, vel pluribus et per ambitum verborum rem enuntiandam. Sueton. in Tib. Cap. 71.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans une autre circonstance, il fit effacer d' un décret du sénat le mot d' Embleme, et il prescrivit d' employer une périphrase, plutôt que d' admettre cette expression étrangère.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Par l' ordre de l' <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Claude_(empereur_romain)" rel="nofollow" target="_blank">empereur Claude</a>, un gouverneur de la province de Grèce, personnage très distingué, fut privé de son emploi, et même du droit de citoyen. Quel était son tort? il ignorait la langue latine.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Lyciens" rel="nofollow" target="_blank">Lyciens</a>, coupables de rébellion, avaient député à Rome un de leurs compatriotes, honoré du titre de citoyen romain. Ce même prince, interrogeant l' envoyé, et reconnaissant qu' il n' entendait pas le latin, le dépouilla du droit de cité, alléguant que, pour être digne de participer aux priviléges des Romains, il était indispensable de comprendre et de parler leur langue (1: (1) Dio Cass. lib. 60, edit. Reimar. p. 955).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' époque où <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Plutarque" rel="nofollow" target="_blank">Plutarque</a> composait ses ouvrages, il regardait cette langue comme universelle (2: Plat. Moral. quest. X, edit. <a href="https://ia800708.us.archive.org/view_archive.php?archive=/22/items/crossref-pre-1909-scholarly-works/10.1515%252Fagph.1900.13.1.119.zip&file=10.1515%252Fagph.1903.16.2.189.pdf" rel="nofollow" target="_blank">Wyttembach</a>, t. V, p. 112.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adoptée par la province d' Afrique, elle avait entièrement prévalu sur l' <b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_p%C3%BAnico" rel="nofollow" target="_blank">idiôme carthaginois</a></b>, autrefois seul idiôme des pays où l' illustre <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Agust%C3%ADn_de_Hipona" rel="nofollow" target="_blank">évêque d' Hippone</a> exerçait son pieux ministère (3: Verba latina didici sine ullo metu atque cruciatu, inter etiam blandimenta nutricum et joca arridentium et lætitias alludentium. Confess. lib. I, cap. 14. Quæ linguæ... quarum nostra latina est. De Trinit. lib. 15, c. 10.)<br />Aussi, dans l' un de ses sermons, il s' explique en ces termes:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"On connaît le proverbe <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_p%C3%BAnico" rel="nofollow" target="_blank"><b>punique</b> </a>que je rapporterai en latin, parce que chacun de vous n' entend pas le punique. Ce vieux proverbe dit:<br />Si la peste demande un denier, donne-lui en deux, et qu' elle s' éloigne (4: Proverbium notum est <b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_p%C3%BAnico" rel="nofollow" target="_blank">punicum</a></b>, quod quidem latinè vobis dicam, quia <b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_p%C3%BAnico" rel="nofollow" target="_blank">punicè</a></b> non omnes nostis; punicum enim proverbium est antiquum: <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=catalanistes" rel="nofollow" target="_blank">Nummum quærit pestilentia, duos illi da</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=cascala" rel="nofollow" target="_blank">et ducat se</a>.” Sermo 168 de Verb. Apostol.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' usage de n' admettre que la langue latine comme idiôme national était tellement établi et observé, que, même après la translation du siége de l' empire, Arcadius et Honorius furent obligés de rendre une loi expresse, pour permettre aux magistrats de rédiger leurs jugements en grec ou en latin (5: L. Judices c. de sentent. et interloc.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les peuples subordonnés à l' autorité de Rome n' avaient parlé d' abord la langue latine que par nécessité; ils l' étudièrent bientôt par intérêt et par ambition.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Se soumettre à l' idiôme, aux usages, à la discipline civile et militaire des vainqueurs, c'était pour les cités, pour les contrées entières, un moyen de mériter l' émancipation politique, ou d' obtenir d' utiles distinctions et des avantages honorables.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' action de ce systême conquérant, qui associait des nations vaincues et opprimées au langage, aux mœurs, et quelquefois aux priviléges des enfants de la métropole, devenait un véritable bienfait.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avouons, à la gloire de Rome, que la civilisation de quelques-uns des peuples qui avaient été contraints de fléchir sous le joug de la victoire, fut le noble dédommagement de leur humiliation; et c'est peut-être la seule fois que de longues et grandes conquêtes ont offert une compensation des injustices et des malheurs qui les produisent.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En prescrivant à ces peuples l' usage d' une langue qu' illustraient des ouvrages où le bon goût et la saine philosophie se trouvent réunis au mérite d' un beau style, Rome ne leur communiquait pas seulement l' art d' écrire; elle leur communiquait une faveur plus précieuse: l' art de penser. Oui, la science qui instruisit le vaincu à parler la langue des Romains, lui apprit aussi à sentir, à juger, à penser comme eux.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C'est sur-tout à la langue latine que l' on peut appliquer la belle pensée du poëte Rutilius Numatianus, qui disait en célébrant Rome:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fecisti patriam diversis gentibus unam (1)...</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Urbem fecisti quod prius orbis erat.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Itiner. lib. I.<br />(1: Pline le naturaliste avait exprimé la même pensée:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sparsa congregaret imperia, ritusque molliret, et tot populorum discordes ferasque linguas, sermonis commercio contraheret ad colloquia, et humanitatem homini daret, breviterque una cunctarum gentium, in toto orbe, patria fieret. Lib. 3, cap. 5.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La carrière du barreau et celle des lettres étaient ouvertes à tous ceux qui savaient le latin; l' une et l' autre carrière conduisait aux premiers emplois et aux plus grands honneurs.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bientôt l' Espagne, la Gaule transalpine et la Gaule cisalpine, fournirent au sénat, au gouvernement, aux armées, à la littérature, des personnages illustres, dont les talents contribuèrent à soutenir la gloire et la renommée de la patrie adoptive.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malgré les ravages des hommes et du temps, nous possédons les ouvrages précieux d' un grand nombre d' écrivains nés dans ces contrées qui, avant d' être soumises aux Romains, n' avaient que des idiômes dont il ne nous est parvenu aucun monument; c'est à la langue des vainqueurs que ces écrivains furent redevables de leurs succès, et peut-être même de leurs talents.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Parmi les auteurs qui, depuis les conquêtes de Rome, occupèrent un rang distingué dans la littérature latine, l' Espagne s' honore d' avoir produit les deux Sénèque, Lucain, Pomponius Mela, Columelle, Martial, Silius Italicus, Hygin, etc. Et nous-mêmes avons quelque plaisir à nous rappeler que Cornelius Gallus, Trogue-Pompée, Pétrone, Lactance, Ausone, etc., naquirent dans les Gaules.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cependant la plupart des institutions qui avaient préparé et favorisé l' envahissement du monde par les Romains, n' existaient plus. Celles qui existaient encore avaient perdu leur active influence. Faut-il s' en étonner? Elles n' étaient plus en rapport avec le gouvernement et avec les mœurs.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette sagesse profonde et circonspecte, qui jadis était à-la-fois le secret et la force de l' État, cette constance habile, cette politique invariable, qui, pendant plusieurs siècles, dirigèrent un sénat dont les membres se renouvelaient, et dont l' esprit restait toujours le même, pouvaient-elles se retrouver dans des princes chargés, à eux seuls, d' une grande puissance, et incapables d' en supporter le fardeau? Princes souvent malheureux, et quelquefois méprisables, ils étaient réduits à se choisir des associés, et même à les accepter. Ces monarques précaires affaiblissaient l' autorité en la partageant; et, presque toujours, ce partage ne faisait que mêler les calamités de la guerre civile aux malheurs de la guerre étrangère.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' ailleurs, le génie qui élève les empires par les hardiesses de l' ambition et par les infortunes de ses victimes, est si différent de celui qui maintient les états par la sagesse du gouvernement, et par la prospérité des citoyens!</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cet empire romain, constamment agrandi en attaquant les peuples et en les rejetant au loin, était enfin réduit à se défendre contre le reflux de ces mêmes peuples, qui de toutes parts envahissaient et franchissaient impunément ses frontières trop vastes, trop éloignées, trop dégarnies.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La translation du siége de l' empire dans une ville de Thrace ne livra-t-elle pas l' Occident aux invasions des hordes conquérantes, lorsqu' elle dépeupla Rome de nombreux citoyens qui, par leurs talents, leur rang, et leur ambition, eussent conservé plus entier le sentiment ou du moins le noble souvenir de la grandeur romaine?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les habitants qui furent laissés dans les murs de l' antique cité, déshéritée alors de ses titres de capitale du monde et de ville éternelle, ne conservèrent pas longtemps cet esprit public, cet orgueil national, qui par fois tiennent lieu de vertu politique dans les pays où cette vertu n' est pas inspirée par de sages et heureuses institutions.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les nombreux débordements des nations, qui, tour-à-tour et de différents côtés, inondèrent, ravagèrent plusieurs contrées de l' Europe, menaçaient la langue latine d' être ensevelie sous les débris de l' empire romain.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais, depuis moins d' un siècle, une révolution extraordinaire qui eut bientôt la plus grande influence sur les destinées des peuples et des rois, une révolution qui donna une direction nouvelle aux lettres, aux sciences et aux arts, préparait à la langue latine les moyens de maintenir sa durée et d' accroître son autorité.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le même empereur qui conçut avec tant d' audace, et exécuta avec tant de promptitude le projet de changer le siége de l' empire, Constantin, arborant la croix, l' avait élevée avec lui sur le trône du monde.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peu-à-peu le christianisme s' affermit; enfin il domina: et Rome, qui avait perdu l' avantage d' être la métropole de l' empire, parvint, par l' accroissement de sa puissance spirituelle, à l' avantage non moins précieux de rester la métropole de la religion.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tandis que la langue grecque se dégradait à la cour des empereurs d' Orient, la langue latine, idiôme de la cour des papes, s' associant aux illustres succès de l' église catholique, devint l' interprète des décrets du ciel, et une seconde fois elle eut le droit de s' appeler universelle.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ici se présente un phénomène historique, qui peut-être pas été assez remarqué.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cette époque où la civilisation de tant de pays divers était sans cesse attaquée et presque détruite par les invasions des nations étrangères, la providence vint au secours des vaincus et sur-tout des vainqueurs; un nouveau genre de sociabilité remplaça le bienfait de la politique romaine: la religion chrétienne maintint ou rétablit la civilisation sur des principes invariables, sacrés, et indépendants de la politique de l' homme.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce mouvement général des esprits, qui, à diverses époques, forme et entretient entre les peuples une communication irrésistible de pensées et de sentiments, cette impulsion morale, qui, au XIIe siècle, produisit les croisades; au XIIIe, favorisa dans une grande partie de l' Europe</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">l' établissement du droit municipal; au XVIe, propagea les sectes religieuses; et qui, au siècle dernier (N. E. XVIII), a suscité et répandu l' esprit philosophique; ce desir d' améliorations, cet enthousiasme d' opinions et d' espérances, favorisaient, depuis quelque temps, les progrès de la religion chrétienne.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quel bonheur pour les peuples, lorsque des conquérants effrénés s' humilièrent devant les pontifes d' une religion qui leur révélait un maître, à eux qui semblaient nés pour n' en connaître aucun, et un maître d' autant plus craint et vénéré, qu' il était toujours présent et toujours invisible!</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Puissants médiateurs entre les peuples et les rois, souvent les évêques méritèrent le droit d' exercer leur auguste et honorable mission, et de dire impunément aux vainqueurs des nations, comme saint Remi à Clovis: Abaisse, fier Sicambre, abaisse ton col docile sous le joug religieux (1: Mitis depone colla, Sicamber; adora quod incendisti, incende quod adorasti. Greg. Tur. lib. II (où 11), c. 31).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les maximes d' indulgence, de générosité, de bienveillance, que proclame et qu' exige l' évangile, inspirèrent quelquefois aux dominateurs des peuples, aux puissants, aux riches du siècle, une juste modération, et même des égards pour des hommes qui, dans l' ordre de la religion, redevenaient leurs égaux.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: verdana;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Les lois du christianisme protégeaient hautement la liberté civile; souvent les seigneurs laïques et les simples </span></span></span><span style="font-family: verdana;">citoyens affranchirent leurs esclaves, dans le seul dessein de satisfaire aux devoirs de la charité chrétienne.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les formules Angevines contiennent le modèle de l' acte de liberté, qui commence par ces mots:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Par respect pour la divinité, et afin d' obtenir le salut éternel de mon ame, je te déclare libre.” (1: Noveris te pro divinitatis intuitu et animæ meæ remedium vel æterna retributione ad jucum servitudinis tibi absolvemus.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans toutes les autres formules qui nous restent, ce sont encore des sentiments religieux qui motivent ces actes de libéralité.<br />(2: Recogitans pro Dei intuitu et pro animæ meæ redemptione. Formul. Bignon. I.<br />Præmium in futuro dominum sibi tribuere confidet. Formul. Lindenbrog. 91, 92, 94, 96.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pro remissione peccatorum meorum. Ib. 93.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ut aliquantulum de peccatis nostris minuere mereamur. Ib. 95. )</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un titre ancien offre ces expressions remarquables:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>Puisque le fils de Dieu est venu nous affranchir de l' esclavage du péché, nous devons nous-mêmes affranchir les hommes de la servitude. Il nous a dit: délivrez, et vous serez délivrés; et à ses apôtres: vous êtes tous frères. Or, si nous le sommes, devons-nous retenir nos frères sous le joug de la servitude (3).”</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3: In nomine Dei patris omnipotentis ejusque filii unigeniti qui ad hoc incarnari voluit, ut eos qui sub peccati jugo detinebantur, in libertatem filiorum adoptaret. Quatenus et ipse nobis nostra peccata relaxare dignetur, sub nostræ jugo servitutis homines depressos relaxare decernimus. Ipse etenim dixit: dimittite et dimittetur vobis; et apostolis: omnes enim fratres estis. Ergo si fratres sumus, nullum ex fratribus, quasi ex debito., ad servitium cogere debemus, et iterum ipsa veritas testatur: Ne vocemini magistri... unde... hos servos et ancillas... ab omni jugo servitutis... absolvimus.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Archives de Conques. Mém. pour servir à l' hist. du Rouergue, par Bosc, t. 3, p. 183.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' Occident avait été envahi par différentes nations (1); mais, à travers le choc des opinions, des mœurs, des intérêts, et des vœux opposés, l' autorité de la religion assujettissait les chefs et les citoyens à l' usage de la langue latine.<br />(1: Vers 412, les Visigoths, partis des environs de Ravenne, traversant et occupant l' Italie et le midi des Gaules, parviennent et s' établissent jusque dans le nord de l' Espagne.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avant 420, les Bourguignons, entrés par l' est dans les Gaules, s' emparent du pays auquel leur nom est resté, et s' étendent jusques à Lyon et à Vienne; et dix ans après, les Francs arrivent au nord des Gaules, sous la conduite de Clodion.)<br />Heureux lien de communication entre les nouveaux et les anciens habitants rapprochés par la civilisation religieuse, cette langue devint celle des gouvernements, parce qu' elle était l' idiôme de la cour papale, de la théologie, du culte, et des cloîtres.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais, dans ces circonstances difficiles, qui établissaient entre les vainqueurs et les vaincus des relations indispensables, les uns et les autres avaient-ils le moyen de connaître et d' observer les règles compliquées du langage qui leur devenait commun? Non, sans doute.<br />Il n' était plus ce temps où des écoles publiques, ouvertes et entretenues à grands frais dans les principales villes de l' Occident, transmettant le goût et la pureté des langues et des littératures grecques et latines, répandaient l' instruction et l' émulation dans toutes les classes de la société.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le mélange de ces peuples qui renonçaient à leur idiôme grossier, et adoptaient l' idiôme des vaincus, par la nécessité d' entretenir les rapports religieux, civils et domestiques, ne pouvait qu' être funeste à la langue latine. La décadence fut rapide.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du moins si les personnages puissants, qui exerçaient la suprématie spirituelle et temporelle, avaient consacré leurs moyens de persuasion et d' autorité à maintenir la pureté sévère du langage! Mais souvent ces personnages même donnèrent les exemples de la négligence et de la violation des règles.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' en pourrais rapporter des preuves nombreuses; je me borne à l' époque du pontificat d' un pape justement célèbre, que l' église a mis au rang des saints, et à qui l' histoire <a href="https://www.meisterdrucke.de/kunstdrucke/Italian-School/958549/Portr%C3%A4t-des-Papstes-Gregoire-Ier-le-Grand-%28Gregor-der-Gro%C3%9Fe-oder-Gregorio-Magno-oder-Gregorius-Magnus%29-%28590-604%29.html" rel="nofollow" target="_blank">a conservé le nom de Grand</a>.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A9goire_Ier" rel="nofollow" target="_blank">Grégoire I<sup>er</sup></a> occupait la chaire de saint Pierre à la fin du VIe siècle; ce pontife affectait un suprême mépris pour la grammaire latine; voici comment il s' en explique dans une de ses lettres (1):</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Epistolæ tenor enunciat: non metacismi collisionem fugio, non barbarismi confusionem devito; hiatus motusque etiam et præpositionum casus servare contemno, quia indignum vehementer existimo ut verba cœlestis oraculi restringam sub regulis Donati; neque enim hæc ab ullis interpretibus in scripturæ sanctæ auctoritate servata sunt. S. Gregorii papæ vita, auctore Johanne Diacono, lib. 4, præf. ad lib. moral. deut. 16.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://www.meisterdrucke.de/kunstdrucke/Italian-School/958549/Portr%C3%A4t-des-Papstes-Gregoire-Ier-le-Grand-%28Gregor-der-Gro%C3%9Fe-oder-Gregorio-Magno-oder-Gregorius-Magnus%29-%28590-604%29.html" rel="nofollow" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;" target="_blank"><img alt="Grégoire Ier occupait la chaire de saint Pierre à la fin du VIe siècle" border="0" data-original-height="1024" data-original-width="826" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJesOyYaOuFHBvN-QWZl57WFKrsfgoeEda2ahJ1lf81OcJkAmKoDWrkZ4DY5z-TfGYqyKhkS92P5OFH3_eqONB22AxN0mDtbDXT8PTqCB9FcOYOH91OdpG2Hi0uKipRuFSliWFQyBBS_um-yplrhDb9gYJZ4JZtkhOuy-nIPdS1QzC21U03bwiS0pPlVgO/w516-h640/Gregoire_Ier_le_Grand.jpg" title="Grégoire Ier occupait la chaire de saint Pierre à la fin du VIe siècle" width="516" /></a></span></div><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></span><p></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je n' évite point les barbarismes; je dédaigne d' observer le régime des prépositions, etc., parce que je regarde comme une chose indigne, de soumettre les paroles de l' oracle céleste aux règles de Donat (1); et jamais aucun interprète de l' écriture sainte ne les a respectées."<br />(1: A la mort du pape Clément IX, on désignait le cardinal Bona pour son successeur; ce qui donna lieu de dire, papa bona sarebbe solecismo.<br />Le père Daugières, jésuite, réfuta cette plaisanterie par les vers suivants:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grammaticæ leges plerumque ecclesia spernit;</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fortè erit ut liceat dicere papa Bona;</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vana solœcismi ne te conturbet imago:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Esset papa bonus, si Bona papa foret.)</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cet illustre pontife apprenant que <a href="http://cdn2_3.reseaudescommunes.fr/cities/1763/documents/hrddlmoeiy8mhem.pdf" rel="nofollow" target="_blank">Didier, évêque de Vienne</a>, donnait des leçons de l' art connu alors sous le nom de grammaire, lui en fit de vifs reproches: (2: Hoc pervenit ad nos, quod sine verecundiâ memorare non possumus, fraternitatem tuam grammaticam quibusdam exponere. Quam rem ita molestè suscepimus, ac sumus vehementius aspernati, ut ea quæ prius dicta fuerant in gemitum et tristitiam verteremus. Quia in uno se ore cum Jovis laudibus Christi laudes non capiunt; et quam grave nefandumque sit canere quod nec laïco religioso conveniat... Quanto execrabile est hoc de sacerdote ipse considera... Nec vos nugis et sæcularibus enarrari... Litteris studere constiterit...<br />Ep. 54, lib. 11 S. Gregorii registri epistolarum.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Nous ne pouvons, écrivait-il, rappeler sans honte que votre fraternité explique la grammaire à quelques personnes; c'est ce que nous avons appris avec chagrin, et fortement blâme... Nous en avons gémi. Non, la même bouche ne peut exprimer les louanges de Jupiter et celles du Christ. Considérez combien, pour un prêtre, il est horrible et criminel d' expliquer en public des livres dont un laïque pieux ne devrait pas se permettre la lecture. Ne vous appliquez donc plus aux passe-temps et aux lettres du siècle.”</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le dédain pour la littérature latine, qu' exaltait encore la haine pour le paganisme, porta Grégoire-le-Grand à faire brûler tous les exemplaires de Tite-Live qu' il put découvrir. Saint Antonin raconte cette action comme honorable à la mémoire du pontife romain (1: De Gregorio magno dicit prædictus dominus Johannes dominus cardinalis quod omnes libros quos potuit habere Titi Livii comburi fecit, quare ibi multa narrantur de superstitionibus idolorum.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S. Antonin. Summ. p. 4, tit. 2, cap. 4, §. 3.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce zèle, trop ardent sans doute, l' entraîna dans une erreur que j' appellerai celle de son siècle; mais quel nom donner au vœu du professeur de Louvain, Jean Hessels, qui s' écrie à ce sujet: "Heureux, si Dieu envoyait beaucoup de Grégoires!" (2: O utinam multos Gregorios mitteret Dominus! Verè etenim magnus Gregorius omnes libros quos potuit habere Titi Livii comburi jussit, quia plurima in eis continentur de superstitionibus idolorum. Antiqua quoque gentilium ædificia, quæcunque potuit, subvertit, ne essent reliquiæ et memoria idolorum, sicut etiam dominus Israelitis sæpiùs mandavit.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan. Hessels. Brevis et catholica decal. exposit., p. 68.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dirai-je que sous le pontificat de Zacharie, il se trouva tel prêtre qui ne savait pas assez de latin pour exprimer convenablement la formule essentielle au sacrement du baptême? Ce pape eut à prononcer sur la validité de ce sacrement conféré en ces termes:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sub_conditione" rel="nofollow" target="_blank">Ego te <u>baptiso</u></a> in nomine <a href="https://beceite.blogspot.com/2017/09/curioso-incidente-iglesia-san-bartolome.html" rel="nofollow" target="_blank"><u>patria</u> et <u>filia</u></a> et spiritûs sancti."</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Saint Boniface, évêque de Mayence, avait ordonné de baptiser de nouveau; le pape décida que le baptême était valable, si les paroles sacramentelles avaient été mal prononcées (1), par ignorance de la langue, et non par esprit d' <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/05/x-10-cartas-marques-mondejar-serafin-tomas-miguel.html" rel="nofollow" target="_blank">hérésie</a>.<br />(1: Retulerunt quippe quod fuerit in eâdem provinciâ sacerdos qui linguam latinam penitus ignorabat, et dum baptisaret, nesciens latini eloquii, infringens linguam, diceret: Baptiso te in nomine <u>patria</u> et <u>filia</u> et spiritus sancti; ac per hoc tua reverenda fraternitas consideravit rebaptisare.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Epist. 134 Zachar. rever. et sanct. frat. Bonifacio coepisc.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Toutefois la décadence de l' idiôme latin eût été moins prompte et moins générale, si, dans les divers pays de la chrétienté, les princes, les grands, et les officiers civils avaient imité et répandu le style de la cour de Rome et de la plupart des chefs ecclésiastiques.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pendant ces siècles d' ignorance et de barbarie, les décrets des conciles, les bulles et les lettres des papes, les écrits de quelques évêques, sont remarquables, si non par l' élégance, du moins par la correction. Mais quelle différence dans les chartes ou diplômes des rois, des comtes, des seigneurs, et dans les actes des magistrats laïques, etc. etc.!</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dès le sixième siècle, la langue latine était tombée dans un état de corruption peut-être irréparable. On en jugera par les détails suivants:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Indépendamment de la difficulté que présentent des mots barbares qu'on avait été obligé de latiniser, il s' était établi une transmutation des voyelles, presque toujours employées, les unes à la place des autres (1).<br />E au lieu d' I.<br />I au lieu d' E.<br />O au lieu d' U.<br />U au lieu d' O.<br /><br />(1:<br />E pour I. I pour E. O pour U. U pour O.<br />Basileca Plinius Volomus Negutiante<br />Pagenam Ricto tramite Locrari Nuscetur<br />Facultatebus Possedire Aliquantolum Auturetate<br />Civetatis Quatinus Pecoliari Respunsis<br />Magnetudo Rigni nostri Noncopante Nus<br />Domebus Debirint Postolator Victuriae<br />Nomene Vinüs Miracola Spunsarum<br />Marteris Climenciae Volontatem Tempure<br />Oppedum Mercide Jobemus Denuscetur.<br />Charte de Clotaire II.<br />Charte de <a href="https://www.welt.de/geschichte/kopf-des-tages/article236325001/Frankenkoenig-Dagobert-I-Er-kannte-nicht-alle-Namen-seiner-Konkubinen.html" rel="nofollow" target="_blank">Dagobert I</a>, de <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chlothar_II" rel="nofollow" target="_blank">Clotaire II</a>.<br />Charte de Dagobert I, de <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Clovis_II" rel="nofollow" target="_blank">Clovis II</a>.<br />Charte de Clovis II, de Clotaire II.<br />De pareilles fautes se rencontrent dans le petit nombre de monuments privés que l' Italie possède de ces temps anciens. Je me borne aux preuves que fournissent l' ouvrage de <a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Scipione_Maffei" rel="nofollow" target="_blank">Maffei</a>, intitulé: <a href="https://datos.bne.es/persona/XX1011850.html" rel="nofollow" target="_blank">historia diplomatica</a>, et celui de Marini, intitulé: papiri diplomatici.<br />Intrensicus Vindite Inordinatom Territuriis<br />Habeta Habis Eront Fedejussure<br />Vindetores Valinte Nomeratos Cumparatore<br />Possedetur Mercidis Jogale Neguciature</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les pièces d' où ces exemples ont été tirés portent la date du VIe siècle.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si l' Espagne avait aussi conservé des monuments particuliers de cette époque, (N. E. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2022/02/francisco-perez-bayer.html" rel="nofollow" target="_blank">algún papelico quemaron los franceses en las guerras</a>) nous y trouverions de semblables transmutations de voyelles.<br />J' en citerai pour preuve le style d' <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Alvare_de_Cordoue_(mozarabe)" rel="nofollow" target="_blank">Alvar, évêque de Cordoue</a>, qui écrivait vers 850.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Espa%C3%B1a_sagrada" rel="nofollow" target="_blank">Flórez, España Sagrada</a>, t. 11 (où 2), p. 56, relève dans cet auteur:<br />Intellege. Respondis Infola Rustra.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Baselica. Fulgit Fateator</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En ouvrant au hasard les recueils qui contiennent les diplômes, chartes, et écrits de cette époque, nous sommes étonnés de ces changements continuels, qui altéraient et corrompaient la langue latine d' autant plus rapidement, qu' ils n' étaient soumis à aucune règle d' analogie, ni même à aucun principe de convention.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce qui augmentait encore la difficulté de comprendre et de parler cette langue, c'était la violation presque continuelle des différentes règles de la grammaire.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les prépositions étaient employées très souvent avec un régime arbitraire. (1: J' ai choisi dans le premier volume du recueil diplomata chart. ad res francicas spectantia, contenant les pièces de l' époque de la première race de nos rois, les exemples qui n' ont point d' indication.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ceux qui sont marqués Ital. ont été pris dans l' Istor. Dipl. et dans les Papiri Dipl. précédemment cités.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ceux qui sont marqués Esp. ont été pris dans l' España Sagrada et dans les Memorias de la real academia de la historia.<br />A me... autores et pro autores. Ital.<br />A titulum dotalem et tutellariom alienas. Ital.<br />A vos. Esp.<br /><br />Ab hodiernum die.<br />Ab aerem alienum alienas esse. Ital.<br />Ab originem... ab eumdem emptorem. Ital.<br />Ab eumdem Salomonem. Esp.<br /><br />Absque praejudicium.<br />Absque repetitionem.<br />Absque ullo dolo aut vim, circumventionem.<br /><br />Ad legetema aetati pervenire.<br />Ad die presente.<br />Ad fisco <span>nostro.</span><br /><br />Ad nos faciendi tutorem. Ital.<br />Ad instauratione. Ital.<br />Ad ipso rio. Esp.<br />Ad sancta Maria. Esp.<br />Ad isto presente igne. Esp.<br /><br />Adversus inlustris Deo sacrata<br />Agantrude filia.<br />apostolico viro.<br />Adversus sancta praedicta ecclesia.<br /><br />Ante bonis hominibus.<br />Ante venerabile vir.<br />Ante balneo et orto. Ital.<br />Ante sancto Stephano. Esp.<br /><br />Apud ipso Chrotchario.<br /><br />Circa animus meus.<br />Circa ipsa basilica... vel nostro palatio.<br />Contra parentis meus.<br />Contra hoc voluntate meam.<br />Contra cujuslibet hominum.<br />Contra justicia. Ital.<br />Contra tribus. Esp.<br />Contra Hoste barbaro. Esp.<br />Contra ipso Pseudo-propheta. Esp.<br /><br />Cum omnes res ad se pertinentes.<br />Cum sequentes tantus.<br />Cum easdem. Ital.<br />Cum censum. Ital.<br />Cum pectus inscium. Esp.<br />Cum judices suos. Esp.<br /><br />De ipsos teloneos vel navigeos portaticos.<br />De quam praefatam portionem.<br />De quas … dictas sex uncias. Ital.<br />De quod... Esp.<br />De ipsam. Esp.<br />De humiles vestros. Esp.<br /><br />Erga nostris partibus.<br /><br />Ex omnia medietatem.<br />Ex fundi. Ital.<br />Ex successionem. Ital.<br />Ex ipsam. Esp.<br />Ex fidelium nostrorum. Esp.<br /><br />Inter varacione et alio rio.<br />Inter ipso Friulso suisque heredebus.<br /><br />In turmentas fui.<br />In dei nomen.<br />In duorum fundorum. Ital.<br />In urbem Toletanam facta constitutio. Esp.<br /><br />Infra istis terminis.<br />Infra pago parisiaco.<br />Infra Confinio. Esp.<br />Infra valle. Esp.<br /><br />Intra comitatu nostro. Esp.<br /><br />Juxta villa <a href="https://pueblosdelmatarrana.blogspot.com/2017/02/fornoles.html" rel="nofollow" target="_blank">Fornolus</a>.<br /><br />Per locis descriptis et designatis.<br />Per mandato suo.<br />Per quolibet contractu. Ital.<br />Per toto orbe. Esp.<br />Per arte. Esp.<br /><br />Post temporibus.<br />Post roboratione testium. Ital.<br />Pro panem.<br />Pro omnis causationis suas.<br />Pro supradictas sex uncias. Ital.<br />Pro solemnem traditionem. Ital.<br />Pro mercedem animae meae. Esp.<br />Pro unionem. Esp.<br />Pro vos sacrificium Deo offerant. Esp.<br /><br />Propter amorem Dei et vita aeterna.<br /><br />Secundum legum ordine. Ital.<br /><br />Sine praemium.<br />Sine ullius inquietudinis.<br />Sine cujuslibet judicis auctoritatem. Ital.<br />Sine rixas Esp. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">ord. D' Alboacem</a>.<br /><br />Sub duplariae rei. Ital.<br /><br />Usque rio.<br />Usque memorato loco.<br /><br />Versus villa <a href="https://pueblosdelmatarrana.blogspot.com/2017/02/fornoles.html" rel="nofollow" target="_blank">Fornulus</a>.<br />Versus palude.<br /><br />On violait grossièrement la règle qui soumet l' adjectif à prendre le nombre, le genre, et le cas du substantif auquel il se rapporte (1).<br />Quelquefois le sujet n' était pas mis au nominatif (2).<br />(1: Je fais la même observation qu' à la note précédente:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum domibus et vineis ad se pertinentes.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seu reliqua facultatem vel villas illas quod nuscuntur pervenisse.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vinea quem colit.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Villas illas quod.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per alio latus.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum omni integritate vel soliditate sua in se aspicientem et pertinentem.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pro benevolentiâ qui erga vos habeo.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pretium... adnumeratus et traditus vidi. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Casa qui appellatur. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De res quod. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">In omnes mansionarios essentibus et introeuntibus. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De alios testes cujus signacula. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu vero exempla illud dirige. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si potuisset habere talem testimonia qui. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad ipso heresiarcham Albini magistro. Esp.<br />Ipsas monachas vel earum abbate debeant possidere.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dum illas ibidem... regulariter vivere videntur.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quod si suprascriptas quatuor uncias inquietati fuerint vel evictæ. Ital. Quas vero sex uncias distractas sunt. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Les exemples suivants sont encore puisés dans les mêmes ouvrages:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si aliquas causas adversus istud monasterium ortas fuerint.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per illos mansos unde operas carrarias exeunt.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On n' observait pas plus exactement les régimes des verbes et des noms (1).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il en était de même de la règle qui exige l' ablatif, soit comme absolu, soit comme désignant le temps et le lieu (2).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Les mêmes ouvrages fournissent encore ces exemples.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dono tibi canna argentea valente plus minus solidos XXV.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dono tibi caneo argenteo.<br />Dedit... porcione sua de villa... et alio locello.<br />Acceperunt tertia tabula quod est.<br />Liceat ipso abbate Daumero et successores ejus atque congregatione eorum.<br />Ubi nepte mea instituemus abbatissam.<br />Licentiam nostram habeant faciendum.<br />Signaculo manus nostris noscimur adfirmase.<br />Pro redemptione animas nostras.<br />Signum Bartelmo viro... testis.<br />Rigni domno Clodoveo.<br />Ut praeceptio glorissimo domno Dagoberto... edocet.<br />Valente solido uno. Ital.<br />Me tamen cognoscite ingressus fuisse. Esp.<br />Hanc carta elemosinaria mandavi scribere. Esp.<br />Ego eam teneo ipsa villa. Esp.<br />Viderunt Aylone amita Witiscli ipsa villa settereto tenente et dominante. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Habeat potestatem hoc peragendum. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/donatio-decimarum-willelmum-comitem-ecclesia-bisuldunensi-adalaisam-mxxvii-1207.html" rel="nofollow" target="_blank">Eleemosina</a> domini nostri <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/fredelai-fredoli-fredelaus-comitis-urgellensis-ceritanensis-donatio-ad-domum-saturnini-anno-dcccxv-815.html" rel="nofollow" target="_blank">Ludovici</a> et proles ejus. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bona intentione monstrant mihi e faciunt <a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2023/09/raynouard-choix-poesies-originales-troubadours-introduction.html" rel="nofollow" target="_blank">Saracenis</a> bona <a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2023/09/raynouard-choix-poesies-originales-troubadours-introduction.html" rel="nofollow" target="_blank">acolhenza</a>.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esp. Ord. d' <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem</a>.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Même observation que les précédentes.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Consignamus tibi... omnes res nostras... illas exceptas quas ecclesiæ legavimus et illas quas...</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Unde et ipsas confirmationes relectas et percursas, inventum est...<br />Datum mensis aprilis dies octo, annum secundum regni nostri.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Datum Morlacas, mensis martius dies decem.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me præsentem subscribsit. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Spontanea voluntates nullus penitus quogentem aut suadentem... donamus. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Excepto manicipiis. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Teste Domnus. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Regnante... in <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/07/constitutiones-pacis-treguae-ecclesia-ausonensi.html" rel="nofollow" target="_blank">episcopatu</a> domnus <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/notitia-golderici-episcopi-urgellensis-goldencho.html" rel="nofollow" target="_blank">Ferriolus</a>. Esp.<br /></span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais qu' est-il nécessaire d' accumuler les preuves de la dégradation du style alors employé par la plupart des personnes qui écrivaient en latin? Les auteurs contemporains l' ont généralement attestée; les auteurs postérieurs l' ont unanimement reconnue.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grégoire de tours, dans la préface de son ouvrage De la gloire des confesseurs, craint qu'on ne reproche à sa diction ces sortes de fautes, et qu'on ne lui dise: “Trop souvent vous mettez le féminin à la place du masculin, le neutre à la place du féminin, et le masculin à celle du neutre. Intervertissant le régime des prépositions, vous faites gouverner l' accusatif à celles qui gouvernent l' ablatif, ou vous substituez l' ablatif à l' accusatif.” (1: Sæpius pro masculinis foeminea, pro fœminis neutra, et pro neutris masculina commutas; ipsasque præpositiones loco debito plerumque non locas, nam pro ablativis accusativa et rursum pro accusativis ablativa ponis.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avons-nous à prononcer sur la falsification des titres de cette époque reculée! La transmutation des voyelles, la rudesse des locutions, la violation des règles grammaticales, la rouille du style, deviennent autant de présomptions et d' arguments en faveur de la sincérité des actes<br />(1: Diplomatum barbaries eorumdem sinceritatem prodit. Fontanini; Vindic. antiq. diplomat. lib. I, cap. 10.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le célèbre Jérôme Bignon, publiant la première édition des formules de Marculfe, avait, par d' indiscrètes corrections, altéré la barbarie du manuscrit: on a su gré au docte Baluze d' avoir rétabli les fautes du texte original.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un savant espagnol, s' expliquant sur les écrits d' <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lipand" rel="nofollow" target="_blank">Élipand, archevêque de Tolède</a>, qui vivait dans le VIII° siècle, reconnaît que, depuis long-temps, on faisait un emploi tout-à-fait arbitraire des diverses désinences qu' imposent à chaque cas les règles des déclinaisons latines (2: Optimè scis Elipandi tempore <a href="https://www.reuters.com/article/oesen-curiosidad-papa-latin-idESMAE8AB04K20121112" rel="nofollow" target="_blank">latinam linguam</a> in <a href="https://biblioteca-historica.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank"><b>vernaculam</b> quâ nunc <b>Hispani</b></a> utimur, in magnâ sui parte, degenerasse; nomina latina casus habentia eos amittebant. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2022/02/gregorio-mayans-siscar.html" rel="nofollow" target="_blank">Greg. Majansius</a> (N. E. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2022/02/gregorio-mayans-siscar.html" rel="nofollow" target="_blank">Gregorio Mayans y Siscar</a>) ad D. Frobenium.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans une telle dégradation du langage, comment pouvait-on désigner et reconnaître les rapports grammaticaux que les noms doivent nécessairement avoir entre eux? Comment distinguer les sujets des régimes, et les régimes directs des régimes indirects?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cet instinct habile et persévérant qui, lors de la formation des langues, conduisit à tant d' heureux résultats, employa encore son étonnante industrie.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour exprimer les rapports des noms, on eut d' abord recours à l' emploi des prépositions De et ad.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au lieu du génitif, qu'on ne savait plus indiquer par la désinence du cas latin, on employait la préposition DE; au lieu du datif, la préposition AD; et, à la faveur de ces signes, on donnait le plus souvent des désinences arbitraires aux noms qu' ils précédaient.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quelles que fussent ces désinences, la préposition DE faisait reconnaître un rapport, une fonction de génitif (1).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et la préposition AD faisait reconnaître un rapport, une fonction de datif (2).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Exemples de l' emploi de la préposition DE.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Partem meam DE prato... Medietas DE terra... In concambio DE <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/04/gilaberto-centelles-pedro-iv-aragon-jaime-iii-mallorca.html" rel="nofollow" target="_blank">homene</a>. Episcopos DE <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/03/codicillum-secundum-johannis-aragonia-patriarchae-alexandrini-jacobi-ii-aragon-regis-filii-1333.html" rel="nofollow" target="_blank">regna nostra</a>, tam DE Niuster quam DE <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/05/chapitre-ix-du-progrez-des-bourguignons.html" rel="nofollow" target="_blank">Burgundia</a>... Mercatum DE omnes negociantes... Pagenses DE alias civitates... Cum pagena DE silva DE foreste nostra... Jugera De terra aratoria... Terminus ergo DE nostra donatione... Aliquid de res proprius juris nostri... Quarrada DE melle... Alecus DE suis propinquis. Diplom. etc. <a href="https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/item/QPUJPDVMORREYRVVARE2TFW545L2GTNG" rel="nofollow" target="_blank">ad res francicas spectantia</a>.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Donationis DE omnia immobilia prædia... De quam portionem reteneo mihi usufructu... Breve DE diversis species... Notitia DE res... De quas sex uncias principales vendetor usufructum retenuit... De donatione memoriam reducere curavi... Tertiam portionem DE successione... Voluntatem DE faciendo Flaviano speciali tutorem... Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Decimas DE omnes adjacentias et territorio suo et fines... Spelunca De ipsa valle... Per beneficio DE seniore meo... Congregatio DE ipso monasterio. Esp.<br /><br />(2) Exemples de l' emploi de la préposition AD:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AD clero vel pauperes incommoda generetur... Valentem AD æstimationem solidos C... Præceptio AD viro illustri data... AD parte conjuge suæ... Quidquid AD ipso monasteriolo, tam AD ipso abbate... Quam et AD Deo, fuit aut fuerit additum... Diplom., etc. ad res francicas spectantia.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ei AD quem ea res erit... Præceptorum AD me datorum... AD omnia consensi... qui tenet stationem AD domo... AD libertos meos quam ad alios vel AD pauperes dandum deliberavi. Ital.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AD domum <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/quaedam-monasteria-diruta-adiucdicantur-monasterio-sancti-saturnini-prope-urgellum-civitatem-814-dcccxiv.html" rel="nofollow" target="_blank">S. Saturnini cænobii</a> dono... Dedit AD ipso nepote... Dedit eam AD beneficio AD <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/10/tomo-xii-12-apendice-de-documentos-i.html" rel="nofollow" target="_blank">Isarno</a>... facere donationem AD fratres et servos Dei. Esp.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' emploi auxiliaire des prépositions DE et AD est très fréquent dans les chartes, diplômes, et autres actes des VIe, VIIe, VIIIe, IXe, et Xe siècles. Il ajoute un nouveau caractère de dégradation à la langue latine, déja méconnaissable par la violation de la plupart des règles grammaticales.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les rédacteurs de ces écrits s' étaient nécessairement préparés à l' exercice de leurs fonctions par une étude plus ou moins approfondie de ces règles; et tel est leur style! Quelle idée nous ferons-nous du langage des personnes illettrées? Ai-je besoin de prouver que ce langage ne pouvait être qu' un jargon barbare et inintelligible? Doutera-t-on que sa barbarie même n' ait forcé ceux qui le parlaient à chercher des moyens moins compliqués, plus faciles, plus clairs, pour exprimer leurs sentiments, et communiquer leurs pensées?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' évidence morale supplée ici à l' absence des preuves matérielles.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lorsque, par l' effet de toutes ces innovations qui avaient détruit les anciennes règles, la désinence des différents cas fut devenue presque arbitraire, et que le sens attaché aux noms ne dépendit plus de la différence du signe qui les terminait, il n' y eut qu' un pas à faire pour donner à cette licence grammaticale une sorte de régularité.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ces diverses terminaisons n' étant plus indispensables pour l' intelligence du sens, il n' y avait qu' à les supprimer, et c'est ce qui fut exécuté adroitement. On retrancha des substantifs latins toutes leurs désinences caractéristiques, et il ne fut plus nécessaire de connaître, ni d' observer les règles des déclinaisons.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette opération qui rendait le substantif et l' adjectif indéclinables pour les cas, s' établit et se maintint sur les principes d' une analogie constante et invariable.</span></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Formation des substantifs.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je place au premier rang des substantifs de la nouvelle langue, ceux qui furent formés de l' accusatif latin, en supprimant sa désinence caractéristique.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span><a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/restauratio-dotatio-canonicae-s-vincentii-cardonensis-mxix-1019.html" rel="nofollow" target="_blank">Abbat</a> em <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/05/tomo-2-apendice-de-documentos.html" rel="nofollow" target="_blank">Generositat</a> em Obscuritat em<br /><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/del-vicecanceller.html" rel="nofollow" target="_blank">Accident</a> em <a href="https://aguelosebeta.blogspot.com/2018/12/bon-dia-saragossa.html" rel="nofollow" target="_blank">Gent</a> em <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/carta-liv-monserrate-birolay-madona-sancta-maria.html" rel="nofollow" target="_blank">Occident</a> em<br />Art em Gland em Parent em<br />Benignitat em Habilitat em Pietat em<br />Bov em Habitant em Part em<br />Caritat em Immensitat em Pont em<br />Carn em <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/02/codices-manuscritos-biblioteca-sacristia-santo-domingo-barcelona.html" rel="nofollow" target="_blank">Infant</a> em Qualitat em<br />Cohort em Instant em Rapiditat em<br />Deitat em Lact em Salut em<br />Dot em Libertat em Sanctitat em<br />Duc em <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/09/28-de-enero.html" rel="nofollow" target="_blank">Majestat</a> em <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=serp" rel="nofollow" target="_blank">Serpent</a> em<br />Elephant em Mont em Sort em<br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2020/02/amor-poesia-juan-carlos-abella.html" rel="nofollow" target="_blank">Aeternitat</a> em Mort em <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/07/documentos-templarios-corona-aragon-bula-inedita-extincion-orden.html" rel="nofollow" target="_blank">Trinitat</a> em<br />Facultat em <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/07/tomo-5-apendice-cronicon-dertusense-lemosino.html" rel="nofollow" target="_blank">Nativitat</a> em <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/04/roger.html" rel="nofollow" target="_blank">Torrent</a> em<br />Flor em Nepot em Utilitat em<br />Font em Niv em Veritat em<br />Fraud em Noct em Virtut em<br />(1: Je crois utile d' ajouter à ce tableau les substantifs suivants, formés également d' un cas latin, autre que le nominatif qui est en AS, ENS, ONS: Activitat, Ambiguitat, Assiduitat, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/03/cxvii-reg-987-fol-152-3-septiembre-1380.html" rel="nofollow" target="_blank">Captivitat</a>, Adolescent, Amenitat, Austeritat, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/06/tomo-4-apendice-3-bonifacii-ferrer.html" rel="nofollow" target="_blank">Castitat</a>, Adversitat, Antiquitat, Aviditat, Celebritat, Affinitat, Ariditat, Brutalitat, Celeritat, Comandita, Humidifica, Necessitat, Singularitat, Conformitat, Immobilitat, Nuditat, Sobrietat, Continent, Immortalitat, Nullitat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/03/natxo-sorolla-ignacio-sorolla.html" rel="nofollow" target="_blank">Societat</a>, Credulitat, Impartialitat, Orient, Solemnitat, Curiositat, Importunitat, Opportunitat, Soliditat, Dent, Impossibilitat, Paternitat, Stabilitat, Dexteritat, Impunitat, Perpetuitat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/10/lluis-companys-un-genocida-como.html" rel="nofollow" target="_blank">Sterilitat</a>, Difficultat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/12/javier-giralt-latorre.html" rel="nofollow" target="_blank">Incapacitat</a>, Perversitat, Stupiditat, Difformitat, Incivilitat, Pluralitat, Suavitat, Dignitat, Incommoditat, Ponent, Subtilitat, Diversitat, Incredibilitat, Popularitat, Surditat, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/fragmentum-disputationis-hieronimi-sancta-fide-cum-judaeis-praesente-petro-de-luna-benedicto-xiii-papa-luna.html" rel="nofollow" target="_blank">Divinitat</a>, Indignitat, Possibilitat, Temeritat, Docilitat, Indocilitat, Posteritat, Timiditat, Enormitat, Infinitat, Prioritat, Tranquillitat, Aequitat, Infirmitat, Probitat, Trident, Extremitat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/08/lo-reguer.html" rel="nofollow" target="_blank">Ingenuitat</a>, Prodigalitat, Unanimitat, Facilitat, Inhumanitat, Proprietat, Unitat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/03/artur-quintana-arturo-quintana.html" rel="nofollow" target="_blank">Falsitat</a>, Iniquitat, Proximitat, Universalitat, Familiaritat, Integritat, Pubertat, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/statutum-villae-cervariae-super-miraculo-frustro-ligni-domini-mdxl.html" rel="nofollow" target="_blank">Universitat</a>, Fecunditat, Inutilitat, Publicitat, Urbanitat, Felicitat, Invisibilitat, Pudicitat, Validitat, Ferocitat, Irregularitat, Quantitat, Vanitat, Fertilitat, Latinitat, Quotitat, Velocitat, Fidelitat, Legalitat, Regularitat, Venalitat, Fragilitat, Liberalitat, Rigiditat, Veracitat, Fraternitat, Loquacitat, Rusticitat, Viduitat, Frugalitat, Majoritat, Sagacitat, Vivacitat, Front, Malignitat, Salubritat, Voluntat, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/09/13-de-enero.html" rel="nofollow" target="_blank">Generalitat</a>, Maternitat, Sanctitat, Voluptat, Hereditat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/09/tomas-bosque-la-codonera-teruel-arago.html" rel="nofollow" target="_blank">Maturitat</a>, Securitat, Voracitat, Hilaritat, Mediocritat, Serenitat, Hospitalitat, Minoritat, Severitat, Hostilitat, Moralitat, <a href="http://chapurriau.blogspot.com/2019/11/manuel-riu-fillat-insulte-amics-del-chapurriau-ignacio-sorolla-vidal-lo-apoye.html" rel="nofollow" target="_blank">Simplicitat</a>, Humanitat, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/10/lluis-companys-un-genocida-como.html" rel="nofollow" target="_blank">Mortalitat</a>, Sinceritat, etc. etc.)</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec les substantifs empruntés à la langue latine par la suppression de la désinence des accusatifs, il faut comprendre aussi ceux que la nouvelle langue dériva des noms latins terminés en IO (1), dont l' accusatif ION EM, quittant la finale EM, a fourni tant de noms en ION.<br />(1: Et même quelques-uns en O, tels que aquilon em, capon em, centon em, triton em, baron em, carbon em, salmon em, etc. etc.<br />Je ne rapporterai point les substantifs ainsi formés.<br />Depuis Abdication em jusqu' à Vocation em tous ont été soumis à la même règle d' analogie.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Après cette première classe de substantifs, je placerai ceux qui ont été vraisemblablement formés en retranchant la désinence de l' accusatif ou du nominatif, l' une et l' autre suppression offrant le même résultat.<br />Aur um, instrument um, riv us, ban nus, joc us, sac cus, chor us, lup us, tect um, dol us, mur us, us us, exil ium, nas us, vers us, fraen um, odorat us, Zephyr us, gaud ium, paradis us, hom o, quart um, etc. etc. (2: Le tableau suivant pourrait contenir beaucoup plus d' exemples:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Abus us, an us, brach ium, cerv us, ablativ us, appetit us, camp us, clav is, accent us, apparat us, canal is, col lum, acces sus, april is, can is, coel um, accusativ us, aquaeduct us, candidat us, consulat us, advocat us, arc us, cant us, corn u, adversari us, argent um, capellan us, crin is, agnel lus, argument um, captiv us, damn um, aliment um, asyl um, castel lum, dativ us, amic us, basilic us, cas us, deces sus, annel lus, benefici um, cens us, decret um, delict um, inventari um, pan is, sanctuari um, detriment um, jug um, parricidi um, sang uis, don um, lac us, part us, sarment um, edict um, laq ueus, pas sus, satan us, aedifici um, lard um, patron us, secret um, effect us, legatari us, pel lis, senat us , element um, librari us, pin us, sens us, emissari us, lapidari us, planct us, serv us, emolument um, loc us, plumb um, silenti um, exces sus, lum en, pol us, sol um, fac ies, luminar e, pontificat us, son us, fact um, mal um, porc us, sortilegi um, fam is, malefici um, port us, statut um, ferment um, magistrat us, prat um, styl us, fer rum, mandatari us, praefect us, succes sus, fil um, man us, praejudici um, suc cus, fin is, mantel lum, praesagi um, suffragi um, flum en, mar e, praetext us, supplici um, foc us, marit us, precari um, territori um, franc us, mercenari us, pretori um, testament um, fragment um, metal lum, privilegi um, tom us, fruct us, mod us, proces sus, ton us, frument um, monasteri um, progres sus, tribut um, fum us, monument um, psalm us, triumph us, fund us, mund us, pugilat us, trunc us, fust is, mysteri um, punct um, tumult us, gran um, nard us, quint us, tyran nus, glori a, nav is, quintal e, univers us, gel u, negoti um, ram us, urs us, genitiv us, nerv us, rapt us, val lis, gurg es, nod us, refectori um, vas um, gust us, nom en, refugi um, vent us, habit us, notari us, repertori um, victori a, histori a, object us, ris us, vin um, hospici um, offici um, rudiment um, vis us, indici um, oratori um, sabbat um, viti um, interdict um, ornament um, sacrament um, zel us, intestin um, pact um, salt us.)<br /></span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Quand la suppression de la désinence laissait à la fin du mot deux ou plusieurs consonnes, dont la prononciation ne rendait plus le son plein qu' exige l' euphonie, une voyelle finale fut ajoutée à ces consonnes:<br />Ainsi, arbitrum produisit arbitre, (arbitr – um – arbitr – e - arbitre)<br />(1: De même:<br />Candelabre – candelabrum – um + e, lucre, ministre, simulacre, exemple, lustre, quadruple, spectre, libre, monstre, sepulchre, temple.<br />J' aurai occasion de faire remarquer, dans le cours de cet ouvrage, qu' il existe encore aujourd'hui des patois qui n' ajoutent pas cette voyelle finale.)<br /></span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quelquefois des noms furent formés par la seule soustraction des voyelles intérieures,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Corpus, tempus, corps, temps.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' autres changèrent en Y le G final, qui, après la suppression de la désinence, les eût terminés trop durement.<br />Legem, regem, (leg em : y, reg em : y) ley, rey.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfin, par une soustraction intérieure combinée avec la suppression de la désinence et son remplacement par la voyelle finale, furent formés les noms tels que Articulus, (-us, articul) article, Oraculum (-um, oracul), oracle, Arborem (-em, arbr + e) arbre, etc. etc.<br />(2: De là:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Miracul um, obstacul um, receptacul um, saecul um, spectacul um, tabernacul um, avuncul us.<br />Et les féminins en A, tels que<br />Fabula, regula, tabula, ungula, etc. etc.)</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' euphonie fit aussi supprimer les consonnes intérieures qui auraient rendu trop rude la prononciation des noms tels que<br />Fratre m, Matre m, Patre m, (N. E. Frater, Mater, Pater)<br />qui furent remplacés par<br />Frare, Mare, Pare.<br /><br />Une autre classe de substantifs se compose de ceux qui par leur identité avec le <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9clinaisons_en_latin" rel="nofollow" target="_blank">nominatif latin</a>, paraissent avoir été fournis par ce nominatif même.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Presque tous les substantifs en A: rosa, porta, terra.<br />Quelques-uns en AL animal, sal.<br />En AR: Caesar, nectar.<br />En EL: Fel, mel... En OL: sol.<br />Ceux en OR: Amor, furor, vapor.<br />En UL et en UR: Consul, murmur.<br />En US: Jus, hiatus.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cependant la plupart de ces substantifs furent peut-être dérivés de l' accusatif latin, lorsqu' il était le même ou qu' il devenait le même par la suppression de la désinence. Ainsi le singulier Rosa serait venu de l' <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9clinaisons_en_latin" rel="nofollow" target="_blank">accusatif Rosam</a>. Ce qui permettrait de le penser, c'est que le <u><a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/11/xxvi-diversa-kalendaria-de-gestis.html" rel="nofollow" target="_blank">pluriel Rosas</a></u> n' a pu être emprunté que de l' accusatif Rosas.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette observation s' applique à tous les noms féminins en A.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Formation des adjectifs.<br />Les mêmes règles dirigèrent leur formation:<br />Assidu us, baptismal is, clar us, delicat us, evident em, fort is, glorios us, human us, infect us, just us, long us, mut us, nud us, obscur us, prompt us, qual is, rustic us, sanct us, tumultuari us, un us, vil is.<br />(2. N. E. No hay nota al pie)<br /><br />(1) En voici un tableau qui pourrait être plus considérable:<br />Abject us, absent em, agil is, amar us, annal is, ardent em, ardu us, arrogant em, bel lus, excellent em, lent us, plen us, bon us, exigu us, liberal is, poenal is, boreal is, extravagant em, litteral is, present em, brev is, facil is, local is, prudent em, caduc us, fals us, long us, pudibund us, capital is, fat uus, lontan us, pur us, captiv us, fecund us, lustral is, quant us, cardinal is, feminin us, major, quotidian us, central is, fertil is, maculin us, rauc us, clement em, fidel is, martial is, recent em, circumspect us, frequent em, minor, ridicul us, civil is, furios us, moral is, rud is, commun is, futur us, municipal is, san us, conjugal is, generos us, mut us, secret us, content us, grand is, mystic us, servil is, contigu us, gratios us, natal is, sinistr um, contrit us, gratuit us, nativ us, suav is, constant em, grav is, negativ us, subit us, correct us, habil is, nov us, subtil is, decent em, heroic us, novel lus, succulent us, desert us, honest us, nubil is, suspect us, dextr um, humil is, nul lus, surd us, diligent em, indulgent em, nuptial is, tal is, direct us, ingrat us, odorant em, tot us, discret us, innocent em, officios us, tranquil lus, disert us, inquiet us, opportun us, triumphal is, distant em, intelligent em, opulent em, util is, divers us, intemperant em, oratori us, urgent em, divin us, inusitat us, ordinari us, van us, docil is, inutil is, oriental is, venal is, doctoral is, judiciari us, par, violent us, dotal is, juridic us, pastoral is, viril is, dur us, lasciv us, pervers us, viv us, eloquent em, latin us, pestilent em, vulgar is, elegant em, larg us, petulant em, eminent em, legal is, plan us.</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Parmi les adjectifs de la nouvelle langue, il faut compter, sans aucune exception, tous les adjectifs verbaux formés des participes présents et passés.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amant em, Amat um, etc. etc.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il y eut aussi, dans la formation de quelques adjectifs, des soustractions d' une voyelle intérieure, comme dans les noms terminés en Ibilis.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Divisibil is, Eligibil is, Flexibil is, Terribil is, Horribil is, Visibil is, etc.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Telle fut en général l' origine et la formation des noms substantifs et adjectifs de la langue romane.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' en ai exposé la théorie; il me reste à la confirmer par des exemples.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je les choisis dans les divers monuments de cette langue, depuis le <b>commencement du VIIe siècle</b> jusqu' à l' an 1000.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples de l' emploi des substantifs romans.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je ne m' arrêterai point sur les différents substantifs romans qui se trouvent dans le serment de 842, tels que Amur, Deo, Deus, Fradre, Om, Plaid, Sagrament, Salvament, etc.; je citerai des exemples qui n' aient pas encore été remarqués.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rio venant de Rivus, ruisseau, se trouve employé en France dès 631 (1), en Italie dès 776 (2), et en Espagne, aux années 781 (3), 888 (4), et 922 (5).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gurg, de gurges, gouffre, est employé dans un titre de l' église d' Urgel /(6), en 832.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Feu, de feudum, fief, se trouve dans un acte de 935 (7).<br />Mas, de mansus, certaine contenance de terre, se rencontre plusieurs fois dans un titre de 935 (8).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html" rel="nofollow" target="_blank">Castel</a>, de castellum, château,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dam, de damnum, dommage,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreit, de directum, droit,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce, de merces, salaire,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Postad, de potestatem, pouvoir, sont dans les titres de l' an 960 (9).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jornal, de diurnale, mot de la basse latinité (10), signifiant quelquefois journée de travail, se remarque trois fois dans un monument de 964 (11).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Per ipso fluvio usque RIO quæ est... Per memorato RIO... Et alio RIO. Diplom. ad res francicas spect. t. I, chart. 73.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) A levante RIO qui currit... A tramuntante RIO russo usque silva majore... In loco ubi nuncupatur Rio Porto. Muratori Dissert. 21 et 32. (3) Voyez page 48, note 2.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) In valle quæ nuncupant Rio Pullo. In Rio Mexanos; Marc. Hispan.<br />(N. E. Ripoll, )<br />(5) In caput de Rio. España Sagrada, t. 18.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) Vadit in Gurg Cabellar. Marca Hispanica.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) Usque in finem Tarni ad alode et a feu. Memoires pour l' hist. du Rouergue, par Bosc.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) Testament d' Amblard, seigneur du Rouergue. Hist. des évêques de Rodez, Ms. par Bonald.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(9) Ms. de <a href="https://gallica.bnf.fr/blog/29082019/colbert-et-la-bibliotheque" rel="nofollow" target="_blank">Colbert</a>.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(10) On le trouve dans les Capitulaires.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(11) Exeminam unam de <a href="https://masdetorubio.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">vino</a> et <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/11/dicsionari-chapurriau-castella-j.html" rel="nofollow" target="_blank">Jornals</a> novem ad ipsas vineas et Jornals duos ad <a href="https://aguelosebeta.blogspot.com/2017/08/la-trilla-4-los-noms.html" rel="nofollow" target="_blank">messes</a> colligendas. Et Jornals duos ad ipsa era. Marc. Hispan.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cart, de quartum, quart,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fabriga, de fabrica, fabrique,</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://www.youtube.com/watch?v=zw729Wi5VVM" rel="nofollow" target="_blank">Pont</a>, de <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/09/vita-sancti-ermengaudi-episcopi-urgellensis.html" rel="nofollow" target="_blank">pontem</a>, pont, se lisent dans un titre de 987, hist. du Languedoc pr. t. 2. Ce même titre offre Alo, Aripin, <a href="https://aguelosebeta.blogspot.com/2017/08/la-trilla-4-los-noms.html" rel="nofollow" target="_blank">Blat</a>, substantifs de la langue romane, que la basse latinité exprimait par les mots d' alodem, aleu, d' agripenus, arpent, et de bladum, bled.<br />Val, de vallis, vallée, vallon (1), se trouve dans un titre de 988.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans le poëme sur Boece, il n' est presque aucun nom qui ne soit exactement formé selon l' analogie reconnue; je citerai entre autres:<br />Aur, enfant, perjuri, cap, essemple, rei, caritat, <a href="https://revistajovent.cat/es/" rel="nofollow" target="_blank">jovent</a>, sang, clau, largetat, valor, decepcio, libre, vertut, domna, mort, vis (2).<br />(1) In ipsa Serra de <a href="http://ctlf.ens-lyon.fr/textes/5202_fra_Raynouard_01_1816_T01.htm" rel="nofollow" target="_blank">Val de Bactors</a>. Marc. Hispan.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>(2: Amor, emperador, mort, salvament, auma (o anma), emperi, musa, sapientia, cant, fam, nom, Satan, causa, fog, ome, scala, cel, lei, paluz, sermo, claritat, licentia, part, significatio, cor, luna, passio, terra, creator, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/06/tomo-4-apendice-3-bonifacii-ferrer.html" rel="nofollow" target="_blank">luxuria</a>, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/05/de-exequiis-sepultura-et-infirmitate.html" rel="nofollow" target="_blank">peccador</a>, torment, Deu, Majestat, pel, veritat, diable, mandament, redemcio, vertut, doctor, mar, sacrament, vita.<br /></span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples de l' emploi des adjectifs romans.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lit dans le serment de 842:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Christian, commun, Cadhun, nul.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les titres de 960 et 987, déja cités, offrent:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot, nul, quant, meg.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Et le <a href="https://www.digitale-sammlungen.de/en/details/bsb10091591" rel="nofollow" target="_blank">poëme de Boece</a>:<br />Bel, ferm, menut, clar, gran, par, corporal, grav, sord, dextre, jove, temporal, dreit, long, semestre, fals, mal aptes (1: <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/7-14-vers-latins-retournez-reciprocos-recurrentes-retrogrades-capicua.html" rel="nofollow" target="_blank">Malade</a>, de male aptus.), viv (: <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2022/03/apendice-2-biblias-lemosinas-siglos-xiv.html" rel="nofollow" target="_blank">viu</a>).</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette opération grammaticale fut si exactement et si généralement soumise aux règles de l' analogie, que, par la seule théorie, on devinerait la forme des noms romans, toutes les fois qu' ils ont été dérivés de noms latins.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les mêmes principes furent appliqués aux substantifs et aux adjectifs, lorsque le nouvel idiôme prit seulement leur racine dans le latin, et à ceux même qu' il emprunta des langues étrangères: les formes et les terminaisons de ces noms n' ont aucun caractère qui les distingue essentiellement du reste des noms romans.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Séduits par la conformité que les désinences en O et en E de l' <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9clinaisons_en_latin" rel="nofollow" target="_blank">ablatif</a> latin offrent avec les désinences de la plupart des noms italiens et espagnols, quelques philologues ont prétendu que l' ablatif latin avait fourni directement les substantifs et les adjectifs de la langue italienne et de la langue espagnole.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais comment les <a href="https://www.superprof.fr/ressources/latin/latin-tous-niveaux/conjugaison-grammaire-college-declinaison-voix.html" rel="nofollow" target="_blank">ablatifs Cantu</a>, Fructu, Virtute, Veritate, Febri, Navi, Tempore, Frigore, Viridi, Forti, Celebri, Salubri, etc. auraient-ils produit les noms italiens et espagnols Canto, Fruto et Frutto, Virtu et Virtud, Verita et Verdad, Febbre et Fiebre, Nave et Navío, Tempo et Tiempo, Freddo et Frío, Verde, Forte et Fuerte, Celebre, Salubre, et tant d' autres semblables?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ces philologues n' avaient considéré que les rapports de l' idiôme de leur pays avec la langue latine. Ignorant que la langue romane intermédiaire avait dit: Cant, Fruct, Virtut, Veritat, Febre, Nav (: nau), Temps, Freg,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Verd, Fort, Celebre, Salubre, comment auraient-ils reconnu que chacun des idiômes qui continuèrent la langue romane avait ajouté au mot roman la modification et la désinence le plus convenables aux peuples qui devaient le prononcer, et que si les Espagnols ont conservé le mot roman Pan de Panem, les Italiens y ont ajouté la désinence E, qui a produit Pane, tandis que les Français, modifiant avec l' I la prononciation de l' A qui précède la consonne finale, ont fait Pain; et les Portugais, selon leur usage, changeant l' N en M, ont dit Pam, ou terminant le mot en O, et supprimant l' M devenu intérieur, ont dit Pa<span face="Verdana, sans-serif">õ</span> (1)?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Je pourrais rapporter ici beaucoup d' exemples semblables, mais je n' anticiperai point sur les rapprochements et les comparaisons que j' aurai occasion de faire des différents idiômes qui ont continué la langue romane primitive.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Une observation me semble décisive pour nous convaincre que les noms romans ont été formés du nominatif, et principalement de l' accusatif des Latins. Par ce systême, toutes les difficultés s' expliquent, tandis que les autres cas, tels que le génitif et l' ablatif, n' offrent pas le même avantage.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En effet, d' où seraient venus les relatifs QUE M et QUI, les substantifs REM et RES, DEU M et DEUS, etc.?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au reste, la solution de cette question particulière ne change rien au fait certain et démontré, que la suppression des désinences des cas, ou l' emprunt entier des mots latins, a produit presque tous les substantifs et adjectifs de la langue romane primitive.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais, lorsque les substantifs et les adjectifs eurent été affranchis des terminaisons qui caractérisaient les cas latins, le seul emploi des prépositions DE et AD pouvait-il suppléer à l' absence des signes qui spécifiaient ces cas?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non, sans doute; cet emploi n' était pas assez fréquent; aussi, quand il n' avait pas lieu, les substantifs ne pouvaient être que difficilement reconnus.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La nécessité suggéra une nouvelle ressource. Des documents nombreux attestent, d' une manière incontestable, que les pronoms ILLE et IPSE étaient employés auxiliairement dans la langue latine corrompue, et désignaient, comme substantifs, les mots au-devant desquels ils étaient placés; en voici des exemples:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIe siècle: "Calices argenteos IV... ILLE medianus valet solidos XXX...<br />Et ILLE quartus valet solidos XIII.”<br />An 552. Test. Aredii Diplom. chart. t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>Super fluvium Bria, in quo cadit quidam rivulus qui IPSAS determinat terras, et pergit IPSUS finis... Per IPSAM vallem et rivolum vadit."</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 528. Dipl. CHILDEBERTI I. Diplom. chart. t. I.<br />(N. E. Ses illes; ipsas terras : sas terras : ses terres)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIIe siècle (1): "ILLI Saxones... Persolvant de ILLOS navigios... Ut ILLI negociatores de Longobardia sive Hispania et de Provincia et de alias regiones."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 629. Dipl. Dagoberti I, Dipl. chart. t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>IPSUM monasterium... Vastatum est, et omnes res quas IPSI monachi habebant cum IPSIS chartis deportata." An 663. Dipl. chart. t. I.</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIIIe siècle (2): "Dono... præter ILLAS vineas, quomodo ILLE rivulus currit... Totum ILLUM clausum.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 721. Diplom. chart. t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Les exemples de ce siècle me paraissent les plus décisifs, soit à cause du nombre, soit à cause de l' époque:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ILLE judex metuendus... Cum eo ponat judicium per ILLUM judicii tremendum diem... Unde ILLE rex celestis pro nobis retributor existat. An 615. Test. Bertrandi. Dipl. chart. t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si autem dux exercitum ordinaverit et in ILLO fisco aliquid furaverit... ILLE minimus digitus ita solvetur ut pollex... ILLI autem alii articuli si abscissi fuerint... Si quis alteri oculum ruperit et ILLE pupillus intus restitit... Si occisus fuerit episcopus, sicut et ILLUM ducem ita eum solvat... Fugit ille qui occidit et ILLI pares sequuntur... ILLA pecunia post mortem mulieris retro nunquam revertatur, sed ILLE sequens maritus aut filii ejus in sempiternum possideant... Si ille talem equum involaverit quam Alamani Marach dicunt, sic eum solvat sicut et ILLUM æmissarium... Si enim in troppo de jumentis ILLAM ductricem aliquis involaverit. An 630. Capitul. lex Alamanorum.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Judicatum ut ILLA medietate de ipsa porcione... Tam ILLA alia medietate quam et ILLA fidefacta. An 716. Dipl. Chilperici III. Dipl. chart. Placuit nobis ut ILLOS liberos homines comites nostri ad eorum opus servile non opprimant.<br />An 793. Capit. Karol. Mag.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Dicebant ut ILLE teloneus de ILLO mercado ad ILLOS necuciantes..."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 753. Dipl. et chart. t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>Quiliano ab integre; Lapedeto IPSA quarta parte; Colonicas Mercuriano IPSA quarta parte."</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 782. Hist. du Languedoc, preuves, t. I.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IXe siècle: "Dicunt etiam quod ILLOS pauperiores constringant et in hostem ire faciunt."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 811. Capit. Karoli Magni.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>In aliquis locis IPSI vicinantes multa mala patiuntur.”<br />An 806. Capit. <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/08/9-4-opinion-erronee.html" rel="nofollow" target="_blank">Karoli Magni</a>.</span></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Xe siècle. A cette époque, et sur-tout dans les pays méridionaux, l' usage de cette locution devint si fréquent et si général, que la langue latine, déja corrompue par tant d' autres causes, n' offrit plus qu' un jargon grossier et entièrement défiguré (1: Qu'on parcoure les titres et les écrits du temps, et notamment les preuves de l' <a href="https://academiedulanguedoc.fr/historique/histoire-du-languedoc/" rel="nofollow" target="_blank">Hist. du Languedoc</a>, t. I et II, les appendices de l' <a href="http://www.google.cat/books?id=495ELHuIclEC&pg=RA1-PA2&focus=viewport&vq=jure&dq=editions:ISBN377525305X&lr=&hl=es&output=html_text" rel="nofollow" target="_blank">Historia Tullensis</a>, et du Marca Hispanica, les pièces justificatives dans le <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gallia_christiana" rel="nofollow" target="_blank">Gallia Christiana</a>.)</span></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand nous trouvons, dans les titres et les documents de ces diverses époques, l' emploi auxiliaire des pronoms démonstratifs, pour désigner les substantifs qu' ils précèdent, douterions-nous que l' usage, ainsi établi dans la langue latine écrite, ne fût encore plus commun dans la langue latine parlée?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et n' est-il pas évident que les nombreuses altérations et modifications du pronom ILLE et de ses divers cas, produisirent les articles de la langue romane?</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Des savants français et étrangers ont souvent observé que l' article des langues modernes du midi de l' Europe, dériva du pronom ILLE et de ses cas; mais ces philologues, ne remontant pas plus loin que la langue à laquelle ils appliquaient leurs recherches, n' avaient pas reconnu l' existence d' une langue intermédiaire; ils indiquèrent des rapports et des ressemblances, sans attacher leurs observations et leurs conjectures au systême général de l' origine et de la formation de la romane primitive.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ils avaient négligé de fonder la théorie de leur systême sur la preuve irrécusable de l' introduction des pronoms ILLE et IPSE dans la langue latine corrompue, pour indiquer spécialement, comme substantifs, les mots qu' ils précédaient; circonstance qui explique comment, dans le nouvel idiôme, l' instinct grammatical, par les nombreuses modifications du pronom ILLE et de ses cas, aura produit ces signes divers qui constituent les articles.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il n' est pas hors de vraisemblance que du pronom IPSE, IPSO, employé aussi fréquemment que le pronom ILLE au-devant des substantifs, la nouvelle langue rejetant la première moitié, dont la prononciation était dure et difficile, adopta la dernière, et produisit le pronom démonstratif SO.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il y a plus; l' <b>idiôme vulgaire <a href="http://www.proel.org/index.php?pagina=mundo/indoeuro/italico/romance/sardo" rel="nofollow" target="_blank">Sarde</a></b>, qui a conservé les autres caractères constitutifs de la langue romane, offre la circonstance remarquable que son article est SO, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Bibiloni" rel="nofollow" target="_blank">SA</a>, venant sans doute d' IPSE.<br />(N. E. <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Bibiloni" rel="nofollow" target="_blank">Ses illes</a>, Mallorca, <a href="https://es.wiktionary.org/wiki/ipsa" rel="nofollow" target="_blank">ipsa </a>: SA, <a href="https://www.youtube.com/channel/UCm3LTxQLUr56HEiYXTVQIXQ" rel="nofollow" target="_blank">sa casa</a>, <a href="https://www.mallorca-experte.net/sa-calobra/" rel="nofollow" target="_blank">sa Calobra</a>, <a href="http://www.casapadrina.com/" rel="nofollow" target="_blank">sa padrina</a>, &c.<br />Ipse – SE – ES.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La nouvelle langue parvint de cette manière à créer et à employer ces articles, qui, en nous indiquant et le genre et le nombre, suppléent à l' absence des cas; nouveauté aussi hardie qu' heureuse, puisque, jusqu' alors, les langues qui usaient d' articles, n' en avaient pas moins été soumises aux règles des déclinaisons.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Articles de la Langue Romane.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Masculin. Féminin.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. el, lo la<br />Plur. Els, li, los, il las</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">combinés avec les prépositions DE et AD,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. del, de la</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plur. dels, des, de las</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. al, el, a la<br />Plur. als, a las</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je crois avoir prouvé comment les altérations et modifications du pronom ILLE, et de ses cas masculins et féminins du singulier et du pluriel, ont produit ces différents articles.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je ferai seulement deux observations sur l' article EL: La première, que les Latins, dans le langage familier, se servaient d' EL LUM pour ECCE ILLUM (1: En voici des exemples:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nescio qui senex modò venit: ELLUM, confidens, catus.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Terent. Andr. act. V, sc. 2.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">… <span>Parasitum tuum<br />Video occurrentem, ELLUM usque in platea. Plauto, Curc. Act. II, sc. 2.<br />… Aeschinus ubi est? - ELLUM, te expectat domi. Terent. Adelph. Act. II. sc. 3.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La seconde, que le changement de l' I intérieur en E fut fréquemment appliqué par la nouvelle langue aux mots qu' elle empruntait de la langue latine (1: Ainsi IPSE fut modifié en EPS; IN produisit EN, etc.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Des monuments des VIIIe, IXe, et Xe siècles attestent l' existence et l' emploi de ces articles.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 793. "In loco LA Ferraria." Muratori, dissert. 32.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 810. "Ego Hugo DELLA Roca... Lo mas de Castan... EL desme de Mauron. Arch. de Conq. Mém. pour l' Hist. du Rouergue, par Bosc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">880. "Inde A LA croe... duos rivulos d' Asperiole... Ad LA Rochere... Infra rivulum DEL Brol et rivum DES Espesses de Murt.”</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hist. de Lorraine, par Calmet, Pr. t. II, col. 143.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">884. "Fossatum DE LA vite." Muratori, dissert. 32.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">894. "Villam nostram quæ vocatur AL LA Corbaria." Balus. append. Hist. Tullensis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 924. "In loco qui dicitur AL can." Balus. append. Hist. Tullensis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">927. "Dimitto Sexterias villa... et AL LA Cassania." Baluze, Pr. de l' Hist. de la maison d' Auvergne.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">930. "Sancti Beniti DEL Verni... Sancta Maria DE LA Garda.”<br />Baluze, append. Hist. Tullensis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An. 960. “DEL castel... DEL comoniment." Tit. des comtes de Foix, de Bearn, etc. t. I, Ms. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">987. "Sunt illas terras A LAS fabrigas... de meg aripin de vinea Lo cart."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hist. du Languedoc, preuves, t. II, col. 141.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>994. "<a href="http://ctlf.ens-lyon.fr/textes/5202_fra_Raynouard_01_1816_T01.htm" rel="nofollow" target="_blank">Sancta Maria da LI Pluppi</a>." Muratori, Dissert. 32.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ainsi furent formés et introduits dans la langue romane ces articles qui caractérisent les langues de l' Europe latine, c'est-à-dire la langue française, l' espagnole, la portugaise, et l' italienne; articles, dont l' emploi facile, mais uniforme, a délivré ces idiômes modernes de la servitude des déclinaisons latines, sans nuire à la clarté du discours.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le systême des articles fut-il indiqué par l' exemple qu' offrait la langue grecque, ou par les exemples plus récents et plus présents sans doute que fournissaient la langue gothique et la langue francique, et les autres idiômes du nord, qui ont employé les articles à une époque très ancienne?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On peut dire de la langue grecque, que l' idiôme roman a si peu de ressemblance avec elle, de ressemblance avec elle, soit pour les articles et les cas, soit pour les autres formes grammaticales, qu' il est très vraisemblable que, dans son origine, il n' emprunta rien de cette langue.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A la vérité, nous rencontrons des hellénismes dans la langue des troubadours; ils y furent introduits sans doute par les habitants du midi de la France, dont la plupart étaient originaires de la Grèce: ces hellénismes enrichirent sans doute l' idiôme nouveau, mais n' influèrent pas sur sa formation.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant à la langue gothique et à la langue francique, il est vrai que la traduction de l' évangile, faite en <b>langue gothique</b> par <b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ulfilas" rel="nofollow" target="_blank">Ulphilas</a></b>, dans le IVe siècle, et que des monuments de la <b>langue francique</b>, qui remontent aux VIIe et VIIIe siècles, offrent l' emploi des articles.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais les articles de la langue romane sont absolument différents; et une dissemblance encore plus décisive, et qui exclut toute idée d' emprunt d' un idiôme à l' autre, c'est que les articles employés par les Grecs, les Goths et les Francs, ne les exemptaient pas de la nécessité de décliner les noms, soit substantifs, soit adjectifs, tandis que l' affranchissement des cas est l' un des caractères spéciaux de la langue romane.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est donc permis de croire que l' existence des articles employés par les autres idiômes, n' a eu aucune influence directe et immédiate sur la formation des articles romans.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Toutefois il est très vraisemblable que la langue gothique et la francique ont contribué indirectement et médiatement à la formation des articles romans, parce qu' elles ont été cause de l' introduction des pronoms ILLE et IPSE dans la langue latine corrompue, à l' effet de désigner les substantifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les Goths et les Francs avaient dans leur langue l' usage des articles.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand ils furent mêlés avec les anciens habitants des pays qu' ils avaient conquis, et où ils s' étaient établis, la nécessité d' exprimer en latin les idées que leur esprit concevait d' abord sous les formes de leur langue natale, les força de chercher un signe latin pour reproduire le signe de l' article, qui, dans cette langue, annonçait et désignait le substantif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Et comme les articles et les pronoms démonstratifs gothiques, franciques, sont les mêmes, ou presque les mêmes (1) ces peuples eurent recours aux pronoms démonstratifs de la langue latine ILLE et IPSE, pour rendre dans cette langue le signe qui, dans leurs idiômes, caractérisait le substantif en le précédant.<br />(1: <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ulfilas" rel="nofollow" target="_blank">Gothique d' Ulfilas</a>. Francique.<br />Article. Pron. dém. Article. Pron. dém.<br />Nominatif. sa sa der dher<br />Génitif. this this dhesses dhesses<br />Datif et Ablatif. thamma thamma dhemo desemo<br />Accusatif. thana thana then thesen</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>On remarque un emploi très fréquent de l' ILLE, faisant les fonctions de l' article dans la loi <a href="https://www.geschichtsquellen.de/werk/3309" rel="nofollow" target="_blank">publiée par Dagobert</a>, sous le titre de <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Lex_Alamannorum" rel="nofollow" target="_blank">Lex Alamanorum</a>, qui paraît n' être que la traduction d' une loi originairement écrite en langue francique, traduction faite sans doute pour les peuplades qui avaient traversé le Rhin. Au contraire la loi qui fut aussi publiée par Dagobert, sous le titre de <a href="https://www.digitale-sammlungen.de/en/details/bsb10490345" rel="nofollow" target="_blank">Lex Ripuariorum</a>, c'est-à-dire des habitants du pays situé entre le Bas Rhin et la Basse Meuse, la plupart anciens Romains, n' offre plus le même emploi de l' ILLE devant les substantifs (2: Dans le gothique et le francique, tous les substantifs ne reçoivent pas constamment l' article; ce qui explique pourquoi, dans la langue latine dégénérée, l' ILLE et l' IPSE ne sont pas toujours placés devant les mots, qui, ensuite employés par la langue romane et par les langues qui en furent la continuation, ont presque toujours été précédés de l' article.</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' opinion que je propose me paraît acquérir une sorte d' évidence par la circonstance remarquable que la langue romane, alors qu' elle a été vulgaire, a produit un semblable effet sur la langue latine, employée encore dans les actes publics. Les rédacteurs substituaient à l' article roman de leur idiôme vulgaire parlé ces pronoms ILLE et IPSE de l' idiôme latin écrit, ainsi que l' avaient fait autrefois les Goths et les Francs; et cela devait arriver, quand ces rédacteurs pensaient en langue romane, et écrivaient en langue latine (1:<br />J' ai antérieurement indiqué les collections où l' on trouve de semblables emplois de l' ILLE et de l' IPSE par l' effet de la réaction de la langue romane.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"IPSUM alodem de sanctas puellas cum <a href="https://www.tripadvisor.es/Attraction_Review-g187463-d15098609-Reviews-Esglesia_de_Sant_Felip_Neri-Palma_de_Mallorca_Majorca_Balearic_Islands.html" rel="nofollow" target="_blank">IPSA ecclesia</a> dono sancto Stephano... IPSE alodes de Canuas... Ipsa Roca cum IPSA ecclesia... IPSE alodes de Manulfellio monte cum IPSAS vineas remaneat auriolo (Auriolo, <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/tomo-13-apendice-de-documentos-21-30.html" rel="nofollow" target="_blank">Oriol</a>) Sancio. IPSE <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/09/iudicialis-publicatio-testamenti-sancti-ermengaudi-episcopo-urgellensis-mxxxv-1035.html" rel="nofollow" target="_blank">alodes</a> de IPSO Solario... Et ILLA Boscaria remaneat Armardo, etc." An 960, Testament d' Hugues, évêque de Toulouse.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Dono ad ILLO <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/donatio-monasterii-genesii-bellera-bellaria-facta-monasterio-gerrensi-anno-792-o-796.html" rel="nofollow" target="_blank">cœnobio</a> de Conquas ILLA <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/notitia-abbatiae-s-michaelis-monmagastre.html" rel="nofollow" target="_blank">medietate</a> de ILLO <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/xv-donatio-turris-quam-gerundellam.html" rel="nofollow" target="_blank">alode</a> de Auriniaco et de ILLAS <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">ecclesias</a>... ILLO alode de Canavolas et ILLO alode de Crucio et ILLO alode de Pociolos et ILLO alode de Garriguas et ILLO alode de Vidnago et ILLO alode de Longalassa et ILLOS mansos de Bonaldo, Poncioni abbati remaneat.” Au 961. TESTAMENT de Raimond Ier, comte de Rouergue.)</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' emploi auxiliaire de l' ILLE et de l' IPSE devant les substantifs se trouve aussi dans les titres et chartes de l' Italie (2) et de l' Espagne (1-a); mais ces pièces ne sont pas d' une date aussi reculée que les diplômes de la France dans lesquels j' ai recueilli les exemples que j' ai cités.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) En Italie:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 713: "Prope IPSA ecclesia presbiteri... Ad IPSA Sancta Vertute." Muratori, dissert. 5.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 736: "IPSA supra dicta scolastica.” Muratori, dissert. 14.<br />An 752: "Donamus in IPSA sancta ecclesia... IPSE prænominatus sanctus</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">locus." Muratori, dissert. 21.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 810: "Una ex ipse regitur per Emmulo et ILLA alia per Altipertulo...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IPSA prænominata Dei <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/01/ordinationes-synodo-dominicum-episcopum-ilerdensem-1428.html" rel="nofollow" target="_blank">ecclesia</a>.” <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Lodovico_Antonio_Muratori" rel="nofollow" target="_blank">Muratori</a>, dissert. 12.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 906: On lit dans les Annotazioni sopra i papiri de Marini, page 262,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">un testament où l' article IPSE est très fréquemment employé:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Habeat et IPSUM cellarium de IPSA cerbinara; habeat et IPSA domum de IPSUM geneccum et IPSUM centimullum cum IPSA <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/04/repartimiento-de-valencia.html" rel="nofollow" target="_blank">coquina</a>, etc."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1-a) En Espagne:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 775 (*: A l' occasion de ce titre de 775, l' auteur observe que c'est le plus ancien titre qu' il ait connu parmi les manuscrits de l' Espagne: "Scripturarum omnium quæ ad nostram pervenere notitiam hæc vetustior."):<br />“Per ILLUM pelagrum nigrum... Per ILLAS casas alvas...<br />Per ILLA lacuna." España Sagrada, t. XVIII.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 781: "Per ILLO rio qui vadit inter <a href="https://www.bancsabadell.com/bsnacional/es/particulares/" rel="nofollow" target="_blank">Sabbadel</a> et villa Luz et inde ad ILLAM Molon, de ILLA strada de Patrunel et inde per ILLA via quæ vadit</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ad ILLO castro de Poco et per ILLA via quæ vadit ad petra Terta...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et inde per ILLA strata de Guardia et inde per ILLA arclia de Branias et per ILLO rivulo de inter Brana, Trabera et Branas de Oldial et per ILLAS Mestas... et inde ad ILLO rio de Rillola... ad ILLO Poco de Trabe... et per ILLO Molon de inter ambos rivos ad ILLO rio unde prius diximus." Chart. Sylonis regis. Historias de Idacio, p. 130.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 844: "De ILLA Cartagera usque ad ILLAM villam, et deinde ad ILLO plano... Et de ILLAS custodias, etc." España Sagrada, t. XXVI.<br /><br />Enfin on trouverait un nouveau motif de conviction dans une autre circonstance également décisive, que je crois ne devoir point omettre.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans quelques pays du nord, où les articles employés par l' idiôme vulgaire sont les mêmes ou à-peu-près les mêmes que les pronoms démonstratifs, la langue latine usitée pour les actes publics a quelquefois subi, comme dans les pays de l' Europe latine, l' introduction du pronom ILLE, en remplacement de l' article de l' idiôme vulgaire; la même cause produisant ainsi le même effet, en différents temps et en différents lieux (1: Les citations suivantes suffiront:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: verdana;">“<span>Laureshamense cœnobium extructum hoc anno 770. Insigne dotatum </span></span><span style="font-family: verdana;">est a <a href="https://books.google.de/books?id=Mi1mAAAAcAAJ&pg=PA849&lpg=PA849&dq=%22Cancore+comite%22&source=bl&ots=yRssj9Q17t&sig=ACfU3U0fLdRoMj1HFRXBaB-ifPIrR1u70Q&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwjAha_M6L6BAxWQq6QKHbAGAFMQ6AF6BAgLEAM" rel="nofollow" target="_blank">Cancore comite</a> et Anguila conjuge ejus.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Terram et silvam quæ est in ILLA marcha de Birstat... Et de IPSO rubero ad partem aquilonis sicut IPSA <u>incisio arborum</u> in IPSA die facta fuit: et sic ad ILLAM <u>ligneam crucem</u> quæ est posita juxta ILLAM viam quæ venit de Birstat... usque ad ILLUM monticulum." Eckart, Franc. Orient. t. 1, p. 610.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S. <a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Burchard_de_Wurtzbourg" rel="nofollow" target="_blank">Burchard, évêque de Wirstbourg</a> en Franconie, dans une homélie contre les superstitions populaires, traduisant les expressions du vulgaire, s' exprime ainsi:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Sed dicunt sibi: ILLUM ariolum vel divinum, ILLUM sortilogum, ILLAM erbariam consulamus." Eckart, Franc. Orient. t. I, p. 844.).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le fait est donc évident: c'est à l' introduction du pronom ILLE dans la langue latine corrompue, et aux diverses altérations et modifications des cas de ce pronom, que la nouvelle langue fut redevable et des articles et de la sorte d' articles qui la caractérisent.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' usage des cas procure aux idiômes deux avantages précieux.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le premier, c'est une clarté inaltérable, puisque les désinences permettent de discerner sur le champ les sujets des régimes, et ces régimes les uns des autres.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le second, c'est la grâce et le mérite des inversions: quand l' ordre direct n' est pas nécessaire, le déplacement des divers mots de la phrase, loin de nuire à la clarté, ajoute quelquefois à la clarté même, en permettant de les disposer de manière qu' ils présentent une gradation de nuances; alors leur place, habilement assignée, concourt à la perfection et à l' effet de l' image.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour obtenir ces deux avantages, la nouvelle langue créa une méthode aussi simple qu' ingénieuse, qui produisit le même effet que les déclinaisons latines.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au singulier, l' S ajouté ou conservé à la fin de la plus part des substantifs, sur-tout des masculins, désigna le sujet; et l' absence de l' S désigna le régime, soit direct, soit indirect.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au pluriel, l' absence de l' S indiqua le sujet, et sa présence les régimes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' où vint l' idée d' une telle méthode? De la langue latine même. La seconde déclinaison en US suggéra ce moyen.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le nominatif en US a l' S au singulier, tandis que les autres cas consacrés à marquer les régimes, sont terminés ou par des voyelles ou par d' autres consonnes; et le nominatif en I au pluriel ne conserve pas l' S, tandis que cette consonne termine la plupart des autres cas affectés aux régimes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peut-on assez admirer cette industrie grammaticale, qui n' a existé dans aucune autre langue, industrie qui ensuite permit et facilita aux troubadours la grâce et la multitude des inversions à-la-fois les plus hardies et les plus claires?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les anciens monuments de la langue romane offrent l' heureux emploi de ce signe caractéristique.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans le serment de 842, on lit:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SI Lodhwigs, quand ce nom propre est sujet; et en ensuite Contra <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/07/tomo-vi-viaje-la-iglesia-de-vique.html" rel="nofollow" target="_blank">Lodhuwig</a>, quand il est régime;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/07/carta-xxxvi-36-estado-iglesia-tortosa-despues-restauracion.html" rel="nofollow" target="_blank">Carlus</a>, sujet; et deux fois Carlo, et une fois <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/search?q=Charlemagne" rel="nofollow" target="_blank">Karle</a>, régimes;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec Carlus, sujet, meos sendra; et avec Karlo, régime, meon, son.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NE JO NE NEULS, comme sujet; NUL PLAID, comme régime.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DEUS, sujet; et pro DEO AMUR, régime.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' auteur du poëme sur Boece a observé exactement cette règle, soit pour le singulier, soit pour le pluriel:<br />Sing. Tot aquel LIBRES era de fog ardent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa ma dextra la domna u LIBRE te (1).</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIBRES est sujet, et LIBRE est régime.<br />Plur. Molt lo laudaven e AMIC e PARENT... (2).<br />Molt fort blasmava Boecis <a href="https://amicsdelchapurriau.blogspot.com/2020/09/y-es-que-tan-se-val.html" rel="nofollow" target="_blank">SOS AMIGS</a>.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AMIG est sujet, et AMIGS régime.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pronoms Personnels.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fidèle à son systême d' imitation, l' idiôme roman s' appropria les pronoms personnels de la langue latine: il employa les uns sans y faire le moindre changement, et les autres en les soumettant à des modifications ou contractions toujours dirigées par l' analogie:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">JO, JEU, EO, EU, d' EGO, MI de mihi, ME de ME, NOS de NOS.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Si Jo returnar no l' int pois... Ne Jo ne neuls... Si salvarai EO (1)."<br />(1) "Si JE detourner ne l' en puis... Ni MOI ni nul... Oui, sauverai-JE..."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Morz fo Mallios Torquator dunt EU dig (2).<br />(2) Mort fut Mallius Torquator dont JE parle." Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Deus savir et podir ME dunat... Il MI altresi fazet (3)."<br />(3) "Dieu savoir et pouvoir me donne... Il ME ainsi faira." Serment de 842.<br />"Ora pro NOS (4). Nos en comonirez (5)”.<br />(4) "Priez pour NOUS. Litan. Carol. vers 780.<br />(5: “Nous en avertirez.” Actes de 960, MS. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />TU de TU, TE de TE, TI de tibi, vos de vos.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Tu m' en comonras... Tu m' en absolveras... No T' en tolrai...<br />Ni 'l TE vederai... Ab TI et senes TI... No 'l vos tolrei... Vos en devederei (6: "Tu m' en avertiras... Tu m' en dispenseras... Ne t' en ôterai... Ni le TE défendrai... Avec TOI et sans TOI... Ne le vous ôterai... Vous en empêcherai." Actes de 960, MS. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IL d' ILLE, EL d' ELLUM, LI, LUI d' ILLI, Lo d' ILLO, IL d' ILLI.<br />(N. E. ille – il; ellum – lum; illi – il; illo – il)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"IL mi altresi fazet...” (7: “IL me pareillement faira.” Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">EL era 'l meler de tota la honor (8: “IL était le meilleur de toute la seigneurie." Poëme sur Boece.)...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Contra Lodhuwig nun LI iver (9: “Contre Louis ne LUI irai”... Serment de 842.)...<br />Qui la LI tolra, la LI devedara (1: Qui la LUI ôtera, la LUI prohibera..." Actes de 969, MS. de Colbert.)...<br />Ab ipso memorato principe LUI concessa (2: Formul. Marculf. vers 650.)..."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per LUI aurien trastut redemcio (3: “Par LUI auraient tous redemption...” Poëme Sur Boece.)...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu lo juva (4: "Que tu l' aides”... Litan. Carol. Vers 780.<br />- N. E. adjuvare : juva : cas. ayudar -)... Returnar L' int pois...”<br />(5: "Ramener l' y puis." Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fez LO lo reis en sa <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/dels-homens-del-offici-del-algotzir.html" rel="nofollow" target="_blank">charcer</a> gitar... (6 : “Fit LE le roi en sa prison jeter.”)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>IL sun tan bel e ta blanc e ta quandi (7: ILS sont si beaux, et si blancs, et si brillants.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ELLA d' illa, LEI, ELLAS d' illas, LOR d' illorum.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum ELLA s' auca, cel a del cap polsat...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui amor ab LEI pren...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entr' ELLAS doas (8)...<br />(8: Comme ELLE se hausse, le ciel elle a de la tête frappé...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui amour avec ELLE prend... Entre ELLES deux.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme Sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"LOR en seran...” (9: “LEUR en seront..." Actes de 960, MS. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De part Boeci LOR manda tal raczo (10: “De par Boece LEUR mande telle raison." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SE de SE, SI de sibi.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sujet: En epsa l' ora SE son d' altra color...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Régime: C' ab damri Deu SE tenia forment...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus bos om SI fai lo so degra (11: En même heure ILS sont d' autre couleur...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' avec le Seigneur Dieu se tenait fortement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chaque bon homme se fait le sien degré.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme Sur Boece.).</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pronoms Possessifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les pronoms possessifs romans furent pareillement dérivés de la langue latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les masculins soumis au signe de l' S final qui caractérisait les sujets du singulier, et les régimes du pluriel, aidèrent encore à la facilité des inversions et à la clarté du discours.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On a remarqué, dans les citations du serment de 842, MEOS sujet, et MEON régime au singulier.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le poëme sur Boece présente:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SOS, sujet, et SON, régime, au singulier;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SI et SOI, sujets, et SOS, régime, au pluriel;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NOSTRE et LOR, au pluriel.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et evers Deu era tot SOS afix...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas non es bes que s fi' en SON aver...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bel sun SI drap, no sai nomnar los fils...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai fo Boecis e foron i SOI par...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molt fort blasmava Boecis <a href="https://amicsdelchapurriau.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">sos amigs</a>...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No credet Deu lo NOSTRE creator...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las mias musas qui an perdut LOR cant (1:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et envers Dieu était tout SON attachement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais il n' est pas bien qu' il se fie en SON avoir...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Beaux sont ses vêtements, je ne sais compter les fils...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Là fut Boece et furent y SES pairs...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Très fort blâmait Boece SES amis...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il ne crut pas Dieu le NOTRE créateur...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les miennes muses qui ont perdu LEUR chant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Poëme Sur Boece.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les pronoms féminins terminés en A au singulier et en AS au pluriel, restèrent soumis aux règles générales qui gouvernaient les substantifs féminins en A.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans la grammaire détaillée de la langue romane, les pronoms possessifs offriront des variétés nombreuses, et cependant toujours conformes à l' analogie et aux caractères qui distinguent les sujets et les régimes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pronoms Démonstratifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' article, dans toutes les langues qui l' emploient, est une sorte de pronom démonstratif général.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elles ont aussi des pronoms démonstratifs particuliers, qui désignent spécialement le nom auquel ils sont attachés. La langue romane, qui avait dérivé de la langue latine son article, en dériva aussi ses pronoms démonstratifs.<br />D' ISTE vint IST, ISTA, changé ensuite en EST, ESTA. Dans le Serment de 842, on trouve d' IST di.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De la combinaison d' ILLE et d' ISTE avec HIC ou ECCE (1), furent formés les démonstratifs romans</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">cil, cist, icil, cel, celui, cest, etc.<br />aquil, icist, aquel, icest, etc.<br />(1) Dans le langage familier, les Latins contractaient quelquefois l' ECCE avec les pronoms ILLE et ISTE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Habeo ECCILLAM meam clientem.” Plauto. Mil act. 3, sc. I.<br />“Tegillum ECCILLUD mihi unum arescit." Plauto. Rud. act. 2, sc. 7.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Certè ECCISTAM video." Plauto Curcul. act. 5, sc. 2.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Salvarai eo CIST meon fradre Carlo”.<br />(2: “Sauverai moi CE mien frère Charles." Serment de 842.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CEL non es bos que a frebla scala s te...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CEL no quatra ja per negu torment...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CELLUI vai be qui tra mal e jovent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CIL li faliren qu' el solient ajudar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas CIL qui poden montar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AQUEL qui la non estai fermament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot AQUEL libres era de fog ardent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab AQUEL fog s' en pren so <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/venganza-judio-noble-ibieca.html" rel="nofollow" target="_blank">vengament</a> (1:<br />CELUI-LA n' est bon qui à fragile échelle se tient...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CELUI-LA ne tombera jamais par aucun tourment...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CELUI-LA va bien qui supporte le mal en jeunesse...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CEUX-LA lui faillirent qui le avaient coutume d' aider...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais CEUX qui peuvent monter...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CELUI qui là ne se tient fermement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tout CE livre était de feu ardent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec CE feu elle en prend sa vengeance.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme Sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Le pronom IPSE fournit d' abord à la langue romane EPS, EPSA, qui ensuite furent modifiés:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">EPS li Satan son en so mandament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En EPSA l' ora se sun d' altra color (2:<br />MÊMES les démons sont en son commandement...<br />En la MÊME heure ils sont d' autre couleur.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Poëme Sur Boece.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SEMETIPSE fut également imité:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/2021/04/vita-christi-isabel-villena-ysabel-billena-monestir-trinitat-valencia.html" rel="nofollow" target="_blank">Ella SMETESSMA ten las claus de paradis</a>... (Italiano <a href="https://www.mre.gov.py/embapar-italia/index.php/secciones-de-la-embajada/servicios-consulares/certificados/certificato-di-medessima-persona" rel="nofollow" target="_blank">medessima</a>)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ella <a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/2021/05/capitol-xxii-22-embaxador-recita-senyora-signulars-goigs-alegries.html" rel="nofollow" target="_blank">MEDESMA</a> telset so vestiment (3:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/2021/05/capitol-xxii-22-embaxador-recita-senyora-signulars-goigs-alegries.html" rel="nofollow" target="_blank">Elle MÊME tient les clefs du paradis</a>...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elle MÊME tissut son vêtement. Poëme sur Boece.)<br /><br />Une autre espèce de pronoms démonstratifs employés dans un sens imité du neutre fut dérivée d' hoc, d' ipso.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O d' hoc conserva dans la langue romane son acception latine, qui était appliquée au sens neutre, et que la langue française a exprimée par CELA:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>In O quid il mi altresi fazet.” (1: “En CELA que il me pareillement faira.” Serment de 842.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AQUO, formé de la racine d' aqu<b>ell</b> et de cet O roman, signifia CE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Fors d' AQUO de que absolvera.” (2: “Hors de CE de quoi il dispensera." An 989, Hist. de Languedoc, Pr. t. 2.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pronoms Relatifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec la même simplicité de moyens, et avec le même succès, la nouvelle langue remplaça les nombreuses variétés qu' offraient les cas latins du QUI relatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUI roman, pris du nominatif latin, servit à exprimer le QUI sujet, quel que fût le genre ou le nombre du nom auquel il se rapportait.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUE dérivé de QUEM, accusatif régime direct, désigna ordinairement ce régime, quel que fût le genre et le nombre du nom auquel il se rapportait.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand les prépositions s' attachèrent à QUE, il indiqua les régimes indirects; et d' ailleurs, pour ces régimes, la langue romane employa encore CUI, soit en conservant le datif, soit en supprimant la désinence du génitif Cui<u>us</u>.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du pronom qualificatif QUALIS, elle forma QUAL; et, par l' adjonction de l' article, il devint un pronom relatif auxiliaire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUE fut parfois employé comme sujet, mais qui ne fut jamais employé comme régime direct; quand on le soumit à l' action des prépositions, il indiqua des régimes indirects.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici des exemples des différents emplois de ce pronom relatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sujet: "Nul plaid nunquam prindrai QUI, etc."<br />Régime: "Si Lodhwigs sagrament QUE son fradre Karlo jurat...”<br />(1: "Nul accord ne prendrai QUI...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>"Si Louis le serment QUE à son frère Charles il jure..." Serment de 842.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sujet: “QUI las li tolra... QUI las vos tolra.” (2: "QUI les lui ôtera... QUI les vous ôtera." Actes de 960, MS. de Colbert.)<br /><br />Régime: "Fors d' aquo de QUE absolvera.” (3: “Hors de ce DONT il dispensera.” An 989, Hist. du Languedoc, pr. t. I.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sujet: Anc non vist u QUI tant en retegues...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las mias musas QUI an perdut lor cant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Régime: En CUI merce tuit peccador estant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molt val lo bes QUE l' om fai e jovent (4: Oncques ne vit un QUI tant en retint...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les miennes muses QUI ont perdu leur chant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En DE QUI la miséricorde tous les pécheurs sont...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Beaucoup sert le bien QUE l' homme fait en sa jeunesse.)<br /><br />Sujet: Cel non es bos QUE a frebla scala s te (5: Celui-là n' est bon QUI à fragile échelle se tient.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme Sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' adverbe latin UNDE fournit à la langue romane un nouveau moyen d' exprimer le sens indiqué par les génitifs et les ablatifs latins du QUI relatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De UNDE (1), par le retranchement de l' E final, produisit DUNT:<br />(1) On trouve, dans la basse latinité, l' emploi d' UNDE dans le sens de CUJUS, A QUO, EX QUO.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Arca illa ubi solarius edificatus est cum orto UNDE agebatur." An 840. Muratori, Dissert. 10.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Morz fo Mallios Torquator DUNT eu dig. (2: Mort fut Mallius Torquator DONT je parle.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entre autres acceptions, le QUE roman fut aussi employé à exprimer le QUAM, l' UT, et l' EO QUOD des Latins:<br />Qui tant i pessa QUE al no faria ja...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui nos pais QUE no murem de fam. (3: Qui tant y pense QUE autre chose ne fairait jamais...<br />Et qui nous paît AFIN QUE nous ne mourions de faim. Poëme Sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUI et QUAL furent aussi employés comme pronoms interrogatifs:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. Sujet: E QUALS es l' om qui a ferma scala s te?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. Régime: CAL an li auzil significatio?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plur. Sujet: CAL sun li auzil qui sun al T montat? (4:<br />E QUEL est l' homme qui à ferme échelle se tient?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUELLE ont les oiseaux signification?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUELS sont les oiseaux qui sont au T montés?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Poëme Sur Boece.)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Appliquant aux êtres animés les différentes modifications ou contractions de ses cas, ILLE avait formé la troisième classe des pronoms personnels.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plusieurs des modifications de ces cas, appliquées autrement qu' aux êtres animés, formèrent une autre espèce de pronoms relatifs, toutes les fois qu' elles ne précédaient pas un nom.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">EL, ELS, LO, LOS, LA, LAS, LOR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ni EL te vederei... Lo tornarei... No 'LS vos tolrai... NO LA L devedera... NO LAS li devedera (1: “Ni LE te défendrai... LE rendrai... Ne LES vous ôterai... Ne LA lui empêchera... Ne LES lui empêchera.” Actes de 960. MS. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De même les autres pronoms démonstratifs IST, EST, CIST, CEST, ICEL, AQUEL, etc. firent fonction de pronoms relatifs, lorsqu' ils n' étaient pas attachés directement à un nom; parce que, employés de la sorte, ils ne servent plus à démontrer immédiatement l' objet, mais seulement à indiquer la relation qui existe avec cet objet précédemment indiqué.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O, SO, CO, ZO, AIZO, AQUO.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les pronoms démonstratifs O d' hoc, SO, CO, ZO, d' ipso, dérivés du neutre latin, et employés par la langue romane dans le même sens, devinrent aussi pronoms relatifs, lorsqu' ils furent employés séparément, pour exprimer une relation, un rapport à une idée ou à un nom, auquel ils n' étaient pas immédiatement attachés.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"No o farai... Vos o tendrai..." (2: “Ne LE fairai... A vous LE tiendrai." Actes de 960. Ms. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos e molz libres o <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2022/11/sententia-contra-na-blanquina-muller-de.html" rel="nofollow" target="_blank">trobam</a> legen... (3: Nous en plusieurs livres CELA trouvons en lisant...)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Zo signifiga de cel la dreita lei...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per zo no 'l vol Boecis a senor...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Zo sun tuit omne qui de joven sun bo. (1:<br />CELA signifie du ciel la droite loi...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour CELA ne le voulut Boece à seigneur...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce sont tous hommes qui dès jeunesse sont bons...)<br /><br />AIZO et AQUO, signifiant CECI, CELA, CE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per AIZO m fas e chaitiveza star. (2: Pour CECI tu me fais en captivité être. Poëme Sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Fors d' AQUO de que absolvera." (3: “Hors de ce dont il dispensera.” An 989. Hist. du Languedoc, pr. t. 2.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' adverbe INDE avait, dans la langue latine, et sur-tout à l' époque de sa décadence, quelquefois remplacé ou suppléé le pronom relatif ILLE.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au lieu d' ILLIUS, d' ILLORUM, EX ILLO, AB ILLO, EX ILLIS, AB ILLIS, on disait INDE, EX INDE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Stant calices; minor INDE fabas, olus alter habebat. Ovidio, Fast. 5.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cadus erat vini; INDE implevi Cirneam.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plauto Amphitr. act. I, sc. I.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4: Dans la basse latinité, cet emploi de l' INDE fut très fréquent:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Ut mater nostra ecclesia Viennensis INDE nostra hæres fiat." An 543. Diplom. Chart. t. 1.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Cepit de ipsis spolia; aliquid EX INDE dilecto filio nostro obtulit."<br />An 795. Hist. du Languedoc, Pr. t. 1.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Ut quidquid EX INDE facere volueris." An 888. Marc. Hisp. append.<br />Ce qui ne doit laisser aucun doute sur l' acception du mot EN provenant d' INDE, c'est que, dans un titre où le roman est mêlé au latin, on lit à-la-fois:</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Adjutor INDE ero ad supradictum... Adjutor EN sere." An 1064. Marc. Hisp. append.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">INDE produisit d' abord INT, ensuite ENT, de même que la préposition<br />IN produisit EN:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Retornar l' INT pois" (1: "Détourner le EN puis." Serment de 842.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ella 's ta bella, reluz' ENT lo palaz. (2: "Elle est si belle, reluit EN le palais." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Per quantas vez m' EN commonras... Postad t' EN darai... Fors quant tu m' EN absolveras. (3: "Par quantes fois tu m' EN avertiras... Pouvoir je t' en donnerai... Hors quand tu m' EN dispenseras." Actes de 960. Ms. de Colbert.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant EN retenc que de tot no fo blos;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan bo essemple EN laiset entre nos. (4: Tant EN retint que de tout il ne fut dépouillé. Tant bon exemple il EN laissa parmi nous.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tibi et sibi avaient fourni à la langue romane TI et SI. De même IBI (5) produisit I, Y, espèce de pronom qui servit à exprimer les rapports du datif, comme EN exprimait ceux du génitif ou de l' ablatif.<br />(5) Dans la basse latinité, IBI signifiait quelquefois ILLI, ILLIS.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Ipsum monasterium expoliatum, et omnes cartæ, quas de supra dicto loco IBI delegaverunt, ablatæ." An 664. Dipl. Clotaire III.<br />“Trado IBI casale... Tradimus IBI terram... Dono IBI decimas.” An 888. España Sagrada, t. 28.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Non y donara." (6: “N' y donnera." Actes de 985. Hist. du Languedoc, Pr. t. I.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai fo Boecis e foren I soi par...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tant I pessa que al no fara ja. (7: La fut Boece, et furent Y ses pairs...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tant Y pense que autre chose ne faira jamais.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)<br />(N. E. Este I es HI, y se encuentra también en el castellano antiguo como hy.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pronoms Indéfinis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les anciens monuments de la langue romane offrent plusieurs des pronoms indéfinis, c'est-à-dire des pronoms qui, se rapportant à des substantifs non exprimés dans le discours, en remplissent eux-mêmes les fonctions.<br />OM d' homo.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Sicum OM, per dreit, son fradra salvar dist.” (1: Comme on, par droit, son frère sauver doit." Serment de 842.)<br />Il se trouve quelquefois précédé de l' article:<br />L' OM no 'l laiset a salvament anar. (2: L' on ne le laissa à sauvement aller...)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">UN d' unus, AL, ALTRE d' alter, NUL de nullus, TOT de totus, RES, etc. etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum l' US lo pert, a l' ALTRE ve tener. (3: Comme l' UN le perd, à l' AUTRE il voit tenir...)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tant i pessa que AL no fara ja. (4: Qui tant y pense que AUTRE CHOSE ne faira jamais. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ne io ne NEULS." (5: Ni moi ni NUL.” Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Teirix col TOT e mal sa razo...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne potden tan e lor cors cobeetar,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ella de TOT no vea lor pessar... (6: Et Théodoric accueille TOUT en mal sa raison... Ils ne peuvent tant en leurs cœurs convoiter, qu' elle de TOUT ne voie leur penser... Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand se regarda pero RES no L rema...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ai que <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/xcv-reg-1898-fol-124-25-oct-1390.html" rel="nofollow" target="_blank">prenga</a> ne no posg RE donar. (1: Quant il se regarde, pourtant RIEN ne lui reste... Je n' ai que je prenne ni ne puis RIEN donner. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les pronoms démonstratifs devinrent de simples adjectifs, quand ils furent joints à un nom.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Outre les pronoms déja cités, qualiscumque produisit QUASCUN, quantus QUANT, nec unus NEGUN, usque ad unum CADUN, multus MOLT, talis TAL, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici des exemples de ces différents pronoms employés comme adjectifs:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Davan so vis NULZ om no s pot celar. (2: "Devant son regard NUL homme ne se peut celer." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ab Ludher NUL plaid nunquam prindrai... In NULLA ajudha. (3: Avec Lothaire NUL traité jamais je prendrai... En NULLE aide." Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' UNA donzela fo lains visitaz...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que NEGUS om no pot deffar neient...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel no quatra ja per NEGU torment. (4: D' UNE demoiselle il fut là visité...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que AUCUN homme ne peut defaire néant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Celui là ne tombera jamais par AUCUN tourment. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Et in CADHUNA cosa.” (5: "Et en CHACUNE chose." Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUASCUS bos om si fai lo so degra...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De part Boeci lor manda TAL raczo... (6: CHACUN bon homme se fait le sien degré... De la part de Boece il leur mande TELLE raison.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos e MOLZ libres o trobam legen...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai o solien las ALTRAS leis jutjar. (1: Nous en PLUSIEURS livres cela nous trouvons en lisant...<br />Là où ils avaient coutume les AUTRES causes juger. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Per QUANTAS vez..." (2: “Par TOUTES les fois." Actes de 960, Ms. de Colbert.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane imprima à quelques-uns de ses pronoms des signes particuliers qui distinguent leur emploi comme sujets ou comme régimes au pluriel. (3: La grammaire présentera à ce sujet les exemples détaillés pour chaque pronom auquel cette règle fut appliquée.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ainsi TOT fit au pluriel masculin TUIT, quand il était sujet, et TOTS, quand il était régime.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sujet Plur. Zo sunt TUIT omne qui de joven sun bo...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Régime Plur. E te m soli' eu a TOZ (: tots) diaz fiar. (4: Ce sont TOUS hommes qui dès jeunesse sont bons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En toi me avais coutume je à TOUS jours fier. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Formation des Verbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour la formation des infinitifs, la nouvelle langue appliqua encore le systême de suppression des désinences. Les verbes latins actifs terminent presque tous leurs infinitifs en RE.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' E final fut rejeté, et l' R devint la terminaison presque générale des infinitifs de la langue romane, qui furent en AR, ER, et IR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LAT. Amare, Tenere, Sentire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ROM. Amar, Tener, Sentir.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Assez souvent la nouvelle langue changea en RE l' ER dérivé des verbes latins en ERE, quand cet ER se trouvait après certaines consonnes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ainsi, au lieu de Toler, Deceber, Escriver, et autres semblables, elle dit: Tolre, Decebre, Escrivre.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On a vu précédemment que les participes présents et passés devenaient des adjectifs verbaux; et qu' il avait été produit,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AMANT de amant em, AMAT de amat um.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La suppression de la terminaison DO, qui caractérisait l' un des gérondifs latins, produisit d' amando AMAN, qui conserva le sens originaire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici des exemples des divers infinitifs:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AR: “Son fradra salvar dist... returnar int pois. (1: Son frère SAUVER doit... DÉTOURNER en puis." Serment de 842.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ER, RE: Ni gens de lui non volg TENER s' onor. (2: “Ni point de lui ne voulut TENIR sa dignité." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Tolre volgesses... N' auses combatre." (3: "OTER tu voulusses... N' osasses combattre." Actes de 960, MS. de Colbert.)<br />IR: Morir volria e es e gran masant. (4: MOURIR voudrait et il est en grand trouble...)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Participes présents et passés, et gérondifs:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ANT: La pelz li rua; hec lo cap te tremblant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AT: Cum ella s' auca, cel a del cap polsat...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AN: Cum el es velz, vai s' onor descaptan... (5: La peau lui ride, voici que le chef il tient tremblant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comme elle se hausse, le ciel elle a du chef frappé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comme il est vieux, va sa dignité en diminuant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Indicatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Présent. Pour désigner la première personne du présent de l' indicatif actif, la langue latine changeait en O la terminaison de ses infinitifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane rejeta l' O, et cette première personne fut ordinairement formée par la simple suppression de la terminaison AR, ER ou RE, et IR, qui caractérisait le présent de ses infinitifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ainsi de plorar - pleurer, de fazer - faire, vinrent plor et faz.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plor tota dia, faz cosduma d' efant. (1: Je PLEURE tout le jour, je FAIS coutume d' enfant." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La seconde personne fut conservée du latin: à l' exemple de la langue latine, toutes les secondes personnes des divers temps et des divers modes furent caractérisées par l' S final. Il n' y eut d' autres exceptions que le singulier du prétérit simple de l' indicatif, et le singulier du présent de l' impératif, et ces exceptions existent aussi dans la langue latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour la troisième personne, le T final des verbes latins fut toujours supprimé, et on put employer aussi la forme caractéristique de la première. (2: Quelquefois, à la première ainsi qu' à la troisième personne, l' euphonie permit d' ajouter l' I final, même en supprimant la consonne qui terminait ce temps du verbe.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ainsi l' on dit:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De part Boeci lor MANDA tal raczo... (3: De la part de Boece leur MANDE telle raison...)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ella smetessma TEN las claus de paradis. (1: Elle-même TIENT les clefs du paradis.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La première personne du pluriel fut formée en supprimant la finale US:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amamus AMAM, Tenemus TENEM, Habemus HAVEM:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos e molz libres O TROBAM legen...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos de molz omnes nos o AVEM veut. (2: Nous en plusieurs livres cela TROUVONS en lisant...<br />Nous de plusieurs hommes nous cela AVONS VU.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La seconde le fut par la soustraction de l' I intérieur de la terminaison latine TIS: Amatis, AMATS. Toutes les secondes personnes du pluriel des divers modes et des divers temps subirent cette soustraction.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et la troisième par la suppression du T des Latins, comme d' Amant, Aman, de Tenent, Tenen.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AN des verbes en AR fut quelquefois modifié en EN ou ON, et EN des verbes en ER le fut aussi quelquefois en ON, selon la prononciation des différents pays.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que zo ESPEREN que faza a lor talen... (3: Qui cela ESPÈRENT que je fasse à leur volonté... Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Imparfait. Les verbes dérivés des verbes latins en ARE formèrent leur imparfait par la suppression des désinences, excepté dans les secondes personnes du singulier et du pluriel, l' une n' éprouva aucun changement, et l' autre subit le retranchement de l' I intérieur.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lat. Amabam, amabas, amabat, amabamus, amabatis, amabant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Par le changement très ordinaire du B en V,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom. - amava, amavas, amava, amavam, amavats, amavan, amaven, amavon.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici des exemples de cet imparfait:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molt fort Blasmava Boecis sos amigs...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sapiencia l' Apellaven doctor. (1: Très fort BLAMAIT Boece ses amis...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sagesse l' APELLAIENT docteur.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les verbes en ER, RE, et IR, dérivés des latins en ERE ou IRE, adoptèrent la désinence en IA.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est vraisemblable que la quatrième conjugaison latine fournit cette désinence; la suppression ordinaire de la fin, et de EB intérieur produisit ce temps de la langue romane.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lat. audiebam, audiebas, audiebat.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Par le changement fréquent du D en Z, (Z : ts, tz)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom. Auzia, auzias, auzia.<br />Lat. Audiebamus, audiebatis, audiebant.<br />Rom. Auziam, auziats, auzian, auzen ou auzon.<br /><br />C' ab damri deu se Tenia forment...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tot l' emperi 'l Tenien per senor. (2: Qu' avec le seigneur Dieu il se TENAIT fortement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tout l' empire le TENAIENT pour seigneur.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prétérit Simple. Ce temps éprouva plus ou moins de modifications selon les différentes conjugaisons des verbes latins, mais ces modifications furent toujours soumises aux règles de l' analogie.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les verbes romans dérivés des verbes latins en ARE, firent ce prétérit en</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">EI, EIS, ET, EM, ETS, ERON ou EREN.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cui tant <b>amet</b> Torquator Mallios...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NO <b>credet</b> deu lo nostre creator. (1: Que tant AIMA Torquator Mallius... Il ne CRUT Dieu le nôtre créateur.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plusieurs verbes romans dérivés des verbes latins de la seconde et troisième conjugaison en ERE, et sur-tout des verbes de la quatrième conjugaison en IRE, firent leur prétérit simple en</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I, IST I, IM, ITS, IREN ou IRON.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No t <b>servi</b> be, no la m <b>volguist</b> laisar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cil li <b>faliren</b> qu' el solient ajudar. (2: Je ne te SERVIS bien, tu ne la me VOULUS laisser...<br />Ceux-là lui FAILLIRENT qui avaient coutume de l' aider.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prétérit Composé. Il fut formé par le présent du verbe AVER, mis au-devant du participe passé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant be se dreca, lo cel A PERTUSAT...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Zo sun bon omne qui AN REDEMS lor peccat. (3: Quand bien se dresse, le ciel elle A PERCÉ...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce sont bons hommes qui ONT RACHETÉ leurs péchés.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus-que-Parfait. D' après l' analogie, on employa l' imparfait du verbe AVER devant le même participe.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Futur simple. A la fin du présent de l' infinitif roman fut placé le présent du verbe AVOIR, ou en entier ou par aphérèse,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AMAR AI (1), AS, A, AVEM, AVETS, AN.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sing. 1.re p.: Si salvarai eo... prindrai... (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vedarai... aucirai... darai... tolrai... farai... (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">2.e Daras (4)... faras... comonras... absolveras... (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3. e Decebra... devedara... tolra... asalira... recreira... (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plural. 1.re Darem... tolrem... enquerrem... vedarem... serem... (7)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">2.e Commonirez... (8)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Decebran, seran, torneran, tolran, absolveran. (9:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Futur Composé. Il fut formé en plaçant le futur simple du verbe AVER devant le participe passé des verbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) “Ainsi sauverai-je... Je prendrai..." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) “Empêcherai... Occirai... Donnerai... Oterai... Fairai." Actes de 960, MS. de Colbert.<br />(4) “Tu donneras.” (*: Augustus efficitur Justinianus; qui, nihil moratus, collecto exercitu contra barbaros est profectus, et commissâ pugnâ, fugatisque hostibus, regem se eorum cepisse gavisus est. Quem in solio regni juxtà se sedere fecit, et ut provincias quas Romanis eripuerat, sibi restitueret imperavit. Cui ille, non inquit, dabo. Ad hæc Justinianus respondit DARAS. Pro cujus novitate sermonis civitas eo loci constructa est cui DARAS nomen est. Aimoin, lib. 2, c. 5.)<br />(5) “Tu fairas, tu avertiras, tu dispenseras...”</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) "Il trompera, prohibera, ôtera, assaillira, lassera..."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) "Nous donnerons, ôterons, enquerrons, prohiberons, serons...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) "Vous avertirez."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(9) “Ils tromperont, seront, retourneront, ôteront, dispenseront.”<br />Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conditionnel.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Présent. La désinence de l' imparfait du verbe AVER fut ajoutée au présent de l' infinitif des verbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AMAR IA, IAS, IA, IAM, IATS, IAN, ou ION, IEN.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NO COMPRARI' Om ab mil livras d' argent. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>TOLRIAN ni t' en TOLRIAN." (2)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Per lui AURIEN trastus redemcio. (3)<br />(1) “N' ACHETERAIT on pas avec mille livres d' argent." Poëme de Boece.<br />(2) "OTERAIENT ni t' en ÔTERAIENT." Actes de 960, MS. de Colbert.<br />(3) "Par lui AURAIENT trèstous redemption.” Poëme sur Boece.</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><span style="font-family: verdana;">La langue romane forma aussi son conditionnel avec le plus-que-parfait latin, et d' amaveram, amaveras, amaverat, etc. </span><span style="font-family: verdana;">vinrent amera, ameras, amera, etc.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Futur. Le conditionnel présent du verbe AVER, placé devant le participe passé des autres verbes, forma le futur de leur conditionnel.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Impératif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soit que la seconde personne de l' impératif des Latins eût été formée en retranchant la terminaison RE du présent de l' infinitif, soit que ce présent eût été formé lui-même par l' adjonction de RE à cette seconde personne, la langue romane, imitant toujours la langue latine, employa assez généralement, pour cette personne de l' impératif, la suppression de l' R final de son infinitif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quelquefois elle retrancha l' S final de la seconde personne du présent de l' indicatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les Latins avaient de plus la terminaison ATO, ETO, ITO, pour désigner la seconde personne de l' impératif, et ils n' employaient que cette désinence pour la troisième personne.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cet exemple dirigea probablement la nouvelle langue, quand elle attribua à cette troisième personne la terminaison de la seconde.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les trois personnes du pluriel subirent les modifications intérieures ou finales qu' exigeait l' analogie.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Subjonctif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' après les mêmes règles, le subjonctif des verbes en AR offrit AM E, ES, E, EM, ETS, EN ou ON, venant d' amem, ames, amet, amemus, ametis, ament.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Pers. du Pl. De part Boeci, lor manda tal raczo<br />Que PASSEN mar garnit de contenco.<br />(1: De la part de Boece, il leur mande telle raison<br />Qu' ils PASSENT la mer munis de guerre.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Celui des verbes en ER ou en IR fut de même formé en A et IA, etc. venant d' A m, IA m, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">1.ere Pers. Que zo esperen que FAZA a lor talen...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ai que PRENGA ne no posg re donar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Pers. No potden tan e lor cor cobeetar<br />(2: Que cela ils espèrent que je FASSE à leur volonté...<br />Je n' ai rien que je PRENNE ni ne puis rien donner...<br />Ils ne peuvent tant en leurs cœurs convoiter...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ella de tot no VEA lor pessar. (1: Qu' elle de tout ne VOIE leurs pensers." Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La formation de l' imparfait du subjonctif offre une circonstance qui mérite d' être remarquée.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' emploi auxiliaire de l' imparfait de l' indicatif du verbe AVER, placé devant le participe passé, composait le plus-que-parfait de l' indicatif roman.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le plus-que-parfait latin, modifié à la manière accoutumée, avait servi au conditionnel; d' amaveram était venu AMERA, AMERIA, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De semblables moyens furent mis en usage pour le subjonctif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le parfait et le plus-que-parfait ayant été formés par l' emploi auxiliaire du présent et de l' imparfait du subjonctif du verbe AVER, placé devant le participe passé, la nouvelle langue fit son imparfait en modifiant le plus-que-parfait latin dont elle ne se servait pas.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' - AVI du prétérit simple latin avait produit EI; cet EI fut changé en E quand il ne fut plus la finale caractéristique du prétérit simple; cette modification autorisée par la prononciation, avait déja été pratiquée dans les autres personnes du prétérit de l' indicatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' imparfait roman fut ainsi modifié du plus-que-parfait latin.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Lat. Amavissem, amavisses, amavisset<br />Rom. Ames, amesses, ames<br />Lat. Amavissemus, amavissetis, amavissent<br />Rom. Amessem, amessets, amessen ou amesson.</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les verbes en AR et en ER ou RE firent à l' imparfait du subjonctif ES, ESSES, etc., et les verbes en IR firent is, ISSES, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">2.e Pers. “Tolre volguesses.” (1: "Oter tu VOULUSSES." Actes de 960, MS. de Colbert. - N. E. Oter = oster)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Pers. Hanc no fo om ta grant vertut agues<br />Que sapiencia compenre pogues...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Pers. Pl. Creessen Deu qui sostenc passio.<br />(2: Oncques ne fut homme, tant grande vertu il EUT<br />Qui la sagesse comprendre PUT...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ils CRUSSENT Dieu qui soutint passion.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.e Pers. Hanc no vist omne, ta gran onor AGUES...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos corps ni s' amna miga per ren GUARIS.<br />(3: Oncques ne vites homme, tant grande dignité il EUT...<br />Que son corps ni son âme mie pour rien GUÉRIT.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Modes et temps du passif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour former les passifs, la langue romane combina les divers temps et les divers modes des verbes ESSER et ESTAR avec le participe passé de l' autre verbe.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce participe, employé comme adjectif verbal, resta soumis aux règles imposées aux autres adjectifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qual sun li auzil qui SUN al T MONTAT?...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' una donzella FO lainz VISITAZ. (4: Quels sont les oiseaux qui SONT jusqu'au T MONTÉS?...<br />D' une demoiselle il FUT là dedans VISITÉ. Poëme sur Boece.)<br />(N. E. <a href="https://www.jesuslainz.es/" rel="nofollow" target="_blank">lainz</a> : chap. allá dins)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On aura remarqué avec un juste étonnnement que les diverses modifications imposées aux temps et aux modes des verbes latins, furent déterminées par des principes non moins réguliers, non moins constants, quoique plus compliqués en apparence, que les modifications caractéristiques des noms substantifs et adjectifs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais peut-on ne pas admirer cette ressource aussi simple qu' ingénieuse, que la langue romane a trouvée et perfectionnée tout-à-coup, cet emploi habile et heureux des deux verbes auxiliaires AVOIR et ÊTRE?</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec le premier, elle conjugua la plupart des temps de l' actif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec le second, elle conjugua tous ceux du passif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Verbes auxiliaires AVER, et ESSER ou ESTAR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AVER, du latin habere.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce verbe AVER offre dans la langue romane quelques modifications inusitées.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je crois nécessaire d' expliquer les plus remarquables. Tandis qu' habemus, habetis ont produit Avem, Avets, on peut s' étonner que habeo, habes, habet, aient été remplacés par AI, AS, A, et habui par AIG, etc., et que la consonne G ait dominé dans plusieurs temps, et notamment dans le participe passé AGUT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pour expliquer ces anomalies, j' observerai que les Goths avaient deux manières d' exprimer AVOIR; c' étaient les verbes HABAN et AIGAN. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(N. E. En alemán actual, haben: ich habe, du hast, hat, haben, habt, haben; sein: ich bin, bist, ist, sind, seid, sind.)<br />(1) Dans la langue gothique, le substantif Aigins signifie l' Avoir, la propriété:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Saei ni afquithith allamma Aigina seinamma.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui non renunciat omni PROPRIO SUO</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ulfilas. Luc, cap. 14, v. 33.<br />Le verbe AIGAN faisait au participe présent AIGANDS.<br />(2: Thanuh naunthanuh ainana sunu Aigands liubana sis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tunc adhuc unum filium Habens carum sibi.)<br />Ulfilas. Marc. cap. 12, v. 6.<br />La première personne du présent de l' indicatif était au singulier AIH<br />(3: Jah anthara lamba AIH. Et alias oves Habeo. Ulfilas. Joh. Cap. 10, v. 16.), et au pluriel AIGUM (4: Attan Aigum Abraham. Patrem Habemus Abraham. Ulfilas. Luc, cap. 3, v. 8.). (N. E. Attan se parece mucho al vasco aita, y a abun, aikano – padrenuestro en arameo - abbas, etc.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est vraisemblable que ces formes du verbe gothique AIGAN ont introduit dans la langue romane, et le présent de l' indicatif AI, AS, A, et les autres temps où le G domine, tels que le parfait de l' indicatif AIG, etc., l' imparfait du subjonctif AGUES, etc., et le participe passé AGUT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples de l' emploi ancien du verbe AVER, soit comme verbe actif, soit comme auxiliaire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Infinitif. Del fiel Deu no volg AVER amig. (5: “Du vrai Dieu il ne voulut AVOIR l' ami." Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le participe AVENT d' habentem se trouve dans un passage latin d' un titre de 816: “AVENT in longo pertigas quatordice." Muratori, Dissert. 32.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Indicatif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non AI que prenga ne no posg re donar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab la donzella pois AN molt gran amor...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant e la carcer AVIA 'l cor dolent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tota Roma l' emperi AIG a mandar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Coms fo de Roma e AC ta gran valor...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O es eferms o A afan AGUT. (1:<br />Je n' AI que je prenne ni ne puis rien donner...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avec la demoiselle puis ONT très grande amour...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant en la prison il AVAIT le cœur triste...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De toute Rome l' empire j' EUS à commander...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comte fut de Rome, et il EUT tant grande valeur...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Ou il est infirme, ou il a chagrin EU. Poëme sur Boece.)</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Non AUREI (2)... Non AURA (3)... Non AURAN (4).</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2: "Je n' AURAI." Actes de 960, MS. de Colbert.)<br />(3: "Il n' AURA." An 985. Hist. de Languedoc, preuves, t. 2.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4: “Ils n' AURONT." Actes de 960, MS. de Colbert.)<br /><br />Conditionnel.<br />Per lui AVRIEN trastut redemcio...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Subjonctif. Hanc no fo om ta gran vertut Agues.<br />(5: Par lui ils AURAIENT trèstous redemption.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Oncques ne fut homme tant grande vertu il EUT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ESSER ou ESTAR, d' ESSE et de STARE.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce verbe ÊTRE si utile, qui, dans toutes les langues, sert de lien pour attacher aux noms leurs qualités ou leurs modifications, qui, lors même qu' il n' est pas exprimé, n' en est pas moins sous-entendu entre tout substantif et tout adjectif qui se rapportent l' un à l' autre; enfin, ce verbe qui a été nommé le verbe SUBSTANTIF, le verbe PAR EXCELLENCE, parce qu' il pourrait suppléer à l' absence de tous les autres, est lui-même très irrégulier, ou, pour mieux dire, il n' existe que dans certains temps.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sans chercher des exemples dans les langues antérieures à la langue latine, et notamment dans la langue grecque, où le verbe *gr est irrégulier, examinons la langue latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' abord, il est remarquable que ESSE n' ait point de participe passé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si l' on peut regarder SUM, première personne, et ES, seconde personne, comme appartenant originairement au même verbe, et ayant produit ERAM, imparfait, et ERO, futur, il est incontestable que FUI et tous les temps qui se composent de l' adjonction d' ERAM et d' ERO, ont FU pour racine, et qu' ils appartiennent à un verbe de toute autre origine, au verbe latin FUO, emprunté du grec *gr, et servant à désigner l' existence, la naissance, la croissance.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand la langue romane a conservé de la latine l' auxiliaire ESSE, elle y a ajouté l' R qui marque le présent de tous les infinitifs romans soit comme final, soit comme pénultième; caractère qui existait dans les verbes de la langue latine, hors le verbe ESSE et ses composés, et un petit nombre d' autres verbes irréguliers, et qui est général et invariable dans la langue romane, et dans celles qui en ont été la continuation.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le verbe latin ESSE ne fournissant point de participe passé à la langue romane, celle-ci eut recours à un autre verbe.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De STARE, infinitif latin, elle forma ESTAR, d' où elle tira le participe passé ESTAT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane employa concurremment les deux verbes auxiliaires ESSER et ESTAR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les divers modes et les divers temps d' ESTAR furent réguliers.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ceux d' ESSER furent pareillement formés d' après l' analogie, à quelques exceptions près. La plus remarquable fut qu' en formant le futur par l' adjonction du présent de l' indicatif au présent de l' infinitif, ce présent ESSER perdit les initiales ES, ce qui produisit SER AI, SER AS, SER A.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples du VERBE ESSER ou ESTAR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Infinitif. Tu m fezist e gran riqueza STAR...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Indicatif. O ES eferms o a afan agut...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cum ES velz, donc ESTAI bonament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos jove omne quandius que nos ESTAM...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eps li Satan SON en so mandament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eps li omne qui SUN ultra la mar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En cui merce tuit peccador ESTANT...<br />(1: Tu me fis en grande puissance ÊTRE...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ou il EST infirme ou il a chagrin eu...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et comme il EST vieux, alors il EST bonnement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nous jeunes hommes si long-temps que nous SOMMES...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mêmes les Satans SONT en son commandement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mêmes les hommes qui SONT outre la mer...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En de qui merci tous pécheurs SONT... Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Indicatif.<br />El ERA 'l meler de tota la onor...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sapiencia no FO trop nuallos...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfans, en dies FOREN ome fello...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai FO Boecis e FOREN i soi par. (1:<br />Il ÉTAIT le meilleur de toute la dignité...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sagesse ne FUT trop négligent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfans, en temps FURENT hommes fellons...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Là FUT Boece, et FURENT y ses pairs. Poëme sur Boece.)</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Vos en SEREI... Recredent non SERA... Vos en SEREM... Lor en SERAN." (2: "Je vous en SERAI... Abandonnant ne SERA... Vous en SERONS... Leur en SERONT..." An 960. Ms. de Colbert.)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Subjonctif.<br />"En SIA, en SIAN...” (3: "En SOIT, en SOIENT..." An 985. Hist. du Languedoc, Pr. t. 2.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja no es obs fox i SSIA alumnaz...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que el zo pensa vel SIEN amosit. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que en FOSSEZ." (5)<br />(4) Jamais n' est besoin que le feu y SOIT alumé...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que il cela pense que les voiles SOIENT peints.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.<br />(5) "Que vous en FUSSIEZ." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' emploi continu et obligé de ces deux verbes auxiliaires rendit très faciles les conjugaisons de la langue romane. Ils suffisaient à la formation de presque tous les temps; et, dans ceux mêmes qui semblent conjugués sans leur secours, on peut aisément les discerner encore.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' ai précédemment observé que le futur de l' indicatif et le présent du conditionnel avaient été formés par l' adjonction du présent de l' indicatif du verbe AVER, ou de la finale de son imparfait, au présent de l' infinitif des verbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette manière très remarquable de composer ces temps offre une circonstance qui l' est également, et qui constate toujours plus évidemment l' identité de la langue romane et des autres langues de l' Europe latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans toutes ces langues, le futur de l' indicatif est formé comme dans la langue romane, ainsi que le démontre le tableau suivant:<br />(N. E. pongo tildes en el castellano o español)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Français Espagnol Portugais Italien<br />Aimerai amaré amarei amero (1)<br />(1: L' ancien italien disait amaro et sero.)<br />Aimeras amarás amaras amarai<br />Amara amará amara amara<br />Avons hemos havemos habbiemo<br />Avez habéis haveis havete<br />Ont han ano anno</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>En appliquant le même procédé au verbe ESSER, dont la langue romane et les autres n' ont pris que SER, elles offrent pareillement:<br />Romane Français Espagnol Portugais Italien<br />Serai serai seré serei saro<br />Seras seras serás seras serai<br />Sera sera será sera sera<br />Serem serons seremos seremos seremo<br />Serets serez seréis sereis serete<br />Seran seront serán serano seranno</span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfin le verbe HAVER lui-même, dans les cinq langues, compose son futur par ce rapprochement de son infinitif avec le présent de son indicatif:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Romane. Aurai, auras, aura, aurem, aurets, auran.<br />Français. Aurai, auras, aura, aurons, aurez, auront.<br />Espagnol. Habré, habrás, habrá, habremos, habréis, habrán.<br />Portugais. <a href="https://www.youtube.com/watch?v=Sr7p6bdop1c" rel="nofollow" target="_blank">Haverei</a>, haveras, havera, haveremos, havereis, haverano.<br />Italien. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">Avro</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">avrai</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">avra</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">avremo</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">avrete</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/04/la-crusca-provenzale-di-antonio-bastero.html" rel="nofollow" target="_blank">avranno</a>.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On demandera peut-être si l' exemple de quelque langue plus ancienne ne fournit pas à la langue romane le moyen facile d' abréger et de simplifier les règles des conjugaisons, par cet emploi des verbes auxiliaires ÊTRE et AVOIR.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je répondrai que les langues du nord de l' Europe, dont il nous est parvenu des monuments plus anciens que ceux que nous possédons de l' idiôme roman, faisaient usage d' auxiliaires, soit pour l' actif, soit pour le passif de leurs verbes ordinaires.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais plusieurs considérations permettent de douter que l' exemple de ces langues ait influé directement sur l' emploi des auxiliaires AVER et ESSER dans l' idiôme roman.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">1.° ÊTRE et AVOIR n' étaient pas les seuls auxiliaires dont ces langues se servissent; elles avaient aussi Devenir, Pouvoir, Vouloir, Devoir, etc., et quelquefois elles combinaient ensemble deux et même trois de ces auxiliaires; complication de moyens très éloignée de la simplicité de ceux qu' employa la nouvelle langue.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">2.° La manière ingénieuse dont elle combina l' emploi de son verbe AVER, pour agir sur les autres verbes et sur lui-même, offre, dans cet auxiliaire, un caractère particulier, qui distingue essentiellement l' usage qu' elle en fit, de l' usage qu' en faisaient les anciennes langues du nord.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">3.° Enfin nous savons que la langue latine indiquait à la nouvelle langue l' emploi du verbe HABERE comme auxiliaire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est vraisemblable que les exemples de la langue latine suffirent à la nouvelle langue:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples du verbe Habere, employé comme auxiliaire dans la langue latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Domitas habere libidines." Cic. de Orat. I, cap. 43.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Cum destinatum haberet mutare testamentum."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L. tres tutores. D. de Adm. et per. tut.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>De Cæsare satis hoc tempore dictum habebo." Cic. 5 Philip. 28.<br />“Si habes jam statutum quid tibi agendum putes.” Cic. Fam. 4, ep. 2.<br />Quo pacto me habueris praepositum amori tuo. Ter. Hec. Act. 4, sc. 2, v. 7.<br />“Aut nondum eum satis habes cognitum.” Cic. Fam 13, ep. 17.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">...Quæ nos nostramque adolescentiam habent despicatam.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ter. Eun. act. 2, sc. 3, v. 91.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Nimium sæpe expertum habemus." Planc. ad Cic. fam. 10, ep. 24.<br />Etc. etc.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' époque de la basse latinité fournit aussi des exemples. (1: Peut-être la plupart de ces locutions étaient-elles en usage, dans la langue latine corrompue, par l' effet de la réaction de la langue romane vulgaire sur la langue latine elle-même.<br />"Te per voluntate parentum tuorum habui desponsatam... Si te desponsatam habuissem." Formul. Marculf. lib. 2, n.° 16.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Omnes res quas ipsi monachi habebant cum ipsis chartis deportatas." Dipl. Clotaire III.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Multi se complangunt legem non habere conservatam." An 793. Capit. Pipini.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ipso theloneo... Et quomodo suprà memorati reges et imperatores in luminaribus ecclesiæ sancti Victoris vel ei servientibus collatum habebant.” Gallia Christiana, Eccl. Massil. t. IV, p. 107.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant à l' auxiliaire ESSER, il est évident que la nouvelle langue fut redevable de cette forme grammaticale à la langue latine, qui l' employait dans plusieurs des temps de son passif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si les anciennes langues du nord ont aussi fait usage du verbe ÊTRE pour conjuguer leur passif, je remarque qu' elles ont eu une autre manière d' indiquer des modes et des temps de ce passif, sans le secours d' aucun auxiliaire.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tout permet donc de croire qu' en adoptant les deux verbes AVER et ESSER, pour les employer, comme auxiliaires, à simplifier ses conjugaisons, l' idiôme roman ne fit que s' approprier et rendre plus générales deux formes particulières de la langue latine, qui lui en avait déja fourni tant d' autres.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du verbe Anar employé auxiliairement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane fit usage de ce verbe comme auxiliaire, et elle plaça ou devant le participe indécliné en AN ou en EN, formé par la suppression de la terminaison DO caractéristique de l' un des gérondifs latins, ou devant l' infinitif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum el es velz, vai s' onors Descaptan...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trastota dia vai la mort Reclaman...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tota ora sempre vai Chaden...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La mi' amor tta mal van Deperden. (1:<br />Comme il est vieux, va son honneur EN DIMINUANT...<br />Trèstout le jour il va la mort EN RÉCLAMANT...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui toute heure toujours va EN TOMBANT...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La mienne amour si mal ils vont EN PERDANT.<br />Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du QUE entre les verbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue grecque, par son *gr, avait donné l' exemple d' employer un relatif indéclinable, pour transporter l' action d' un verbe à un autre verbe.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue latine employa quelquefois, de la même manière, ses QUOD et QUIA.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les Goths avaient Thatei (2), et les Francs Dhazs et That (3).</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Quethun Thatei sa ist bi sunjai praufetus.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dixerunt Quod hic est in veritate propheta.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ulfilas Joh. cap. 6, v. 14.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Dhanne ist nu chichundit Dhazs fona dhemu almahtigin fater dhurah</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tunc est nunc probatum Quod ab illo omnipotente patre<br />ab inam ist al uuordan.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">illo est omne factum.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Frag. de trad. en francique d' Isidore de Séville. Litt. des Francs, p. 109.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Than uuitum liudio harn THAT than is san aftar thiu sumer.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tunc sciunt hominum filii Quod tunc est statim post illa æstas.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Paraph. Franciq. des Évangil. c. 41. Litt. des Francs, p. 181.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Le QUE indéclinable de la langue romane servit au même usage:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No cuid QU' e Roma om de so saber fos...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que zo esperen QUE faza a lor talen. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elle le plaçait après les adjectifs employés neutralement avec le verbe ESSER:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drez es e bes QUE l' om e Deu s' esper,<br />Mas non es bes QUE s fi' e son aver. (2)<br />Quelquefois même ce QUE fut sous-entendu:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No cuid... aprob altre dols li demor. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et même avec les noms joints au verbe ESSER:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Ja no es obs... fox i ssia alumnaz. (4)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Je ne pense QUE en Rome homme de son savoir fut...<br />Qui cela espèrent QUE je fasse à leur volonté.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Droit est et bien que l' homme en Dieu se espère,<br />Mais n' est bien QUE il se fie en son avoir.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Je ne pense qu' auprès autre douleur lui demeure.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) Jamais n' est besoin que feu y soit alumé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prépositions, Adverbes, Conjonctions.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane leur appliqua des modifications semblables à celles qui avaient été appliquées aux autres parties du discours.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elle plaça quelquefois AD, A, DE, au-devant des prépositions et des adverbes qu' elle empruntait de la langue latine.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le même mot devint tour-à-tour préposition, adverbe, ou conjonction, selon qu' il était employé avec un régime, ou d' une manière absolue, ou qu' il était suivi d' un QUE.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prépositions trouvées dans les fragments antérieurs a l' an 1000.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A venant d' AD, et ayant la même signification:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>T' o atendrai tot A te... Que A dreit aure ov A merce." (1)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AB signifiant AVEC:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"AB Ludher nul plaid nunquam prindrai." (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"AB ti et senes ti." (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ella AB Boeci parlet ta dolzament. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prope produisit PROB, près, APROB, APRÈS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">APROB Mallio lo rei emperador. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Sed ponent illum APRES de Alcaide.” An 734. Ord. d' Alboacem.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DE signifiant DE, DÈS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"D' ist di in avant... DE suo part." (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Adjutor t' en sere e DE l' adjutor no t' engenare." (7)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Zo sun tuit omne qui DE joven sun bo. (8)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) "Je te le maintiendrai tout à toi... Que à droit j' aurai ou a merci." Actes de 960, Ms. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) "AVEC Lothaire aucun traité ne oncques prendrai." Serment de 842. (3) "AVEC toi et sans toi." Actes de 960, Ms. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) Elle AVEC Boece parla tant doucement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) AUPRÈS de Mallius le roi empereur. Poëme sur Boece.<br />(6) “DE ce jour en avant... DE sa part.” Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) “Aide je t' en serai et DE l' aide je ne te tromperai." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) Ce sont tous hommes qui Dès jeunesse sont bons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DAVAN, DEVANT vinrent de DE AB ANTE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DAVAN SO vis nulz om no s pot celar...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s pot rascundre nuls om DEVANT SO vis. (1)<br /><br />IN fournit d' abord sans changement IN, et ensuite EN, et, par la suppression de l' n final, E:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Et IN adjudha et IN cadhuna cosa." (2)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ki l mort et vius tot a IN jutjament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fe vos Boeci cadegut EN afan...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E te m soli' eu a toz dias fiar. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ENTRE dérivé d' INTER:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ta bo essemple en laiset ENTRE nos. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PER signifia PAR et POUR:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PAR: PER lui aurien trastut redemcio...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anz PER eveia lo mesdren e preiso.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">POUR: PER zo no 'l volg Boecis a senor. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sines, senes, Sens, Ses, vinrent de SINE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Ab ti et SENES ti... E vos atendrei tot SENES engan." (6)<br />SES Deu licencia ja no faran torment. (7)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) DEVANT son regard nul homme ne se peut celer...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne se peut cacher nul homme DEVANT son regard.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) “Et EN aide et EN chacune chose." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Qui les morts et les vivants tout a EN jugement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici Boece tombé EN chagrin...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">EN toi me avais-je coutume à tous jours fier.<br />(4) Tant bon exemple en laissa Entre nous.<br />(5) PAR lui auraient trèstous redemption...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais PAR envie le mirent en prison...<br />Pour cela ne le voulut Boece à seigneur.<br />Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) "Avec toi et SANS toi... Et vous maintiendrai tout SANS fraude."<br />Actes de 960, Ms. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) "SANS de Dieu la licence jamais ne fairont tourment." Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SOBRE de SUPER:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SOBRE la schapla escrit avia un tei grezesc. (1)<br />ULTRA conserva sa latinité sans modification:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne eps li omne qui sun ULTRA la mar...<br />Qu' el trametia los breus ULTRA la mar. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Versus, Vers, en VERS, VAS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pur l' una fremna qui VERT la terra pent...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et EVERS Deu era tot sos afix...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et EVERS Deu no torna so talant. (3)<br />Dans un titre de 960, on lit:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>DE VAS meridie, DE VAS oriente”. (4)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adverbes.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les adverbes furent soumis à deux formes principales: Par la première, on supprimait les finales des adverbes latins, et quelquefois des lettres et sur-tout des voyelles intérieures:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">APROB de PROPE, en y joignant la préposition a:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No cuid APROB altre dols li demor. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ALTRESI d' ALTER et de SIC, autre même, pareillement:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>In o quid il mi ALTRESI fazet.” (6)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Sur le manteau écrit avait un T grec.<br />(2) Ni même les hommes qui sont OUTRE la mer...<br />Qu' il transmettait les lettres OUTRE de la mer.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Pourtant une frange qui VERS la terre pend...<br />Et ENVERS Dieu était tout son attachement...<br />Et ENVERS Dieu ne tourne sa volonté.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) "DEVERS midi, DEVERS orient." Gall. Christ. t. I.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) "Je ne pense qu' AUPRÈS une autre douleur lui demeure." Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) "En cela que il me PAREILLEMENT faira." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AVAL, de Vallis (VALlis), vallée, bas:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alquant s' en tornen AVAL arrenso. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AVANT d' AB ANTE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>D' ist di en AVANT." (2)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Une charte de 632 porte:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Quidquid ibidem ABANTEA possidemus.” Dipl. Chart. t. I, p. 141.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />BEN de BENE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui e la scala ta BEN an lor degras. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DEREER (: derrer) vint de RETRO en ajoutant la préposition DE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui lui laudaven dereer euz dias antix. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DUNC, DONC, de TUNC, par le changement du T en D:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E DUNC apel la mort ta dolzament...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cum es velz, DONC estai bonament. (5)<br />FORS de Foris:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Fors quant tu m' en absolveras.” (6)<br />FORT de Fortè:<br />Molt FORT blasmava Boecis sos amigs. (7)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I d' IBI fut adverbe de lieu, et devint adverbe pronominal, en y joignant LA et SA d' illa ibi, d' ipsa ibi:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>LAI fo Boecis e foren I soi par. (8) (I : hi : hy)<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Quelques-uns s' en retournent A BAS en arrière. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) “De ce jour en AVANT." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Qui en l' échelle tant BIEN ont leurs degrés.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) Qui lui louaient DERRIÈRE aux jours antiques.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Et ALORS il appelle la mort si doucement...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et lorsqu' il est vieux, ALORS est bonnement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) “HORS quant tu m' en dispenseras.” Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>(7) Beaucoup Fortement blâmait Boece ses amis.<br />(8) La fut Boece et furent Y ses pairs. Poëme sur Boece.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LAI O solien las altras leis jutjar,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LAI veng lo reis sa felnia menar. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quelquefois il perdit l' I final:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel qui LA non estai fermament. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le pronom démonstratif AQUO, changeant son O en I, devint aussi adverbe pronominal, et signifia Ici, Là:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per AQUI monten cent miri auzello. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">INZ d' INTUS, LA INZ d' illa intus:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mas o intra INZ es gran claritat...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' una donzella fo LA INZ visitaz. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">JA de Jam (: iam), avec la négation, signifia non bientôt, jamais:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel no quatra JA per negun torment. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MAL de MALE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La mi' amor tta MAL van deperden. (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MENZ de MINUS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant MENZ s' en guarda, no sap mot quant lo sprent. (7)<br />MOLT de Multùm:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MOLT val lo bes que l' om fai e jovent. (8)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Là où ils avaient coutume les autres causes juger.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Là vint le roi sa félonie mener.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Celui qui là n' est fermement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Par ici montent cent mille oisillons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) La demeure où elle entre, AU DEDANS est grande clarté...<br />D' une demoiselle il fut LA DEDANS visité.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Celui-là ne tombera BIENTÔT par aucun tourment.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) La mienne amour tant MAL vont en perdant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) Quand MOINS s' en garde, il ne sait mot quand il le surprend.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) Beaucoup vaut le bien que l' homme fait en jeunesse.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ORA, à l' heure, à présent:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal ome foren, A ORA sunt pejor. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PLUS de PLUS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ella se fez, anz avia PLUS de mil. (2)<br />POS, POIS, de POST signifia PUIS, APRÈS:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab la donzella POIS an molt gran amor. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SATZ de SATIS, et, avec la préposition A, ASATZ:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qual ora s vol, petita s fai ASAT. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/02/16-de-septiembre-fin-del-tomo-17.html" rel="nofollow" target="_blank">SEMPRE</a>, par la transposition d' une lettre, vint de <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2023/04/xxxii-ordinationes-pro-choro-ecclesiae.html" rel="nofollow" target="_blank">SEMPER</a>:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tota ora SEMPRE vai chaden. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SI de SIC, Ainsi, devint un adverbe d' affirmation, et signifia Assurément, Certainement:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>SI o tenra... SI o tenrai e o atendrai." (6)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fez sos mes segre, SI 'ls fez metre en preso. (7)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IL signifia aussi pareillement, de même:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si cum la nibles cobre 'l jorn lo be ma,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si cobre avers lo cor al <a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/search?q=Christi" rel="nofollow" target="_blank">xristia</a>. (8)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Mauvais hommes furent, A présent ils sont pires.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Elle se fit, mais avait PLUS de mille.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Avec la demoiselle PUIS ils ont très grande amour.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) A quelle heure elle veut, petite se fait assez.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Qui à toute heure Toujours va en tombant. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) "Assurément cela il tiendra... Oui, cela je tiendrai, et cela j' exécuterai." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) Il fit ses messagers suivre, Assurément il les fit mettre en prison.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) Ainsi comme le brouillard couvre le jour au bon matin,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DE MÊME couvre richesse le cœur au <a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/search?q=Christi" rel="nofollow" target="_blank">chrétien</a>. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' adjonction de la préposition A produisit ASI, AISI,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">AESI:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s' es AESI cum anaven dicent. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SOZ, DESOZ, vinrent de subtus:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">DESOZ avia escript un pei grezesc. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">TAN, TANT de tantùm, signifia Tant, Si, Tellement:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">TA bo essemple en laiset entre nos...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eu lo chastia TA be ab so sermo. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il prend quelquefois le QUE après lui:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">TANT en retenc QUE de tot no fo blos. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NE TAN NE QUAM, locution adverbiale, Nullement, Rien:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant se reguarda, non a NE TAN NE QUANT. (5)<br />TROP, dérivé peut-être de troppus, mot de la basse latinité, signifiant troupeau, grande quantité, troupe:<br />De sapiencia no fo TROP nuallos. (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">U, o, d' ubi, adverbe de lieu, OU:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai o solien las altras leis jutjar. (7)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Unqua, Nunqua, Anc, furent dérivés de Unquam, Nunquam:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dis que la bresa, mica NONQUA la te... (8)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) Non il est AINSI Comme ils allaient disant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) DESSOUS avait écrit un P grec.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) TANT bon exemple il en laissa entre nous...<br />Il l' enseigne TANT bien avec son discours.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) TANT il en retint que de tout il ne fut dépouillé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Quand il se regarde, il n' a RIEN.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) De sagesse il ne fut pas BEAUCOUP négligent.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) Là ou ils avaient coutume les autres causes juger.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(8) Il dit qu' il la prise, mie JAMAIS la tient. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero Boeci ANC no venc e pesat...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">HANC no fo om, ta gran vertut agues.<br />(1: Pourtant à Boece ONC ne vint en pensée...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ONC ne fut homme, tant grande vertu il eût. Poëme sur Boece.)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La seconde manière de former les adverbes fut très ingénieuse.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les Latins employaient, en locution adverbiale, l' ablatif absolu MENTE, qu' ils joignaient à l' adjectif.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette locution se trouve dans la plupart des bons auteurs.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Bona mente factum, ideoque palam: Mala, ideoque ex insidiis."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quintilianus, Inst. orat. lib. V, cap. 10.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">...Ut longi tœdia belli</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mente ferant placida.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ovidio Met. 13, v. 214.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tum vero moestam tota miletida mente<br />Defecisse ferunt. Ovidio Met. 9, v. 634.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quale id sit, quod amas, celeri circumspice mente.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ovidio, Remed. amor. 89.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ultro quin etiam devota mente tuentur.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Claud. de Laud. Stil. lib. I, v. 232.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>Etc. etc.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette forme grammaticale s' était conservée dans la basse latinité.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Monasterium puellarum devota mente decrevi fundare... Carmina devota mente canuntur." An 670. Dipl. Chart. Etc. t. I.<br />“Concupiscit iniqua mente.” Greg. Tur. De Mir. S. Jul. c. 20.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane adoptant cette locution adverbiale, forma la plupart de ses adverbes, en ajoutant à l' adjectif la finale MENT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Exemples des adverbes romans en MENT.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ne lo l' en decebra ne MALAMENT." (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le poëme sur Boece offre les adverbes suivants:<br />Bonament, dolzament, epsament, fermament, forment (: fortment), malament, perfeitament (: perfectament).</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C'est un phénomène grammatical très remarquable que la manière dont la langue romane opéra, lorsqu' elle eut plusieurs adverbes en MENT à la suite les uns des autres.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette finale MENT, au lieu de s' attacher à chaque adjectif, pour lui imprimer le caractère adverbial, ne se place qu' après le dernier, et quelquefois même qu' après le premier.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et cette forme originale existe non-seulement dans la langue romane, mais encore dans toutes celles qui en ont été la continuation; il est même remarquable que, dans une charte de l' an 651, on trouve:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Viva mente et sana et corpore et voluntate liberâ donamus domino."<br />Dipl. Chart. n.° 127, t. I.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Langue Romane.<br />“Parlem abdui planamen e suav (: suau)." (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rambaud de Vaqueiras. Non puesc saber.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"E dix li que, de so que elh disia, mentia aulhment e falsa e delialh per la gola." (3)<br /><br />(1) "Ne le lui en trompera ni méchamment." Acte de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) “Parlons tous deux franchement et douce...”</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) "Et lui dit que, de ce qu' il disait, il mentait vilement et fausse... et déloyale... Par la gorge." Philomena, p. 118.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Aymo fe o largаment et allegra (1)... Pregar humilment e devota (2)..."<br />(1) "Aymon fit cela généreusement et joyeuse..." Philomena, p. 66.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span>(2) "Prier humblement et dévote..." Philomena, p. 132.<br /><br />Langue Française.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cil chantent hautement e cler.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fabliau de la Court de Paradis.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Garins apelle lou paien en plorant;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il li ait dit souef e bellement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roman de Guillaume au court nez.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vos faciez cest jugement</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bien et adroit et leaument.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fabliau du Bouchier d' Abeville.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><br />Langue Espagnole.<br /></span><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al rumor que sonava<br />Del agua que passava,<br />Se quexava tan dulce y blandamente.<br />Garcilaso de la Vega, égloga 1.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Dorotea que vio quan corta y sutilmente estava vestido.”</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D. Quixot. p. I, lib. 4, ch. 35.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Langue Portugaise.<br /><br />Alma gentil, que a firme eternidade</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Subiste clara e valerosаmente.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Camoens, Rhythmas, part. I, 229.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Pelejarão tão valente e denodadamente.”</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Souza. Vida de D. Fr. B. dos Martyres, liv. 2, ch. 11 (ou 2).</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Langue Italienne.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Une lettre de l' académie de La Crusca, adressée à Gilles Ménage, atteste et cette forme grammaticale, et son application à la langue italienne:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Lo cavaliere fece la demanda sua ad Alessandro umile e dolcemente."</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Novelle Antiche, n° 3.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette forme est remarquable lorsque des traducteurs s' en servent pour rendre plusieurs adjectifs de la langue originale. Ainsi La Casa, dans sa traduction des Offices de Cicéron, rend ce passage:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Placidè tranquillèque fruerentur” Cic. De Off. Lib. 3.<br />par ces mots:<br />“Tranquilla e pacifica mente godere.”<br /><br />Conjonctions et négations.<br /><br />D' ET latin vinrent ET, E romans.</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette suppression du T se trouve dans des monuments très anciens.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alboacem, fils de Mahomet Alhamar, fils de Tarif, régnait à Coimbre en l' an 734: il publia en latin une ordonnance dans laquelle se trouvent plusieurs indices de la langue romane, et, entre autres, l' E pour l' ET.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>Quoniam nos constituit Allah Illalah super gentem Nazarat E fecit me dominatorem Colimb... Monasterium de Montanis qui dicitur Laurbano non PECHE nullo pesante, quoniam bona intentione monstrant mihi loca de suis venatis, E faciunt Sarracenis bona acolhenza."</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Historias de Idacio, p. 88 et 89.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Vos o tendrei E vos o atendrei tot senes engan... Tu m' en comonras E del comoniment no m' en vedarei... E si o tendrai E si o atendrai a ti." (1: "Vous le tiendrai ET vous le maintiendrai tout sans tromperie...<br />Tu m' en avertiras ET de l' avertissement je ne me défendrai... ET assurément je le tiendrai, ET assurément je le maintiendrai à toi." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cum sun vell, esdevenen fello</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan perjuris E grans traicios. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Aut latin, par la suppression du T final, vint AU, que la nouvelle langue écrivit O, OU:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui la l tolra o la l devedara, li tolran o la l devedaran... Qui las te tod ou las te tola." (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' om ve u ome quaitiu e dolent;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O es malaptes o altre pres lo ten,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O es eferms o a afan agut. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non, Nec, fournirent NON, NUN, NO, NE, NI:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Si jo returnar NON l' int pois, NE jo NE neuls cui eo returnar int pois, in nulla ajudha contra Lodhuwig Nun li iver. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"No' l vos tolrem NI vos en tolrem... No l' en tolra NE NO las li devedara, NE NO l' en decebra... Non aure NE NON tenre.” (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />(1) ET lorsqu' ils sont vieux, ils deviennent fellons</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ET font parjures ET grandes trahisons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) “Qui la lui ôtera ou la lui défendra; lui ôteront ou la lui défendront... Qui te les ôte ou te les veuille ôter." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) L' on voit un homme chétif et dolent;</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ou il est malade ou autre chose pris le tient,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ou il est infirme ou il a chagrin eu. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) “Si je détourner NE l' en puis, NI moi NI aucun que je détourner en puisse, en nulle aide contre Louis NON lui irai." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) "Non le vous ôterons NI vous en ôterons... Non l' en ôtera NI NE les lui prohibera, NI NE l' en trompera... NON aurai NI NE tiendrai." Actes de 960, MS. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tant i pessa qu' el al No fara ja...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NON a aver NI amic NI parent. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aux négations ordinaires, la langue romane joignit des négations explétives. Voici celles qui se trouvent dans les pièces de l' époque qui fournit mes exemples.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mica, Miga, Mia, du latin Mica, en français Mie:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' om l' a al ma, MIGA NO l' a al ser...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant o fait, MICA NO s' en repent. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gens, Ges du latin Gens, dans le sens de Personne, de Quelqu'un.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">NI GENS de lui NO volg tenir s' onor...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aur NO sun GES, mas nuallor no sun. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Res, Ren, du latin Res, Rem, signifiant Quelque Chose:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan se reguarda, pero RES NO l rema. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On verra, dans la suite de cet ouvrage, les autres négations explétives dont la langue romane fit usage.<br />Mais, Mas, Mes, vinrent de Magis latin, en ôtant le G et l' I, ou seulement le G.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dres es e bes que l' om e deu s' esper,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MAS no es bes que s fi' e son aver... (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><br />(1) Que tant y pense que lui autre chose NE faira jamais...<br />NON a avoir NI ami NI parent.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) L' on l' a au matin, MIE NE l' a au soir...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand cela il fait, MIE NE s' en repent.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) NI NULLEMENT de lui ne voulut tenir sa dignité...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' or NE sont NULLEMENT, mais moins valants ne sont.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) Quant il se regarde pourtant RIEN NE lui reste.<br />(5) Droit est et bien que l' homme en Dieu espère,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MAIS non est bien qu' il se fie en son avoir. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MAS quan es joves et a onor molt grant...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">MAS d' una causa u nom avia gensor. (1)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ANZ, que le français rendit par AINZ, dans le sens de MAIS, vint d' ANTE, signifiant AU CONTRAIRE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ANZ per eveia lo mesdren e preiso. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUANT, QUAN furent dérivés de QUANDO:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>E t' o atendrei tot, fors QUANT tu m' en absolveras." (3)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUANT be se dreca, lo cel a pertusat...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUAN Ve a l' ora qu' el corps li vai franen. (4)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De CUM latin, CUM, COM fut employé quelquefois sans changement dans le sens de LORSQUE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molt val lo bes que l' om fai e jovent,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">COM el es vels, qui pois lo soste...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E CUM es velz, donc estai bonament. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">CUM, dans la langue romane, eut aussi l' acception de COMME, et il fut vraisemblablement dérivé de QUOMODO.<br />La inz contava del temporal CUM es,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sol e luna, cel e terra, mar, CUM es...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s' es aesi CUM anaven dicent. (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) MAIS quand il est jeune et a honneur très grand...<br />MAIS, par une raison, un nom il avait plus agréable.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) AINZ par envie le mirent en prison. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) "Et je te le acquitterai tout, hors QUAND tu m' en dispenseras."<br />Actes de 960, Ms. de Colbert.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) QUAND elle bien se dresse, le ciel elle a percé.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">QUAND il vient à l' heure que le corps lui va en se brisant.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Beaucoup vaut le bien que l' homme fait en jeunesse,<br />(QUAND il est vieux) qui puis le soutient.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et QUAND il est vieux, alors il est bonnement.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) Là dedans il contait du temporel comme il est,</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du soleil et de la lune, du ciel et de la terre, mer, COMME est...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non il est ainsi COMME ils allaient disant. Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />De SIC QUOMODO ou de SICUT vint SICUM, pour DE MÊME QUE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>SICUM om per dreit son fradre salvar dist.” (1)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SICUM la nibles cobr' el jorn lo be ma. (2)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">TANQUAN de TANTUM QUANTUM, ou de TANQUAM, signifia TANT QUE, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui nos soste TANQUAN per terra annam. (3)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">SI, SE de SI latin:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span>SI jo returnar no l' int pois." (4)</span></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que us non o preza SI s trada son parent. (5)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PERO signifia POUR CELA, POURTANT:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PERO Boecis trastuz los en desment. (6)</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">PUR TAN QUE fut aussi employé dans le sens de POURVU QUE:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per cui salves m' esper, PUR TAN qu' ell clamam. (7)<br />(1) "AINSI QUE on, par droit, son frère sauver doit." Serment de 842. (2) DE MÊME QUE le brouillard couvre le jour le bon matin...</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) Qui nous soutient TANT QUE par terre nous allons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) "Si je détourner ne l' en puis." Serment de 842.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(5) Que l' un ne cela prise S' il livre son parent.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(6) POURTANT Boece trèstous les en dément.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(7) Par qui sauvé m' espère POURVU que lui nous appelons.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poëme sur Boece.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Quand je rassemble les principales formes qui déja constituaient la langue romane à l' époque reculée dont j' emprunte mes exemples, je ne dois pas omettre l' usage des élisions écrites; c'est l' un des caractères de la langue romane que de marquer, comme les Grecs, par la suppression des voyelles, les élisions qu' elles subissaient les unes avec les autres.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand l' élision porte sur la voyelle qui termine le mot, elle s' appelle Apocope.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand elle porte sur la voyelle qui le commence, elle s' appelle Aphérese.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On trouve l' apocope dans le serment de 842:<br />D' ist di est employé pour DE ist di<br />Retornar L' int est employé pour LO int.<br />Dans les actes de 960:<br />M' en commonras, ME en.<br />T' en sere... ni t' en tolrei, TI en … TE en.<br />Dans le poeme sur Boece:<br />D' aur non sun, DE aur.<br />Vai s' onors, SA onors.<br />Etc. Etc.<br /><br />L' aphérèse se trouve dans les titres de 960:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'L vos tolrem, no 'L te vedarei, pour no EL VOS, no EL te.<br />No' LS tolran, no ELS tolran.<br />Dans le poeme sur Boece:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' om no 'l laiset, no EL.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bella 's la domna; bella ES.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quelquefois la voyelle finale disparaît, sans qu' il y ait élision, le mot suivant commençant par une consonne:<br />Actes de 960. Qui la L devedara, pour LI.<br />Poeme sur Boece Tu M fezist, pour ME<br />Que s fi' e son aver, pour SE, etc, etc.<br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfin, par syncope, la langue romane supprima souvent des consonnes finales ou intérieures, sur-tout les N.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le poème sur Boece en offre beaucoup d' exemples:</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E la carcer, pour EN.<br />Anc no vist u, pour UN.<br />Per NEGU torment pour NEGUN.<br />Ta mala fe, pour TAN.<br />EVERS Deu, EFERMS, pour ENVERS, ENFERMS.<br /><br />Je pourrais rassembler encore quelques formes, quelques locutions de la langue romane, éparses dans les monuments qui ont fourni mes observations et les exemples cités. (1) Mais je renvoie ces détails à la grammaire même de la langue.<br />(1) Telles que les signes de comparaison, les verbes employés d' une manière impersonnelle, les doubles négations, etc.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' ai indiqué ses principaux caractères, ses formes essentielles. Je suis loin de croire que le nouvel idiôme ait été produit, dégrossi, et régularisé tout-à-coup. En présentant cet ensemble grammatical, j' ai rapproché et réuni, sous un seul point de vue, les résultats progressifs du long usage des peuples.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' ose dire que l' esprit philosophique, consulté sur le choix des moyens qui devaient épargner à l' ignorance beaucoup d' études pénibles et fastidieuses, n' eût pas été aussi heureux que l' ignorance elle-même; il est vrai qu' elle avait deux grands maîtres: la Nécessité et le Temps.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La langue romane est peut-être la seule à la formation de laquelle il soit permis de remonter ainsi, pour découvrir et expliquer le secret de son industrieux mécanisme: J' ai mis à cette recherche autant de patience que de franchise; et, dans le cours de mes investigations grammaticales, j' ai eu souvent occasion de reconnaître la vérité de l' axiôme: Non, quia difficilia sunt, non audemus; sed, quia non audemus, difficilia sunt.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En considérant à quelle époque d' ignorance et de barbarie s' est formé et perfectionné ce nouvel idiôme, d' après des principes indiqués seulement par l' analogie et l' euphonie, on se dira peut-être, comme je me le suis dit: l' homme porte en soi-même les principes d' une logique naturelle, d' un instinct régulateur, que nous admirons quelquefois dans les enfants. Oui, la providence nous a dotés de la faculté indestructible et des moyens ingénieux d' exprimer, de communiquer, d' éterniser par la parole, et par les signes permanents où elle se reproduit, cette pensée qui est l' un de nos plus beaux attributs, et qui nous distingue si éminemment et si avantageusement dans l' ordre de la création.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fin des recherches sur l' origine et la formation de la langue romane.</span></p><p align="LEFT" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/recherches-origine-formation-langue-romane-grammaire-avant-an-1000.html" rel="nofollow" target="_blank">Recherches</a></span></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/grammaire-langue-romane-chapitre-1.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 1</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-2-substantifs-grammaire-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 2 - Substantifs</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/adjectifs-chapitre-3-grammaire-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 3 - Adjectifs</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-iv-pronoms.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 4 - Pronoms</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-v-noms-de-nombres.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 5 - noms de nombres</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-vi-verbes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 6 - Verbes</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-vii-adverbes-prepositions.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 7 - Adverbes, Prépositions, Conjonctions</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-8-locutions-particulieres-idiotismes-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 8 - Idiotismes</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/appendice-manuscrits.html" rel="nofollow" target="_blank"><span>Appendice - manuscrits</span></a><br /><br />Tome 2:<br /><br /><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/09/tome-2-dissertations-troubadours-cours-amour.html" rel="nofollow" target="_blank">Dissertations troubadours</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/tome-2-des-cours-d-amour.html" rel="nofollow" target="_blank">Des cours d</a><span face="Verdana, sans-serif">'</span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/tome-2-des-cours-d-amour.html" rel="nofollow" target="_blank"> amour</a></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-de-la-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monuments de la langue romane</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-langue-romane-depuis-842-jusqu.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monuments langue romane depuis 842</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/actes-titres-960-environ-comtes-carcassonne-vicomtes-beziers-foix-castelbon-bearn-bigorre-marsan-gavardan-rodez-armagnac-albret-rois-navarre.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Actes titres 960</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/la-nobla-leyczon-poesies-des-vaudois.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La nobla leyczon - Poésies des Vaudois</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/la-barca.html" rel="nofollow" target="_blank">La Barca</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-novel-sermon.html" rel="nofollow" target="_blank">Lo novel Sermon</a></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-novel-confort.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo novel Confort</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-payre-eternal.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo payre eternal</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-despreczi-del-mont.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo despreczi del mont</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/avangeli-evangeli-quatre-semen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avangeli quatre semencz</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/manuscrit-abbaye-saint-martial-limoges-.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diverses fragments manuscrit Abbaye Saint-Martial Limoges</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/genres-poesies-troubadours.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Genres poésies</span></a></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-80025035704530429552023-09-21T01:21:00.009+02:002023-11-04T17:31:08.155+01:00François-Juste-Marie Raynouard. Choix des poésies originales des troubadours. Introduction. (+ Index tomes 1-6)<p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">François-Juste-Marie Raynouard</span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Choix des poésies originales des <b>troubadours</b>.<br /><br />Par M. Raynouard,<br />membre de l' Institut Royal de France (Acad. Française, et Acad. des inscriptions et belles-lettres), officier de la légion d' honneur.</span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contenant<br />Les Preuves historiques de l' ancienneté de la <b>Langue romane</b>; - Des Recherches sur l' origine et la formation de cette langue; les Éléments de sa grammaire, avant l' an 1000; - La Grammaire de la langue des <b>Troubadours</b>.<br /><br />A Paris,<br />De l' imprimerie de <a href="https://www.unostiposduros.com/grandes-maestros-de-la-tipografia-firmin-didot/" rel="nofollow" target="_blank">Firmin Didot</a>,<br />imprimeur du Roi, et de l' Institut, Rue Jacob, N° 24.<br />1816.<br /><br />Introduction contenant les <b>preuves historiques</b> de l' ancienneté de la <b>langue romane</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les <b>poésies originales des Troubadours</b>, écrites en <b>langue romane</b>, seraient publiées presque sans utilité, si une grammaire détaillée n' expliquait en même temps les principes et le mécanisme de cet <b>idiôme</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana;">Rassembler les traditions historiques et les preuves matérielles qui attestent l' existence de la langue romane à des époques très reculées, remonter à son origine et à sa formation, offrir les éléments de sa </span></span><span style="font-family: verdana;">grammaire avant l' an 1000, et donner enfin les règles complettes de cette langue perfectionnée et fixée dans les ouvrages des Troubadours, tels sont les travaux préliminaires qui rempliront ce premier volume de la collection intitulée: Choix des poésies originales des Troubadours.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sans doute ce titre ne paraîtra point déplacé à la tête même du premier volume, puisque les différents passages cités dans les exemples de la grammaire offriront déja <b>plus de deux mille vers</b> de ces anciens poëtes.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' existence de la <b>langue romane</b> paraît dater du commencement de la monarchie française (1).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dès ce temps reculé, les auteurs distinguent la <b>langue romane</b>, et la <b>langue francique</b> ou <b><a href="https://klexikon.zum.de/wiki/Deutsche_Sprache" rel="nofollow" target="_blank">théotisque</a></b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jacques Meyer, dans ses annales de Flandres, parle en ces termes du choix qu'on fit de saint Mommolin pour évêque de Tournay.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"L' an 665, mourut saint Éloi, évêque de Tournai…</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mommolin fut choisi pour lui succéder, parce que c' était un homme d' une très sainte vie, qui savait la <b>langue romane</b> aussi-bien que la <b>théotisque</b><span>.”</span> (2)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les monuments qui appartiennent à l' histoire de France, nous montrent à l' époque du règne de Charlemagne quelques vestiges de l' <b>idiôme roman</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1) On a souvent répété la citation suivante, faite par <b><a href="http://ducange.enc.sorbonne.fr/" rel="nofollow" target="_blank">Ducange</a></b> dans la préface de son <b><a href="http://ducange.enc.sorbonne.fr/" rel="nofollow" target="_blank">Glossaire</a></b>, n° XIII.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Romani etiam qui in Galliis habitabant, ita ut nec reliquiæ ibi inveniuntur, exterminati sunt. Videtur mihi indè <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/7-3-anciennete-progrez-nostre.html" rel="nofollow" target="_blank">Francos</a>, qui in Galliis morantur, a <b>Romanis linguam</b> eorum, quâ <b>usque hodie utuntur</b>, accommodasse. Nam alii, qui circà <u><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Rhein" rel="nofollow" target="_blank">Rhenum</a></u> ac in <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Deutsche_Sprache" rel="nofollow" target="_blank">Germaniâ</a> remanserunt, <a href="https://www.youtube.com/watch?v=hEXYJJAxIvU" rel="nofollow" target="_blank"><b>Teutonicâ</b> <b>linguâ</b></a> utuntur.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quæ autem lingua eis antè naturalis fuerit ignoratur."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>Luitprand</b>. lib. 4. cap. 21.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais ce passage <b>ne se trouve point</b> dans les <a href="https://www.persee.fr/doc/bec_0373-6237_1948_num_107_1_460316_t1_0108_0000_000" rel="nofollow" target="_blank">œuvres de Luitprand</a>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2)."665. <a href="http://ctlf.ens-lyon.fr/volumes/5202_fra_Raynouard_01_1816.pdf" rel="nofollow" target="_blank">Obiit D. <u>Eligius</u></a> Tornacensis episcopus… Suffectus est episcopus</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">in locum ejus <u>Momolenus</u>, propterea quod vir esset sanctissimæ vitæ, qui <b>romanam</b> non minus quam <b>Teutonicam</b> calleret <b>linguam</b>."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span><a href="https://books.google.com/books/about/Commentarii_sive_Annales_rerum_Flandrica.html?id=WklFRAAACAAJ" rel="nofollow" target="_blank">Meyer. Annal. Flandr.</a> p. 6.<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En deux endroits des litanies Carolines, qu'on chantait alors dans les églises, le répons du peuple était en cet <b>idiôme</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand le clergé chantait: Sancta Maria, etc.,</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">le peuple répondait à chaque fois: Ora pro <b>nos</b>. (lat. <a href="https://elfarodeceuta.es/ora-pro-nobis-germinal-castillo/" rel="nofollow" target="_blank">Ora pro nobis</a>)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quand le clergé priait pour le pape, pour Charlemagne, ou pour quelque prince de sa famille, etc., le peuple répondait à chaque fois: <b>Tu lo juva</b> (1:<br />Sancta Maria, ora pro nos.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Cherubin, ora pro nos.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Seraphin, ora pro nos.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Petre, ora pro nos.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adriano summo pontifice, etc. vita:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Redemptor mundi, tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Petre, tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Karolo excellentissimo et a Deo coronato, etc. vita et victoria:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Salvator mundi, tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Joannis, tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pipino et Karolo nobilissimis filiis ejus, vita, etc. tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pipino rege <span>Langobardorum</span>, vita, etc. tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chlodovio rege Aquitanorum, vita, etc. tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Omnibus judicibus et cuncto exercitui Francorum, vita et victoria:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancte Remegii, tu lo juva.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Marillon, Analecta vetera, p. 170.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De ces six mots, que présentent les deux répons, <b>LO</b> appartient incontestablement à la <b>langue romane</b>, comme troisième personne du pronom personnel masculin au singulier; et <b>NOS</b> comme première personne indéclinable du même pronom au pluriel.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les deux verbes <b>ora</b> et <b>juva</b>, ainsi que le pronom personnel <b>tu</b>, sont restés dans cette langue sans modification.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le mot <b>tu</b> est très remarquable: jamais la langue latine ne l' a employé dans des litanies; c' est donc une tournure particulière.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans le <a href="https://www.jstor.org/stable/43626002" rel="nofollow" target="_blank">serment de 842</a>, cet ancien monument si souvent cité et réimprimé, on voit <b>pro</b> employé dans le même sens primitif de <b>pour</b>, comme une préposition alors en usage dans la <b>langue romane</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Même avant le siècle de Charlemagne, on rencontre, dans les historiens étrangers, quelques indices qui peuvent s' appliquer à cet idiôme.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers la fin du VIe siècle, Commentiolus, général de l' empereur Maurice, faisait la guerre contre Chagan, roi des Huns. L' armée de Commentiolus étant en marche pendant la nuit, tout-à-coup un mulet renversa sa charge. Le soldat à qui appartenait ce bagage était déja très éloigné; ses compagnons le rappellèrent à cris réitérés: <b>torna, torna, fratre, retorna</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entendant cet avis de retourner, les troupes de Commentiolus crurent être surprises par l' ennemi, et s' enfuirent en répétant tumultuairement les mêmes cris. Le bruit en parvint jusqu' à l' armée de Chagan, et elle en prit une telle épouvante, qu' aussitôt elle s' abandonna à la fuite la plus précipitée. Ainsi ces deux armées fuyaient en même temps, sans que l' une ni l' autre fut poursuivie. Les historiens qui ont transmis le souvenir de cet événement, et qui ont conservé en <b>lettres grecques</b> les paroles que prononçaient les soldats de Commentiolus, assurent que ces mots, <b>torna, torna, fratre, retorna</b>, étaient de la langue de leur pays (1: Τῇ πατρώᾳ φωνῇ· Τόρνα, τόρνα φράτρε.<br />Theophan. Chronographia, fol. 218.<br />Éπιχωρίῳ τε γλώττῃ… ἄλλος ἄλλῳ, ῥετόρνα.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Theophylact. Hist. lib. 2, c. 15. - Histor. miscel. lib. 17.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si ces légers vestiges de l' idiôme roman, trouvés dans des lieux et dans des temps si éloignés, nous offrent quelque intérêt, combien cet intérêt augmentera-t-il, quand nous pourrons croire que ces guerriers étaient <b>Francs</b>, ou <b>Goths</b> habitant les <u>provinces méridionales</u> de la France?<br />Je présenterai à ce sujet deux conjectures.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La première, c' est que Théophylacte, Hist. lib. 6, cap. 3, parle d' un traité conclu entre les Francs et l' empereur Maurice, pour faire la guerre contre Chagan: "Bessus et Bertus, dit-il, envoyés des <b>Celtibériens</b>, aujourd'hui appelés <b>Francs</b>, sont dans la ville. <b>Théodoric</b>, prince de cette nation, traitait avec l' empereur d' un tribut pour s' unir aux Romains, à l' effet de faire la guerre contre Chagan…” Quoique ce traité soit postérieur d' environ quinze ans, il est sans doute permis d' admettre qu' il existait, entre l' empereur et les Francs, des relations qui avaient précédemment amené des guerriers Francs dans l' armée de l' empereur d' Orient contre Chagan.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La seconde, c' est que ces guerriers pouvaient être des Goths, qui habitaient alors le nord de l' Espagne et le midi de la France.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le même général Commentiolus, qui commandait l' armée de Maurice contre Chagan, avait fait la guerre aux Goths d' Espagne; il avait repris sur eux Carthagène, et il y avait résidé quelque temps, ainsi que l' atteste l' inscription suivante trouvée à Carthagène, et rapportée dans l' España Sacra, t. V, p. 75.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quisquis ardua turrium miraris culmina</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vestibulumq. urbis duplici porta firmatum (vestibulumque)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dextra levaq. binos positos arcos (levaque)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quibus superum ponitur camera curba convexaq. (convexaque)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><u>Comitiolus</u> sic hæc fieri jussit <u>patricius</u></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Missus a <u>Mauricio</u> aug. contra hoste barbaro</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Magnus virtute magister mil. <b>Spaniæ</b></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sic semper <b>Spania</b> tali rectore lætetur</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dum poli rotantur dumq. sol circuit orbem. (dumque)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ann. VIII, aug. ind. VIII. (Anno VIII aug., indictione VIII.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est donc très vraisemblable que des Goths, vers cette époque, aient servi dans les armées commandées par Commentiolus, lorsqu' il</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>faisait la guerre à Chagan.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les mots de ces fragments sont conformes aux règles de la syntaxe romane, et ils s' accordent avec le style du serment de 842, où l' on trouve <b>fradre</b> employé comme <b>fratre</b> dans Théophane, et <b>returnar</b> à l' infinitif, comme <b>retorna</b> à l' impératif dans Théophylacte, quoique <u>ce verbe n' existât point dans la langue latine</u>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Notre historien Aimoin rapporte (1) un fait bien plus difficile à expliquer.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>"Justinien, dit-il, devient empereur. Aussitôt il rassemble une armée contre les barbares; il part, leur livre bataille, les met en fuite, et il a le plaisir de faire leur roi prisonnier; l' ayant fait asseoir à côté de lui sur un trône, il lui commande de restituer les provinces enlevées à l' empire; le </span></span><span face="Verdana, sans-serif">roi répond: Je ne les donnerai point: NON, </span><span face="Verdana, sans-serif">INQUIT</span><span face="Verdana, sans-serif">, DABO; à quoi Justinien réplique: <a href="https://context.reverso.net/traduccion/frances-espanol/donneras" rel="nofollow" target="_blank">Tu les donneras</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/10/glosario-ramon-lull-r.html" rel="nofollow" target="_blank">DARAS</a>.”</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(1: Ce mot <b>daras</b> est entièrement <b>roman</b>. Voy. page 71.).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je n' attache point à ces diverses circonstances, ni aux conjectures qu'on peut en tirer, plus d' importance qu' elles n' en méritent, mais peut-être n' ai-je pas dû les omettre.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un monument qui appartient plus directement à l' histoire de la langue romane, c' est l' ordonnance qu' <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem, fils de Mahomet Alhamar, fils de Tarif</a>, publia en <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">734</a>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce prince régnait à <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Coimbre</a>; son ordonnance permit aux chrétiens l' exercice de leur culte, à certaines conditions, et fut sur-tout favorable aux moines Bénédictins de <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Lorban</a>; elle fut rédigée en <b>latin</b>, mais il s' y trouve quelques mots qui prouvent l' existence actuelle de la <b>langue romane</b> (2 – N. E. Voire le final de la introduction), tels que <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">E</a></b>, et, conjonction; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">esparte</a></b>, répand; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">pecten</a></b>, <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">peiten</a></b>, payent; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">peche</a></b>, paye; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">cent</a></b>, cent; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">apres</a></b>, auprès; <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">acolhenza</a></b>, accueil.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On ne sera donc pas surpris de ce qu' un auteur, qui écrivait vers 950, <b>Luitprand</b>, racontant des faits historiques relatifs à l' an 728, atteste qu' alors la <b>langue romane</b> existait dans une partie de l' <span><b>Espagne</b></span>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses expressions sont très remarquables:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>DCCXXVIII. En ce temps furent en Espagne dix langues, comme sous Auguste et sous Tibère.<br />1° L' <b>ancienne langue Espagnole</b>; 2° la <b><a href="https://books.openedition.org/pupvd/320?lang=es" rel="nofollow" target="_blank">langue Cantabre</a></b>; 3° la <b>langue Grecque</b>; 4° la <b>langue Latine</b>; 5° la <b>langue Arabe</b>; 6° la <b>langue Chaldaïque</b>; 7° la <b>langue Hébraïque</b>; 8° la <b>langue Celtibérienne</b>; 9° la <b><a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">langue Valencienne</a></b>; 10° la <b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2020/09/och-hoc-oc.html" rel="nofollow" target="_blank">langue Catalane</a></b><span>”.</span><br />(1: "DCCXXVIII. Eo tempore fuerunt in <b>Hispaniâ</b> decem linguæ, ut sub </span></span><span face="Verdana, sans-serif"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Augusto" rel="nofollow" target="_blank">Augusto</a> et <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tiberio" rel="nofollow" target="_blank">Tiberio</a>. I </span><b>Vêtus Hispana</b><span face="Verdana, sans-serif">; II </span><b><a href="https://www.axl.cefan.ulaval.ca/europe/espagne-cantabrie.htm" rel="nofollow" target="_blank">Cantabrica</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; III </span><b><a href="https://brauliofoz.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Græca</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; IV </span><b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/capitulo-xxi.html" rel="nofollow" target="_blank">Latina</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; V </span><b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_%C3%A1rabe" rel="nofollow" target="_blank">Arabica</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; VI </span><b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Lenguas_arameas" rel="nofollow" target="_blank">Kaldæa</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; VII </span><b><a href="http://gizra.github.io/CDL-ES/pages/016140EA-7FBC-4959-0C2E-4C0F883530AD/" rel="nofollow" target="_blank">Hebrea</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; VIII </span><b><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_celt%C3%ADbero" rel="nofollow" target="_blank">Celtiberica</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; IX </span><b><a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Valentina</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; X </span><b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2020/09/och-hoc-oc.html" rel="nofollow" target="_blank">Cathalaunica</a></b><span face="Verdana, sans-serif">; de quibus in <a href="https://tiresiotermestino.blog/wp-content/uploads/2018/02/geografia-de-estrabon-libro-iii.pdf" rel="nofollow" target="_blank">III lib. </a></span><b><a href="https://tiresiotermestino.blog/wp-content/uploads/2018/02/geografia-de-estrabon-libro-iii.pdf" rel="nofollow" target="_blank">Strabo</a></b><span face="Verdana, sans-serif">, ubi docet plures fuisse litterarum formas et </span><b>linguas in Hispanis</b><span face="Verdana, sans-serif">."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>Luitprandi</b> Ticin. Episc. Chronicon, p. 372, éd. de 1640, fol.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><u>Ces deux dernières étaient la langue romane même</u>; on aura, dans le cours de cet ouvrage, l' occasion de s' en convaincre<br />(2: Voici à ce sujet quelques autorités:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans son histoire de Valence, <a href="https://bivaldi.gva.es/es/consulta/registro.cmd?id=9357" rel="nofollow" target="_blank">Gaspard Escolano</a> s' exprime ainsi:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"La tercera… Lengua maestra de las de España, es la <a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2019/12/ecrire-occitan-essai-presentation-synthese.html" rel="nofollow" target="_blank">Lemosina</a>, y mas general que todas… Por ser la que se hablava en <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/coronacion-pedro-ii-roma-papa-inocencio-iii.html" rel="nofollow" target="_blank">Proenza</a>, y toda la <a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Guyena" rel="nofollow" target="_blank">Guiayna</a>, y la Francia Gotica, y la que agora se habla en el <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/02/23-de-junio-capitulos.html" rel="nofollow" target="_blank">principado de Cataluna</a>, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/06/antonio-ubieto-arteta.html" rel="nofollow" target="_blank">Reyno de Valencia</a>, islas de <a href="https://regnemallorca.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Mallorca</a>, <a href="https://regnemallorca.blogspot.com/search?q=Menorca" rel="nofollow" target="_blank">Minorca</a>, etc."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gasp. Escolano. Hist. de Valencia, part. I, lib. I, cap. 14, num. 1.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nicolas Antonio dit de même:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ut enim veteres <b>Provincialis linguæ seu Valentinæ</b> poetas."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nic. Antonio. Bibl. Hisp. vet. præf. t. I, num. 26.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Elucubravit ipse <a href="https://jaime-i-conquistador.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Jacobus I, Aragoniæ rex</a>, <b>vernacula</b> gentis, hoc est</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>provinciali</b> ut vocant <b>linguâ</b>, quæ tam in <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/01/la-rosada-del-mati-viernes-de-hermandad.html " rel="nofollow" target="_blank">Cataloniæ</a></b>, quam in <b><a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Valentiæ</a></b>, nec non in <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/jaime-i-concebido-gracias-treta-estratagema.html" rel="nofollow" target="_blank">Montis-Pesulani</a></b>, <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/07/jaime-i-concebido-gracias-treta-estratagema.html" rel="nofollow" target="_blank">unde <u>Maria fuit regis mater</u></a>, ditionibus in usu fuit, rerum tempore suo gestarum historiam."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span><a href="http://www.uco.es/servicios/ucopress/silem/buscador/visualizar-titulo.php?filtro=CAN3001.REP0578.1769.DIEZE" rel="nofollow" target="_blank">Nic. Antonio. Bibl. Hisp. vet.</a> t. II, fol. 49, num. 144.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dans quelques titres qui concernent l' histoire d' Italie, on trouve pareillement, aux VIIIe et IXe siècles, des mots qui indiquent l' existence de la langue romane, tels que:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>corre</b>, il court (1); <b>avent</b>, ayant (2); <b>ora</b>, à-présent (3), etc.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ces preuves matérielles, qui ne laissent aucun doute sur l' existence de la <b>langue romane en Italie</b> pendant les VIIIe et IXe siècles, je joindrai un témoignage bien précis, celui de Gonzon, savant Italien, qui écrivait, vers l' an 960: "C' est à tort que le moine de Saint-Gal a cru que j' ignorais la science de la grammaire, quoique je sois quelquefois arrêté par l' usage de notre <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/lxxxii-reg-1890-fol-131-20-mar-1387.html" rel="nofollow" target="_blank">langue vulgaire</a></b>, qui <b>approche</b> du latin (4)."<br />(1) An 730. Murat. diss. 33.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) An 816. Murat. diss. 33.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(3) An 730. Cod. diplom. toscano, t. I, p. 366.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(4) "Falso putavit S. Galli monachus me remotum a scientiâ grammaticæ artis, licet aliquando retarder usu <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/dels-panicers-majors.html" rel="nofollow" target="_blank">nostræ</a> <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/06/lxxxii-reg-1890-fol-131-20-mar-1387.html" rel="nofollow" target="_blank">vulgaris linguæ</a></b> quæ <b>latinitati</b> vicina est." Martène, Vet. Script. ampl. Collect. t. I, col. 298.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' usage de cette langue vulgaire ne pouvait être un obstacle, qu' autant qu' elle était parlée journellement.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' épitaphe du pape Grégoire V, décédé à la fin du même siècle, atteste qu' il parlait bien la <b>langue vulgaire</b>:<br />"Bruno, de la race royale des Francs, usant de l' <b>idiôme francique</b>, de l' <b>idiôme vulgaire</b>, et de l' <b>idiôme latin</b>, enseigna les peuples en ces trois langages.” (1:<br />Ante tamen Bruno, Francorum regia proles...<br />Usus <u>francisca</u>, <b>vulgari</b>, et voce latina,</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Instituit populos eloquio triplici.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fontanini, della Eloquenza italiana, p. 15.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>Francisca</b> signifie <b>francique, théotisque</b>.)<br /><br />Quant à la France, des preuves positives attestent l' usage général de la langue romane au VIIIe siècle.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il existe deux vies de saint Adhalard, abbé de Corbie, né vers l' an 750.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' une et l' autre font mention de cet idiôme.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un disciple d' Adhalard, Paschase Ratbert, qui a écrit la première vie, a dit: "Parlait-il la <b>langue vulgaire</b>? ses paroles coulaient avec douceur; parlait-il la <u>langue barbare</u>, appelée <u>théotisque</u>? il brillait par l' éloquence de la charité”. (2: "Quem si <b>vulgò</b> audisses, dulcifluus emanabat; si vero idem <u>barbarâ</u>, quam <b>teutiscam</b> dicunt, <b>linguâ</b> loqueretur, præeminebat caritatis eloquio." Bolland. Acta Sanct. Januar. t. I, p. 109.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gérard de Corbie, qui a écrit la seconde vie, raconte les mêmes circonstances en termes plus exprès:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"S' il parlait en <b>langue vulgaire</b>, c' est-à-dire, <b>romane</b>, on eût dit qu' il ne savait que celle-là; s' il parlait en <u>langue theutonique</u>, il brillait encore</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>plus”. (3: "Qui si <b>vulgari</b>, id est, <b>romanâ linguâ</b>, loqueretur, omnium aliarum putaretur inscius; nec mirum, erat denique in omnibus liberaliter educatus; si verò <b>theutonicâ</b>, enitebat perfectius." Bolland. Acta Sanct. Januar. t. I, p. 116.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En 714, un jeune sourd-muet de naissance avait été guéri miraculeusement au tombeau de saint Germain de Paris. D' après l' historien contemporain, ce jeune garçon répéta facilement les mots qu' il entendit prononcer; et non-seulement il apprit en peu de temps à parler parfaitement la langue <b>rustique</b>, mais il fut bientôt en état d' étudier les lettres (1: "Unde factum est ut, tam auditu quam locutione, in brevi non solum ipsam <b>rusticam linguam</b> perfectè loqueretur, sed etiam litteras, in ipsâ ecclesiâ clericus effectus, discere cœpit."<br />Ducange Gloss. præf. n. XIII.).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ici se place un fait très important, qui sert à prouver que la <b>langue romane</b> était la <b>langue vulgaire</b> de tous les peuples qui obéissaient à Charlemagne dans le midi de l' Europe; et l' on sait que sa domination s' étendait sur tout le midi de la France, sur une partie de l' Espagne, et sur l' Italie presque entière.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sous son règne, un espagnol malade, pour s' être imprudemment baigné dans l' Ebre, visitait les églises de France, d' Italie, et d' Allemagne, implorant sa guérison. Il arriva jusqu' à Fulde dans la Hesse (N. E. Fulda, Hessen), au tombeau de sainte Liobe.<br />(2: "Alter erat de Hispaniâ qui, peccatis exigentibus, pœnæ tali addictus est, ut horribiliter quateretur tremore omnium membrorum. Cujus passionis incommodum, sicut ipse retulit, in <u>Ibero flumine</u> contraxit; in quâ deformitate oculos civium suorum non sustinens, ubicumque ei ire visum est, per diversa sancta locorum vagabatur. Peragrata itaque omni Gallia atque Italia, Germaniam ingressus est… Fuldam venit… Cryptam occidentalem, super quam corpus S. Bonifacii martyris quiescit, ingressus est, ac prostratus in oratione…. Quod cernens vir venerandus Firmadus presbyter et monachus… Interea subito surrexit homo et non tremebat, quia sanatus erat. Interrogatus ergo a presbytero (quoniam linguæ ejus, eo quòd esset italus, notitiam habebat), retulit se per excessum mentis, etc."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vita S. Liobae. - Mabillon, act. SS. Bened. secul. III, pars II, p. 258.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mabillon observe que cette vie a été écrite par Rodulfe avant que les reliques de sainte Liobe eussent été transportées par Raban Maur au mont Saint-Pierre.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rodulfe, prêtre et moine du couvent de Fulde, très savant dans toutes les sciences, historien et poëte, mourut le VIII des ides de mars 865, selon l' histoire de Pierre le bibliothécaire, ou 866, selon Duchesne, Hist. Franc. Script.).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le malade obtint sa guérison; un prêtre l' interrogea, et l' Espagnol lui répondit.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comment purent-ils s' entendre?</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' est, dit l' historien contemporain, que le prêtre, à cause qu' il était italien, connaissait la langue de l' Espagnol: "Quoniam linguae ejus, eo quod esset italus, notitiam habebat."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' histoire nous fournit plusieurs faits qui permettent d' assurer que, sous le règne de Charlemagne, l' <b>idiôme roman</b> avait prévalu comme <b>idiôme vulgaire</b> sur la <u>langue latine</u>, et même que cette langue n' était plus comprise par le plus grand nombre des Français.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En 787, ce prince fut dans la nécessité d' appeler de Rome quelques grammairiens, pour rétablir en France l' enseignement de la langue latine (1: "Carolus iterum a Roma artis grammaticæ et computatoriæ magistros secum adduxit in Franciam, et ubique <u>studium litterarum</u> expandere jussit. Ante ipsum enim domnum regem Carolum, in Galliâ <u>nullum studium</u> fuerat liberalium artium." Vit. Karol. Magn. Per Monach. Egolism.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un fait bien décisif, c' est qu' Eginhard, historien de Charlemagne, s' excuse, en quelque sorte, d' écrire sa vie en latin:<br />(2: "En tibi librum præclarissimi et maximi viri memoriam continentem, in quo præter illius facta, non est quod admireris, nisi forte quod homo <u>barbarus</u>, et <u>romana locutione</u> perparum exercitatus, aliquid me decenter aut commodè <u>latinè</u> scribere posse putaverim." Eginh. Vit. Carol.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Voici, dit-il, l' ouvrage que je consacre à la mémoire de ce très grand et très illustre prince; vous serez surpris que moi, homme <u>barbare</u>, et peu</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">exercé dans la <b>langue romaine</b>, j' aie espéré écrire en <b>latin</b> avec quelque politesse et quelque facilité."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si Eginhard, secrétaire et chancelier de Charlemagne, manifeste des craintes sur son style latin, s' il se nomme barbare, c' est que <b>la langue latine n' étant point parlée vulgairement</b> à la <b>cour</b>, il n' avait pas la</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">certitude que son style fut exempt de fautes; en effet, l' <b>idiôme francique</b> était la <b>langue vulgaire</b> à Aix-la-Chapelle (N. E. Aachen, Aquisgrán), et dans le nord de l' empire, tandis qu' à Paris, et dans le midi de l' empire, la <b>langue vulgaire</b> c' était l' <b>idiôme roman</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enfin, si la langue latine, qui restait toujours celle de la religion et du gouvernement, n' avait cessé d' être la <b>langue du peuple</b>, l' historien de Louis-le-Débonnaire aurait-il cru faire de ce prince un véritable éloge, en disant qu' il parlait la langue latine, aussi bien que sa <b>langue naturelle</b><span>?</span><b> </b><span>(1: "</span><span><span>Latinam</span></span><span> vero sicut naturalem æqualiter loqui poterat."</span></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Theganus, de Gestis Ludov. pii.)</span></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au commencement du IXe siècle, divers conciles furent assemblés en différents lieux de l' empire de Charlemagne, pour rétablir la discipline ecclésiastique; ceux de Tours et de Rheims, tenus en 813, décidèrent que l' instruction religieuse devait être mise à la portée du peuple.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quoiqu'on ait cité souvent l' article XVII des actes du concile de Tours, je crois indispensable de le traduire ici en entier:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Il a paru à notre Unité que chaque évêque devait avoir des homélies contenant les admonitions nécessaires à l' instruction des fidèles, c' est-à-dire, sur la foi catholique, selon qu' ils en pourront comprendre, sur l' éternelle récompense des bons, et l' éternelle damnation des méchants, sur la résurrection future, et le jugement dernier, enfin sur la nature des œuvres par lesquelles on peut mériter la vie éternelle ou en être exclu. Que chaque évêque <b>traduise</b> publiquement ces <b>homélies</b> en <b>langue rustique romane</b> ou <b>théotisque</b>, de manière que tous puissent comprendre ces prédications."<br />(1: "Visum est unitati nostræ ut quisque episcopus habeat <b>homilias</b> continentes necessarias admonitiones quibus subjecti erudiantur; id est de fide catholicâ, pro ut capere possint, de perpetuâ retributione bonorum, et æternâ damnatione malorum, de resurrectione quoque futurâ, et ultimo judicio, et quibus operibus possit promereri vita beata quibusve excludi; et ut easdem homilias quisque apertè <b>transferre</b> studeat in <b>rusticam romanam linguam aut theotiscam</b>, quo faciliùs cuncti possint intelligere quæ dicuntur." Labbe. Concil. t. VII, col. 1263.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>D' après Borel et Pasquier, on a souvent répété que les actes du concile d' Arles de 751 contiennent un passage semblable; mais c' est une erreur.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' article XV des actes du concile de Rheims porte:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Les évêques doivent prêcher les sermons et les homélies, selon la langue propre aux auditeurs, afin que tous puissent les comprendre<br />(2: "Ut episcopi sermones et homilias sanctorum patrum, prout omnes</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">intelligere possint, <b>secundum proprietatem linguæ</b>, prædicare studeant." Labbe Concil. t. VII, col. 1256.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Charlemagne publia, la même année 813, un capitulaire dont l' article XV prononce:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Les prêtres doivent prêcher de manière que le <u>simple peuple</u>, <b>vulgaris</b> <b>populus</b>, puisse comprendre, intelligere possit.” (3: De officio prædicatorum: "Ut juxta, quod bene vulgaris populus intelligere possit, assiduè fiat." Capit. Reg. Franc. An 813.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selon les conciles et les capitulaires, l' instruction religieuse se faisant en <b>langue vulgaire</b>, le peuple devint bientôt entièrement étranger à la <u>langue latine</u>; aussi lui en défendit-on l' usage dans les actes religieux</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">qui exigent une profession de foi. L' art. LV des capitulaires recueillis par Hérard, archevêque de Tours, et publiés dans un synode tenu en 858, porte:."Que nulles personnes ne seront admises à tenir un enfant sur les fonts baptismaux, si elles ne savent et ne comprennent, dans <b>leur langue</b>, l' oraison dominicale et le symbole. Il faut, dit cet article, connaître l' obligation qu'on aura contractée envers Dieu.”<br />(1: "Ut nemo a sacro fonte aliquem suscipiat, nisi orationem dominicam et symbolum juxta linguam suam et intellectum teneat; et omnes intelligant pactum quod cum deo fecerunt." Capitul. t. I, col. 1289.).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il est hors de doute que, pour toute la partie méridionale de l' empire de Charlemagne, cette langue dans laquelle le peuple devait recevoir l' instruction religieuse, n' était autre que l' <b>idiôme roman</b>, dont <b>Nithard</b> nous a conservé un fragment précieux, en transcrivant les <b>serments</b> prononcés à Strasbourg l' an 842, par Louis-le-Germanique, et par les Français soumis à Charles-le-Chauve.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nithard nous a transmis en latin le discours que les deux princes prononcèrent, l' un en <b>langue romane</b>, l' autre en <b>langue théotisque</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le concile de Mayence, (Mainz, Maguntia) tenu en 847, porte à l' art. II</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">les dispositions semblables à l' art. XVII du concile de Tours de 813, et se sert des mêmes expressions (2: Seulement un mot a été omis, sans doute par l' inadvertance du copiste. Labbe. Concil. t. VIII, col. 42.).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' <b>idiôme roman du serment de 842</b> paraît encore très grossier; il ne présente pas l' emploi de l' article.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais il est très vraisemblable que, dans le midi de la France, le langage était déja épuré. Le poëme d' Abbon sur le siège de Paris par les Normands, en 885 et 886, félicite l' Aquitaine, c' est-à-dire, les <b>pays</b> de l' <u>autre côté de la Loire</u>, sur la pureté et la finesse de <u>la langue qu'on y parle</u>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Calliditate venis acieque, Aquitania, linguæ.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Abbo poem. lib. II, v. 471.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le traité de Coblentz (Koblenz, Coblenza), fait en 860 entre Louis-le-Germanique et Charles-le-Chauve, fut également publié en <b>langue théotisque ou francique</b>, et en <b>langue romane</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les Capitulaires en offrent la <u>traduction latine</u>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A la fin du traité on lit:<br />(1: "Hæc eadem domnus Karolus <b>romana linguâ</b> adnunciavit et eâ maximâ parte <b>linguâ Theodiscâ</b> recapitulavit.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Post hæc, domnus (Hludouuicus) Hludouvicus ad domnum Karolum fratrem suum <b>linguâ romana</b> dixit:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">“<span face="Verdana, sans-serif"><span>Nunc si vobis placet, vestrum verbum habere volo de illis hominibus qui</span></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">ad meam fidem venerunt."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et domnus Karolus, excelsâ voce, <b>linguâ romana</b> dixit:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Illis hominibus qui, etc."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et domnus Hlotarius <b>linguâ theodiscâ</b> eis suprà adnunciatis capitulis se</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">convenire dixit, et se observaturum illa promisit.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et tunc domnus Karolus iterum <b>linguâ romana</b> de pace convenit, et ut cum dei gratiâ sani et salvi irent, et ut eos sanos reviderent oravit, et adnuntiationibus finem imposuit." Cap. Reg. Franc. t. II, col. 144.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Charles proclama ce traité en <b>langue romane</b>, et en récapitula la plus grande partie en <b>langue théotisque</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Après quoi Louis dit à son frère Charles en <b>langue romane</b>: Maintenant, si cela vous plaît, je voudrais avoir votre parole au sujet de ceux qui</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">avaient pris les armes pour moi.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et Charles, d' une voix beaucoup plus élevée, proclama en <b>langue romane</b> l' amnistie demandée.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et Lothaire donna en <b>langue théotisque</b> son adhésion au traité, et Charles proclama encore la paix en <b>langue romane</b>."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ces monuments du IXe siècle peuvent-ils permettre de former le moindre doute sur le fait incontestable que la <b>langue romane</b> était alors dans la France la <b>langue vulgaire</b> du peuple et de l' armée?</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Le texte même de Nithard le déclare expressément, lorsqu' il dit au sujet des serments de 842:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Or le serment que chaque peuple de l' un et l' autre roi jura en <b>sa propre langue</b>, est ainsi en <b>langue romane</b>.”<br />(1: "Sacramentum autem quod utrorumque populus quique <u><span>propriâ linguâ</span></u><b> </b>testatus est, <b>romana linguâ</b> sic se habet.")</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ces preuves historiques, qui ne laissent aucun doute sur l' <u>existence ancienne de la langue romane</u>, on peut ajouter des preuves matérielles:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soit en recherchant les traces les plus reculées de l' emploi de l' <b>article</b> qui a été l' un des caractères innovateurs de cet <b>idiôme</b>; et le tableau que je présenterai à ce sujet démontrera l' emploi de l' article aux dates de 793, 810, 880, 886, 894, 924, 927, 930, 960, 994 (1: Voyez ci-après ce tableau, p. 43 et 44.);</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soit en reconnaissant les noms propres qui, dans les ouvrages latins écrits à une époque ancienne, sont désignés par une dénomination purement <b>romane;</b> (2: Il est peu de nos chartes anciennes qui n' offrent quelques <b>noms de lieu</b> (N. E. toponimia) en <b>langue vulgaire</b>; une circonstance ajoute encore à la preuve qui résulte de l' évidence des noms appartenant à la <b>langue romane</b>, c' est que l' on trouve aussi un grand nombre de noms qui appartiennent à la <b>langue francique ou théotisque</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voici quelques exemples pour la <b>langue romane</b>:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Charte de 713. "Locum de <b>Osne</b>."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Titre de 790. "Raymundus <b>Raphinel</b>…. Locum qui apellatur <b>Lumbe</b>…</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Super rivum <span><b>Save</b></span>…. Fiscum qui <b>Piscarias</b> dicitur…. Monasterio quod <b>Cesarion</b> dicitur." Gallia Christiana, Instr. Eccl. Lombariensis.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Titre de 806. "Villare quem dicunt <b>Stagnole</b>…. Villare quem vocant <b>Agre</b>…. In villa <b>Ulmes</b><span>.</span>" Hist. de Languedoc. Pr. t. I, col. 33.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Titre de 819. “Parrochiam de <b>Archavel</b>… <b>Orgollel</b>… <b>Encap</b>… <b>De</b> <b>Tost</b>…</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>Palerols</b>… <b>De</b> <b>Noves</b>… <b>Banieres</b>… <b>Arches</b>… <b>Cortalb</b>… <b>Meranges</b>… <b>Balcebre</b>… <b>Macianers</b>… <b>Figols</b>… <b>Merles</b>… <b>Baien</b>… <b>Asnet</b>. Etc. etc."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Append. March. Hisp.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soit enfin en cherchant dans les écrits de la <b>basse latinité</b>, les traces de la réaction de la langue vulgaire sur la langue latine.<br />(3: An 782. "A tunc nos missi…. A tunc ipsi missi et judices…" Hist. de Languedoc. Pr. t. I, col. 25.<br />An 852. "Ad tunc nos…. Ad tunc ipse Ramnus asserens dixit…. Unde</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ramnus ad tunc hora præceptum imperiale et judicium ad relegendum ostendit… Ad tunc nos supradicti interrogavimus…. Ad tunc ipse Odilo se recognobit…."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hist. de Languedoc. Pr. t. I, col. 99.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An 833. "Ad contra responderunt." Muratori, diss. 70.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Je crois avoir prouvé d' une manière incontestable, et par les faits historiques et par les preuves matérielles, l' existence et l' ancienneté de la langue romane.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les monuments qu' offrent différents siècles et divers pays, démontrent avec la même évidence que l' <b>idiôme primitif</b> s' est <u>conservé et perfectionné</u> dans les écrits des <b>troubadours</b>, et dans le <b>langage des peuples</b> qui habitèrent le <b>midi de la France</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ce fait très certain avait été reconnu et attesté par de nombreux écrivains:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fauchet, dans son Recueil de l' origine de la Langue et Poésie Françoise, Ryme et <b>Romans</b>, liv. I, ch. 4, s' exprime en ces termes:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Or ne peut-on dire que la <b>langue de ces serments</b>, laquelle Nithard appelle <b>romaine</b>, soit vraiment <u>romaine</u>, j' entends <u>latine</u>, mais plutost pareille à celle dont usent à-présent les <b>Provençaux</b>, <b>Cathalans</b>, ou ceux du <b>Languedoc</b>… Il faut donc nécessairement conclure que ceste <b>langue Romaine</b>, entendue par les soldats du roi Charles-le-Chauve, estoit ceste <b>rustique romaine</b>, en laquelle Charles-le-Grand vouloit que les <b>omélies</b> preschées aux églises, fussent translatées, afin d' estre entendues par les <u>simples gens</u>, comme leur <b>langue maternelle</b>, aux prosnes et sermons….".</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Il reste à savoir pourquoi ceste <b>langue romaine rustique</b> a été <u>chassée outre Loire</u>…".</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cette dernière séparation de Hue Capet fut cause, et, à mon advis, apporta un plus grand changement; voire, si j' ose le dire, doubla la</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>langue romande</b>."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cazeneuve, dans un fragment qu' il a écrit sur cette matière, a dit:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Ces deux langues <b>teudisque</b> et <b>romaine</b> furent usitées dans les états de nos rois, jusqu' à ce que, par le partage fait entre les enfants de Louis-le-Débonnaire, le pays qui est maintenant sujet à la couronne de France échut à Charles-le-Chauve, et ce que nos rois avoient conquis en Allemagne échut à Louis son frère, avec le titre de roi de Germanie; car dès lors commença la division des deux langues, la <b>romaine</b> demeurant dans les <b>états de Charles-le-Chauve</b>, et la <b>teudisque</b> dans ceux de <b>Louis-le-Germanique</b>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cependant cette <b>langue romaine</b> souffrit en peu de temps un notable changement; car, comme les langues suivent d' ordinaire les fortunes des états, et perdent la pureté dans leur décadence, après que l' Allemagne fut éclipsée de la couronne de France, la <b>cour de nos rois</b>, qui se tenoit à Aix-la-Chapelle, se tint à Paris, et d' autant que cette ville se trouva assise près de l' extrémité du royaume qui tient à l' Allemagne, et par conséquent éloigné de la <b>Gaule Narbonoise</b>, où étoit l' usage de la <b>langue romaine</b>, il arriva qu' insensiblement, à la <u>cour de nos rois</u> et aux provinces qui en étoient voisines, il se forma une <u>troisième langue</u> qui retint bien le nom de <b>romaine</b>, mais qui se rendit avec le temps tout-à-fait différente de l' <u>ancienne langue romaine</u>, laquelle pourtant demeura en sa pureté dans les provinces qui sont en-deçà de la Loire; et d' autant que les peuples de delà la Loire disoient <b>oui</b>, (ancienne oïl) et ceux de deçà <b>oc</b>, la France fut divisée en <b>pays de langue d' oui</b> ou <b>Françoise</b>, et de <b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/search?q=Hoc" rel="nofollow" target="_blank">langue d' oc</a> ou provençale</b>, dont le nom est demeuré à la <b>province</b> auparavant appelée <b>Septimanie.</b></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Or que cette <b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/search?q=Hoc" rel="nofollow" target="_blank">langue d' oc ou provençale</a></b> soit <u>la même que l' ancienne langue romaine</u>, il se peut clairement justifier par les <b>serments</b> qui sont dans <b>Nitard</b>… Puis donc qu' il est hors de doute que notre <b>langue d' <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2021/02/14-de-junio-resposta-de-hoc-o-de-no.html" rel="nofollow" target="_blank">oc</a> ou provençale</b> est cette même <b>langue romaine</b>, que les anciens François parloient devant la troisième race de nos rois, c' est-à-dire, <u>auparavant le Xe siècle</u>, ne pouvons-nous pas aussi, sans faire les vains, et nous donner une gloire imaginaire, assurer que <u>c' est de notre langue qu' a pris son origine</u> celle que nous appelons maintenant <b>françoise</b>?… Ce lui est toujours de l' honneur d' estre comme <b>le cep d' où s' est provignée</b> cette belle <b>langue françoise</b>…</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais quand j' aurai fait voir de plus que c' est d' elle que les langues Italienne et Espagnole ont pris leur naissance, j' ose bien assurer… qu'on n' en fera pas moins d' estime qu'on fait d' ordinaire des sources des grands fleuves, quelque petites qu' elles soient."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Huet, dans son ouvrage de l' Origine des Romans, a consacré la même opinion:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Le <b>langage romain</b> fut appelé la <b>langue provençale</b>, non-seulement parce qu' il reçut <u>moins d' altération</u> dans la <b>Provence</b> que dans les autres cantons de la France, mais encore parce que les <b>Provençaux</b> s' en servoient ordinairement dans leurs compositions, etc. Les <b>troubadours</b>, les <u>chanterres</u>, les <u>conteurs</u>, et les <u>jongleurs</u> de Provence, et enfin tous ceux qui exerçoient ce qu'on y appeloit la <b>science gaie</b>, (N. E. gay saber) commencèrent, dès le temps de <b>Hue Capet</b>, à <b>romaniser</b> tout de bon, débitant leurs <b>romans</b> et leurs <u>fabliaux</u> composés en <b>langage romain</b>: car alors les <b>Provençaux</b> avoient plus d' usage des lettres et de la poésie que tout le reste des <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/8-1-origine-vulgaire-francois-roman-orthographe-parler.html" rel="nofollow" target="_blank">François</a>…</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Le <b>roman</b> estant donc plus universellement entendu, les <u>conteurs</u> de Provence s' en servirent pour écrire leurs <u>contes</u> qui de là furent appelés </span></span><b>romans</b><span face="Verdana, sans-serif">." (chap. <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/09/tomas-bosque-la-codonera-teruel-arago.html" rel="nofollow" target="_blank">eres un romansé</a>)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Je ne dois pas omettre le sentiment de l' abbé Lebœuf, qui était si versé dans cette matière; ses recherches sur les plus anciennes traductions en</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b><a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/8-1-origine-vulgaire-francois-roman-orthographe-parler.html" rel="nofollow" target="_blank">idiôme français</a></b> offrent le passage suivant:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"Je me contente d' avancer, comme une chose très vraisemblable, que, dans la plupart des provinces des Gaules, on <u>parloit</u> <b><a href="https://textos-dante-alighieri.blogspot.com/2020/08/de-vulgari-eloquentia-liber-secundus.html" rel="nofollow" target="_blank">vulgairement</a></b> une <b>langue</b> <u>peu différente</u> de celle des <b>Provençaux</b>, des <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abalourdimen-abelimen.html" rel="nofollow" target="_blank">Périgourdins</a></b>, des <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/lou-tresor-dou-felibrige.html" rel="nofollow" target="_blank">Limousins</a></b>. Je pense que cela dura jusqu' à ce que le commerce de ces provinces avec les peuples du nord et de l' Allemagne, et sur-tout celui des habitants de l' Armorique avec les Anglois, vers le XIe siècle, eussent apporté dans la <b>Romaine rustique</b>, une <u>dureté qui n' y étoit pas auparavant.”</u> (1: Mém. de l' Acad. des Inscr. Et Belles-Lettres, t. XVII, p. 718.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les savants auteurs de l' <b>histoire de Languedoc</b> ont plusieurs fois donné à ce sujet des explications aussi curieuses qu' incontestables.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"La <b>langue latine</b> commençoit cependant à <b>se corrompre</b>, et dégénéra enfin de manière qu' elle forma ce qu'on appella dans la suite la <b>langue</b></span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>romaine</b>, qui est à-peu-près la même qu'on parle aujourd'hui dans les <b>provinces méridionales</b> du royaume, et qui, <b>dès le milieu du IXe siècle</b>, se trouvoit déja toute formée, ainsi que nous le verrons ailleurs... (2: Hist. générale du Languedoc, t. I p. 327.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Du mélange de cette langue avec celle des barbares, et du commerce de ces derniers avec les Romains ou Gaulois d' origine, qui ne firent ensuite qu' un seul peuple, il se forma enfin une nouvelle langue qu'on appela <b>romaine</b>, et qui est à-peu-près la même qu'on parle encore aujourd'hui dans le pays.” (1: Hist. générale du Languedoc, t. I, p. 379.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Au sujet du <b>serment de 842</b>, ils disent:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"On peut remarquer dans ces deux actes que la langue qu'on appelle <b>romaine</b> est presque la même que celle que parlent encore aujourd'hui les peuples de <b>Provence</b>, de <b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/search?q=Hoc" rel="nofollow" target="_blank">Languedoc</a></b>, et de <b>Gascogne</b>, et qu' elle a beaucoup moins de rapport avec la <b>françoise</b>.” (2: Hist. générale du Languedoc, t. I, p. 532.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Les auteurs de l' Histoire Littéraire de la France s' expriment sur le même sujet en termes non moins affirmatifs:<br />(3: Hist. Lit. de la France, t. IX, p. 172.)</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>"Dans la suite on distingua de la <u><a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/7-3-anciennete-progrez-nostre.html" rel="nofollow" target="_blank">poésie françoise</a></u>, proprement dite, la <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/abime-abouli.html" rel="nofollow" target="_blank">poésie provençale</a></b>: celle-ci différoit de l' autre, en ce que le génie de la langue demeura presque <b>pur roman</b>, au lieu que la <u>françoise</u>, quoique <u>pur roman dans son origine</u>, comme l' autre, fut adoucie peu-à-peu, tant par de nouvelles inflexions et terminaisons qu' elle reçut, que par les autres endroits qui la rapprochèrent successivement du génie françois… C' étoit la langue qu' employoient ordinairement les poëtes d' <span>en-deçà la</span><b> Loire</b>; ceux d' au-delà versifioient au contraire en <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/a-abalourdi.html" rel="nofollow" target="_blank">langue provençale</a></b>:” (1: "Quant au nom de <b>provençale</b>, qu'on donna à la langue dont on se servoit dans les <b>provinces méridionales</b> de la France, après que les peuples des <u>pays septentrionaux</u> eurent adopté un <u>idiôme différent</u>, il est certain qu' elle ne fut pas ainsi nommée, parce qu' elle fut d' abord particulière aux peuples de la Provence proprement dite, mais à cause qu' elle comprenoit alors, sous le nom de <b>Provençaux</b>, tous les peuples de la <u>partie méridionale</u> de la France. Les divers auteurs qui ont écrit, à la fin du XIe siècle, l' histoire de la première croisade, nous en fournissent les preuves: On nomme <b>provençaux</b>, dit un de ces historiens, les peuples de <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=Bourgogne" rel="nofollow" target="_blank">Bourgogne</a></b>, d' <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/2021/12/a-abalourdi.html" rel="nofollow" target="_blank">Auvergne</a></b>, de <b><a href="https://langueoccitane.blogspot.com/2018/05/lo-canhas-deus-baskervilles-gascon-occitan.html" rel="nofollow" target="_blank">Gascogne</a></b>, de <b>Gothie</b>, et de <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Provence</a></b>. Les autres s' appeloient <b>François</b>, mais les ennemis donnoient le nom de <b><a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/06/4-7-droits-juree-bourgeoisie-roy.html" rel="nofollow" target="_blank">Francs</a></b> <u>aux uns et aux autres</u>. Les <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2020/02/cvi-reg-1351-fol-7-12-febrero-1372.html" rel="nofollow" target="_blank">Aquitains</a></b> étoient aussi compris sous le nom de <b><a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">Provençaux</a></b>."<br /><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Histoire_g%C3%A9n%C3%A9rale_de_Languedoc" rel="nofollow" target="_blank">Hist. gén. du Languedoc</a>, t. II, p. 246.)<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">J' avais prouvé l' existence et l' ancienneté de la langue romane; je crois que les autorités que je rapporte pour démontrer son identité avec la langue des <b>troubadours ou poetes <a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">provençaux</a></b>, ne laissent aucun doute sur ce point.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais quel était le mécanisme, quelles étaient les formes essentielles de cette langue?</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' est ce que j' ai à examiner et à démontrer.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' abord j' exposerai les détails relatifs à son origine, et j' en expliquerai la formation; ce qui me permettra de présenter les éléments de sa grammaire avant l' an 1000.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span face="Verdana, sans-serif"><span>Et ensuite je donnerai une grammaire détaillée de la même langue, devenue celle des troubadours; et j' autoriserai toutes les règles, soit générales, soit particulières, par les citations qui seront presque toujours prises dans les écrits de ces illustres poëtes.<br /><br />_______<br /></span></span><br /></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">(2) Escritura del <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Rey moro de Coimbra</a>, era 772. (an. 734).</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">"<a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank"><b>Alboacem</b> Iben Mahumet Alhamar, Iben Tarif</a>, bellator fortis, vincitor</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><b>Hispaniarum</b>, dominator <b>Cantabriæ</b> Gothorum, et magnæ litis Roderici. Quoniam nos constituit Allah, <u>Illalah</u> super gentem Nazarat, <b>E</b> fecit me dominatorem <a href="https://www.instagram.com/ucoimbra/?hl=es" rel="nofollow" target="_blank">Colimb</a>, et omni terræ inter Goadaluam, et Mondecum, et Goadatha per ubi <b>esparte</b> meum mandum. Ego ordinavi, quod Christiani de meas terras <b>pecten</b> dupliciter quam Mauri, et de ecclesiis per singulas XXV. pesantes de bono argento, et per <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/12/acta-electionis-consecrationis-suniarii-abbatis-amerensis-concilio-gerundae-mxvii-1017.html" rel="nofollow" target="_blank">monasteria</a> <b>peiten</b> L. pesantes et vispesantes <b>pecten cent</b> santes: et Christiani habeant in Colimb suum comitem, et in Goadatha <a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/sacramentum-fidelitatem-ermengaudi-i-comitis-urgelli-ad-sallanum-episcopum-urgellensis-anno-m-1000-aut-circiter.html" rel="nofollow" target="_blank">alium comitem</a> de sua gente, qui manteneat eos in bono juzgo, secundum solent homines Christiani, et isti component rixas inter illos, et non matabunt hominem sine jussu de Alcaide; seu Aluacile Sarraceno. Sed ponent illum <b>apres</b> de Alcaide, et mostrabunt suos juzgos, et ille dicebit: bene est; et matabunt culpatum.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">In <a href="https://pueblosdelmatarrana.blogspot.com/search?q=Fuentespalda" rel="nofollow" target="_blank">populationibus parvis</a> ponent suos judices, qui regant eos benè, et sine rixas. Si autem contingat homo Christianus quod matet, vel injuriet hominem Maurum, Alvacir seu Alcaide faciat de illo secundum juzgo de Mauris; si Christianus esforciaverit Sarracenam virginem, sit Maurus et recipiat illam, sin matent eum; si fuerit de marito, matent eum; si Christianus fuerit ad Mesquidam vel dixerit male de Allah, vel Mahamet, fiant Maurus, sin matent eum. Bispi de Christianis non maledicant reges Maurorum, sin moriantur. Presbyteri non faciat suas missas, nisi portis cerratis, sin pieten (<b>peiten</b>) X pesantes argenti: monasteria quæ sunt in meo mando habeant sua bona in pace, et <b>pechen</b> prædictos L. <a href="https://glosario-etimologico.blogspot.com/search?q=bizancio" rel="nofollow" target="_blank">pesantes</a>. Monasterium de Montanis, qui dicitur Laurbano, non <b>peche</b> nullo pesante, quoniam bona intentione monstrant mihi loca de suis <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">venatis</a>, <b>e</b> faciunt Sarracenis bona <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">acolhenza</a></b>, et nunquam invenit falsum, neque malum animum in illis, qui morant ibi, et totas suas hæreditates possideant cum pace, et bona quiete, sine rixa et sine vexatione, neque forcia de Mauris, et veniant, et vadant ad Colimbriam cum libertate per diem, et per noctem, quando meliùs velint aut nolint, emant et vendant sine <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">pecho</a></b>, tali pacto quòd non vadant foras de nostras terras sine nostro <u>aparazmo</u>, et benè velle; et quia sic volumus, et ut omnes sciant, facio cartam salvo conducto, et do Christianis ut habeant illam pro suo juzgo, et <span>mostrent</span>, cum Mauri requisiverint ab illis. Et si quis de Sarracenis non sibi observaverit nostrum juzgo in quo fecerit damnum, componant pro suo avere, vel pro sua vita, et sit juzgo de illo, sicut de Christiano usque ad sanguinem et vitam. Fuit facta carta de juzgo, æra de Christianis <b><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">DCC, LXXII</a>,</b> secundum verò annos Arabum CXXXXVII. Luna XIII. Dulhija <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem</a>, iben Mahomet Alhamar, iben Tarif rogatu Christianorum firmavi pro more .O. et dederunt pro robore duos æquos optimos, et ego confirmavi totum."</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/consulta/registro.do?id=18893" rel="nofollow" target="_blank">Historias de Idacio</a>, etc. fol. 88 et 89.<br />(N. E. Apéndice de <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Carlos Romey</a>, Historia de España etc., traducida por <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">A. Bergnes de las Casas</a>:<br /><br />Texto Original.<br /><br /><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem Iben Mahumet Alhamar Iben Tarif</a>, bellator fortis, vincitor Hispaniarum, dominator CABALLARIAE Gothorum, et magnæ litis Roderici. Quoniam nos constituit Alla-Illelah super gentem Nazarat, et fecit me dominatorem Colimb, et omni terræ inter Goadaluam, et Mondecum, et Goadatha, per ubi ESPARTE meum mandum. Ego ordinavi, quod christiani de meas terras PECTEN dupliciter quam Mauri, et de ecclesiis per singulas XXV pesantes de bono argento, et per monasteria PEITEN L pesantes et vispesantes PECTEN CENT santes: et christiani habeant in Colimb suum <u>comiten</u>, (<a href="https://viaje-literario-iglesias-espana.blogspot.com/2022/08/sacramentum-fidelitatem-ermengaudi-i-comitis-urgelli-ad-sallanum-episcopum-urgellensis-anno-m-1000-aut-circiter.html" rel="nofollow" target="_blank">comitem</a>) et in Goadatha alium comitem de suâ (suam) gente, qui manteneat eos in bono <b>juzgo</b>, secundum solent homines christiani, et isti component <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/12/lxi-perg-224-30-noviembre-1149.html" rel="nofollow" target="_blank">rixas</a></b> inter illos, et non <u>matabunt</u> hominem sine jussu de <u>alcaide</u>, seu <u>aluacile</u> <b>sarraceno.</b> Sed ponent illum APRES de alcaide, et mostrabunt suos <b>juzgos</b>, et ille dicebit: bene est, et matabunt culpatum. In populationibus parvis ponent suos judices, qui regant eos benè, et sine RIXAS. Si autem contingat homo christianus quod <b>matet</b>, vel injuriet hominem <b>Maurum</b>, <u>aluacir</u> seu alcaide faciat de illo secundum <b>juzgo</b> de <b>Mauris</b>; si christianus <u>esforciaverit</u> sarracenam virginem, sit <b>Maurus</b> et recepiat illam, sin <u>matent</u> eum; si fuerit de <u>marito</u> matent eum; si christianus fuerit ad <u><a href="https://www.mallorca-experte.net/cala-mesquida/" rel="nofollow" target="_blank">mesquidam</a></u> vel dixerit male de Allah, vel <u>Mahamet</u>, fiant Maurus, sin matent eum. <b>Bispi</b> (episcopo: bisbe: vespe: obispo) de christianis non maledicant <b>reges</b> <b>Maurorum</b>, sin moriantur. <u>Presbyteri</u> non faciat suas missas, nisi <u>portis</u> <u>cerratis</u>, sin PIETEN X pesantes argenti: monasteria quæ sunt in meo mando habeant sua bona in pace, et PECHEN prædictos L pesantes. Monasterium de Montanis, qui dicitur <u>Laurbano</u> non PECHE nullo pesante, quoniam bona intentione <u>mostrant</u> mihi loca de suis venatis, <b>E</b> faciunt Sarracenis bona ACOLHENZA, et nunquam invenit falsum, neque malum animum in illis, qui morant ibi, et totas suas hæreditates possideant cum pace, et bona quiete, sine rixe et sine vexatione, neque FORCIA de Mauris, et veniant et vadant ad <b><a href="https://www.uc.pt/" rel="nofollow" target="_blank">Colimbriam</a></b> cum libertate per diem, et per noctem, quando melius velint aut nolint, emant et vendant sine PECHO, tali pacto quod non vadant foras de nostras terras sine nostro <u>aparazmo</u>, et benè velle; et quia sic volumus, et ut omnes sciant, facio kartam salvo conducto, et do christianis ut habeant illam pro suo juzgo, et <span>mostrent</span> cum Mauri requisiverint ab illis. Et si quis de Sarracenis non sibi observaverit nostrum juzgo in quo fecerit damnum, componant pro suo avere, vel pro sua vita, et sit juzgo de illo sicut de christiano usque ad sanguinem et vitam. Fuit facta karta de juzgo æra de christianis DCCLXXII, secundum vero annos Arabum CXXXXVII, Luna XIII, Dulbija. Alboacem iben Mahomet Alhamar iben Tarif rogatu christianorum firmavi pro more .O. (puntos elevados) et dederunt pro robore duos equos optimos, et ego confirmavi totum.<br />Extracto de la Monarchia Lusitana de Brito, II part., fol., 288 et seq.<br /><br /><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Fuero de Alboacem</a>.</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />“Un autor arábigo, dice un autor moderno, conservó uno de aquellos convenios (entre vencedores y vencidos), y es el que un oficial árabe, llamado <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem Ibn Mohamed Alhamar</a>, hizo con la ciudad de Coimbra.”<br />Pero no lo hay semejante, ni en los historiadores nacionales de la conquista, ni en colección diplomática arábiga. Con efecto, no es autor arábigo el conservador del ordenamiento de Coimbra, pues estuvo antes archivado en la abadía de Lorbao, en Portugal, y se publicó al pronto en la Monarchia Lusitana, Lisboa 1609, en 4.°, part. II, p. 288- 289: después con erratas por Sandoval, Historia de los cinco obispos, Pamplona 1615, p. 88 y siguientes. En fin, Mr. Reynouard la sacó de nuevo a luz, por Sandoval, en sus Selectas de poesías originales de los Trobadores, París 1816, t. I, pág. 11. Es monumento de entidad filológica, aunque no histórica, y que bajo este título merece tener aquí su lugar, si bien todo está manifestando que no es con mucho tan antiguo como la fecha equivocada que trae lo dio a entender a Mr. Reynouard (véase cuanto se dijo sobre este punto).<br /><br /><a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Traducción del fuero de Alboacem</a>.<br /><br />"<a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Alboacem Ibn Mohamet Alhamar Ibn Tarif</a>, guerrero poderoso, vencedor de las Españas, arrollador de la caballería goda y de la gran liga de Rodrigo. Habiéndome puesto al frente de la nación <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">nazarat</a>, y habiéndome constituido gobernador de Colimb y de todo el territorio entre <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Goadalva</a>, <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Mondeco</a> y <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Goadatha</a>, que abarca mi mando, he dispuesto lo siguiente:<br />pagarán los Cristianos de mis tierras tributo doble que los Moros. Pagarán las iglesias veinte y cinco piezas de plata fina por la que fuere más ordinaria, cincuenta por cada monasterio, y ciento por la catedral. Tendrán los Cristianos en Colimb un conde de su nación, y otro en Goadatha, quienes los gobernarán con arreglo a las leyes y costumbres cristianas, y sentenciarán las desavenencias que sobrevinieren entre ellos: mas a ninguno darán muerte sin disposición del alcaide o del alvacir sarraceno, ante el cual traerán al reo, manifestando sus leyes; dirá el alcaide me conformo, y matarán al culpado.<br />En las poblaciones cortas tendrán los Cristianos sus jueces que los gobiernen debidamente y sin contiendas. Si acaeciere que un Cristiano mate o insulte a un Moro, obrarán el alvacir o el alcaide según las leyes de los Moros. Si algún Cristiano atropellare a una doncella sarracena, tendrá que hacerse moro y desposarse con ella, y si no, se le matará; si es casada, se matará al reo.<br />Si un Cristiano entra en una mezquita, y si dice mal sea de Alá, o sea de Mahoma, tendrá que hacerse moro, ú debe morir. Los obispos de los Cristianos nunca han de zaherir a los reyes moros, y en tal caso, han de fenecer. Los clérigos no dirán misa sino a puertas cerradas, y de lo contrario, pagarán diez piezas de plata. Los monasterios comprendidos en mi jurisdicción disfrutarán en paz sus haciendas, pagando las cincuenta piezas sobredichas. El monasterio de la serranía, llamado Laurbao, nada pagará, por cuanto los monjes me suelen mostrar gustosos sus cazaderos, acogen a los Sarracenos, y nunca he cogido en fraude ni en maldad a los domiciliados en aquel convento; y así seguirán conservando sus fincas sin padecer tropelía ni violencia de parte de los Moros. Serán árbitros de ir y venir a Colimb de día y de noche según les plazca; y tendrán también el desahogo de vender y comprar sin pecha alguna, con tal que no salgan de nuestro territorio sin nuestra anuencia. Y por cuanto es esta nuestra voluntad, para que todos se enteren, otorgo el presente salvoconducto a los Cristianos para que lo tengan por una de sus leyes, y lo manifiesten cuantas veces lo requieran los Moros; y en caso de haber algún Sarraceno que se desentienda de cumplirlo, se le juzgará hasta costarle sangre y vida como a cualquier Cristiano. Este fuero de justicia se hizo en la era de los Cristianos, el año 772, y según los años de los Árabes, el 13 de la luna de djulhedja de 147. <a href="https://librosmoncho.blogspot.com/2023/09/fuero-de-alboacem.html" rel="nofollow" target="_blank">Yo Alboacem iben Mahomet Alhamar iben Tarif</a>, a instancia de los Cristianos, firmo según costumbre (puntos elevados) .O. habiéndome dado en ratificación dos hermosos caballos, y lo confirmo todo.<br /><br />La diferencia principal entre Brito y Sandoval estriba en que el uno trae al principio dominator <u>caballariæ</u> Gothorum, y el otro dominator <b>Cantabriae</b> Gothorum; pero este último giro está positivamente equivocado, puesto que el mismo Sandoval dice al traducir (p. 89) domador de la caballería de los Godos.<br />Hemos rayado (mayúsculas), a ejemplo de Mr. Reynouard, las voces del texto original que corresponden directamente a la lengua <b>romana</b>, (romance) como e, y, conjunción; esparte, se extiende; pecten, peiten, paguen; peche, pague; cent, ciento; apres, junto, acolhenza, acogida, etc. Hemos añadido caballería, forcia, esforciaverit. - Se advertirá el modo con que el Wad de los Árabes se expresa en aquel latín bárbaro, modo idéntico con el prohijado por los Castellanos, que trasladan la waw arábiga, como ya se ha visto, con las letras gu, que vienen a sonar como la waw, la cual se suele pronunciar en arábigo como una w doble y gutural o aspirada. Así pues Goadalva es el Alva, Goadatha el Águeda, que desaguan, el primero en el Mondego, y el segundo en el Duero, al nordeste y al norte de Coimbra. En cuanto a la fecha del acta, advertiremos, lo que no parece se haya notado por otros, que el año 147 de la hégira medió entre el 9 de marzo de <b>764</b> y el 25 de febrero de <b>765</b>, y no cuadra por consiguiente, como lo expresa el diploma, con el año de <b>772</b>, ni de la era de Jesucristo ni de la de España, que corresponde al de Jesucristo de <b>734</b>. <u>Añádanse tres siglos a esta fecha</u>, y se tendrá <u>tal vez la verdadera</u> del acta, auténtica al parecer en parte, y adulterada y viciada indudablemente en parte; teniendo con efecto poco que extrañar el que un walí árabe haya otorgado en <u>447 de la hégira</u> (<b>1055</b>) un fuero de resguardo a los moradores de la provincia de Coimbra, en recordando los vaivenes de aquel pueblo, tomado contra los Árabes por Alfonso el Católico, recobrado por Almanzor en 987, yermo luego por siete años, reedificado después por los Ismaelitas, quienes lo habitaron setenta años, hasta que Fernando I, hijo de Sancho el Grande, lo tomó el VIII de las calendas de agosto del año 1064.)<br /></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: large;">INDEX.</span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Tome 1:</span></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/recherches-origine-formation-langue-romane-grammaire-avant-an-1000.html" rel="nofollow" target="_blank">Recherches</a></span></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/grammaire-langue-romane-chapitre-1.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 1</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-2-substantifs-grammaire-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 2 - Substantifs</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/adjectifs-chapitre-3-grammaire-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 3 - Adjectifs</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-iv-pronoms.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 4 - Pronoms</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-v-noms-de-nombres.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 5 - noms de nombres</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-vi-verbes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 6 - Verbes</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-vii-adverbes-prepositions.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 7 - Adverbes, Prépositions, Conjonctions</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/chapitre-8-locutions-particulieres-idiotismes-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chapitre 8 - Idiotismes</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/appendice-manuscrits.html" rel="nofollow" target="_blank"><span>Appendice - manuscrits</span></a><br /><br />Tome 2:<br /><br /><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/09/tome-2-dissertations-troubadours-cours-amour.html" rel="nofollow" target="_blank">Dissertations troubadours</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/tome-2-des-cours-d-amour.html" rel="nofollow" target="_blank">Des cours d</a><span face="Verdana, sans-serif">'</span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/tome-2-des-cours-d-amour.html" rel="nofollow" target="_blank"> amour</a></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-de-la-langue-romane.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monuments de la langue romane</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/monuments-langue-romane-depuis-842-jusqu.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monuments langue romane depuis 842</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/actes-titres-960-environ-comtes-carcassonne-vicomtes-beziers-foix-castelbon-bearn-bigorre-marsan-gavardan-rodez-armagnac-albret-rois-navarre.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Actes titres 960</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/la-nobla-leyczon-poesies-des-vaudois.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La nobla leyczon - Poésies des Vaudois</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/la-barca.html" rel="nofollow" target="_blank">La Barca</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-novel-sermon.html" rel="nofollow" target="_blank">Lo novel Sermon</a></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-novel-confort.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo novel Confort</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-payre-eternal.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo payre eternal</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-despreczi-del-mont.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo despreczi del mont</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/avangeli-evangeli-quatre-semen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avangeli quatre semencz</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/manuscrit-abbaye-saint-martial-limoges-.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diverses fragments manuscrit Abbaye Saint-Martial Limoges</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/genres-poesies-troubadours.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Genres poésies</span></a></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tome 3:</span></p><p align="LEFT" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comte de Poitiers</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guiraud-le-roux.html" rel="nofollow" target="_blank">Guiraud le Roux</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-orange.html" rel="nofollow" target="_blank">Rambaud d' Orange</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/la-comtesse-de-die-dia.html" rel="nofollow" target="_blank">Comtesse de Die, Dia</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-rogiers-peire-rotgiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Pierre Rogiers, Peire Rotgiers</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/bernatz-ventadorn-bernard-ventadour.html" rel="nofollow" target="_blank">Bernatz de Ventadorn, Bernard de Ventadour</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/geoffroi-rudel-jaufre-rudel-de-blaye.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Geoffroi Rudel, Jaufre Rudel de Blaye, Blaia</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/augier-guilhem-guillem-augier-novella.html" rel="nofollow" target="_blank">Augier - Guilhem - Guillem - Novella - Ogier</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/cabestaing-cabestany-guillaume-guillem-guilhem.html" rel="nofollow" target="_blank">Cabestaing, Cabestany, Guillaume, Guillem, Guilhem</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/alfonse-ii-roi-aragon-alfonso-2-rey-per-mantas-guizas-m-es-datz.html" rel="nofollow" target="_blank">Alfonse II Roi Aragon - Alfonso II</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/peire-ramon-tolosa-toloza-pierre-raimond-toulouse.html" rel="nofollow" target="_blank">Peire Ramon Tolosa, Toloza, Pierre Raimond Toulouse</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guillaume-de-beziers.html" rel="nofollow" target="_blank">Guillaume de Beziers</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/bertrand-de-born.html" rel="nofollow" target="_blank">Bertrand de Born</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/folquet-de-marseille-fulco-foulques.html" rel="nofollow" target="_blank">Folquet de Marseille, Fulco, Foulques</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/albert-marquis-de-malespine-albertet.html" rel="nofollow" target="_blank">Albert, marquis de Malespine, Albertet</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/gavaudan-le-vieux-gavaudas.html" rel="nofollow" target="_blank">Gavaudan le vieux</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/pons-de-capdueil-capduelh-capduoill.html" rel="nofollow" target="_blank">Pons de Capdueil, Capduelh, Capduoill</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Arnaud de Marueil</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Arnaut de Mareuil</a>. <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Maruelh</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Marolh</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Marol</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Maroill</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Maruoill</a>, <a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/arnaud-de-marueil-arnaut-de-mareuil.html" rel="nofollow" target="_blank">Meruoill</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pistoleta.html" rel="nofollow" target="_blank">Pistoleta</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/berenguer-de-palasol-berenguer.html" rel="nofollow" target="_blank">Berenguer de Palasol, Palazol, Palol, Palou, Palafolls</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-de-barjac-peire-de-barjac.html" rel="nofollow" target="_blank">Pierre de Barjac, Peire de Barjac</a></span></p><p><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/cadenet.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cadenet</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sail-de-scola-salh-sail-saill-ecole.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sail, Salh, Saill, Scola, Escola, École, Bergerac</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-de-vaqueiras-raimbaut.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rambaud, Vaqueiras, Raimbaut de Vacqueyras</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pons-ponc-garda-guardia-saguardia.html" rel="nofollow" target="_blank">Pons, Ponç de la Garda</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pons-ponc-garda-guardia-saguardia.html" rel="nofollow" target="_blank">Guardia</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pons-ponc-garda-guardia-saguardia.html" rel="nofollow" target="_blank">Saguardia</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/peyrols-peirols-peirol.html" rel="nofollow" target="_blank">Peyrols, Peirols, Peirol</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/gaucelm-faidit.html" rel="nofollow" target="_blank">Gaucelm Faidit</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guillaume-de-saint-didier-leidier.html" rel="nofollow" target="_blank">Guillaume de Saint-Didier, Guillem de Sant Leidier</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guiraud-giraud-guiraut-giraut-girautz.html" rel="nofollow" target="_blank">Guiraud, Giraud, Guiraut, Giraut, Girautz de Borneil, Bornelh, Bornelh, Borneill, Bornell, Borneil, Borneyll</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/hugues-uc-nuc-brunet-brunec-brunenc.html" rel="nofollow" target="_blank">Hugues, Uc, Nuc - Brunet, Brunec, Brunenc</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-vidal-peire-vidal-vidals.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire Vidal, Pierre Vidal</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-peire-d-alvernha-alverne.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire, Pierre; Alvernha, Alverne, Auvergne</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/uc-hugues-saint-cyr-circ-1213-1257.html" rel="nofollow" target="_blank">Uc, Hugues, Saint Cyr, Circ</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/claire-clara-anduse-anduze-anduza.html" rel="nofollow" target="_blank">Clara, Claire; Anduse, Anduze, Anduza</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blacas-blacatz.html" rel="nofollow" target="_blank">Blacas, Blacatz</a><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/uc-bacalaria.html" rel="nofollow" target="_blank">Uc de La Bacalaria</a>, <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/uc-bacalaria.html" rel="nofollow" target="_blank">Hugues de La Bachelerie, Bachellerie</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/perdigon-perdigo.html" rel="nofollow" target="_blank">Perdigon, Perdigo</a>.<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/elias-de-barjols.html" rel="nofollow" target="_blank">Elias de Barjols</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/raimond-de-miravals-miraval-miravalh.html" rel="nofollow" target="_blank">Raimond de Miravals, Miraval, Miravalh</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/aubert-audebert-jausbert-josbert-gausbert-monge-puicibot-.html" rel="nofollow" target="_blank">Lo monge de Puicibot, Puycibot</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/la-dame-casteloze-na-castelloza.html" rel="nofollow" target="_blank">Na Castelloza, La Dame Casteloze</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/marcabrus-marcabruns-marcabrun-marcabrunela.html" rel="nofollow" target="_blank">Marcabrus, Marcabruns, Marcabrun (fill de Marcabrunela)</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/gui-uisel.html" rel="nofollow" target="_blank">Gui d' Uisel</a> </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/aimeri-aimeric-de-sarlat.html" rel="nofollow" target="_blank">Aimeric, Aimeri de Sarlat</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/giraud-guiraut-de-calanson-calanso.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Giraud, Guiraut de Calanson, Calanso</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/giraud-giraut-guiraut-salignac-salinhac.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Giraud, Giraut, Guiraut, Salignac, Salinhac</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/raimond-raymond-ramon-ramon-vidal.html" rel="nofollow" target="_blank">Raimond, Raymond, Ramon, Ramon, Vidal.</a> de Besalú</span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/deudes-daude-prades-pradas.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deudes, Daude, Prades, Pradas</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guillem-magret-guillaume-maigret.html" rel="nofollow" target="_blank">Guillem Magret, Guillaume Maigret</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/aimeri-aimeric-peguilain-peguilhan.html" rel="nofollow" target="_blank">Aimeri, Aimeric, Peguilain, Peguilhan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/elias-cairels-carirel-cayrel.html" rel="nofollow" target="_blank">Elias Cairels, Cairel, Cayrel</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-cardinal-peire-cardenal-cardinal.html" rel="nofollow" target="_blank">Pierre Cardinal, Peire Cardenal, Cardinal</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sordel-sordello-goito-goit.html" rel="nofollow" target="_blank">Sordel, Sordello, Goito, Goit (italiá)</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/le-moine-de-montaudon.html" rel="nofollow" target="_blank">Le moine de Montaudon</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/richard-de-barbezieux.html" rel="nofollow" target="_blank">Richard de Barbezieux</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blacasset.html" rel="nofollow" target="_blank">Blacasset</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/giraud-riquier-guirautz-riquiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Giraud Riquier, Guirautz Riquiers</a> </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tome 4:<br /><br /></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="break-before: page; line-height: 24px; margin-bottom: 0cm; page-break-before: always;"><span face="Verdana, sans-serif"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Des Tensons, des Complaintes historiques, des pièces sur les Croisades, des Sirventes historiques, des Sirventes divers, et des pièces Morales et Religieuses.<br /><br /></span></span></p><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">TENSONS.<br /><br />I.<br /><br />Senher <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-orange.html" rel="nofollow" target="_blank">Raymbautz</a>, per vezer<br />De vos lo conort e 'l solatz<br />Suy sai vengutz tost e viatz,<br />Mais qu' ieu no suy per vostr' aver;<br />E vuelh saber, quan m' en irai,<br />Cum es de vos ni cossi us vai,<br />Qu' enqueron m' en lai entre nos.<br /><br />Tant ai de sen e de saber,<br />E suy tan savis e membratz,<br />Quant aurai vostres faitz guardatz,<br />Qu' al partir en sabrai lo ver:<br />S' es tals lo guaps cum hom retrai,<br />O si n' es tant, o meinhs o mai,<br />Cum aug dir ni comtar de vos.<br /><br />Gardatz vos que us sapchatz tener<br />En aisso qu' eras comensatz;<br />Quar hom, on plus aut es puiatz,<br />Plus bas <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=caure" rel="nofollow" target="_blank">chai</a>, si s laissa <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=caure" rel="nofollow" target="_blank">chazer</a>:<br />Pueys dizon tug que mal l' estai,<br />Per que fes, pus era non fai,<br />Qu' eras non te condug ni dos.<br /><br />Qu' ab pro manjar et ab jazer<br />Pot hom estar suau malvatz;<br />Mas de grans afans es <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=carregat" rel="nofollow" target="_blank">carguatz</a><br />Selh que bon pretz vol mantener;<br />Cove que s percas sai e lai<br />E <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2023/09/actes-titres-960.html" rel="nofollow" target="_blank">tolha</a> e do, si cum s' eschai,<br />Quan ve que es luecx ni sazos.<br /><br />D' aisso vuelh que digatz lo ver<br />S' auretz nom drutz o molheratz,<br />O per qual seretz apelatz,<br />O 'ls <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/2019/06/tomo-ii-continuacion-i.html" rel="nofollow" target="_blank">volretz</a> amdos retener:<br />Veiaire m' es, al sen qu' ieu ai,<br />dic, quar ben o sai,<br />Per so us o dic, quar ben o sai,<br />Qu' a dreg los auretz ambedos.<br /><br />Si voletz el segle parer,<br />Siatz en luec folhs ab los fatz:<br />Et aqui meteys vos sapchatz<br />Ab los savis gen captener;<br />Qu' aissi s cove qu' om los assai,<br />Ab ira 'ls us, l' autres ab jai,<br />Ab mal los mals, ab ben los bos.<br /><br />No us fassatz de sen trop temer,<br />Per qu' om diga: trop es senatz;<br />Qu' en tal luec vos valra foldatz<br />On sens no us poiria valer.<br />Tan quant auretz pel saur ni bai,<br />E 'l cor aissi <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=coindeta" rel="nofollow" target="_blank">coindet</a> e <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=gay" rel="nofollow" target="_blank">gai</a>,<br />Grans sens no us er honors ni pros.<br /><br />Senher Rambautz, ieu m' en irai,<br />Mas vostre respost auzirai,<br />Si us platz, ans que m parta de vos.<br /><br /><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span> <span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span> <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-rogiers-peire-rotgiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Pierre Rogiers</a>.<br /></span></p><p align="LEFT" style="background-color: white; break-before: page; color: #222222; line-height: 19.8px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><div class="separator" style="background-color: white; clear: both; color: #222222; text-align: center;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></div><div class="google-auto-placed" style="background-color: white; clear: both; color: #222222; height: auto; text-align: center; width: 570px;"><ins class="adsbygoogle adsbygoogle-noablate" data-ad-client="ca-pub-7445886997317547" data-ad-format="auto" data-ad-status="unfilled" data-adsbygoogle-status="done" style="background-color: transparent; display: block; height: 0px; margin: 10px auto;"><div aria-label="Advertisement" id="aswift_1_host" style="background-color: transparent; border: none; display: inline-block; height: 0px; margin: 0px; opacity: 0; overflow: hidden; padding: 0px; position: relative; visibility: visible; width: 570px;" tabindex="0" title="Advertisement"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><iframe allow="attribution-reporting" allowtransparency="true" data-google-container-id="a!2" data-google-query-id="CKae2Mn88IEDFXQYrQYd7IwCHw" data-load-complete="true" frameborder="0" height="0" hspace="0" id="aswift_1" marginheight="0" marginwidth="0" name="aswift_1" sandbox="allow-forms allow-popups allow-popups-to-escape-sandbox allow-same-origin allow-scripts allow-top-navigation-by-user-activation" scrolling="no" src="https://googleads.g.doubleclick.net/pagead/ads?npa=1&client=ca-pub-7445886997317547&output=html&h=280&adk=3720548035&adf=2037058005&pi=t.aa~a.1760093260~rp.4&w=570&fwrn=4&fwrnh=100&lmt=1697129616&rafmt=1&to=qs&pwprc=6087569264&format=570x280&url=https%3A%2F%2Fchapurriau.blogspot.com%2Fsearch%3Fq%3DPierre%2BRogiers&host=ca-host-pub-1556223355139109&fwr=0&pra=3&rpe=1&resp_fmts=3&wgl=1&fa=40&uach=WyJXaW5kb3dzIiwiMTAuMC4wIiwieDg2IiwiIiwiMTE3LjAuNTkzOC4xNTAiLFtdLDAsbnVsbCwiNjQiLFtbIkdvb2dsZSBDaHJvbWUiLCIxMTcuMC41OTM4LjE1MCJdLFsiTm90O0E9QnJhbmQiLCI4LjAuMC4wIl0sWyJDaHJvbWl1bSIsIjExNy4wLjU5MzguMTUwIl1dLDBd&dt=1697129636685&bpp=3&bdt=9023&idt=3&shv=r20231004&mjsv=m202310100101&ptt=9&saldr=aa&abxe=1&prev_fmts=0x0&nras=2&correlator=6041928402554&frm=20&pv=1&ga_vid=1413555511.1685778984&ga_sid=1697129636&ga_hid=854532467&ga_fc=1&u_tz=120&u_his=3&u_h=1050&u_w=1680&u_ah=1010&u_aw=1680&u_cd=24&u_sd=1&dmc=8&adx=392&ady=1341&biw=1663&bih=901&scr_x=0&scr_y=300&eid=44759875%2C44759926%2C31078599%2C44804783%2C44805099%2C31078772%2C44804940%2C31078663%2C31078665%2C31078668%2C31078670&oid=2&pvsid=1212737562122484&tmod=1364097136&uas=3&nvt=1&fc=1920&brdim=0%2C0%2C0%2C0%2C1680%2C0%2C1680%2C1010%2C1680%2C901&vis=1&rsz=%7C%7Cs%7C&abl=NS&fu=128&bc=31&td=1&nt=1&ifi=2&uci=a!2&btvi=1&fsb=1&xpc=NjvMQikus8&p=https%3A//chapurriau.blogspot.com&dtd=304" style="border-style: initial; border-width: 0px; height: 0px; left: 0px; position: absolute; top: 0px; width: 570px;" vspace="0" width="570"></iframe></span></div></ins></div><p align="LEFT" lang="es-ES" style="line-height: 24px; margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">II.<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pierre-rogiers-peire-rotgiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Peire Rogiers</a>, a trassaillir<br />M' er per vos los ditz e 'ls covens<br />Qu' ieu ai a mi dons, totz dolens<br />De chantar, que m cugei sofrir;<br />E pus sai etz a mi vengutz,<br />Chantarai, si m n' ai estat mutz,<br />Que non vuelh remaner cofes.<br /><br />Mout vos dei lauzar e grazir,<br />Quar anc vos venc cor ni talens<br />De saber mos captenemens:<br />E vuelh que m sapchatz alques dir;<br />E ja l' avers no m sia escutz,<br />S' ieu suy avols ni recrezutz,<br />Que pel ver non passetz ades.<br /><br />Quar qui per aver vol mentir,<br />Aquelh lauzars es blasmamens,<br />E torn en mals ensenhamens,<br />E s fai als autres escarnir;<br />Qu' en digz non es bos pretz saubutz,<br />Mas als fagz es reconogutz,<br />E pels fagz ven lo dir apres.<br /><br />Per me voletz mon nom auzir,<br />Quals suy o drutz; er clau las dens,<br />Qu' ades pueia mos pessamens<br />On plus de prion m' o cossir.<br />E dic vos ben qu' ieu no sui drutz,<br />Tot per so quar no sui volgutz;<br />Mas ben am, sol mi dons m' ames!<br /><br />Peire Rogiers, cum puesc sufrir<br />Qu' ades am aissi solamens?<br />Meravil me si viu de vens;<br />Tort ai, si m fai mi dons murir,<br />S' ieu muer per lieys, farai vertutz;<br />Per qu' ieu cre que, si fos perdutz,<br />Dreg agra que plus m' azires.<br /><br />Ara 'l ven en cor que m' azir,<br />Mas ja fo, qu' er autres sos sens,<br />Qu' aitals es sos captenemens;<br />Per qu' ieu lo y dei tos temps grazir,<br />Sol pel ben que m n' es escazutz.<br />Ja, no m' en vengues mais salutz,<br />Li dei tos temps estar als pes.<br /><br />Si m volgues sol tan consentir<br />Qu' ieu tos temps fos sos entendens,<br />Ab bels digz n' estera jauzens,<br />E fera m senes fag jauzir;<br />E deuria n' esser cregutz,<br />Qu' ieu non quier tan que m fos crezutz<br />Mas d' un bon respieg don visques.<br /><br />Bon Respieg, d' aut bas son cazutz;<br />E si no m recep sa vertutz,<br />Per cosselh li do que m pendes.<br /><br /><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span> <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-orange.html" rel="nofollow" target="_blank">Rambaud d' Orange</a>.</span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Index de Tensons:<br /><br /><a href="https://choixpoesies.blogspot.com/2023/10/amicx-bernartz-del-ventadorn.html" rel="nofollow" target="_blank">III, IV, Amicx Bernartz del Ventadorn</a>.<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-ara-m-digatz-rambautz-si-vos-agrada.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Ara m digatz Rambautz si vos agrada</a>,<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vi-gaucelm-faiditz-ieu-vos-deman.html" rel="nofollow" target="_blank">VI, Gaucelm Faiditz ieu vos deman</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-perdigons-vostre-sen-digatz.html" rel="nofollow" target="_blank">VII, Perdigons, vostre sen digatz</a>,<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-n-uc-de-la-bachallaria-cosselhatz.html" rel="nofollow" target="_blank">VIII, N Uc de la Bachallaria</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-gausselm-no-m-puesc-estener.html" rel="nofollow" target="_blank">IX, Gausselm no m puesc estener</a>,<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/x-n-elias-conseill-vos-deman.html" rel="nofollow" target="_blank">X, N Elias conseill vos deman</a>, <br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-peire-vidal-pois-far-m-aven-tenson.html" rel="nofollow" target="_blank">XI, Peire Vidal, pois far m' aven tenson</a>,<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-en-raymbautz-ses-saben.html" rel="nofollow" target="_blank">XII, XII, En Raymbautz, ses saben</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-senher-blacatz-de-domna-pro.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Senher Blacatz, de domna pro</a>,<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-gui-d-uiselh-be-m-peza-de-vos.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, Gui Uiselh be m peza de vos</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-digatz-bertrans-de-san-felitz.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, Digatz, Bertrans de San Felitz</a></span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-us-amicx-et-un-amia.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, Us amicx et un' amia,</a><br /><br /></span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-amicx-n-albertz-tensos-soven.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, Amicx N Albertz, tensos soven</a> <br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xviii-monges-digatz-segon-vostra-sciensa.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Monges, digatz, segon vostra sciensa</a><br /><br /></span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-l-autr-ier-fuy-en-paradis.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, L' autr' ier fuy en paradis,</a><br /><br /></span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-autra-vetz-fuy-parlamen.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Autra vetz fuy a parlamen</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Complaintes Historiques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus plor e' <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=planh" rel="nofollow" target="_blank">planh</a> son <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/gaucelm-faidit.html" rel="nofollow" target="_blank">dampnatge</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sa <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/rambaud-de-vaqueiras-raimbaut.html" rel="nofollow" target="_blank">malanansa</a> e sa dolor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu las! n' ai en mon <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=coratge" rel="nofollow" target="_blank">coratge</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gran ira e tan gran <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tristor" rel="nofollow" target="_blank">tristor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja, mos jorns, planh ni <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=plorat" rel="nofollow" target="_blank">plorat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aurai lo valen <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=prezat" rel="nofollow" target="_blank">prezat</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pros Vescomte, que <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mortz" rel="nofollow" target="_blank">mortz</a> es,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/guillaume-de-beziers.html" rel="nofollow" target="_blank">Bezers</a>, l' ardit e 'l <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=cortes" rel="nofollow" target="_blank">cortes</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo gai e 'l mielh adreg e 'l <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=bon" rel="nofollow" target="_blank">bon</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l melhor cavallier del <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mon" rel="nofollow" target="_blank">mon</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mort l' an, et anc tan gran otratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vi hom, ni tan gran error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais far, ni tan gran estranhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu et a nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum an fag <a href="http://chapurriau.blogspot.com/2019/11/manuel-riu-fillat-insulte-amics-del-chapurriau-ignacio-sorolla-vidal-lo-apoye.html" rel="nofollow" target="_blank">li can renegat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del fals <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/07/associacio-catalanista-matarranya-ascuma-calaceite-teruel.html" rel="nofollow" target="_blank">linhatge de Pilat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' an mort; e pus dieus mort pres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per nos a salvar, semblans es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lui, qu' es passatz al sieu pon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per los sieus estorser laon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mil cavallier de gran linhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mil dompnas de gran valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Iran per la sua mort a ratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mil borzes e mil servidor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz foran gent heretat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'lh visques, e ric et honrat:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es mortz, ai dieus! quals dans es!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guardatz quals etz ni quo us es pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni selhs qui l' an mort qui ni don,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' eras no ns acuelh ni ns respon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhor tan fort deu salvatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esser, al gran et al menor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan del sieu honrat senhoratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nos membrara e de l' honor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ns fetz et de la fezautat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas selhs qu' eron a mort jutjat:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es mortz, ai dieus! quals dans es!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=caitieu" rel="nofollow" target="_blank">Caitieu</a>, cum em tug a mal mes!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas qual part tenrem, ni ves on</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Penrem port, tot lo cor m' en fon!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric cavallier, ric de <a href="https://llengua-valenciana.blogspot.com/2021/06/capitol-xcviii-gloriosa-magdalena-lancant-arreus-plora-cor-peccats.html" rel="nofollow" target="_blank">linatge</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per erguelh, ric per valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per sen, ric per vassallatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric per dar e bon servidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric d' erguelh, ric d' umilitat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ric de sen e ric de foldat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhs e bos, complitz de totz bes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fo <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/12/carlos-rallo-badet-calaseit-disenado-coches.html" rel="nofollow" target="_blank">nulhs hom</a> que us valgues;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdut avem en vos la fon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don tug veniam jauzion.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh dieu prec que fetz <a href="https://regnemallorca.blogspot.com/2021/09/cien-nombres-dios-cent-noms-deu-1-19.html" rel="nofollow" target="_blank">trinitat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De se mezeis en deitat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cel, on lo maior gaugz es,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meta l' arma, e non li pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a totz selhs qui pregatz son</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De son ben soccor' et aon.</span></p><p><span style="white-space: pre;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"> </span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume, moine de Beziers.<br /><br /><a href="https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1968_num_11_44_1461" rel="nofollow" target="_blank">https://www.persee.fr/doc/ccmed_0007-9731_1968_num_11_44_1461</a><br /><br /><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Viscounts_of_B%C3%A9ziers" rel="nofollow" target="_blank">https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Viscounts_of_B%C3%A9ziers<br /></a><br /><br />Index:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/mon-chan-fenisc-dol-maltraire.html" rel="nofollow" target="_blank">II, mon chan fenisc ab dol et ab maltraire</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-si-cum-sel-qu-es-tan-grevatz.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Si cum sel qu es tan grevatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-fortz-chauza-es-que-tot-lo-maior-dan.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Fortz chauza es, que tot lo maior dan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-cascus-hom-deu-conoisser-et-entendre.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Cascus hom deu conoisser et entendre</a><br /></span><br /></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vi-ailas-per-que-viu-lonjamen-ni-dura.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI, Ailas! per que viu lonjamen ni dura</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-era-par-ben-que-valors-se-desfai.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Era par ben que valors se desfai,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-anc-non-cugey-que-m-pogues-oblidar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Anc non cugey que m pogues oblidar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-senher-dieus-quo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Belh senher dieus, quo pot esser sufritz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/planher-vuelh-en-blacatz-en-aquest-leugier-so.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Planher vuelh En Blacatz en aquest leugier so,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/molt-mes-greu-d-en-sordel-quar-l-es-falhitz-sos-sens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Molt mes greu d' En Sordel, quar l' es falhitz sos sens,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pus-partit-an-lo-cort-en-sordel-bertrans.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Pus partit an lo cor En Sordel e 'N Bertrans</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-ab-marrimen-et-ab-mala-sabensa.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII, Ab marrimen et ab mala sabensa</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-razos-non-es-que-hom-deya-chantar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV, Razos non es que hom deya chantar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-ples-de-tristor-marritz-e-doloiros.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV, Ples de tristor, marritz e doloiros</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-aissi-quo-l-malanans.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI, Aissi quo 'l malanans,</span></a></p><p style="background-color: white; color: #222222;"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-planhen-ploran-ab-desplazer.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII, Planhen, ploran ab desplazer</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pièces sur les croisades.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus de chantar m' es pres talens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Farai un vers don sui dolens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non serai mais obediens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Peytau</a> ni de Lemozi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2018/04/abc-espana-aragon-chapurriau-lengua-mana.html" rel="nofollow" target="_blank">Ieu m' en anarai en eyssilh</a>;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laissarai en guerra mon filh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En gran <a href="https://beceite.blogspot.com/2017/02/puje-lo-dorondon-puje-la-broma-puje-la.html" rel="nofollow" target="_blank">paor</a> et en perilh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faran li mal siey vezi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo partirs m' es aitan grieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del seignoratge de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Peytieus</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En garda de Falco d' Angieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lais ma terra e son cozi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si Falco d' <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/6-27-pretensions-seconde-famille-anjou-royaume-naples-ruineux-voyages.html" rel="nofollow" target="_blank">Angieus</a> no 'lh secor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l reys de cui ieu tenc m' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal li faran tug li pluzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el veyran <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/09/tomas-bosque-la-codonera-teruel-arago.html" rel="nofollow" target="_blank">jovenet meschi</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si molt non es <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Saputo" rel="nofollow" target="_blank">savis e pros</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ieu serai partit de vos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tost l' auran abayssat en jos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fello Guasco et <a href="https://recherchesfrance.blogspot.com/2023/07/6-27-pretensions-seconde-famille-anjou-royaume-naples-ruineux-voyages.html" rel="nofollow" target="_blank">Angevi</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De proeza e de valor fui,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais ara <a href="http://chapurriau.blogspot.com/2019/11/manuel-riu-fillat-insulte-amics-del-chapurriau-ignacio-sorolla-vidal-lo-apoye.html" rel="nofollow" target="_blank">nos partem abdui</a>;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu vauc m' en lay a selui</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On merce clamon <a href="https://beceite.blogspot.com/2017/04/carlos-fontanet-pelegri-le-hace-otro.html" rel="nofollow" target="_blank">pelegri</a>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi lais tot quant amar suelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cavalairia et orguelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vauc m' en lay, ses tot destuelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On li peccador penran fi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce quier a mon companho,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' and li fi tort, que lo m perdo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu prec ne Jeshu del tro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/09/choix-poesies-originales-troubadours-introduction.html" rel="nofollow" target="_blank">romans</a></b> et en <u>lati</u>.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout ai estat cuendes e gais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas nostre seingner no 'l vol mais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar non posc plus soffrir lo fais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant soi apropchatz de la fi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz mos amicx prec a la mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il vengan tuit al meu conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancse amey joi e <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=deport" rel="nofollow" target="_blank">deport</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luenh de me et en mon aizi.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi guerpisc joy et deport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E var e gris e sembeli.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-troisieme-pieces-amoureuses-comte-poitiers.html" rel="nofollow" target="_blank">Comte de Poitiers</a>.<br /><br />//<br /><br />Index.<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-senhors-per-los-nostres-peccatz.html" rel="nofollow" target="_blank">II, senhors per los nostres peccatz</a></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-en-honor-del-paire-en-cui-es.html" rel="nofollow" target="_blank">III, En honor del Paire en cui es</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-er-nos-sia-capdelhs-e-guerentia.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Er nos sia capdelhs e guerentia</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-so-qu-hom-plus-vol-e-don-es-plus-cochos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">V, So qu' hom plus vol e don es plus cochos,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ara-sai-eu-pretz-quals-plus-gran.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI. Ara sai eu de pretz quals l' a plus gran</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/era-nos-sia-guitz-lo-vers-dieus-iheus-critz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Era nos sia guitz Lo vers dieus Iheus Critz,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-nostre-senher-somonis-el-mezeis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Nostre senher somonis el mezeis</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/pus-flum-jordan-ai-vist-monimen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Pus flum Jordan ai vist e 'l monimen,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/x-ara-parra-qual-seran-enveios.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Ara parra qual seran enveios</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-per-pauc-de-chantar-no-me-lays.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Per pauc de chantar no me lays,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-si-m-laissava-de-chantar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Si m laissava de chantar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-hueimais-no-y-conosc-razo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII, Hueimais no y conosc razo</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-aras-pot-hom-conoisser-e-proar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV, Aras pot hom conoisser e proar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-lo-senher-que-formet-lo-tro.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV, Lo senher que formet lo tro</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-baros-ihesus-qu-en-crotz-fon-mes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI, Baros Ihesus qu' en crotz fon mes</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-bel-m-es-quan-la-roza-floris.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII, Bel m' es, quan la roza floris</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/quan-lo-dous-temps-ven-e-vay-la-freydors.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVIII, Quan lo dous temps ven, e vay la freydors,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-totz-hom-qui-ben-comensa-e-ben-fenis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIX, Totz hom qui ben comensa e ben fenis</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-tornatz-es-en-pauc-de-valor.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX, Tornatz es en pauc de valor</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-emperaire-per-mi-mezeis.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXI, Emperaire, per mi mezeis,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ira-dolor-dins-mon-cor-asseza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXII, Ira e dolor s' es dins mon cor asseza,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/el-temps-quan-vey-cazer-fuelhas-flors.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII, El temps quan vey cazer fuelhas e flors,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiv-qui-vol-aver-complida-amistansa.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV, Qui vol aver complida amistansa</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-grans-trebalhs-marrimens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV, Ab grans trebalhs et ab grans marrimens</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes historiques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aquest guai sonet leugier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me vuelh en cantan esbaudir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom que no s dona alegrier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sai que puesc esdevenir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu me vuelh ab joy tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab <a href="https://tresorfelibrige.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">los pros de Proensa</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui renhan ab conoissensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab belha captenensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si qu' om no 'ls en pot escarnir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De conquerre fin pretz entier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Agra ieu talen e dezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no m' en falhisson denier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E rendas, don pogues complir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los fagz qu' ieu volgra mantenir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pus a dieu non agensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu puesca far gran valensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gardar me dei de falhensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al meins, e d' aiso qu' ai servir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar pretz no demanda ni quier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sels qui volen obezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant quant al poder s' afier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que hom se guart de falhir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' aisel que trop vol tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A molt petit de sciensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar l' avers non a valensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas quar hom en trai guirensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar hom s' en pot far grazir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' emperador dreiturier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://historia.nationalgeographic.com.es/a/federico-ii-hohenstaufen-emperador-que-desafio-papa_15842" rel="nofollow" target="_blank">Frederic</a> vuelh mandar e dir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que, si mielhs no mante l' <a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=imperi" rel="nofollow" target="_blank">empier</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Milan lo cuida conquerir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab grans faitz, e fai s' en auzir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don vos jur per ma crezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pauc pretz sa conoissensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son sen e sa sabensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en breu no l' en sap far pentir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dona sai ab cors plazentier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don negus hom no pot mal dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no tem gap de lauzengier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap los melhors retenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab honrar et ab aculhir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gen fenis e comensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So solatz e sa parvensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en re non hi fai falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a car nom per encarzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Na Johana d' Est agensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A totz los pros, ses falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ie m vuelh ab los pros tenir.</span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ventadour" rel="nofollow" target="_blank">Bernard de Ventadour</a>.<br /><br />//<br /><br />Index:<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-un-sirventes-on-motz-non-falh.html" rel="nofollow" target="_blank">II, Un sirventes on motz non falh</a></span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-ges-de-far-sirventes-no-m-tartz.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Ges de far sirventes no m tartz,</a></span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-pus-ventedorn-e-comborn-e-segur.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Pus Ventedorn e Comborn e Segur</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-un-sirventes-fatz-dels-malvatz-barons.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Un sirventes fatz dels malvatz barons,</a></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sirventes-no-qual-far-longor-ganda.html" rel="nofollow" target="_blank">VI, D' un sirventes no m qual far longor ganda,</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-coms-mandat-mogut-per-en-ramon-uc-esparro.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Lo coms m' a mandat e mogut,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-rassa-mes-se-son-primier.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Rassa, mes se son primier</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-ges-no-mi-desconort-s-ieu-ai-perdut.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX, Ges no mi desconort S' ieu ai perdut,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ieu-chan-reys-preguat.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X, Ieu chan, qu' el Reys m' en a preguat</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-gent-fai-nostre-reis-liouranda.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI, Gent fai nostre reis liouranda,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-pus-lo-gens-terminis-floritz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII, Pus lo gens terminis floritz</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-greu-m-es-deisendre-carcol.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Greu m' es deisendre carcol,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-quan-vey-pels-vergiers-desplegar.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, Quan vey pels vergiers desplegar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-pus-li-baron-son-irat-e-lor-peza.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, Pus li baron son irat e lor peza</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-al-dous-nou-termini-blanc.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, Al dous nou termini blanc</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-s-ieu-fos-aissi-senhers-e-poderos.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, S' ieu fos aissi senhers e poderos</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/miez-sirventes-vueilh-far-dels-reis-amdos.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Miez sirventes vueilh far dels reis amdos,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-non-estarai-mon-chantar-non-esparja.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, Non estarai mon chantar non esparja,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-quan-la-novella-flors-par-el-verjan.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Quan la novella flors par el verjan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-un-sirventes-farai-novelh-plazen.html" rel="nofollow" target="_blank">XXI, Un sirventes farai novelh, plazen</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxii-ja-nuls-hom-pres-non-dira-sa-razon.html" rel="nofollow" target="_blank">XXII, Ja nuls hom pres non dira sa razon</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiii-del-rei-d-arragon-consir.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII, Del rei d' Arragon consir,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/quor-qu-om-trobes-florentis-orgulhos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV, Quor qu' om trobes Florentis orgulhos,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxv-sendatz-vermelhs-endis-e-ros.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV, Sendatz vermelhs, endis e ros,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxvi-bel-m-es-cant-aug-lo-resso.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVI, Bel m' es cant aug lo resso</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-greu-cossire-fau-sirventes-cozen.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVII, Ab greu cossire Fau sirventes cozen; Bernard Sicart de Marjevols.</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/foilla-ni-flors-ni-chautz-temps-ni-freidura.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVIII, Foilla ni flors ni chautz temps ni freidura</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/en-aquell-temps-reys-mori-anfos.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIX, En aquell temps qu' el reys mori 'N Anfos</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/un-sirventes-faire-es-mos-pessamenz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXX, D' un sirventes faire Es mos pessamenz (Pierre de la Caravane)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxi-quant-vei-lo-temps-renovellar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXI, Quant vei lo temps renovellar, (Bertrand de Born, le fils)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxii-ja-de-far-un-nou-sirventes.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXII, Ja de far un nou sirventes</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxiii-ja-no-vuelh-do-ni-esmenda.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIII, Ja no vuelh do ni esmenda (Bernard de Rovenac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/sirventes-grans-volontatz-preza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIV, D' un sirventes m' es grans volontatz preza, (Bernard de Rovenac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxv-doas-coblas-farai-en-aqest-son.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXV, Doas coblas farai en aqest son</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxvi-seigneiras-e-cavals-armatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVI, Seigneiras e cavals armatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ja-non-creirai-en-gui-de-cavaillon.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVII, Ja non creirai d' En Gui de Cavaillon</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blog-post_18.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVIII, Estiers mon grat mi fan dir villanatge</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxix-belh-m-es-quan-d-armas-aug-refrim.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIX, Belh m' es quan d' armas aug refrim (Guillaume de Montagnagout)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xl-guerra-e-trebalhs-e-brega-m-platz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XL, Guerra e trebalhs e brega m platz, (Boniface de Castellane)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xli-gerra-mi-play-quan-la-vey-comensar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLI, Gerra mi play quan la vey comensar,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlii-peire-salvagg-en-greu-pessar.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLII, Peire salvagg', en greu pessar</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliii-de-l-arcivesque-mi-sap-bon.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIII, De l' arcivesque mi sap bon</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ja-de-chantar-nulh-temps-no-serai-mutz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIV Ja de chantar nulh temps no serai mutz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlv-un-sirventes-farai-ses-alegratge.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLV, Un sirventes farai ses alegratge,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvi-en-luec-de-verjanz-floritz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVI, En luec de verjanz floritz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ges-no-m-es-greu-s-eu-non-sui-ren-prezatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVII, Ges no m' es greu s' eu non sui ren prezatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlviii-mout-que-sovinenza.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVIII, Mout a que sovinenza</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlix-entre-dos-reis-vei-mogut-et-enpres.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIX, Entre dos reis vei mogut et enpres</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/l-mout-fort-me-sui-d-un-chan-meravillatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L, Mout fort me sui d' un chan meravillatz</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/li-on-hom-plus-aut-es-pueiatz.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LI, On hom plus aut es pueiatz,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lii-comte-karle-ie-us-vuelh-far-entenden.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LII, Comte Karle, ie us vuelh far entenden</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liii-al-bon-rey-qu-es-reys-de-pretz-car.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIII, Al bon rey qu' es reys de pretz car,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liv-nostre-reys-qu-es-d-onor-ses-par.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIV, Nostre reys qu' es d' onor ses par (Bernard d' Auriac)</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/francx-reys-frances-per-cuy-son-angevi.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LV, Francx reys frances, per cuy son Angevi,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lvi-ancmais-per-aital-razo.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVI, Ancmais per aital razo</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tant-onratz-verays-ressos-plazens.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVII, Tant m' es l' onratz, verays ressos plazens,</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes divers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br />Index:<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/cominal-vielh-flac-playdes-garin-apchier.html" rel="nofollow" target="_blank">I, cominal, vielh, flac, playdes</a><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-mos-cominals-fai-ben-parer.html" rel="nofollow" target="_blank">II, mos Cominals fai ben parer</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-comtor-d-apchier-rebuzat.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Comtor d' Apchier rebuzat,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-ancmais-tan-gen-no-vi-venir-pascor.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Ancmais tan gen no vi venir pascor,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-reis-pus-vos-de-mi-chantatz.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Reis, pus vos de mi chantatz,</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vergoigna-aura-breument-nostre-evesque-cantaire.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI, Vergoigna aura breument nostre evesque cantaire,</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-mout-mi-plai-quan-vey-dolenta.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII, Mout mi plai quan vey dolenta</span></a></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-m-es-quan-vey-camjar-lo-senhoratge.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII, Belh m' es quan vey camjar lo senhoratge,</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-guerra-e-trebalh-vei-et-afan.html" rel="nofollow" target="_blank">IX, Guerra e trebalh vei et afan</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/x-quan-lo-dous-temps-d-abril.html" rel="nofollow" target="_blank">X, Quan lo dous temps d' abril</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-sirventes-e-chansos-lais.html" rel="nofollow" target="_blank">XI, Sirventes e chansos lais</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-ar-faray-sitot-no-m-platz.html" rel="nofollow" target="_blank">XII, Ar faray, sitot no m platz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-ara-farai-no-m-puesc-tener.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Ara farai, no m puesc tener,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-no-m-agrad-iverns-ni-pascors.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, no m agrad iverns ni pascors</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-d-un-sirventes-far-ai-gran-talen.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, D' un sirventes a far ai gran talen,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/de-nuilla-ren-non-es-tan-grans-cardatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, De nuilla ren non es tan grans cardatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-tans-ricx-clergues-vey-trasgitar.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, Tans ricx clergues vey trasgitar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/per-espassar-ira-dolor-ay-dins-mon-cor.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Per espassar l' ira e la dolor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-joan-fabre-yeu-ai-fach-un-deman.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, Joan Fabre, yeu ai fach un deman</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-messonget-un-sirventes.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Messonget, un sirventes</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-pus-chai-la-fuelha-del-garric.html" rel="nofollow" target="_blank">XXI, Pus chai la fuelha del garric</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxii-belha-m-es-la-flors-d-aguilen.html" rel="nofollow" target="_blank">XXII, Belha m' es la flors d' aguilen,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiii-chantarai-d-aquetz-trobadors.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIII, Chantarai d' aquetz trobadors</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiv-pus-mos-coratge-s-esclarzis.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIV, Pus mos coratge s' esclarzis</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxv-auiatz-de-chan-com-enans-se-meillura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXV, Auiatz de chan com enans se meillura,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/belh-m-es-quan-vey-pels-vergiers-e-pels-pratz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVI, Belh m' es quan vey pels vergiers e pels pratz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxvii-no-m-laissarai-per-paor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVII, No m laissarai per paor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxviii-sirventes-vuelh-far.html" rel="nofollow" target="_blank">XXVIII, Sirventes vuelh far</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxix-greu-m-es-durar.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIX, Greu m' es a durar,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxx-ieu-ai-ja-vista-manhta-rey.html" rel="nofollow" target="_blank">XXX, Ieu ai ja vista manhta rey</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/qui-se-membra-del-segle-passatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXI, Qui se membra del segle qu' es passatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxii-lo-segle-m-es-camjatz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXII, Lo segle m' es camjatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/per-lo-mon-fan-los-uns-dels-autres-rancura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIII, Per lo mon fan l' us dels autres rancura</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxiv-del-tot-vey-remaner-valor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIV, Del tot vey remaner valor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxv-un-sirventes-fas-en-luec-de-jurar.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXV, Un sirventes fas en luec de jurar,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxvi-falsedatz-e-desmezura.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVI, Falsedatz e desmezura</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ticx-hom-que-greu-ditz-vertat-e-leu-men.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVII, Ricx hom que greu ditz vertat e leu men,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxviii-li-clerc-si-fan-pastor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXVIII, Li clerc si fan pastor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxxix-per-folhs-tenc-polles-e-lombartz.html" rel="nofollow" target="_blank">XXXIX, Per folhs tenc Polles e Lombartz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xltos-temps-azir-falsetat-et-enjan.html" rel="nofollow" target="_blank">XL. Tos temps azir falsetat et enjan,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xli-tals-cuia-be-aver-filh-de-s-espoza.html" rel="nofollow" target="_blank">XLI, Tals cuia be Aver filh de s' espoza,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlii-pus-ma-boca-parla-sens.html" rel="nofollow" target="_blank">XLII, Pus ma boca parla sens</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliii-qui-ve-gran-maleza-faire.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIII, Qui ve gran maleza faire</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xliv-tartarassa-ni-voutor.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIV, Tartarassa ni voutor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlv-tot-atressi-com-fortuna-de-ven.html" rel="nofollow" target="_blank">XLV, Tot atressi com fortuna de ven</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvi-tan-son-valen-nostre-vezi.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVI, Tan son valen nostre vezi,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlvii-razos-es-qu-ieu-m-esbaudey.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVII, Razos es qu' ieu m' esbaudey,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlviii-un-sirventes-novel-vuelh-comensar.html" rel="nofollow" target="_blank">XLVIII, Un sirventes novel vuelh comensar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xlix-una-cieutat-fo-no-sai-quals.html" rel="nofollow" target="_blank">XLIX, Una cieutat fo, no sai quals,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/l-pus-peyre-d-alvernhe-chantat.html" rel="nofollow" target="_blank">L. Pus Peyre d' Alvernhe a chantat</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/li-l-autre-jorn-m-en-pugiey-al-cel.html" rel="nofollow" target="_blank">LI, L' autre jorn m' en pugiey al cel,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lii-de-sirventes-aurai-gran-ren-perdutz.html" rel="nofollow" target="_blank">LII, De sirventes aurai gran ren perdutz,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ab-gran-dreg-son-maint-gran-seignor-del-mon.html" rel="nofollow" target="_blank">LIII, Ab gran dreg son maint gran seignor del mon</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/liv-per-tot-so-c-om-sol-valer.html" rel="nofollow" target="_blank">LIV, Per tot so c' om sol valer</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lv-qui-ha-talen-de-donar.html" rel="nofollow" target="_blank">LV, Qui ha talen de donar</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lvi-mon-sirventes-tramet-al-cominal.html" rel="nofollow" target="_blank">LVI, Mon sirventes tramet al cominal</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/blog-post_20.html" rel="nofollow" target="_blank">LVII, Cristias vey perilhar Per colpa dels regidors,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lviii-qui-m-disses-non-dos-ans.html" rel="nofollow" target="_blank">LVIII, Qui m disses, non a dos ans,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/fortz-guerra-fai-tot-lo-mon-guerreiar.html" rel="nofollow" target="_blank">LIX, Fortz guerra fai tot lo mon guerreiar</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lxvertatz-es-atras-tirada.html" rel="nofollow" target="_blank">LX, Vertatz es atras tirada</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">I.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cominal, <a href="https://aguelosebeta.blogspot.com/" rel="nofollow" target="_blank">vielh</a>, flac, playdes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2019/12/fuster-jordi-pujol.html" rel="nofollow" target="_blank">Paubre d' aver</a> et escas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz malvatz sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que del respondre sui las;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l vostra cavalaria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra tota ad un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant er so denan detras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' avol bo e 'l bo malvas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc un bon mot non fezes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non i agues dos malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ie us tolrai vostre ses,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon chan ab que us fermiatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar chantatz ab vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l comtessa m' en chastia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ten Beders e Burlas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ditz que vos rebuzas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc sagramen non tengues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tornel, quant l' avias;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni nul temps ver non disses,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si mentir non cuidavas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anas queren tot dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om se fi, e qui se fia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenetz lo taulier e 'ls datz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del joc sabetz assatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ie us tolia Vivares,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' Argentiera e 'l Solas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lor comtes mans orbes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mezures vos hom lo vas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quant Ponstorstz vos payssia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Sanh Laurens vos vestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Siatz totz paubres e ras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sieus es enquer, si us plas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avetz tan de mal pres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras e d' aissi entras,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non sai cum vos tolgues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l pe no us toli o 'l nas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O 'ls huelhs, o no us aussizia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no fos la confrairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Chassier e de Carlas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab los pecols anaras.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ii-mos-cominals-fai-ben-parer.html" rel="nofollow" target="_blank">Garin d' Apchier</a>.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">II.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos Cominals fai ben parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si 'l saubes dire ni far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So qu' a mi degues enuiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el en faria son poder;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas jovens e poders li falh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paubreira e veillors l' assalh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' al guerrier non fai paor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non a amic ni senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no 'l tenha per enueyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan quant ditz nostras tensos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' ieu lo vuelh ben dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el vuelha tolre mon chantar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non er qu' ilh don' a manjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l vuelha albergar un ser;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas metray lo chan din serralh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el soven trembl' e badalh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la verchieira de sa sor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vendet de son gay maint pastor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lai vivia ab sos lairos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Emblan las fedas e 'ls moutos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc ab armas non sap valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom meinz, tant s' en volgues lauzar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni als guerriers, mas ab parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No saup hom meinz de dan tener;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas soven mov guerra et assalh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sels que an croz e sonalh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don mil monge dins refeitor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pregan, ploran, nostre senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en Ponstortz e 'n Sanz Laurens fos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si cum es vielhs e sofraitos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leialtat sol molt mantener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetat totz temps blasmar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas al tornei la i vim laissar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del tot metr' en non chaler;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que ditz lo par de Neralh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que home que nafre e talh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prenda son lige senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni qu' el toilla castel ni tor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l deu mantener nulhs homs pros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el no 'l mante ni 'n randos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja nulh marit non cal temer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lui, ni sa molher gardar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo pot laissar domneiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et estar ab leys a lezer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quals qu' el de bois vil entalh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deboissar lo pot d' aital talh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses pel, ses carn e ses color</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ses joven e ses vigor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' ome qu' es d' aital faysos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu esser maritz gelos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Garin d' Apchier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">III.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comtor d' Apchier rebuzat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pos de chan vos es laissat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Recrezut vos lays e mat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luenh de tota benanansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vencut, de guerra sobrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Comtor, mal encompanhat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab pauc de vi e de blat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plen d' enuey e de carn ransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aisi prenc de vos comjatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois may de mi no chantatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del vostre vielh barat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de vostra vielha pansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del nas tort, mal talhat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del veser biaisat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tal vos a dieus tornat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' anas co escut e lansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be us a breujat lo corril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Monlaur que tenias per vil, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de may tro qu' en abril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos fay estar en balansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non aves senhoril,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant aut son dur cor apil!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja us trobon en plan mil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m pren de vos pezansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Can vos clavon lo cortil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sil que us son deus lo capil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tornat de brau humil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tout chant et alegransa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' anc raubes loc mongil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara us faitz dire a mil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus e l' orde clergil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos a tout pretz et onransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pos de chantar em al som</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aiss' ie us desampar lo nom;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot vostr' argen torn en plom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostr' afar desenansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilhet pus blanc d' un colom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be us menon de tom en tom,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no sabetz qui ni com;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tart seres mais reis de Fransa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Cominal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ancmais tan gen no vi venir pascor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el ve guarnitz de solatz e de chan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz de guerra e de mazan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz d' esmay e de paor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz de gran cavalairia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ve guarnitz d' una gran manentia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tals sol pro cosselhar e dormir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ara vay gent bras levat aculhir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey que boyer e pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Van si marrit q' us no sap vas o s' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E belh quan vey que 'l ric baro metran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So don eron avar e guillador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ara dara tals que cor non avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E montara 'l pages qu' aunir solia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que grans guerra, quant hom no i pot gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai mal senhor vas los sieus afranquir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab nulha gent no trob om tan d' amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tan de fe, segon lo mieu semblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com ab los sieus, que ja no falhiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En nulha re, sol qu' om no falha lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a senhor qu' els sieus forsa e gualia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non pot hom fe portar ni senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ab los sieus qui los sap gen baillir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pot hom lo sieu gardar e conquerir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El mon non a thesaurs ni gran ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si' aunitz, sapchatz qu' ieu prez un guan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan tost mor, mas non o sabon tan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avols cum bos; e vida ses valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pretz meyns que mort, e pretz mais tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Honor e pretz qu' aunida manentia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar selh es folhs que se fai escarnir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selh savis que se fai gen grazir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pro comte de Tolza mon senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prec que 'l membre qu' il valc ni qu' il tenc dan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que valha a cels que valgut l' an, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sian ric per lui bon servidor; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el savis dis que cel qui be volria </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esser amatz, ames be ses bauzia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car qui be vol baissar ni frevolhir </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos enemics, bos amics deu chauzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bernard Arnaud de Montouc.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">V.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis, pus vos de mi chantatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trobat avetz chantador;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan me faitz de paor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m torn a vos forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E plazentiers vos en son:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' aitan vos ochaizon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ueymais laissatz vostre fieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m mandetz querre los mieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no soy reis coronatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni hom de tan gran ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que puesc' a mon for, senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Defendre mas heretatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vos, que li Turc felon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Temion mais que leon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis e ducx, e coms d' Angieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sufretz que Gisors es sieus!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fuy vostre juratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E conoissi ma folor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tant caval milsoudor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tant esterlis pezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Donetz mon cosin Guion;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So m dizon siey companhon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps segran vostr' estrieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol tant larc vos tenga dieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be m par, quan vos diziatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu soli' aver valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m laysassetz ses honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys que bon me laysavatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero dieus m' a fag tan bon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entr' el Puey et Albusson</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Puesc remaner entr' els mieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no soi sers ni juzieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher valens et honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m' avetz donat alhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no m sembles camjador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ves vos m' en fora tornatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas nostre reis de saison</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rend Ussoir' e lais Usson;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l cobrar es me mot lieus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu n' ai sai agut sos brieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu soi mot entalentatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos e de vostr' amor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms, que us fes tan d' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Engolmes n' es gen pagatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que Tolvera e la mayson,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A guiza de larc baron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li donetz, qu' anc non fos grieus;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So m' a comtat us romieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reis, hueymais me veiretz pron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tal dona m' en somon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cui soi tan finamen sieus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz sos comans m' es lieus.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Dauphin d' Auvergne.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergoigna aura breument nostre evesque cantaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol veigna lo legatz que non tarzara gaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E farem denan lui los sirventes retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O pels mieus o pels sieus lo cuig de l' orden traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc mieils non o conquis lo seigner de Belcaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol dieus gart lo legat que per aver no s vaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no s vaira 'l legatz e vol gardar dreitura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades nos ostara sa falsa creatura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alverne, be us garnic de gran mal' aventura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui 'l fetz governador de la sainta escriptura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Be s pot meravillar qui conois sa figura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cossi s' ausa vestir de sainta vestidura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li vestiment son saint, mas fals' es sa persona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum cel que rauba e tol e pren, e ren non dona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vai guerra mesclan plus que 'l Turcs de Mairona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E saup mieils prezicar la comtessa d' Artona;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fos nostre vezis lo legatz de Narbona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais non portera anel ni crossa ni corona.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc tan fals coronat non ac en esta terra;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grans meravilla es cum tota gens non erra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nuills hom son amic ses aver non sosterra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan pot tant donar, costa il mil solz la bera;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab deniers dels mortz alonga al rei sa guerra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan l' azire dieus cum el ama Englaterra.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Englaterra ama el ben e fai gran fellonia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lo reis l' a cregut de mais qu' el non avia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant el li promes que del frair' el creiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fetz li frangner Mausac, quan lo reis lo tenia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal portara honor al rei ni seignoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois no la porta a dieu ni a sa preueiria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' evesques me dis mal segon sa fellonia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu li port ades honor e cortesia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas s' ieu dir en volgues so qu' ieu dir en sabria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El perdria l' evescat et ieu ma cortesia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Dauphin d' Auvergne.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout mi plai quan vey dolenta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La malvada gent manenta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab paratge mov contenta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m plai quan los vey desfar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De jorn en jorn vint o trenta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls trop nutz ses vestimenta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E van lur pan acaptar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' ieu ment, m' amia m menta.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas a costum de trueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de gent viure s' enueia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant en gran ricor pueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' aver lo fai folleiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que 'l deu hom la tremueia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totas sazos tener vueia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l deu del sieu despensar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E far sufrir vent e plueia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui son vilan non aerma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En deslialtat lo ferma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' es fols qui be no 'l merma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo vetz sobrepuiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vilas, pus si conferma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En tan ferm loc si referma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De maleza non a par,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot quan cossec aderma.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja vilan non deu hom planher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l vetz bras o camba franher</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ren de sos ops sofranher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vilan, si dieus m' ampar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cel que pus li pot tanher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per planher ni per complanher,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nuls hom no 'l deu ajudar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans deu lo fag refranher.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rassa, vilana tafura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plena d' enjan e d' uzura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' erguelh e de desmezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur faitz non pot hom durar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieu geton a non cura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E leialtat e drechura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adam cuion contrafar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus lur don mal' aventura!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">VIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey camjar lo senhoratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls viels laisson als joves lurs maizos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quascus pot laissar en son linhatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitans d' efans que l' us puesc' esser pros:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adoncs m' es belh qu' el segle renovelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mielhs que per flor, ni per chantar d' auzelh.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui dona ni senhor vol camjar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielh per jove ben deu renovelar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc dona pus capelaya,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha quan cavalier non a;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc si de dos drutz s' apaya,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha si avols hom l' o fa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc s' ama dins son castelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha mal' ha ops de fachelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielha la tenc pos l' ennueion juglar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es vielha quan trop vuelha parlar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves dona que sap honrar paratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves per bos fagz quan los fa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quant a adreg coratge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vas bon pretz avol mestier non a;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan guarda son cors belh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves dona quan be s capdelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan no y cal devinar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab belh jovent se guart de mal estar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves es hom que lo sieu ben enguatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quant es ben sofraitos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan pro 'l costa ostatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quan fa estraguat dos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quant art l' arqua e 'l vaixelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai estorn e vouta e sembelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jove se te quan li plai domneiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es joves quan ben l' aman juglar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vielhs es ricx hom quan re no met en guatge, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li sobra blat e vis e bacos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vielh lo tenc liura huous e formatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A jorn carnal si e sos companhos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vielh quan viest capa sobre mantelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vielh si a caval qu' om sieu apelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Viels es quan vol un jorn en patz estar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vielhs si pot guandir ses baratar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventesc port e vielh e novelh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Arnaut juglar, a Richart qu' el capdelh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ja thesaur vielh no vuelh' amassar, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab thesaur jove pot pretz guazanhar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">IX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra e trebalh vei et afan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sofrir a mant baron truan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pauc m' es del dol e menz del dan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m vueilh alegrar chantan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ab joi vauc et ab joi pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pensamens no m' enpacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sabers no m fai sofracha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De far un novel sirventes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra m plai, sitot guerra m fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amors e ma domna tot l' an;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar per guerra vei trair' enan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cortz e domnei, solatz e chan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerra fai de vilan cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m plai guerra ben facha, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m plai quan la trega es fracha </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels Esterlins e dels Tornes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esterlins e Tornes camjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tollen e meten e donan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veirem de ill dui reis, ans d' un an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo menz croi, segon mon semblan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero 'l senhers coms, ducs, marques,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' a ben sa pegnora tracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas metre lo fan per gaicha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So dizon Gascon et Engles.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En breu veirem qual mais poiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sofrir lo maltrach e 'l mazan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant caval bai e mant ferran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veirem e mant elm e mant bran,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mant colp ferir demanes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant bratz, manta testa fracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant mur, manta tor desfacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mant castel forsat et conques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges non crei Frances ses deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tengan lo deseret que fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tort a mant baron presan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero meravilha m don gran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del seinhor dels Aragones,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ab lor dan non destacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueis sai nos ades a pacha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Desmandat a coms, duc, marques.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui s vuelha n' aia mal o bes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O enpacha, o desenpacha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O bratz rotz, o testa fracha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tan m' es del mort com del pres.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gay mi ten una bella res,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avinens, joves, ben facha,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ab lei aital pacha</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com an Pisan ab Genoes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand de Born.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">X.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo dous temps d' abril</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa 'ls arbres secs fulhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls auzelhs mutz cantar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascun en son lati,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben volgr' aver en mi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poder de tal trobar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum pogues castiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las domnas de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mal ni dan no m' en pogues venir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu cugiey entre mil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una lial trobar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan cuiava sercar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totas an un trahi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan o atressi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Col laire al bendar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que demanda son par</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sas antas sofrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el mazans totz sobre lui no s vir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant an prim e subtil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur cor per enganar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' una non pot estar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sa par non gali;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys s' en gab e s' en ri,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan la ve folleiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui d' autruy afar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si sap tan gent formir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben es semblans qu' el sieu sapch' enantir. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selha que del fil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sos ops no pot far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad autra en fai filar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ja peior mati</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us qual de mal vezi;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so qu' avetz plus car</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos faran azirar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal ren abelhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de mil ans no vos poiretz jauzir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si las tenetz tan vil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que las vulhatz blasmar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sempre us iran jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sobre las dens N Arpi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so qu' om ditz que vi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s fai a consirar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E saubran vos pregar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan gent ab lur mentir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lurs enjans nulhs hom no s pot guandir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui en loc feminil</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuia feutat trobar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben fai a castiar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu dic qu' en loc cani</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vai ben sercar sai:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui vol comandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al milan ni baillar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos poletz per noyrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja us dels grans no m don pois per raustir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Rainartz d' Isengri</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s saup tan gent venjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan lo fetz escorjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E il det per escarnir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Capel e gans, com ieu fas quan m' azir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Donas, pois castiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us voletz de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amtas e dans vos n' aven a sufrir.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span><span> </span>Pierre de Bussignac.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes e chansos lais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot quan suelh far ni dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja no 'n parlarai mais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar des que fui natz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi sui trebalhatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum pogues mi dons defendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels manens malvatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tot es niens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' aurs e l' argens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El vis e 'l fromens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai ves si atraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dona de mal aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' am e la bais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que 'l senhorey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot s' es de malvada ley.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jamais feutres ni gambais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Solatz, ni motz que fan rire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni torneys, on hom s' eslais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No seran prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Servitz ni honratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per elms ni per escutz fendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals temps es tornatz!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar s' etz belhs e gens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Larcx et avinens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non etz manens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vos valra gaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us fals d' avol aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas e putnais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Part vos non estey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab deniers que tenha e maney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era 'n faran colh e cais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m vau josta lor assire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las falsas, cui dieus abais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et er me vedatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo joys e 'l solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar conosc e sai entendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Las lurs malvestatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys las avols gens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diran entre dens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu sui mal dizens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu, per mon paire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuiava lur traire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pel don lur nais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvestatz, e vey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per un lur en naisson trey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un pauc estan en bon plais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan si podon escondire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al prim que jovens las pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro qu' es aut montatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur pretz ves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pueys lo fan bas deyssendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab lur orretatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En fan per totz sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lurs drutz conoyssens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu serai lens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tornar al laire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m' en puesc estraire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totz malvatz fais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Porta qui las crey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E parec en la cub' al rey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges ab donas no m' irais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ja negus no s cossire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu per lur mal dir engrais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan suy iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan vey lur beutatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lay, on no s' eschay, despendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ay ajustatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitals motz cozens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur es grans sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E castiamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar quant aug retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La foudatz ni braire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cove que s biais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que no folley,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans fassa so que ben l' estey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mielhs mi vai qu' al rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que m melhur e non sordey.</span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre de Bussignac.</span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar faray, sitot no m platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantar verses ni chansos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes en son joyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai qu' en seray blasmatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas del senhor suy servire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per nos suferc martir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en crotz deynhet morir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu no m tem de ver dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vey qu' el temps s' es camjatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls auzelletz de lurs sos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paratges que chai jos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vilas coutz son prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clercx e Frances cuy azire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu per ver vey dregz delir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E merces e pretz veuzir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus m' en do so qu' ieu 'n dezire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es grans lur cobeytatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dreytura n' es al jos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et enjans e tracios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es dreitz per elhs apellatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don pretz, dos, solatz e rire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Franh, e vezem car tenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los malvatz que ges servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non podon dieu ni ver dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu suy al cor iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aissi s pert ad estros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sofracha d' omes bos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquest segle ves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vey qu' hom met en azire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drechura per fals mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l tort ans qu' el drech escrir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mals enans qu' el bes dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joglars, ben son desamatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La flor dels valens baros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuy cortz, dompneyars e dos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plazion joys e solatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er, si re als voletz dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos pessaran descarnir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja no 'ls pot abellir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aver aver lur tolh rire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo valens coms, sens fench dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mante pretz e s fa grazir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Astarac, e 'l platz servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E donar e joy e rire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Anelier de Toulouse.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara farai, no m puesc tener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes en est son gay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab bos motz leus per retener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot chantar cum sol no m play;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar li ric son tan non chalen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el pretz ne perdon d' aquest mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar cobeytatz los vay vensen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don proeza s bayssa e s cofon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aras no ven a plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joys ni deportz ni pretz veray,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans creys malvestatz per ver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetatz contra ver vay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paratges pren aunimen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vilas coutz on totz be s fon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tan son ples de mal talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot bon fag de lor s' escon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui vol de lor grat aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Er ses merce ab cor savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fara tot fach per aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que n' aya, que pueys n' er may</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Honratz e tengutz per paren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sia vengutz no sai don;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er non es prezatz hom valen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non a pro de que s' aon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas us enfans cobra poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es a paratge lums e ray,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ses elh no pogra valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans er al bas per tos temps may,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant a pres gran honramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De selhs de qui fetz planqua e pon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eychanple tal qu' ab cor temen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son Frances, quar tan prop li son.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don prec Ieshu Crist que poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li don e qu' el garde, si 'l play,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que clercx no 'l puescon dan tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab fals prezicx totz ples d' esglay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tant es grans lur trichamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el fuecx enfernals plus preon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ardran, quar volon tant argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' hom peccaire fan cast e mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A la gleiza falh son saber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vol los Frances metre lay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On non an dreg per nulh dever,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gieton cristias a glay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lengatge sens cauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar volon lo segle redon;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero en camp clercx non aten,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas de perdon daran un mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo coms a laus de tota gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' Astarac, e s' espenh amon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son pretz, et a en dar talen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E flac cor ab luy no s' apon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Anelier de Toulouse.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' agrad' iverns ni pascors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni clar temps ni fuelhs de guarricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mos enans me par destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E totz mos magers gaugz dolors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son maltrag tug mei lezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dezesperat mei esper;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si m sol amors e dompneys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tener guay plus que l' aigua 'l peys;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus d' amdui me sui partitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum hom eyssellatz e marritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot' autra vida m sembla mortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot autre joy desconortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus d' amor m' es falhida 'l flors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dous frug e 'l gras e l' espicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don jauzi' ab plazens predicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pretz m' en sobrav' et honors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m fazia entr' els pros caber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era m fai d' aut en bas chazer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si no m sembles fols esfreys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc flama tan tost non s' esteys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu for' esteyns e relenquitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E perdutz en fagz et en digz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo jorn que m venc lo desconortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no m merma, cum que m' esfortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero no m comanda valors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si be m sui iratz et enicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu don gaug a mos enemicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan qu' en oblit pretz ni lauzors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ben puesc dan e pro tener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai d' irat jauzens parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai entr' els Latis e 'ls Grezeis:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l marques, que l' espaza m ceis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerreye lai blancs e droguitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc pus lo mons fo bastitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fes nulha gens tan d' esfortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum nos, quan dieus nos n' ac estortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhas armas, bos feridors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Setges e calabres e picx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E traucar murs nous et anticx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E venser batalhas e tors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vey et aug, e non puesc vezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ren que m puesc' ad amor valer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vauc sercan ab rics arneys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guerras e coytas e torneys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don sui, conquerenz, enrequitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus joys d' amor m' es falhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz lo mons me par sol uns ortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mos chans no m' es mais conortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo Marques vey honrat e sors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Campanes, e 'l coms Enricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sicar, Montos e Salanicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Costantinople socors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gent sabon camp retener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pot hom ben proar en ver;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancmais nulha gent non ateys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan gran honor apareys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per bos vassals, valens, arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nostr' emperi conqueritz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus trameta nos esfortz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' elh se trai' a cap nostre sortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Alixandres no fetz cors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Karles ni 'l reys Lodoycx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant honrat; ni 'l coms N Aimericx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Rotlan ab sos ponhedors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No saubron tan gen conquerer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan ric emperi per poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum nos, don pueia nostra leys;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' emperadors e ducx e reys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avem fagz, e castels garnitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pres dels Turcx e dels Arabitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ubertz los camis e 'ls portz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Brandis tro al bratz Sanh Jortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs que m val conquitz ni ricors?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu ja m tenia per plus ricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant era amatz e fis amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m payssia cortes' amors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' amava mais un sol plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sai gran terr' e gran aver;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades on plus mos poders creys,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">N' ai maior ir' ab me mezeis;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus mos Belhs Cavaliers grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E joys m' es lunhatz e faiditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don no m venra jamais conortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' es mager l' ira e plus fortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belhs dous Engles, francx et arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cortes, essenhatz, essernitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos etz de totz mos gaugz conortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar viu ses vos fatz esfortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos er Damas envazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Jerusalem conqueritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l regnes de Suria estortz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els Turcx o trobon en lur sortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los pelegris perjurs faiditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nos an sai en camp gequitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui los manten en cort es tortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quascus val meins vius que mortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Rambaud de Vaqueiras.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un sirventes a far ai gran talen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E farai lo, si dieus me benezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot lo mon vey tornar en nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que negus hom l' us en l' autre no s fia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans si m sirvetz, vos farai ab falsia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que us aya fach lo vostre perden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aissi a gran desconoissemen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que ns dona dieus gran mal quascun dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot be frachura e carestia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De la gleysa vos dic primeiramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que y corr engans, e far non o deuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar cobeitatz la lassa e la pren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per deniers perdonon que que sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prezicon la gens la nueg e 'l dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aion enveya ni talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De nulha ren, mas ges elhs non an sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E devedon renou e raubaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elhs fan lo, e d' elhs pren hom la via.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A legistas vey far gran falhimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E corr entr' elhs grans bautucx e bauzia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot bon dreg fan tornar a nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan tener de tort la dreyta via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi dampno l' arma e la via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que n' iran trastug a perdemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins en yfern, e sofriran turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu dolor e peior malautia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En escurdat, ab fera companhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En totz mestiers vey far galiamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que y corra nulha mercadaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar messorguier son compran e venden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ses mentir negus hom no us vendria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gieton dieu e la verge Maria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En messorgas per cobeitat d' argen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ailas! caytiu, quo no son conoyssen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que als deniers donon tal senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que perdon dieu qu' els ten totz en bailia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar vey lo mon mal e desconoyssen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E senes fe e de tot avol guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom paupres non troba ab manen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulh' amistat, si gazanh no y vezia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E doncx aisselh que ns a formatz e ns cria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sofri mort oltra son mandamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faym quascun jorn, e faym dieu de l' argen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per deniers lo meten en oblia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a la fin negus non porta mia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ancmais non ayc coratge ni talen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De repentir, mas aras si podia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar quascun jorn propcham del fenimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que quascus cofessar si deuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gran signe en vi antan un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ploc terra e sanc verayamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so degram aver bon pessamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que valgues a son par qui podia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi quascus s' emendaria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A mon Azaut vai corren e ten via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mo sirventes, quar es flors de joven,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sobre totz yssaussa son pretz gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa valor e sa gaya paria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agradans es en tot luec on sia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pons de Teza, dieu prec que us benezia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar a totz etz de belh aculimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quascun jorn creyssetz vostr' onramen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu me suy mes en vostra bailia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar bona fi fai qui ab bon arbre s lia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pons de la Garde.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De nuilla ren non es tan grans cardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum d' omes pros, e car n' es carestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai n' a plaigner uns pros qan se cambia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et eu dic lo pel vescomt de Burlatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' auzit ai dir q' es de bon pretz camjatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car no il platz jes aitan cum sol valors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eu non dic jes per so q' a mal so tenga,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enanz o fatz per respeig que reveigna;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vida es anta e desonors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui non a pretz segon q' es sa ricors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom non es tan pros ni tan prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aia blasme de cui que sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si us fols li ditz mal per follia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jes per aisso no s tenga per blasmatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enanz s' en deu tener per ben lauzatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que blasmes es del fol al pro lauzors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' eu li prec que mon conseill reteigna, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cum se sol captener se capteigna,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E laisse dir als nescis lor follors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ill conoissen en diran pro d' onors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu ai auzit mal dire d' En Blacatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per aisso non i s refrenet un dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' En Raimon Agout que tan valia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del marques de cui fon Monferratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per aisso non semblet nuills iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non tolgron benfaig a cantadors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pauc vos ama, vescoms, qui us enseigna</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de ben far hi de pretz no us soveigna;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leu aura fait vostre fins pres son cors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non avetz amics e lauzadors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las domnas mi platz be lur honors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Caherci, e voill mal als seignors.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Cadenet.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tans ricx clergues vey trasgitar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aissi col trasgitaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l filha c' an de comayre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan lur nepta al maridar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et atruep ne d' autres fols vers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que an tan d' ipocrisia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om non conoys lor bauzia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni l' enjans don lor ven l' avers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falses clergue, e cals devers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es fassas tan gran folia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' el be mostres tot dia?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es be fols doncx vostres volers!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bos pastres non deu hom preyar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sas fedas per nulh afaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que vos o vulhatz faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es pastor, fariatz a cremar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ben vol de dieu prezicar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu esser fols ventayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fols es lo prezicayre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ben ditz, e vuelha mal far;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols si no 'l destrenh temers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols qui s fenh que bos sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols sel que dieus oblia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fols qui sec sos vas plazers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On que s' an lo devis poders</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sap cal clercx fai bona via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap be la tricharia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals ples de totz mals sabers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sap com per otracuiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An portels tras lor repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per on intran li cofraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergonhos, can van cofessar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mal qu' ilh fan deu hom blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ben grazir e retraire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ufana non lor play gayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que aisso lor puesc ieu lauzar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ricx manjars ni ricx jazers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni erguelh ni feunia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas empero tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan so c' a dieu es desplazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A sel hom cui es fis pretz vers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes, e cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al mieu car senhor t' envia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dir qu' ie 'l prec que s gar de fals clercx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' ieu soi sieus ses bauzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per far e dir totz sos plazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per espassar l' ira e la dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' ay dins mon cor, e per cofizamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' ay bon en dieu, fas lo comensamen </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un sirventes contra la gran folor </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fals clergue fan sotz bela semblansa; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh dizon be, mas en vey ses doptansa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh fan tot mal, don yeu ay dolor gran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car sel que vai la lei de dieu mostran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Degra ben far, e seguir drech semdier; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas cobeitat fay home messongier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laia cauza es tengud' al doctor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So dis Catos, can nescis lo repren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui mais val mais fay de falhimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Can falh en res, que us hom ses valor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui prezica c' ayam en dieu fiansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fassam be per la su' amistansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sertas ben dis; mas lo repres deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' o dis per que fai nulh fach malestan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que honestat non porta costalier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fier ni franh ni fay fach de murtrier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! fals clergue, messongier, traidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perjur, lairo, putanier, descrezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz de mals cascun jorn a prezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot lo mon avetz mes en error:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Sans Peyre non tenc captal en Fransa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fes renou, ans tenc drech la balansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De liautat; no faitz vos pas senblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per argen anatz a tort vedan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys n' absolvetz, pueys no datz empachier, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys ses argen no y trob om deslieurier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non crezantz pas silh fol entendedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Blasme totz clercx, mas los fals solamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' autra part no vazan entenden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aiso digua per doptansa de lor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais que m plagra fezessan acordansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels reys que an guerr' e desacordansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si c' otra mar passessan est autr' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l Pap' ab els; e lay fezesson tan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que crestiantat s' en dones alegrier;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E valgra may, qu' encar son sa guerrier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es ben dretz, pus ieu n' ai dich blasmor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el be qu' els fan laus e vaza dizen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drap de color e vaysela d' argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Refudan tot per dieu nostre senhor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi 'ls gart dieus de mal e de pezansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com els non an ni erguelh ni bobansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni riquezas no van cobezeian,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni joc d' amor, mas autre dieu non an:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adonc mostran can veian, qu' en l' armier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en vay l' arma e la carn el carnier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pus privat Proensal, ses doptansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que huey viva e de mais d' alegransa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vay, sirventes, a sel on car lay van</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miey sirventes, dir qu' el pres qu' entr' enan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sosten, qu' el gart de fals clercx, car leugier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son a mal far e fals e messongier.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan Fabre, yeu ai fach un deman</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ton fraire, et a m' en bel espos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">G**, dis ieu, per que es fabre vos?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E respondec: Car ieu vau fabregan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquel mestier que hom a, cal que sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O d' aquel art lo vay lo mons seguen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aysi n' a faitz dretz adhordenamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx qui foudat fay per aital semblan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dic ieu qu' es fols, c' aisi 'l jutja razos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es tracher sel que fay trassios;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es layres aysel que vay emblan:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui malvestat fay nulhs hom non poiria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolre lo nom del malvat sertamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fay bon renhar adrechamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu, Joan, que vey anar obran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvayzamen, soi per sert cossiros;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu dizia que savis iest e pros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon cor dira: Bertran, tu vas faulan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que anc nulh homs mays no fetz de fulia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' avoleza que Joans vay fazen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En son alberc, prezen de tota gen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab ta molher et ab tu va s colcan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E manj' e beu la femna d' un gibos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps devetz esser fort doloiros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caitieu, dolens de ta folia gran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A joc de datz o en bordelairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Te troba hom, cant hom te vay queren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan, per sert, mens vales de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom savis garda per adzenan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx veyas y, e cals es tos ressos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mal c' adutz fol' e vils messios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On non yray mon sirventes selan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo volray ensenhar cascun dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tot home per so c' an retrazen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La malvestat del teu cor recrezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joan, car ieu t' ay amat ses bauzia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E t' am encars, te vau aiso dizen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' amicx non es qui non o fay parven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand Carbonel.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Messonget, un sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">M' as quist, e donar l' o t' ay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al pus tost que ieu poyrai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El son d' En Arnaut Plagues;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que autr' aver no t daria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non l' ay; ni s' ieu l' avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non t' en seria amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' era de mil marcx ricx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un denier no t' en valria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en tu non es nulha res</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De so qu' a joglar s' eschai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tos chans no val ni play,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tos fols ditz non es res;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E croya es ta folia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E paubra ta joglaria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan que si no fos N Albricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El marques que es tos dicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulhs hom no t' alberguaria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' una res t' es ben pres </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' aisso, qu' aras pus play, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">As pus qu' anc non aguist may </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Follia e nescies;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si negus hom que sia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De ta folhor te castia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu non creiras sos casticx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar per folhor t' es abricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal que per sen no t valria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu blasmon lo marques</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li croy joglar e 'l savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lo ben que elh te fay;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu vuelh qu' en Verones</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte tenhas la via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal dig, que mais li valria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us braus balestiers enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que traisses als enemicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' ieu tu li trametia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Hugues de Saint-Cyr.</span></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per solatz revelhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar es trop endormitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per pretz qu' es fayditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aculhir e tornar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi cuyei trebalhar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er m' en sui giquitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so quar sui falhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar non es d' acabar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum plus m' en ven voluntatz e talans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus creys de lai lo dampnatges e 'l dans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu es a sofertar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A vos o dic, qu' auzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum era jois grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tug li benestar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hueymais podetz jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ja de fust no vitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vilas miels formitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estra grat cavalgar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lagz es l' afars e greus e malestans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don hom pert dieu e reman malanans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu vi torneis mandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E segre gens garnitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pueys dels miels feritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una sazo parlar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es pretz de raubar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Buous, motos e berbitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cavaliers si' aunitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s met a domneiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus que toca dels mans motos belans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni que rauba gleizas ni viandans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On son gandit joglar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vi gent aculhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a tal mestier fo guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que solia guidar?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey senes reptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anar tals escarits,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus fon bos pretz failhitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que solia menar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De companhos, e no sai dire quans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gent en arneis e bels e benestans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vi per cortz anar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De joglaretz petitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gen caussatz e vestitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol per domnas lauzar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar non auzon parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es bos pretz delitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont es lo tortz issitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las mal razonar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Diatz de quals d' elhas o d' els amans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu dic de totz, qu' el pretz n' a trag enjans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu eys que suel sonar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz pros hom issernitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estauc tant esbaitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no m sai cosselhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en luec de solassar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aug en las cortz los critz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan leu s' es grazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lans e de bramar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo comtes entre lor cum us bos chans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels ricx afars e dels temps e dels ans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a cor afrancar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' es trop endurzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non deu hom los oblitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'ls viels faitz remembrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mal es a laissar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Afar pus es plevitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l mal don sui guaritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m qual ja mezinar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas so qu' om ve, volv e vir en balans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E prenda e lais e forss' e dams los pans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aitan me puesc vanar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc mos ostaus petitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fon d' els envazitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sels cui aug totz duptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc no fetz mas honrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los volpils mal arditz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs mos senher chauzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si deuria pensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non l' es ges pretz ni laus ni bobans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu que m laus d' el sia de lui clamans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras non plus per que no m' o demans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que blasmes er, si vau d' aissi clamans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So di 'l Dalphins que conois los bons chans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud de Borneil.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus chai la fuelha del garric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Farai un guai sonet novelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trametrai part Mongibel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al marques qu' el sobrenom gic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Monferrat, e pren selh de sa maire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a laissat so que conquis son paire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal resembla lo filh Robert Guiscart</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' Antiocha conques e Mongizart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques, li monges de Clunhic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vuelh que fasson de vos capdel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O siatz abbas de Cystelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo cor avetz tan mendic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mais amatz dos buous et un araire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Monferrat qu' alhors estr' emperaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben pot hom dir qu' ancmais filhs de lhaupart </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s mes en crotz a guiza de raynart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gran gaug agron tug vostr' amic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant agues laissada la pel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don folretz la capa e 'l mantelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tug cuideron estre ric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Silh que per vos son liurat a maltraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que son tondut et an paor del raire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus aten socors de vostra part;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no y venetz, qui dol y a, si 'l guart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques, li baron vair' e pic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An contra cel trait un cairel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lor tornara sus capel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de l' emperador Enric</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos dic aitan que ben sembla 'l rey Daire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sos baros gitet de lor repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont elh ac pueys de morir gran reguart; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas mantas vetz qui s cuida calfar s' art.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo regisme de Salonic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses peirier e ses manguanel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pogratz aver, e man castel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' autres, qu' ieu no mentau ni dic;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per dieu, marques, Rotlan dis e sos fraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Guis marques e Rainaut lur cofraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Flamenc, Frances, Burgonhos e Lombart</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Van tug dizen que vos semblatz bastart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostr' ancessor, so aug dir e retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Foron tug pros, mas vos non soven guaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l revenir non prendetz geynh et art, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vostr' onor perdretz lo tertz e 'l quart.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Elias Cairels.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belha m' es la flors d' aguilen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant aug del fin joy la doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fan l' auzelh novelhamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pel temps qu' es tornat en verdor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son de flors cubert li reynh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gruec e vermelh e vert e blau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De molherat ges no m' es gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fasson drut ni amador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab las autruis van aprenden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Engienhs ab que gardon las lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh per que hom las destrenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Port' al braguier la contraclau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilas cortes hi eis de son sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E molherat dompneiador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' azes quan brama eyssamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum fai lebriers ab son senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu no cre pros dompna denh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Far drut molherat gelos brau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Molherat fan captenemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De veziat enguanador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' autruy pan guasta e despen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' sieu met en luec salvador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh a cuy grans fams en prenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manja lo pan que non l' abau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Maritz que marit vay sufren</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu tastar d' atretal sabor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que car deu comprar qui car ven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l gelos met li guardador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys li laissa sa molher prenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un Girbaudo filh de Girbau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aqui naisson li recrezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us non ama pretz ni valor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! cum an abaissat joven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tornat en tan gran error!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sest ama l' aver e l' estrenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li folh e 'l gars son naturau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancta Maria, en Orien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guiza 'l rey e l' emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faitz lor far ab la lor gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo servizi nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'lh Turc conosco l' entressenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus pres per nos mort carnau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi vay lo vers definen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu que no 'l puesc far lonjor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mals mi ten e lo turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m' a mes en tan gran languor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no suy drutz, ni drutz no m fenh, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni nulhs joys d' amor no m' esjau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus, que nasques en Betlehen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tu los capdela e 'ls acor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per lo nostre salvamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prezes en cros mort e dolor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers dieus, vers hom, vai m' accoren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trinus unus n' aor e 'n lau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non er mais drutz, ni drutz no s fenh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los pitars, ni joys non l' esjau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre d' Auvergne.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantarai d' aquetz trobadors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que chantan de manhtas colors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El sordeyor cuida dir gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas a chantar lor er alhors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entremetre n' aug cent pastors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us no sap que i s monta o i s dissen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aisso m' er mal Peire Rogiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que n' er encolpatz premiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar chanta d' amor a presen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E covengra 'l mielhs un sautiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la gleisa, o us candeliers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Portar ab gran candela arden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El segonz Guirautz de Bornelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sembla drap sec al solelh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab son magre chantar dolen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es chans de vielha portaselh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si s mirava en espelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s prezaria un aguilen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El tertz Bernatz del Ventadorn</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es menres d' En Bornelh un dorn;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas en son paire ac bon sirven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per trair' ab arc manal d' alborn;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa maire calfava 'l forn,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et amassava l' issermen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El quartz de Briva 'l Lemozis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us joglaretz pus prezentis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sia tro en Benaven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E semblaria us pelegris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malautes, quan chanta 'l mesquis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a pauc pietatz no m' en pren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Guillems de Ribas lo quins</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es malvatz defors e dedins,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dis totz sos vers raucamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu non pres ren sos retins, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' atrestan s' en faria us chins;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels huelhs sembla vout d' argen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El seizes N Elias Gausmars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es cavayers e s fai joglars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai o mal qui lo y cossen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l dona vestirs belhs ni cars,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aitan valria 'ls agues ars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en joglaritz, s' en son ja cen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Peire Bermon se baysset,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus qu' el coms de Toloza 'l det,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc no soanet d' avinen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fon cortes qui 'l raubet,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fe o mal, quar no 'l talhet</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquo que hom porta penden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' ochen es Bernatz de Sayssac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc negun bon mestier non ac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' anar menutz dons queren; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que despueys no 'l prezei un brac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus a 'N Bertran de Cardalhac </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Queri un mantelh suzolen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El noves es En Raymbautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fai per son trobar trop bautz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu lo torni a nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non es alegres ni cautz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu pres trop mais los pipautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que van las almornas queren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Ebles de Sancha 'l dezes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cuy anc d' amor non venc bes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot se canta de Coyden;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vilanetz es e fals pages,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ditz hom que per dos poges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai si logua e lai si ven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' onzes Guossalbo Rozitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s fai de son chan trop formitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan qu' en cavallairia s fen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc no fon tan ben guarnitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per elh fos dos colps feritz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si doncs no 'l trobet en fugen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El dozes us petitz Lombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que clama sos vezins coartz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas elh es d' aquelh eys parven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per q' us sonetz fai gualiartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab motz amaribotz bastartz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E luy apellon Cossezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire d' Alvernhe a tal votz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que chanta cum granolh' en potz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lauza s trop a tota gen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero maiestres es de totz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab q' un pauc esclarzis sos motz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a penas nulhs hom los enten.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo vers fo faitz als enflabotz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Poivert tot jogan, rizen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre d' Auvergne.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus mos coratge s' esclarzis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per selh joy dont ieu suy jauzens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey qu' amors part e chauzis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu n' esper estrenamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben dey tot mon chant esmerar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om re no mi puesca falsar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per pauc es hom desmentitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh en cui sest' amors cauzis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves, cortes e sapiens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selh cui refuda delis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E met a totz destruzemens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui fin' amor vol blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elha 'l fai si en folh muzar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per art cuida esser peritz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So son fals jutges raubador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals molheratz e jurador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Homicidi e lauzengier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lengu' a loguat, creba mostier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aissellas putas ardens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui son d' autrui maritz cossens; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cyst auran guazanh ifernau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Homicidi e traidor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Simoniaix, encantador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Luxurios e renovier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vivon d' enoios mestier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cill que fan faitilhamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E las faitileiras pudens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran el fuec arden engau.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ebriaicx et escogossatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals preveires e fals abatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsas reclusas, fals reclus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai penaran, dis Marcabrus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tuit li fals y an luec pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fin' amors o a promes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai er dols dels dezesperatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ay! fin' amors, fons de bontatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot lo mon enlumenatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce ti clam, lai no m' acus</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Em defendas, qu' ieu lai non us,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en totz luecx me tenh per ton pres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per ton lairon en totas res;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tu esper estre guidatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon cor per aquest vers destrenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mi plus qu' els autres reprenh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que qui autrui vol encolpar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dregs es que si sacha guardar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sia dels crims techitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De que lieys encolpa e ditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueis poira segur castiar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero si er asatz cauzitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel que ben sap dire e 'l ditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pot si se vol remembrar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Marcabrus.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz de chan com enans se meillura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Marcabrus, segon s' entensa pura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sap la razo e 'l vers lassar e faire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que autr' om no l' en pot un mot traire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero sospir, quar mouta gens abura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat, c' ades creis e peiura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aquist baro an comensat estraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E passat per un pertuis de taraire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li sordeior an del dar l' aventura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li meillor badon ves la penchura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La retraissos fai trist e sospiraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' a rebuzos fant li ric lur affaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No i a conort en joven mas trop surra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni contra mort ressort ni cobertura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ist acrupit l' an gitat de son aire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de cami per colpa de la maire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui per aver per vergonh' e mezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E giet honor e valor a non cura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon faisson es del semblan confraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' erisson et al goz et al laire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Proeza franh e avoleza mura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no vol joi cuillir dins sa clauzura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreitz ni razo no i vei mais tener guaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan per aver es un gartz emperaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Coms de Peiteus, vostre pretz s' asegura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a 'N Anfos de sai, si gaire ill dura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai Avignon e Proensa e Belcaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De meils per sieu no fes Tolzan son paire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' aquest N' Anfos far contenensa pura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni envas mi fai semblan de frachura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai vas Leo en sai un de bon aire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Franc de sazo, cortes e larc donaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat los gart sanct' escriptura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no lur fassa c' a floquet ni peintura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel qu' es e fo regom, recx e salvaire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La sospeiso del rei 'n Anfos m' esclaire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Marcabrus.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Belh m' es quan vey pels vergiers e pels pratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tendas e traps, e vey cavals armatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey talar ortz e vinhas e blatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey gienhs traire, e murs enderrocatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aug trompas e grans colps dels nafratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mal lur grat meto 'ls en las postatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aital guerra m' agrada mais que patz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non tals treguas ont hom si' enganatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot aisso dic per l' Enfant d' Arago;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E deu aver nom Enfant per razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar leu s' ave qu' enfans fa fallizo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elh falhi quant aucis son baro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Raymon Guillem, qu' anc treguas no 'l tenc pro,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni en sa cort jutjamens datz no 'l fo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que totz selhs a cuy elh treguas do</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Devon duptar aquelh enfant fello.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Treguas trencar escien esta lag</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant a fe no s' emenda 'l forfag;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que l' enfant a fag un sol assag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab un mal sag qu' als Catalas a fag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dizon tug qu' om de selhs treguas gag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' el son cors y fo mes en fol plag;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a filh de rey esta mal atrazag,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ampara nulh offici de sag.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aissi par qu' el sag no fon certas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar n' a lauzor d' aul gent e de vilas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gran blasme de totz los sobiras;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si d' est sag no s clamon Catalas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom los tenra totz per flacx e per vas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E plus suffrens que negus hermitas;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E meta hi quascus per si sas mas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ostenra pus que rabia de cas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vescomte de Cardona despley</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventes, ans que alhors desrey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mai vol pretz que laire pres mercey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar en valor se banha, don ieu crey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pro a pretz, qui s vuelha so plaidey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot vescomte qui n' a egal d' un rey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A gran poestat esta mal, fe que us dey, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trenc treguas ni que tan lag desrey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de guerra no s pot honrar lo rey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trencan treguas, o vol tornar so crey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bernard de Rovenac.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m laissarai per paor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' un sirventes non labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En servizi dels fals clergatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant sera laboratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conoisseran li plusor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' engan e la fellonia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mov de falsa clerzia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lai on an mais forsa ni poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan plus de mal e plus de desplazer.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquist fals prezicador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An mes lo segl' en error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il fan los mortals peccatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois cill cui an prezicatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan so que ven far a lor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tuit segon orba via;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs si l' uns orbs l' autre guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non van amdui en la fossa cazer?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fan, so dis dieus, qu' ie 'n sai ben lo ver.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers es que notre pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tornat lop raubador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il rauban deves totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mostran semblan de patz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E confortan ab doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los oveillas noit e dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois quant las an en bailia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ill las fan morir e dechazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ist fals pastor, don eu m' en desesper.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pois fan autre desonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al segle, et a dieu maior;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s' uns d' els ab femna jatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lendeman tot orrejatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenra 'l cors notre seignor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es mortals eretgia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que nuls preire no deuria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sa putan orrejar aquel ser</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lendeman deia 'l cors dieu tener.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si vos en faitz clamor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran vos encusador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E seretz n' escumeniatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni, s' aver non lor donatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab els non auretz amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni amistat ni paria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vergena, sancta Maria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Domna, si us platz, laissatz me 'l jorn vezer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els puosca pauc doptar e mens temer!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vai sirventes, ten ta via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E di m' a falsa clerzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aicel es mortz qui s met en son poder; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a Tolosa en sab hom ben lo ver.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Figueiras.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes vuelh far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En est son que m' agensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l vuelh plus tarzar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni far longu' atendensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai, ses duptar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en aurai malvolensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car fauc sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals d' enjans ples,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Roma que es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caps de la dechasensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On dechai totz bes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m meravilh ges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, si la gens erra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el segl' avetz mes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En trebalh et en guerra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car pretz e merces</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mor per vos e sosterra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma enganairitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' etz de totz mals guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sims e razitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo bon reys d' Anglaterra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fon per vos trahitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma trichairitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cobeitatz vos engana,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a vostras berbitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tondetz trop la lana;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sayns Esperitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que receup carn humana</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entenda mos precx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E franha tos becx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, e no m' en precx, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar yest falsa e trefana </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vas nos e vas Grecx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', als homes pecx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rozetz la carn e l' ossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guidatz los secx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vos ins en la fossa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trop passatz los decx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu, quar es tan grossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostra cobeitatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vos perdonatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per deniers peccatz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De trop mala trasdossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, vos cargatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be sapchatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostr' avols barata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostra foldatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fetz perdre Damiata.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malamen renhatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus vos abata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En dechazemen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tan falsamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Renhatz per argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, de mal' escata</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es ab fals coven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, veramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sabem senes duptansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab gualiamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De falsa perdonansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Liuretz a turmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo barnatge de Fransa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La gent de Paris;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l bon rey Loys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos fon aucis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab falsa prezicansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">'L gitetz del pays.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', als Sarrazis </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz petit de dampnatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas Grecx e Latis </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Geratz a carnalatge: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, avetz vostr' estatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n perdicio;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ja dieus no m do,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del perdo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni del pellegrinatge</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fetz d' Avinho.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ses razo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz manta gent morta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ges no m sap bo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tenetz via torta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a salvatio,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, serratz la porta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' a mal govern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' estiu e d' ivern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui sec vostr' estern,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el diables l' enporta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' ifern.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ben dessern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los mals qu' om ne pot dire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar faitz per esquern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels crestias martire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas en qual cazern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trobatz qu' om dey' aucire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'ls crestias?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers dieus e vers pas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vers cotidias</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me don so qu' ieu dezire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vezer dels Romas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, vers es plas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que trop etz angoissoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels prezicx trefas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que faitz sobre Toloza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lag rozetz las mas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A ley de cer rabioza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als paucs et als grans:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si 'l coms prezans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Viu encar dos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fransa n' er doloirosa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels vostres enjans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, tant es grans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La vostra forfaitura, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus e sos sans </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En gitatz a non cura, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant etz mal renhans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma falsa e tafura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' en vos s' escon </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s baissa es cofon </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguan d' aquest mon, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant faitz gran desmezura </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte Ramon!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus l' aon, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l don poder e forsa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al comte que ton</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los Frances e 'ls escorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls pen e 'n fai pon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant ab luy fan comorsa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a mi plai fort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, dieus recort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li vostre gran tort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l plai, qu' el coms n' estorsa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos e de mort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be m conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' abans que trigue guaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venretz a mal port,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si l' adreitz emperaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Endressa sa sort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai so que deu faire:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu dic ver,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostre poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veyretz dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus, del mon salvaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lais m' o tost vezer!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, per aver </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz manta fellonia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mant desplazer, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E manta vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan voletz aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon la senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que res non temetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu ni sos devetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans vei que fairetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais qu' ieu dir non poiria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal per un detz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, tan tenetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Estreg la vostra grapa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que so que podetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tener, greu vos escapa; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'n breu non perdetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poder, a mala trapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es lo mon cazutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mortz e vencutz. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, la vostra papa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai aitals vertutz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, selh qu' es lutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon e vera vida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vera salutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos don mal' escarida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tans mals saubutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz, don tot lo mons crida.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma desleyals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Razitz de totz mals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els focs yfernals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ardretz, senes falida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si non pessatz d' als.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, als cardenals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos pot hom ben rependre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per los criminals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peccatz que fan entendre; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non pensan d' als</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas cum puoscan revendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu e sos amicx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y val casticx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, grans fasticx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es d' auzir e d' entendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los vostres prezicx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu suy enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vostre poders monta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar grans destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz ab vos nos afronta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar vos etz abricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E capdelhs de gran anta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de dezonor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vostre pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son fals e trachor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, e qui 'ls acointa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai trop gran folhor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, mal labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa 'l papa, quar tensona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab l' emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l dreg de la corona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li met en error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a sos guerriers perdona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aitals perdos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui non siec razos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, non es bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans qui 'l ver en razona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es trop vergonhos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'l glorios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sufri mort e pena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la crotz per nos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vos don la mala estrenha;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totas sazos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Portatz la borsa plena,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, d' avol for;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot vostre cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz en tezor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don cobeitatz vos mena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El foc que non mor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del mal cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que portatz en la gola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nais lo sucx don mor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons e s' estragola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dossor del cor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el savis tremola,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar conois e ve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mortal vere,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de lai on ve,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del cor vos cola</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don li pietz son ple.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ben ancse</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A hom auzit retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cap sem vos te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el faitz soven raire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que cug e cre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ops vos auria traire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, del cervel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de mal capel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Etz vos e Cystelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a Bezers fezetz faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mout estranh mazelh.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rom', ab fals sembelh </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tendetz vostra tezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E man mal morselh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manjatz, qui que l' endura;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car' avetz d' anhelh</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab simpla guardadura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dedins lop rabat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Serpent coronat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vibra engenrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el diable us apella</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com al sieu privat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Figueiras.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu m' es a durar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar aug tal descrezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dir ni semenar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no m platz ni m' agensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om non deu amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui fai desmantenensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so don totz bes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ven e nais et es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Salvamens e fes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu farai parvensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En semblan que m pes.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us meravilhes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Negus, si eu muov guerra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab fals mal apres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a son poder soterra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz bos faitz cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls encauss' e 'ls enserra:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Trop se fenh arditz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de Roma ditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal, qu' es caps e guitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De totz selhs qu' en terra</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An bos esperitz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Roma es complitz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz bes, e qui 'ls li pana</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos sens l' es falhitz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si meteys enguana, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' elh n' er sebellitz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don perdra sa ufana: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus auia mos precx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que selhs qu' an mals becx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joves e senecx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra la ley romana,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caion dels bavecx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, selhs per pecx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenc totz e per gent grossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per orbs e per secx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur carns e lur ossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cargon d' avols decx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don caion en la fossa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On lur es sermatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pudens focx malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don mais desliatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No seran del trasdossa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' an de lurs peccatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ges no m platz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' avols hom vos combata;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels bos avetz patz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' usquecx ab vos s' aflata: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fols lurs foldatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fes perdre Damiata;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li vostre sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan sels ses conten</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Caytiu e dolen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que contra vos deslata,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni regna greumen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, veramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sai e cre ses duptansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a ver salvamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aduretz tota Fransa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Oc, e l' autra gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que us vol far ajudansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas so que Merlis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Prophetizan dis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del bon rey Loys</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que morira en pansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara s' esclarzis.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Piegz de Sarrazis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de pus fals coratge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Heretiers mesquis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son qui vol lur estatge;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ins el foc d' abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vay en loc de salvatge,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En dampnatio, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar selhs d' Avinho </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Baysses, don m' es bo, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo mal pezatge, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don grans merces fo.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, per razo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Avetz manta destorta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dressad' a bando;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et uberta la porta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De salvatio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don era la claus torta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ab bon govern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bayssatz folh esquern;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui sec vostr' estern,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' angel Michel lo 'n porta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l garda d' ifern.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' estiu e l' yvern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu hom ses contradire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo cazern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Legir, si que no s vire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan ve l' esquern</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum Iehus pres martire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Albir se lo cas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 's bos crestias;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' adoncx non a cossire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz es fols e vas.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, los trefas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sa leys sospechoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als fols gigz vilas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que fos de Tolosa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On d' enjans certas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non es doncx vergonhoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ans de dos ans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si 'l coms prezans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cove qu' els engans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lays e la fe duptoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E restaur' els dans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, lo reys grans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es senhers de dreytura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als falses Tolzans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don gran mal' aventura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot a sos mans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan tan gran desmezura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' usquecx lo rescon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E torbon est mon:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh comte Raymon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ab elhs plus s' asegura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l tenray per bon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be s cofon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E val li pauc sa forsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui contra vos gron,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni bast castelh ni forsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar en tan aut mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s met ni no s' amorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus non recort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son erguelh e 'l tort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don pert tota s' escorsa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pren dobla mort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be m conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms ni l' emperaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys que son destort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos, no valon gayre;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar lur folh deport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lur malvat veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los fatz totz cazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A vostre plazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us no s pot tener;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot s' es guerreiayre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non li val poder.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, ieu esper </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vostra senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Fransa, per ver, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuy no platz mala via, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa dechazer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' erguelh e l' eretgia, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals heretges quetz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non temon vetz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cre als secretz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son ples de feunia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de mals pessetz!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, be sabetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort greu lur escapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui au lor decretz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi tendon lur trapa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab falces trudetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que quascus s' arrapa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz son sortz e mutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el lur tolh salutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don quecx es perdutz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh n' an capel o capa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E remanon nutz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clauzis e sauputz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Naysson, senes falhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Crematz o perdutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur malvada vida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc negus vertutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fe, ni ges auzida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non avem sivals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si fos leyals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur vida mortals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus crey l' agra eyssauzida;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas non es cabals.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol esser sals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades deu la crotz penre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per heretiers fals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dechazer e mespenre;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el celestials</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hi venc son bras estendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot per sos amicx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pus tals destricx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pres, ben es enicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que no 'l vol entendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni creyr' als chasticx.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, si pus gicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Renhar selhs que us fan anta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al Sant Esperitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant hom lor o aconta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son fols mendicx</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us ab ver no s' afronta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y auras honor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, li trachor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tan ples d' error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' on plus pot quascus monta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quecx jorn sa follor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, folh labor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fa qui ab vos tensona;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De l' emperador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dic, s' ab vos no s' adona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en gran deshonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne venra sa corona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sera razos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pero ab vos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leu troba perdos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui gen sos tortz razona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni n' es angoissos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Roma, 'l glorios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que a la Magdalena</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdonet, don nos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esperan bona estrena;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo fols rabios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tans ditz fals semena,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa d' aital for</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Elh e son thezor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son malvat cor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum heretiers mor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Germonde, dame de Montpellier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai ja vista manhta rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc no fis semblan que vis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ab tal joguat e ris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc guaire no m' azautey;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai servit a manht hom pro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don anc no cobrey guazardo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a manh nesci, ab fol parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai ja vist trop ben son pro far.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ja vist per avol drut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A domna 'l marit dezamar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a manh nesci acaptar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus qu' a un franc aperceubut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per domnas ai ja vist ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A manht hom despendre lo sieu;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ne vist amat ses dar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mal volgut ab molt donar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai vist donas demandar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab plazers et ab honramens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys venia us desconoyssens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Abrivatz de nesci parlar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en avia la mielher part.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Esguardatz si son de mal art!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manthas n' i a qu' els plus savays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Acuelhon mielhs en totz lurs plays.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu ai vist en domnas ponhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' ensenhatz e de ben apres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l nescis avinen nemes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el plus savis ab gen preyar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai vist nozer chauzimens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A trops valer ab trichamens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que val mais, a mos entens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En luec foudatz que sobriers sens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A domn' ai vist hom encolpar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De so que no meria mal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que so laissavon de tal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On se pogron a dreg clamar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ai ja tal ren esguardat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On n' er en ren mon cor virat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que m' an fait mos rics volers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Manthas vetz dons e desplazers.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume Adhémar.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui se membra del segle qu' es passatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com hom lo vi de totz bos faitz plazen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni com hom ve malvais e recrezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel d' aras, ni com er restauratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non er per cel qui venra plus malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom viura ab gran dolor membran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cals es ni fo ni er d' aissi enan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas non es dreitz c' om valens ni prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Se recreza per aital membramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans taing s' esfortz tot jorn plus vivamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om sufra 'l fais de pretz qu' es mesprezatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car cel n' a mais que plus fort n' es cargatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E car es dreitz s' esforso ill prezan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De ben, on plus l' avol s' en van laisan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En plus greu point non pot nuillz esser natz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com cel que pert dieu e 'l segl' eissamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot aital son li trist malvatz manen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' an mes a mort domnei, joi e solatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan los destreing non fes e cobeitatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' onor e pretz en meton en soan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieu e 'l mon en geten a lor dan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai! com pot tan esser desvergoignatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nuls hom gentils que an' enbastarden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son lignatge per aur ni per argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' avers vai leumens e la rictatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l vida es breus, e la mortz ven viatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per c' om degra leialmen viure aman,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu retener del mon grat gen regnan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels maiors mov tota la malvestatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pois apres de gra en gra deissen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro als menors, per que torn en nien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fins jois e pretz, e qui vol pretz ni 'l platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pot l' aver leu, car tan n' es granz mercatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per cinc solz n' a hom la peza e 'l pan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l tenon vil li ric malvatz truan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Na Gradiva, qui que estei malvatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per vos n' azir malvestat et enjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et am valor e joi e pretz e chan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al rei tramet mon sirventes viatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel d' Aragon, qu' el fais lo plus pesan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sosten de pretz, per qu' el ten entre man.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Sordel.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segle m' es camjatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan fort, don suy iratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a penas sai que m dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu suelh esser uzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De chans e de solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de cavalairia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mesclat ab cortezia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E so per qu' om valia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Era ma voluntatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en ditz et en fatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en tot quan podia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E las domnas vezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhas cuy valor tria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab lur plazens beutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don era conortatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De gran joy qu' en avia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trac en garentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amor que mi movia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot m' era donatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so que valor platz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l segles m' o sufria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras tem que blasmatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En fos e condampnatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu res d' aisso fazia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot mi suy viratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz enicx e forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A so que no m plai mia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que me coven de platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pensar e d' avocatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per far libelhs tot dia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pueys esgart la via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si nulh corrieu veiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh venon daus totz latz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Polsos et escuyssatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la cortz los m' envia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dizon folhia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Blasmar non l' auzaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys me dizon: Puiatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En cort e demandatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La pena s' escieuria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no us perdonaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l jorn en vos falia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Veus a que suy tornatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senhors, ar esgardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si sui be a la lhia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu am trop mais lo glatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No fas las flors dels pratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sai on me sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senhors, a dieu siatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom que viu iratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val meyns que si moria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al rey Castellan platz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es sobre totz honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu tengua lai ma via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en elh m' er restauratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Joys e chans e solatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' alhors no m revenria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand d' Alamanon.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per lo mon fan l' us dels autres rancura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li clerc dels laicx, e 'l laic d' elhs eissamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li poble s planhon de desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lors senhors, e 'l senhors d' elhs soen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi es ples lo mons de mal talen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er venon sai deves Orien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li Tartari, si dieus non o defen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els faran totz estar d' una mensura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per manh forfag e per mantha laidura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' an fag e fan clerc e laic malamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra, si ven esta dezaventura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A crestias, s' a dieu merce non pren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fass' al papa metr' atempramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En so don an li clerc e 'l laic conten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si 'lh los fai ben d' un acordamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non lor pot pueys nozer nulh' aventura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A! per que vol clercx belha vestidura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol viure tan ricamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol belha cavalgadura?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sap que dieus volc viure paubramen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per que vol tan l' autrui ni enten?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sap que tot quan met ni quan despen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Part son manjar e son vestir vilmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolh als paubres, si non men l' Escriptura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els grans senhors per que no y s prendon cura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no fasson tort, ni forson la gen?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu non tenc ges per menor forfaitura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om fors' els sieus cum quan l' autrui dreg pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans es mager, quar falhis doblamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar so de se ni d' autrui non defen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A son poder los sieus, adrechamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falh en dreg lor tan qu' en pert sa drechura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas totz pobles a de bon sen frachura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a son senhor fassa en re falhimen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar totz hom deu amar d' amistat pura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son bon senhor e servir leyalmen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhor tanh qu' am los sieus bonamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lialtatz lor ne fai mandamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' us ame l' autre tan coralmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no s puesca entr' els metre falsura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Reys Castellas, l' emperis vos aten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sai dizon, senher, qu' atendemen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai de Breto, per que s mov grans rancura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' aut rey tanh, quant un gran fag enpren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el tragu' a cap o 'n segua s' aventura.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume de Montagnagout.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del tot vey remaner valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no s n' entremet sai ni lay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non penson de nulh ben say,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni an lur cor mas en l' aor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E meron mal clercx e prezicador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar devedon so qu' a els no s cove,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom per pretz non do ni fassa be;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom que pretz ni do met en soan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges de bon loc no 'l mov al mieu semblan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus vol pretz e vol lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus fo vers hom, qu' ieu o say;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom que vas dieu res desfay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus l' a fait aitan d' onor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al sieu semblan l' a fait ric e maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pres de si mais de neguna re;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx ben es folhs totz homs que car no s te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que fassa en aquest segle tan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sai e lai n' aya grat on que s n' an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar se son faitz enqueredor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E jutjon aissi com lur play;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero l' enquerre no m desplay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans me plai que casson error,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' ab belhs digz plazentiers ses yror</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Torno 'ls erratz desviatz en la fe,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui s penet que truep bona merce;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi menon dreg lo gazan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tort ni dreg no y perdan so que y an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enquers dizon mais de folhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aurfres a dompnas non s' eschay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero si dompna piegz no fay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'n leva erguelh ni ricor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per gen tener no pert dieu ni s' amor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ja nulhs homs, si 'lh estiers be s capte,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per gen tener ab dieu no s dezave;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ne ylh per draps negres ni per floc blan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No conquerran ja dieu, s' al re no y fan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug laisson per nostre senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nostre clercx, lo segle savay,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no pessan mas quan de lay</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi 'ls guart dieus de dezonor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum elhs non an ni erguelh ni ricor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cobeytatz no 'ls enguana ni 'ls te,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni volon re de so belh que hom ve;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Res no volon, pero ab tot s' en van;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys prezon pauc qui que s' i aia dan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sirventes, vay al pros comte dese</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Toloza, membre 'l que fag li an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guart se d' elhs d' esta hora enan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Guillaume de Montagnagout.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes fas en luec de jurar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E chantarai, per mal e per feunia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De malvestat que vey sobremontar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E decazer valor e cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vey als fals los fis amonestar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als lairos los lials prezicar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls desviatz mostron als justz la via.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enguanatz es en son nesci cuiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Folhs qui cuia que enjans e bauzia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fassa son don decazer e mermar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Enans los sors e 'ls creys e 'ls multiplia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meravilh me cum totz no van raubar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus malvestat ama hom e ten car,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lialtat ten hom a fantaumia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Glotz emperier no vol vezer son par,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li clerc an aquelha glotonia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en tot lo mon no volrion trobar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Home mas els que tengues senhoria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els feyron leys per terras guazanhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum poguesson creysser e non mermar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ades fai pron un petit de baylia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab totas mas vey clergues assajar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que totz lo mons er lurs, cuy que mal sia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar els l' auran ab tolre o ab dar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab perdon, o ab ypocrizia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab asout, o ab beur', o ab manjar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O ab prezicx, o ab peiras lansar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O els ab dieu, o els ab diablia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Gostia, diguatz m' a 'N Azemar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si defendre si vol de la clercia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miels qu' en lur fag si guart en lur parlar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O si que non en bada s' armaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els trazon so don hom no s pot guardar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quant autres fan enguanas farguar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et elhs enguans per maior maystria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aus dire so que elhs auzon far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas anc rascas non amet penchenar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni elhs home qui lur dan lur castia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsedatz e desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An batalha empreza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vertat et ab dreytura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vens la falseza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E deslialtatz si jura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra lialeza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avaretatz s' atura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Encontra largueza:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Feunia vens amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E peccatz cassa sanctor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E baratz simpleza.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si es hom que dieu descreza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos afars enansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que non aia grineza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' emplir sa pansa:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A cui platz dreitz e tortz peza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Soven a grevansa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui s' enten en sancteza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tray greu malanansa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an l' enguanador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lur afar honor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li mal entendedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jutjon per semblansa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras es vengut de Fransa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom non somona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selhs que an aondansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vin e d' anona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om non aia coindansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab paupra persona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aia mais de bobansa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquelh que meyns dona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om fassa maior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' un gran trafeguador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qu' om leve lo trachor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l just dezapona.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Coms Raymon, ducx de Narbona,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Marques de Proensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostra valors es tan bona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot lo mon gensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar de la mar de Bayona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entro a Valensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Agra gent falsa e fellona</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai ab viltenensa;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas vos tenetz vil lor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que Frances bevedor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus que perditz ad austor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vos fan temensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben volon obediensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhs de la clercia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volon ben la crezensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol l' obra no y sia:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Greu lur veyretz far falhensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas la nueg e 'l dia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no porton malvolensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fan symonia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son larc donador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E just amassador;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas li autres n' an lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ilh la folhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sai dire l' error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del segle fals traytor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fai de blasme lauzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de sen folhia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu prec per sa doussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ns gar d' enfernal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ilh verge Maria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom que greu ditz vertat e leu men,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu vol patz e leu mov ochaizo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dona greu e leu vol qu' om li do,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu fai be e leu destrui la gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es pros e leu es mals als bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es francx e leu es orgulhos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E greu es larcx e leu tol e greu ren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deu cazer leu d' aut luec en bas estatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tals en sai que pisson a prezen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al beure rescondo s dins maizo;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al manjar no queron companho,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al talhar queron en mais de cen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a l' ostal son caitiu e renos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a tort far son ric e poderos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al donar son de caitiu prezen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et al tolre fortz e de gran coratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malditz es hom qui 'l ben laissa e 'l mal pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls ricx an pres enguan e tracio,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat condug e messio;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres dan e gran destruzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat lays e vers e chansos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres plaitz, e novas e tensos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an laissat amor e pretz valen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an pres mal voler e far outratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi cum son maior an meyns de sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de tort et ab meyns de razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de dan tener, ab meyns de pro,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' orguelh, ab meyns de cauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de tolre et ab meyns de bels dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais de mals, ab meyns de bels respos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' enueg, ab meyns d' ensenhamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mais d' enguan, ab meyns de bon coratge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ara diguatz, senhors, al vostre sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dos barons qual a maior razo,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan l' un dels dos pot dar e tolre no,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre pot tolr' e dar no pot nien:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar diran tug que dars val per un dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E veyretz los tolre totas sazos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A que far doncx van emblan ni tolen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus lo donars a dos tans d' avantatge?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos chantars es enueg als enoios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als plazens plazers; cui platz razos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug li dig son enoios e plazen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So qu' als us platz als autres es salvatge.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li clerc si fan pastor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E son aucizedor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E semblan de sanctor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan los vey revestir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pren m' a sovenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">d' En Alengri q' un dia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volc ad un parc venir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, pels cas que temia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pelh de moton vestic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que los escarnic;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys manjet e trahic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selhas que l' abellic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rey et emperador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Duc, comte e comtor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cavallier ab lor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Solon lo mon regir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aras vey possezir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A clercx la senhoria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab tolre et ab trazir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab ypocrizia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab forsa et ab prezic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tenon s' a fastic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui tot non lor o gic, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et er fag quan que tric.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi cum son maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son ab mens de valor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de follor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de ver dir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de clercia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mais de falhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab mens de paria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels fals clergues o dic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ancmais tant enemic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu a dieu non auzic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sai lo temps antic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan son al refector,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' o tenc ad honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a la taula aussor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vey los cussos assir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E primiers s' eschausir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz gran vilania,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hi auzon venir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et hom non los en tria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero anc non lai vic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Paupre guarso mendic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sezer latz qui son ric;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aisso los vos esdic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non aion paor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alcays ni Almassor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que abbas ni prior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los anon assalhir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lurs terras sazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que afans lur seria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sai son en cossir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon quossi lur sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cum En Frederic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gitesson de l' abric;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero tal l' aramic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc fort no s' en jauzic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clergues, qui vos chauzic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses fellon cor enic</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En son comde falhic,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc peior gent no vic.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XXXIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per folhs tenc Polles e Lombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E Longobartz et Alamans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si volon Frances ni Picartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A senhors ni a drogomans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar murtriers a tort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tenon a deport;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ieu non laus rey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non guarde ley.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aura 'l ops bos estandartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que fieira mielhs que Rotlans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que sapcha mais que Raynartz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aia mais que Corbarans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tema meyns mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el coms de Monfort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol qu' a barrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons li sopley. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sabetz quals sera sa partz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De las guerras e dels mazans?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los critz, las paors e 'ls reguartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que aura fagz, e 'l dol e 'l dans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran sieu per sort.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aitan lo conort,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab aital charrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra del torney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben petit val tos giens ni t' artz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si pertz l' arma per tos efans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per l' autruy carbonada t' artz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autruy repaus t' es afans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys vas a tal port</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On cre que quecx port</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguan e 'l trafey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls tortz faitz que fey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anc Carles Martel ni Girartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni Marsilis ni Aigolans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l rey Gormons ni Yzombartz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aucizeron homes tans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que n' aion estort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo valen d' un ort;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni non lur envey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Thezaur ni arney.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non cug qu' a la mort</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Negus plus enport</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aver ni arney,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas los faitz que fey.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XL.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tos temps azir falsetat et enjan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab vertat et ab dreg mi capdelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si per so vauc atras o avan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m' en rancur, ans m' es tot bon e belh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els uns dechai lialtatz mantas vetz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls autres sors enjans e mala fes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si tant es qu' om per falsetat mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquel montar dissen pueys en preon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li ric home an pietat tan gran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De paubra gen, com ac Caym d' Abelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que mais volon tolre que lop no fan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mais mentir que tozas de bordelh:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'ls crebavatz en dos locx o en tres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No us cugessetz que vertatz n' issis ges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas messongas, don an al cor tal fon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sobrevertz cum aigua de toron.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mans baros vey, en mans luecx, que y estan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus falsamen que veyres en anelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui per fis los ten falh atrestan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cum si un lop vendia per anhel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar els no son ni de ley ni de pes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans foron fag a ley de fals poges, PUGESA</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On par la cros e la flors en redon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y trob om argent quan lo refon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Daus Orient entro 'l solelh colguan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fas a la gent un covinent novelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al lial hom donarai un bezan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l deslials mi dona un clavelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et un marc d' aur donarai al cortes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l deschauzitz mi dona un tornes;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vertadier darai d' aur un gran mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si m don' un huou quecx messongier que y son.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tota la ley qu' el pus de las gens an</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Escriuri' eu en un petit de pelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En la meitat del polguar de mon guan;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls pros homes paysseria d' un tortelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja pels pros no fora cars conres; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si fos hom que los malvatz pagues, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cridar pogra, e non gardessetz on: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venetz manjar li pro home del mon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel que no val ni ten pro per semblan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pros ni valen non tanh que hom l' apel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vertadier, quan met dreg en soan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan dreitura ni vertat non l' es bel;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car qui fai mal ni tort, razos non es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en cueilla grat ni lauzor ni pretz ges;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E se ditz ben un reprochier pel mon:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sel q' una ves escorja autra non ton.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A totas gens dic e mon sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si vertatz e dreitura e merces</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non governon home en aquest mon,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sai ni lai no cre valors l' aon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faidit, vai t' en chantar lo sirventes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Drech al Tornel a 'N Guigo, qui que pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car de valor non a par en est mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas mon senher En Ebles de Clarmon.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals cuia be</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aver filh de s' espoza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y a re</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus que selh de Toloza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar s' esdeve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la molher coitoza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Acuelh ab se</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Alcun baratador,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don ilh rete,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plus vilh d' un' autra toza,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un filh de que</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai heres al senhor:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so ai fe</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que malvestatz si noza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En tal qu' ieu cre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fon filhs de prior.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es viratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons en desmezura</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que falsetatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es en luec de drechura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cobeitatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creys ades e melhura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es en luec de valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pietatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A d' hoste sofrachura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E caritatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai del segle clamor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui de dieu non a cura,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pauc prezatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui vol aver s' amor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui des en sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entro en la Turquia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E daus en lai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que part Normandia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad un savai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Baron tot o daria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non cug ni sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que visques ses rancor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que greu si fai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort gran manentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son don apai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De conquerre maior;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal li eschai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan grans baronia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus non l' estrai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del nom de raubador.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mais val assatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un ribaut ab pauprieyra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que viu en patz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sofre sa nescieyra,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us coms malvatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot jorn fai sobrieira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' avols peccatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non tem dezonor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' al ribaut platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La via dreitureira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l coms es las</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu e de sanctor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar lo bas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom a valor entiera</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l coms non pas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pretz ieu mais lo melhor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que faran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li baron de mal aire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tot jorn fan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mal e 'l be non guaire?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quossi poiran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los tortz qu' an faitz desfaire?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que lur enfan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seran plus tolledor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non daran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En l' arma de lor paire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pretz d' un guan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni negus en la lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li enguan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' auran fag l' enguanaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Retornaran</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sobre l' enguanador.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ai talan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aver aital repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' eras en chan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E totz temps mais en plor.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus ma boca parla sens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mos chantars es faitis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vuelh ab belhs motz ben assis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dressar los entendemens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels malvais mal entendens, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cuion que valha mais </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom messongiers que verais; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l sen tenon a folhia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dreit tornon en biais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ves yfern fay son eslais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l govern ten ves abis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que vertatz aborris</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ab dreitura s' irais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tals bast murs e palais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del dreit de las autras gens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el segles deconoyssens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ditz que mot fa bona via,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar es savis e creyssens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot atressi com l' argens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El foc arden torna fis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' afina e s' adoussis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo bons paupres paciens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En las trebalhas cozens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l malvatz manens savais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On plus gent si viest e s pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conquier de sa manentia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dolor e pena e pantais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' aisso no 'l pren esglais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar gallinas e perdis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo conorton e 'l bos vis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ben qu' en la terra nais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dont el es jauzens e gais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys ditz a dieu en ligens:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu suy paupres e dolens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dieus li respondia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Poiria 'l dire: Tu mens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblans es als aguilens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Croys hom que gent si guarnis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que defora resplandis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dins val meyns que niens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es mager fenhemens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si us escaravais</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si fenhia papaguais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan se fenh que pros hom sia </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Us malvatz manens savais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals si fenh pros e valens,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar sol gent si viest e s pais,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es malvatz e savais;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si los autres payssia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per aquo valria mais.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ve gran maleza faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal dir no se deu traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu vuelh dir e retraire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ricx hom dezeretaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es piegers que autre laire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai diablia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peior que negun raubaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tart se castia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, quan va per carreira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El mena per companheira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Malvestat, que vai primeira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E mejana e derreira;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gran cobeitat enteira</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li fai companhia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tort porta la senheira,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et erguelh la guia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom mals quan vay en plassa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cuiatz vos que lai fassa?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant autr' om ri e solassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' un mov plag, l' autre cassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' un maldi, l' autre menassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre afolhia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y fai joy ni abrassa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com far deuria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, quan fai sas calendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sas cortz e sas bevendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De toutas e de rezendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai sos dos e sas esmendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sos lums e sas oferendas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de raubaria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en guerras met sas rendas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en plaideria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom mals, quan vol far festa, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Auiatz quossi fai sa questa:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant bat la gent et entesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro que denier non lur resta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y qual venir tempesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni fam ni moria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys fai cara mout honesta,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui no 'l conoyssia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un pauc ai dig de la gesta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dire volia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tan gran massa n' y resta</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fort pauc embria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tartarassa ni voutor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No sent plus leu carn puden</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com clerc e prezicador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senton ont es lo manen:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mantenen son siei privat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan malautia 'l bat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fan li far donatio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal que 'l paren no y an pro.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Frances e clerc an lauzor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mal, quar ben lur en pren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E renovier e trachor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An tot lo segl' eyssamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab mentir et ab barat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">An si tot lo mon torbat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no y a religio</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sapcha sa lesso.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Saps qu' esdeven la ricor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De selhs que l' an malamen?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Venra un fort raubador</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non lur laissara ren,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So es la mortz, qu' els abat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab quatr' aunas de filat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los tramet en tal maizo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ont atrobon de mal pro.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom, per que fas tal follor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que passes lo mandamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dieu, que es ton senhor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E t' a format de nien?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La trueia ten el mercat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que ab dieu se combat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el n' aura tal guizardo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com ac Judas lo fello.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus verais, plens de doussor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher, sias nos guiren;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guardatz d' enfernal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peccadors e de turmen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E solvetz los del peccat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En que son pres e liat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E faitz lur verai perdo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab vera confessio.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot atressi com fortuna de ven</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que torba 'l mar e fa 'ls peyssos gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es torbada en est segle la gen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per un fort ven que dels cors fan salhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fals messongiers, deslial e trahire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que s cuion eyssaussar e formir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en aissi fan veritat delir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n pert son dreg hom bos qui 'l ver vol dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A! greu sera est segl' en l' estamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que a estat, segon que auzem dir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom era crezutz ses sagramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab sol la fe, si la volgues plevir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E veritatz era sens escondire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ar es tornatz lo segl' en tal azir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecx pessa de son par a trazir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' ieu apelh aquest segle trazire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui auzes dir quals son li falhimen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que fan en cort selhs qui degron regir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et an jurat de tenir lialmen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreg a quascun? primiers los vey fallir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fan semblan aqui mezeis de rire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls clamatiers, quan ven al departir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab penhoras, ab dar et ab servir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdon lo sen, quant auzo 'l jutge dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entr' els clergues non truep departimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tut son d' un sen, d' un cor e d' un albire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E siervon dieu aitan honestamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Nulh' autra ren non lur pot abellir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni es nulhs hom que mal en puesca dire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas selh que y es, si doncx no vol mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el cavalguar e 'l manjar e 'l dormir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l juec d' amor tenon a gran martire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y truep cosselh mas qu' estem lialmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que pensem e Ihesum Crist servir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar el nasquet pel nostre salvamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volc en crotz per nos la mort sofrir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aital senhor, qui 'n poiri' autr' eslire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el fes de se nau per nos reculhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als grans perils don no podem gandir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses cofessar, e so qu' aurem fag dire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan son valen nostre vezi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tan cortes e tan huma,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que si las peiras eran pa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que las aiguas fosson vi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li pueg bacon e pouzi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No serion larc, tals n' i a.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals n' i a, mas non dirai qui,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que foron porc en Guavauda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en Vianes foron ca,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en Velaic foron masti,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Seguon l' afaitamen cani;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, quar non an coa, rema.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En jurar de femna no m fi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni son sagramen no vuelh ja;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar si 'l metiatz en la ma</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per ver dir un marabeti,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per mentir un barbari,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo barbari guazanhara.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals a lo semblant effanti</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sens es de Trebellia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l lengua de logicia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l voluntatz d' En Alengri:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tals a belh cors e saura cri</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dins a felh cor e vila.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dig vuelh aver de Sarrazi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fe e ley de crestia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E subtileza de paia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ardimen de Tartari;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui es guarnitz en aissi</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val be messongier Castella.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar fai tort e messongas di</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Atressi com de tals n' i a.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Razos es qu' ieu m' esbaudey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sia jauzens e guays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El temps que fuelha e flor nays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et un sirventes despley,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar lialtatz a vencut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Falsedat; e non a guaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ieu ai auzit retraire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' uns fortz trachers a perdut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son poder e sa vertut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieus fai e fara e fey,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com es dous e verays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dreitz als pros et als savays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E merce segon lur ley:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar a la pagua van tut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' enguanat e l' enguanaire, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si com Abels e son fraire; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l traytor seran destrut </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li trahit ben vengut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dieu prec que trachors barrey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E los degol e 'ls abays</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aissi com fos los Alguays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar son de peior trafey:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas aisso es ben sauput,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pieger es tracher que laire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Atressi com hom pot faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De covers morgue tondut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai hom de trachor pendut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lops e de fedas vey</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de las fedas son mays;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per un austor que nays </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son mil perditz, fe que us dey: </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad aquo es conogut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que hom murtrier ni raubaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No platz tant a dieu lo paire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tan non ama son frut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com fai del pobol menut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Assatz pot aver arney</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cavals ferrans e bays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tors e murs e palays,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ricx hom, sol que dieu reney:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncx ben a lo sen perdut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Totz hom a cuy es veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que, tollen l' autrui repaire,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuge venir a salut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'l don dieus quar a tolgut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus ten son arc tendut</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trai aqui on vol traire;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai lo colp que deu faire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A quec, si com a mergut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon vizi e vertut.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un sirventes novel vuelh comensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que retrairai al jorn del jutjamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A selh que m fetz e m formet de nien;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l me cuia de ren ochaizonar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si 'l me vol metre en la diablia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu li dirai: Senher, merce no sia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mal segle trebaliey totz mos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E guardatz me, si us plai, dels turmentans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tota sa cortz farai meravilhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quant auziran lo mieu plaideyamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu dic qu' el fai ves los sieus fallimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l los cuia delir ni enfernar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui pert so que guazanhar poiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per bon dreg a de viutat carestia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el deu esser dous e multiplicans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De retener sas armas trespassans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja sa porta non si degra vedar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sans Peires pren hi gran aunimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar n' es portiers, mas que y intres rizen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascun' arma que lai volgues intrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar nulha cortz non er ja ben complia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' uns en plor e que l' autres en ria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sitot s' es sobeirans reys poyssans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no ns obre, sera li 'n faitz demans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Los diables degra dezeretar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agra en mais d' armas pus soven,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l dezeret plagra a tota gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et el mezeis pogra s' o perdonar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tot per mon grat; totz los destruiria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus tug sabem qu' absolver s' en poiria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bel senher dieus, siatz desheretans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels enemicx enoios e pezans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ieu no mi vuelh de vos dezesperar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans ai en vos mon bon esperamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que devetz m' arma e mon cors salvar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que m valhatz a mon trespassamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E far vos ai una bella partia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m tornetz lai don muec lo premier dia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O que m siatz de mos tortz perdonans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu no 'ls feira, si no fos natz enans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu ai sai mal, et en yfern ardia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Segon ma fe, tortz e peccatz seria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu vos puesc be esser recastinans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que per un ben ai de mal mil aitans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per merce us prec, dona sancta Maria</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab vostre filh nos siatz bona guia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que prendatz los paires e 'ls enfans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls metatz lay on esta sanhs Joans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">XLIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una cieutat fo, no sai quals,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On cazet una plueia tals</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tug l' ome de la cieutat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que toquet foron dessenat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tug dessenero, mas sol us;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel escapet e non plus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que era dins una maizo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On dormia, quant aco fo:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquel levet, quant ac dormit</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fon se de ploure gequit,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E venc foras entre las gens</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On tug feiron dessenamens.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us fo vestis, e l' autre nus,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autr' escupi vas lo cel sus;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns trais peira, l' autre astelas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre esquisset sas gonelas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns feri e l' autre enpeis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre cuget esser reis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tenc se ricamens pels flancx,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' autre sautet per los bancx;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us menasset, l' autre maldis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre ploret e l' autre ris,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre parlet e no sap que,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre fes metoas de se.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aquel qu' avia son sen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meravilhet se molt fortmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vi ben que dessenat son;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gard' aval e gard' amon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si negun savi n' i veira; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E negun savi non i a:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grans meravelhas ac de lor;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas molt l' an els de luy maior,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el vezon estar saviamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cuion qu' aia perdut lo sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car so que ill fan no ill vezon faire.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A quascun de lor es veiaire</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ill son savi e ben senat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas lui tenon per dessenat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui 'l fer en gauta, qui en col;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El no pot mudar no s degol.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns l' enpenh, l' autre lo bota,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El cuia eissir de la rota;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' uns l' esquinta, l' autre l' atrai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El pren colps e leva e chai.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cazen, levan, a grans ganbautz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' en fug a sa maizo de sautz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fangos e batut e mieg mortz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ac gaug quan lor fon estortz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquesta faula es al mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblan et a tug silh que i son;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aquest segles es la cieutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es totz ples de dessenatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el maior sen c' om pot aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si es amar dieu e temer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gardar sos comandamens:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ar es perdutz aquel sens;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La plueia sai es cazeguda;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Una cobeitatz es venguda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Uns orgoills et una maleza</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que tota la gen a perpreza;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dieu n' a alcun onrat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autr' el tenon per dessenat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E menon lo de tom en vil,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car non es del sen que son il,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el sen de dieu lor par folia;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E l' amicx de dieu, on que sia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conois que dessenat son tut,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lo sen de dieu an perdut;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh tenon lui per dessenat</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car lo sen del mon a laissat.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Pierre Cardinal.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus Peyre d' Alvernhe a chantat </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels trobadors qu' en son passat, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Chantarai a mon escien</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aquels que pueissas an trobat;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no m' aion ges cor irat,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' ieu lor malvatz fatz lur repren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo premiers es de Sanh Desdier</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guillems que chanta voluntier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a chantat mot avinen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas, quar son desirier non quier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non pot aver nulh bon mestier,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es d' avol aculhimen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segons de Sanh Antoni</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vescoms qu' anc d' amor non jauzi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni no fes bon comensamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que la primeyra 'l a tray;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et anc pueis re non li queri,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Siei huelh nueg e jorn ploran s' en.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo ters es de Carcasses</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Miravals que fai motz cortes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dona son castel soven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no y estai l' an ges un mes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ancmais kalendas no y pres;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que no i ha dan qu' il se pren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo quartz Peirols, us alvernhatz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a trent' ans us vestirs portatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es pus secs de lenh' arden,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es sos chantars peiuratz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc, pus si fon enbaguassatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Clarmon, no fes chan valen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l cinques es Gaucelms Fayditz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que es de drut tornatz maritz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lieys que sol anar seguen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non auzim pueis voutas ni critz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni anc sos chans no fon auzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas d' Uzercha entro qu' Agen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l seizes Guilems Azemars,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' anc no fo pus malvatz joglars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a pres manh vielh vestimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fai de tal loc sos chantars</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don non es a sos trenta pars;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E vey l' ades paubr' e sufren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab Arnaut Daniel son set,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a sa vida ben non cantet</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas uns fols motz qu' om non enten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pus la lebre ab lo buou casset,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E contra suberna nadet,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No valc sos chans un aguillen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Tremoleta 'l catalas</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui fai sos sos leuetz e plas,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sos cantars es de nien,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E peinh sos peills cum s' er' auras;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben a trent' ans que for' <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2017/09/tomas-bosque-la-codonera-teruel-arago.html" rel="nofollow" target="_blank">albas</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no fos lo <a href="https://www.druni.es/blog/ideas-tinte-pelo-negro-azabache/" rel="nofollow" target="_blank">negrezimen</a>. </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l noves N Arnautz de Maruelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades lo vey d' avol escuelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si dons non a chauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E fay o mal, quar no l' acuelh;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ades claman merce siei huelh,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On plus canta l' aigua 'n dissen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Salh de Scola es lo dezes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que de joglar s' es faitz borges</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Brajairac o compr' e ven;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant a vendut son arnes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El s' en va pueis en Narbones</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab un fals cantars per prezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' onzes es Guiraudetz lo Ros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sol vieure d' autrui chansos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es enoios a tota gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas quar cuiava esser pros, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si se partic dels filhs N Anfos </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que l' avian fag de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo dotzes es en Folquetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Marcelha, us mercadairetz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a fag un fol sagramen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan juret que chanso no fetz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perjur nos an say dig pro vetz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que s perjuret son essien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lo trezes es mos vezis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guillems lo marques mos cozis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non vuelh dire mon talen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car ab los seus chantars frairis</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' es totz peiuratz lo mesquis,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et es viells ab barba et ab gren.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Peire Vidals es dels derriers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non a sos membres entiers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et agra l' obs lenga d' argen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al vilan qu' er uns pelliciers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que anc, pus si fetz cavaliers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non ac pueys membransa ni sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Guilhems de Ribas lo quinzes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' es de totz fatz menutz apres,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E canta voluntiers non jen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E percassa s fort, s' il valgues,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car nulh tems no 'l vim bel arnes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans vieu ses grat e paubramen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab lo sezesme n' i aura pro</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo fals Monge de Montaudo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab totz tensona e conten;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a laissat dieu per baco,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quar anc fetz vers ni canso, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Degra l' om tost levar al ven.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo vers fe 'l monges, e dis lo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A Caussada primeiramen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E trames lo part Lobeo</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A 'N Bernat son cors per prezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Moine de Montaudon.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' autre jorn m' en pugiey al cel,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aniey parlar ab sanh Miquel</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don fui mandatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et auzi un clam que m fon bel:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras l' auiatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sanh Jolias venc denan dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dis: Dieus, a vos mi clam ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com hom forsatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dezeretatz de tot son fieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malmenatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui ben voli' alberguar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De mati m solia preguar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu 'l fos privatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Eras no y puesc cosselh donar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab los malvatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aissi m' an tolt tot mon poder, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no m pregua mati ni ser; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Neys los colgatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Laissan mati dejus mover;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben suy antatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De Tolza ni de Carcasses</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m plang ta fort ni d' Albiges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com d' autres fatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Cataluenh' ai totz mos ces,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E y suy amatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Peiragorc e 'n Lemozi,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas lo coms e 'l reys los auci,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sui ben amatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a 'n de tals en Caerci</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don sui paguatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De lai Roergu', en Gavauda,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m clam ni m lau qu' aissi s' esta;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero assatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Y a d' aquelhs q' usquecx mi fa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas voluntatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Alvernhe ses aculhir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Podetz alberguar e venir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Descovidatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il non o sabon fort gent dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ben lur platz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En Proensa et els baros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ai ben enquera mas razos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non sui clamatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Dels Proensals ni dels Guascos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni trop lauzatz.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Le Moine de Montaudon.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De sirventes aurai gran ren perdutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E perdrai en enquera un o dos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Els rics malvatz on pretz es remasutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' a lor non platz donars ni messios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lor platz res que taingna a cortezia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas be lor platz quant ajoston l' argen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per so n' a mais cel que lo met plus gen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' onors val mais que avols manentia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non serai desmentitz ni vencutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' anc hom escars non fo aventuros;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si n' i a un qu' en sia cregutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs n' a el faig alcun fag vergoignos:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' avers non vol solatz ni leugaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vol trobar home larc ni meten,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans lo vol tal qu' estia aunidamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal qu' endur so que manjar deuria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que val tesaurs qu' ades es rescondutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cal pro tenc a nuill home qu' anc fos?</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aitan n' ai eu, sol non sia mogutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com an aquil que lo tenon rescos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' a mi non costa un denier si s perdia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ill an tot l' esmai e 'l pessamen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quan perdon l' aver perdon lo sen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et a mi an pro donat de que ria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per valens faitz es hom miells mantengutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et acuillitz et honratz per los bos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E n' es hom miells desiratz e volgutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'n pot menar plus honratz compaignos:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que malvestatz ab pretz no s' aparia,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni s' acordon per lo mieu escien;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que pretz vol dar e metre largamen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E malvestatz estreing e serra e lia.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lai a 'N Guillem Augier, on pretz s' es clutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tramet mon chant, car el es cabalos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'ls enemics ten sobratz e vencutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et als amics es francs et amoros,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Larcs et adregs e senes vilania;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tot quant a dona e met e despen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non o fai ges ab semblan dolen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' en val mais, ja tan pauc non metria.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Bertrand du Pujet.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab gran dreg son maint gran seignor del mon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sempre de bos servidors sofraichos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab gran dreg prendon maintas sazos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Danz e destrics, quan se pogran gandir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab gran dreg faillon a conquerer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Terras e gent, quan n' an cor e voler,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car an mes tot so per qu' om vai pueian</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En honrament et en pretz, en soan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E car il tan senz tota valor son</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non dur' ab els servire fiz ni bos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car s' esdeve, sia tortz o razos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cascuns vol l' us aprendr' e seguir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De son seignor per miels ab lui caber:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs si fezesson aissi lur dever</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Li croi seignor com il s' en van loingnan,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Grieu aurion servidor mal obran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sol per so si dechai e s cofon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo segl' e s pert, car il son nuaillos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nonchalen de totz faitz cabalos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E m meravil com pot esdevenir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' il no voillan proeza mantener,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car s' ab proeza pueion en poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en ricor, don tan gran talent an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' eu m' en vau trop fort meraveillan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car totz seingner, on mais a cor volon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' aver mais e d' esser mais poderos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De valer deu esser mais voluntos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot so que fassa 'ls pros grazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E maiorment de dar, car fai tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per pro maint hom a pauc d' autre saber,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E de tot' autra valor sol que n' an,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el don si gart qu' o met en luec prezan.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E s' om prezatz, que don pren, no i respon</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Gent, quant obs es l' onors e 'l pretz e 'l pros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en ven, celui per cui faig es lo dos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Restaura tot; car chascus que l' au dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si s preza ren ni sab en re valer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A tan bon cor vas lui com degr' aver</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cel que n' a pres lo don, per qu' a afan</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s deu nuls hom tener dar si onran.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als seingnors cug aver faig gran plazer </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aquest chant, al pros per mantener </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lur bel capteing, et als autres montran, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' il volon far lur pron, so qu' a far an.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per tot so c' om sol valer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et esser lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Deval et es encolpatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car es proeza folia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E leialtatz non sabers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gaieza leujaria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' aissi es camjatz valers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En avoles' e il en lui, qu' om te</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo croi per pro, e qu' el pros non val re.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sitot * eu saber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De far malvestatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per q' eu seria prezatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et en poder puiaria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Conoissenza e devers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi capdellon tota via</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De guiza, que mos volers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m sofre ges que m plaia fais, per que</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi prezon cil qu' el mal tenon per be.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Anz voill ab aital voler</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Meinz poder assatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dels crois mal enseingnatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ples de tota vilania</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mi plai en re lurs plazers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni lur mendiga paria,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car mi par lur chapteners</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant laitz e tant aunitz, que per ma fe, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qan sovinenza n' ai, m' enueg de me.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sai qu' eu faria parer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab mos ditz serratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m lau com outracuidatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non a totz, que s' o fazia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De messoini' auri' el vers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Semblanz', e tant se valria;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sitot no m faill lezers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ges de chantar no m membra ni m sove,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas sol per cels qu' entendemenz soste.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Domna, tan mi fai plazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bels faitz e honratz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo senz e la granz beutatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">La valors e 'l cortezia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De vos que res fors poders</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No m sofraing a far que sia</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Perdutz l' auzirs e 'l vezers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l senz dels avols, per cui s' esdeve</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om lau celui c' avinen no s capte.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LV.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui ha talen de donar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tal don que sia lauzatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Entr' els savis, deu pensar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tres chauzas, ben o sapchatz:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cals es el eis taing que s pes,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cals cel qu' el don deu penre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E cals los dos; qu' estiers res</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No 'l pot de blasme defendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om don tan gran non deu dar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' en sia trop fort grevatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni tant pauc qu' a soanar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo taingna cellui qui er datz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni dons avinens non es</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">C' om lo 'n poiria rependre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">O chauzir qu' el non saubes</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">So que s taing a far entendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E quant hom per si honrar </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Da 'l sieu e n' es desonratz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No s pot maiorment desfar; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' avers e l' honors prezatz </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Val mais que nuls autre bes; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Doncs qui 'ls pert non pot contendre </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' autra guiza pogues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan bassa valor descendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que requer' e pregar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo rei castellan mi platz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el deia mos chanz membrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E non crei' uns sieus privatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car il an tal us apres</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E tal art, so il vol aprendre,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecs, per pauc qu' el n' agues,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son pretz volri' escoiscendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tan mi fai ma dompn' amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amors, qu' en sui fol jugatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que can deuria poingnar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El rei de servir, li fatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Plazers; e no m' en tueil ges,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Car sai qu' il m' en degra rendre</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bon guierdon, s' il plagues</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Adreg sa merce despendre.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Boniface Calvo.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVI.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mon sirventes tramet al cominal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De tota gen, e si 'l volon auzir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni l' entendo ni 'l sabo devezir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quascus hi pot triar lo ben del mal;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que cobeytatz a tant sazit en brieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mon que no y cort dreg ni tem hom dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni no y trob om merce ni chauzimen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni vergonha ab lo pus de la gen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Clergue volon trastot l' an per engual</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab cobeitat gent caussar e vestir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'l ric prelat volo s tant enantir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que ses razo alargan lor deptal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si tenetz de lor un honrat fieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volran l' aver; e no 'l cobraretz lieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si no lor datz una summa d' argen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no lor faitz plus estreg covinen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rey e comte, baylo e senescal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Volo 'ls castels e las terras sazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A lur gran tort las paubras gens delir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E li baro son tornat atretal;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E ditz quascus: Ieu penrai d' aquo mieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab tot son plus paubres que romieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no tenon vertat ni sagramen;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E nos autres em tug d' aquelh eys sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si monge nier vol dieus que sian sal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per pro manjar ni per femnas tenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni monge blanc per boulas a mentir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni per erguelh Temple ni Espital,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni canonge per prestar a renieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ben tenc per folh sanh Peir' e sanh Andrieu </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que sofriro per dieu aital turmen, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">S' aquest s' en van aissi a salvamen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si capelan per pro beure a Noal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni legistas per tort a mantenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ostalier per son oste trahir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E loguadier per falsar lor jornal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E raubador e metje e corrieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Rauban la gen, se salvo, non cre ieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que menudet no vivon folhamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E selhs qu' estan cofes e peneden.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Revendedor, obrier e menestral</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Iran a dieu, si lor o vol sofrir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab car vendre et ab pliven mentir;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E camjador et home de portal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E renovier yssamen com Juzieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E noyriguier panan so qu' om lor plieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E laurador terras sensals tenen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Festas obran e mezinas crezen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A l' autra gen darai cosselh leyal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sitot no 'l say a mos ops retenir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que quecx pesses de be far e de dir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que non aurem negus plus de cabal,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni 'n portarem escrit el nostre brieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad aysselh jorn que rendrem comt' a dieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Al derrier jorn' que tenra parlamen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ayselh senhor que ns formet de nien.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De totz los reys ten hom per pus cabal</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo rey 'N Anfos, tan fay bos faitz grazir,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels comtes selh de Rodes chauzir</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fai sa valor e son pretz natural,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels prelatz selh de Memde, qu' el trieu</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sec drechamen e despen gent lo sieu,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dels baros son fraire, tan valen</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son tug siey fag e siey captenemen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui mon chantar me repren no m' es grieu, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si maynt fan be sitot pauc m' en fatz ieu; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab que las gens renheson leyalmen,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pueys poirion dir: De folh apren hom sen.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Raimond de Castelnau.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Cristias vey perilhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per colpa dels regidors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar entr' elhs no cap amors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni patz ni dreitz, qu' ab tortz far</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Son d' autruy dreg enveyos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E creys lurs iniquitatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen lurs possessios.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">En aisso truep voluntos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo pus de las poestatz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ja non dirai dels prelatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ilh devon governar nos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mostran via per salvar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si s fan don lur tanh lauzors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus fassa 'ls drech guidar!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sas obras deu mostrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh que repren las follors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si que 'l n' eschaya honors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ayssi deu hom essenhar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar non es maiestres bos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per sol dictar apelatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'ls faitz no fay cabalos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aisso lais, qu' autra razos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">M' o tolh don suy apessatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' els reys truep desacordatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' un voler non sai dos;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant vol quascus contrastar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab l' autre, don es paors</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dieus tot o desampar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Un temps vol dieus yssausar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Crestias, e 'l fon sabors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar el pus era valors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E pessavan d' elh honrar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Contra Sarrazis fellos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et avian entr' elhs patz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et amor totas sazos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas er es contrarios</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us a l' autre, que duptatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y es enjans ni baratz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni cuberta tracios;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">L' us cuia l' autr' enjanar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas pus greu m' es dels maiors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mals pot a mais montar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quan l' us ve l' autre baissar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Se deurian far socors,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar qui val a valedors;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas estiers los vey obrar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que del creysser son gilos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E del mermar fan solatz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om val als pus poderos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Bos reys castellas, N Anfos,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dreg faits tot quant fassatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et auretz pro companhos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">El devers sia gardatz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vostres, e 'l pretz per vos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LVIII.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qui m disses, non a dos ans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el laus me fos desgrazitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del rey 'N Anfos, de pretz guitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mot me fora greus afans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' er es tant vil tengut sai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E blasmatz, que sol parlar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Non aus de luy ad honor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don ai al cor tal dolor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab pauc chant no 'n desampar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">A moutz homes l' aug blasmar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que li foran valedor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si guerra l' agues sabor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant com a cor de donar:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas ieu las! suy en esmai,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Com me sol lauzar mos chans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per elh que m' er abelhitz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant qu' ieu serai sebelhitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans que dreg alhors los lans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mala veyra sos efans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si 'l pus de la gent ver ditz, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que vius n' er despostaditz; </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E dieus don me mort enans, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar ja gran joy non aurai </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tro per ver auia comtar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que 'l sieu enemic maior</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Aian ab luy tal amor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que d' elhs no 'l calha gardar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ab dreg a volgut renhar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et ab pretz et ab valor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen de terr' ab lauzor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo reys N Anfos que dieus gar;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et aras deu mielhs e mai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Voler dreg e patz dos tans,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que non si' escarnitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que de dieu si' aizitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E sos pretz no s desenans.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos ditz sera pro bastans</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sol que per luy si' auzitz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ieu parti totz esferzitz;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E si m' enten, non l' er dans;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pero aitan li dirai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que reys deu amicx amar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas de l' als dir ai temor,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E 'lh chauzisca son melhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per son dreg dever a far.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Jamais no m' esforsarai</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">D' el rey castellan lauzar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni d' autre, si en error</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ven son pretz, qu' a deshonor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Me pogues ab dan tornar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No suy astrucx de senhor</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que m vuelha de cor amar.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LIX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Fortz guerra fai tot lo mon guerreiar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E destruir, per que tot er destrutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' ab totz esfortz vey las gens esforsar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De dechazer us austres dechazutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De drechura, q' us non es drechuriers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ans es ab tort qui pot pus torturiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant que temors de dieu no y fai temensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui conoys mescre sa conoyssensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' el mons es estranhatz de mondar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar hom no cre autre ni es crezutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni es amatz per ren ni pot amar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni ben voler, ans es totz ben volgutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om dona dreg, dat per dieu, per deniers;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E per aver avera 'ls messongiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que dieus fa ses pro far penedensa </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Als crestias crestatz de paciensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Q' us ab son par no s pot apariar</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ses decebre, don quecx es deceubutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E gualiatz, tan vol quecx gualiar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Creyssen lo sieu, don mals es tant cregutz</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om no vol far ben, e fa voluntiers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mal, per que patz nos fug, qu' el vers paziers</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Par que nos falh per la nostra falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E no nos val quar nos no 'l faym valensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas qui fes totz los bes que pogra far,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E que s tengues dels mals on es tengutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et oblides so que deu oblidar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E decores de cor so qu' es salutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E volgues dreg quar dreitz es dreitz semdiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' aissi viven viu hom e non estiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et obezis so qu' es d' obediensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De belh saber agra belha sabensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers paires dieus, don no ns podem pairar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vera via, vertatz e vera lutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vers salvamens per que ns devem salvar,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vera bontatz don totz bes es vengutz,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amaires vers als amadors entiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Defendemens defendens d' aversiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Faitz nos obrar tals obras ab crezensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' entr' els gueritz trobem ab vos guirensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Amples <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/01/lo-cami-traduit-per-ramon-guimera.html" rel="nofollow" target="_blank">camis</a> ab trops de <a href="https://chapurriau.blogspot.com/2021/01/lo-cami-traduit-per-ramon-guimera.html" rel="nofollow" target="_blank">caminiers</a>,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Leus per saber e per tener leugiers,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Es selh de mort, e mortals ab temensa</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selh de vida, per qu' a paucx vius agensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Si be m falhic no crey que y fes falhensa,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mos Belhs Deportz, deport truep e guirensa.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">LX.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vertatz es atras tirada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E messonja enantida</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E lialtatz encaussada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E falsetatz aculhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om ten per dreg son voler </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Et obra de son poder</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don tortz es tan poderos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que dreitz es a non chaler</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Vengutz, que no y val sermos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sancta fes es sermonada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mot, e pauc l' obra seguida;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es plazens e privada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Selha de mondana vida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om, per complir son plazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Desconoys dreg e dever,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E d' aver es tant curos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Hom, e pro non pot aver,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Que no sap que s' es razos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E crey qu' a dieu non agrada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar amors non es aizida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni merces non es trobada;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que patz nos es falhida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om non la vol enquerer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Don deu lo mons dechazer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar dieus totz savis, totz bos, </span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No vol en loc remaner</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">On baratz renh e tensos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas si patz fos essercada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant com es guerr' afortida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Erguelhs non agra cassada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Merce qu' al mon fort oblida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per qu' amors no y pot caber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ni sens no y pot res valer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' erguelhs e baratz ginhos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tolhon auzir e vezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ad home totas sazos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Ihesus Cristz nos a mostrada</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Via qu' es del ver gaug guida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mas tant es pauc ademprada,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Per que petit es polida,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar mot es greus per tener</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' om manjar be ni jazer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">No y pot, ans viu sofrachos</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Del mon que deu fort temer,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Quar tot l' es contrarios.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Lo mons no dona lezer</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">De be, e fai mal plazer;</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">E qui pus l' es amoros</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Mens a de ben far poder,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tant es lo mals saboros!</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Sanctz paires dieus glorios,</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Senher, datz nos tal saber</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Qu' el mon azirem per vos.</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p><span><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><span style="white-space: pre;"> </span>Giraud Riquier.</span></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Pièces morales et religieuses.<br /><br />Index:</span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/i-senher-dieus-que-fezist-adam.html" rel="nofollow" target="_blank">I, Senher dieus, que fezist Adam,</a></span></p><p><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vers-dieus-el-vostre-nom.html" rel="nofollow" target="_blank"><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">II, Vers dieus, el vostre nom e de sancta Maria</span></a></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iii-patz-passien-ven-del-senhor.html" rel="nofollow" target="_blank">III, Patz passien ven del senhor</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/iv-razos-es-e-mezura.html" rel="nofollow" target="_blank">IV, Razos es e mezura,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/v-ben-volgra-s-esser-pogues.html" rel="nofollow" target="_blank">V, Ben volgra, s' esser pogues,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vi-verges-en-bon-hora.html" rel="nofollow" target="_blank">VI, Verges, en bon' hora</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/vii-dieus-vera-vida-verays.html" rel="nofollow" target="_blank">VII, Dieus, vera vida, verays,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/viii-ja-hom-pres-ni-dezeretatz.html" rel="nofollow" target="_blank">VIII, Ja hom pres ni dezeretatz</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ix-pus-lo-dous-temps-ve-jogan-e-rizen.html" rel="nofollow" target="_blank">IX, Pus lo dous temps ve jogan e rizen,</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/lo-paire-filh-sant-espirital.html" rel="nofollow" target="_blank">X, Lo pair' e 'l filh e 'l sant espirital</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xi-mantas-vetz-sui-enqueritz.html" rel="nofollow" target="_blank">XI, Mantas vetz sui enqueritz</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xii-nueg-e-jorn-suy-en-pensamen.html" rel="nofollow" target="_blank">XII, Nueg e jorn suy en pensamen</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiii-oi-maire-filla-de-dieu.html" rel="nofollow" target="_blank">XIII, Oi! Maire, filla de dieu,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xiv-un-decret-fauc-drechurier.html" rel="nofollow" target="_blank">XIV, Un decret fauc drechurier,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xv-vera-vergena-maria.html" rel="nofollow" target="_blank">XV, Vera vergena Maria,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvi-dels-quatre-caps-que-la-cros.html" rel="nofollow" target="_blank">XVI, Dels quatre caps que a la cros</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xvii-ihesum-crist-nostre-salvaire.html" rel="nofollow" target="_blank">XVII, Ihesum Crist, nostre Salvaire,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/ben-es-adreigz-e-sap-qu-es-alegranza.html" rel="nofollow" target="_blank">XVIII, Ben es adreigz E sap qu' es alegranza,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xix-sirvens-suy-avutz-et-arlotz.html" rel="nofollow" target="_blank">XIX, Sirvens suy avutz et arlotz,</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xx-domna-dels-angels-regina-lenga.html" rel="nofollow" target="_blank">XX, Domna, dels angels regina</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxi-be-volria-de-la-mellor.html" rel="nofollow" target="_blank">XXI, Be volria de la mellor</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxii-cor-ai-e-voluntat.html" rel="nofollow" target="_blank">XXII, Cor ai e voluntat</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiii-luecx-es-qu-om-si-deu-alegrar.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIII, Luecx es qu' om si deu alegrar;</a><br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/xxiv-esperansa-de-totz-ferms-esperans.html" rel="nofollow" target="_blank">XXIV, Esperansa de totz ferms esperans</a></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-family: verdana; font-size: medium;">Tome 5:<br /><br /><a href="https://chapurriau.blogspot.com/2023/10/tome-cinquieme-appendice-biographies.html" rel="nofollow" target="_blank">Appendice - Biographies</a> (+ Index)<br /><br />Tome 6:<br /><br /><a href="https://lopapaparlechapurriau.blogspot.com/2023/11/grammaire-comparee-langues-europe-latine-chapitre-1.html" rel="nofollow" target="_blank">Grammaire comparée langues Europe latine - chapitre 1, Substantifs</a> (+ Index)</span></p><div></div>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-30426824664759159232020-08-29T17:30:00.003+02:002020-08-29T17:30:48.220+02:00Capitol LXXV. Com sant Bernat demana los VII dons del Sant Spirit. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXXV. Com sant Bernat demana
</span><b style="font-family: verdana;">los</b><span style="font-family: verdana;"> VII dons del </span><b style="font-family: verdana;">Sant Spirit. </b></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Clement e piados
pare <b>preguamte</b> per lo unigenit fill teu Jhesu-Crist Deu e hom
crucificat e glorificat que dels teus tresors <b>trametes en nos</b>
<u>lesperit</u> de la <b>sua</b> gracia <b>ab los seus VII dons</b>
lo qual ha reposat sobre ell en tota la sua bellesa ço es lesperit
de saviesa per lo qual testem los fruyts dolços
qui proceexen del fruyt benaventurat de vida. Trametnos lo do del
enteniment ab lo qual sia <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Artur+Quintana" rel="nofollow" target="_blank">illuminat</a> lo consell de la nostra pensa
trametsnos lo do de consell per tal que anant per lo cami de aquest
mon <b>seguischam</b> les <b>petiades</b> virtuoses per les <b>ç</b><b>endes</b>
dretes e segures <b>trametnos</b> <u>lo do</u> de fortalesa ab lo
qual puscham aterrar les forçes
dels nostres enemichs trametnos lo do de sciencia ab lo qual siam
recomplits de les resplendors de la sagrada doctrina per fer
difarencia entre be o mal trametnos lo do de pietat ab lo qual <b>nos
vistam</b> les entramenes de misericordia trametnos lo do de temor
ab lo qual lunyantnos de tot mal siam reposats en lo reverencial
pes de la tua eternal magestat. Tu Senyor nostre Jhesu-Crist has
volgut que <u>nos</u> <b>demanassem</b> les demunt dites coses
sagrades tues en nostra oracio <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=occitan" rel="nofollow" target="_blank">las quals</a></b> coses demanam esser
obtengudes per la <b>tua</b> santa creu a laor e gloria del teu nom
<b>sobresant</b> al qual <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=occitan" rel="nofollow" target="_blank">ensemps ab</a></b> <u>lo</u> pare e <b>al</b>
Sant Spirit <b>sia</b> honor gloria laor de gracies <b><a href="ricartgarciamoya.com" rel="nofollow" target="_blank">bellea</a></b>
imperi per secula seculorum Amen. <br /><br /><b><a href="ricartgarciamoya.com" rel="nofollow" target="_blank">Aci</a></b> es acabat <b>lo
libre</b> <i>quel</i> glorios <b>sant Bernat</b> <u>trames</u> a la
<b>sua</b> germana. <br />Deo gracias. Amen. <br /><br /><a href="librosmoncho.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">Finito libro</a> sit
laus et gloria Christo. <br />Amen. <br /><br />RUBRIQUES DE TOT <b>LO</b>
PRESENT <b>LIBRE.</b> (índice, se omite porque no coinciden las
páginas con este formato, html o doc).</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-78431745704756909632020-08-29T17:26:00.000+02:002020-08-29T17:26:05.414+02:00Capitol LXXIIII (LXXIV). De una oracio que fa sant Bernat a Deu posant intercessora la sua cara sor. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXXIIII (</span><i style="font-family: verdana;">LXXIV</i><span style="font-family: verdana;">). De una
oracio que fa sant Bernat a Deu posant intercessora la sua cara sor. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Prechte cara sor en Jhesu-Crist molt amada que not vinguen en
greu les coses <b>quet vul</b> dir ab ardent devocio car sapies que
molt <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=amor" rel="nofollow" target="_blank">te am</a> en Jhesu-Crist. E per ço yot mostre la mia consciencia
mas com yo manifest a tu los meus peccats temme que no ensutzescha
les tues orelles. Prechte sor mia en Jhesu-Crist molt amada que ab ta
oracio impetres ab Deu venia de mon peccat e perdo a mi indigne
peccador. Yo miserable peccador de la mia infantesa ança
he <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=embrutada" rel="nofollow" target="_blank">insutzida</a></b> la mia vida tostemps he aiustats mals a mals
tostemps he <b>cumulats</b> peccats a peccats null temps he cessat de
peccar no he fet lo be que debia fer <b>yo</b> miserable no <b>son</b>
digne de veure la <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=reys" rel="nofollow" target="_blank">altesa</a></b> del cel per la <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintaneta" rel="nofollow" target="_blank"><b>granesa</b> de la
mia iniquitat</a> com <b>yo</b> he provocada la ira de Deu tot poderos
contra mi e devant la sua presencia he cogitats molts mals
innumerables. Dit he e mal he fet de la mia infantesa ença
en la mia <b>puericia</b> he peccat e en la infantesa e en la
juventut e ço que es <b>pus</b> greu cosa e <b>pus</b> perillosa he
peccat en la mia vellesa. <b>Yo mesqui</b> <u>son</u> <b>caygut</b>
en <b>lo fanch</b> de iniquitat <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Amela" rel="nofollow" target="_blank"><b>yo</b> <u>malmirent</u> <b>son</b>
<u>caygut</u></a> en <b>lo abis</b> dels peccats <b>yo</b> culpable <b>son
caygut</b> en <b>lo pou</b> de malvestat <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana+Font" rel="nofollow" target="_blank">yo malestruch</a></b> <u>son
caygut</u> en la <b>pregonesa</b> dels mals <b>yo</b> miserable <b>son</b>
devallat en la <b>sutzura</b> dels vicis. Ay mesqui ay malestruch
caygut <b>son</b> e per <b>ma</b> virtut <b>nom pusch</b> <u>levar</u>.
Prechte donchs sor amable <u>quem</u> <b>sosleves</b> ab la <b>aiuda</b>
de la <b>tua</b> santa oracio <b>prestem</b> la ma de la <b>tua</b>
oracio e traume de la pregonesa dels vicis <b>estenme</b> la ma de la
<b>tua</b> <u>aiuda</u> e <b>desliurem</b> de la cova de iniquitat.
Sor cara <b>yo son</b> cert que si tu serves aço que has promes a
Jhesu-Crist quet sera donada corona en lo goig eternal e a mi
peccador sera donada venia en aquesta vida. Si tu ab devota pensa
<b>compleixs</b> les coses que has votades a Jhesu-Crist tu obtindras venia
a mi indigne e tu seras ab les santes vergens en lo talem celestial
ab goig perpetual. Honesta verge yo son cert e no dupte pas en res
que la tua virginal oracio pora obtenir venia a mi peccador indigne.
Sor amable si tu perseveres en lo servir de Deu axi com has promes
aconseguiras venia a mi indigne e tu alegrar tas perpetualment entre
los cors de les santes vergens. Honesta verge prechte que ab pensa
esvellada oges aço que yot dich tu est sor mia molt devota en
Jhesu-Crist per preguaries de la qual no dupte que yo no sia deneiat
de les legees de mos peccats. Si tu amable sor est verge plasent a
Deu e si tu dorms ab Jhesu-Crist espos teu en lo talem cast e pur
obtendras tot quant demanaras per la mia salut si tu sor abraçes
Jhesu-Crist ab casts abraçaments
sens tot dupte tu poras obtenir a mi peccador venia e misericordia si
tu ab virginal odor te conjunys als abraçaments
de Jhesu-Crist obtendras a mi indigne venia de mos peccats si ames
sobre totes coses Jhesu-Crist espos teu e reposes en la sua molt
dolça amor poras aconseguir a
mi absolucio de mos peccats. Se de cert que Jhesu-Crist espos teu not
lexara trista nit dira de no ans te donara tot quant li demanaras
quit ha acompayada a la sua passio. Molt te ama aquell qui ab la sua
preciosa sanch ta reemuda. Adonchs sor mia lo teu amat Jhesu-Crist
sera a tu remissio de mos peccats e jo he esperanse de remissio si tu
cara sor la qual am yo molt entres ab Jhesu-Crist en les noçes
en lo talem celestial. Tu sor molt amable seras solas meu en lo die
del <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=temó" rel="nofollow" target="_blank">temoros</a> e estret <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=juissi" rel="nofollow" target="_blank">juhi</a> en lo qual he a retre raho de les culpes e
negligencies mies. Prech Deu quel merit de la tua santa virginitat
diminuescha la pena de la mia iniquitat Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-37172819655882111792020-08-29T17:21:00.000+02:002020-08-29T17:21:13.573+02:00Capitol LXXIII. De una amonestacio feta per sant Bernat a sa germana. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXXIII. De una amonestacio feta
per sant Bernat a </span><b style="font-family: verdana;">sa germana</b><span style="font-family: verdana;">. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Molt cara sor ja per la
gracia divinal endreçe al port
la nau de la mia doctrina empero altre <span style="font-weight: normal;">veguada</span>
retorn a tu dient en <b>ma amonestacio</b> <u>tum</u> <b>preguist</b>
que <a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank"><b>yot</b> <u>scrivis</u></a> paraules de santa amonestacio e <b>yo</b>
posat que <b>nou hage</b> fet axi com devia empero ab la gracia
divinal segons <b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">mon petit</a></b> poder he <u><span style="font-weight: normal;">collides</span></u>
<b>auctoritats</b> e sentencies dels dits dels sants pares per <b>ta
amonestacio</b> les quals he presentades a la tua amor e caritat en
aquest <b>libre</b>. Adonchs sor en Jhesu-Crist molt amada ja veus
com has amonestacions de bona vida.<br />Consell <b>tes donat</b> e
norma de ben viure. No es ja alguna ignorancia <b>quet escus</b> de
peccat ja no ignores que vol dir bona vida <b>no est</b> ignorant de
ben viure ja no poras dir yo he peccat per ignorancia. La raho de aço
es car ja tens declarada la ley la qual deus seguir jat son mostrats
los manaments de ben viure ja tes demostrat com te deus conservar en
la casa de Deu ja tes manifestat quina deus esser ja has conoxença
dels manaments divinals ja sabs que vol dir viure dretament.
Guardet donchs que <b>de qui avant</b> no <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=ofengues" rel="nofollow" target="_blank">ofenes</a> Deu guardet que no
menyspreus de qui avant lo be que sabs no mesyspreus ab mala vida lo
be que ligs. Si tu vivint mal menyspreses lo be que hauras ligit molt
seras culpable en la presencia de Deu. La raho es aquesta car mes val
no conexer la carrera de salut que tornar atras apres que hom <b>la
coneguda</b>. Adonchs pus que has resebut lo do de saber retelo en la
tua pensa e complex per obre ço
que has apres per doctrina. Sor amable altre veguada e altre <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=maná" rel="nofollow" target="_blank">te man</a></b> e <b>amonest</b> que ab sobiran estudi conserves los
manaments de <a href="librosmoncho.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">aquest <b>libre</b></a> Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-30469730952085043312020-08-29T17:17:00.003+02:002020-08-29T17:17:36.786+02:00Capitol LXXII. Del juhi de nostre Senyor Deu.<p><span style="font-family: verdana;">Capitol
LXXII. Del juhi de nostre Senyor Deu.</span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Dos juhis divinals son
la un en lo qual son jutiats los homens en la present vida altre es
en lo qual seran jutiats en la vida esdevenidora. Alguns son jutiats
ab <b>malaltie</b> pobretats e diverses tribulacions del present segle per
tal que no sien jutiats en lo esdevenidor. E per ço la pena temporal
aprofita a alguns a lur purguacio altres son als quals comença ja
açi la lur dampnacio e que esperen en laltre mon total destruccio.
Alguns son jutiats en lo present segle per tribulacions altres seran
jutiats per foch en lo die de la derrera <b>exeminacio</b> la justicia del
just sera segura e per ço parlant Job a nostre Senyor Deu diu
Deu mata e destroex lom ignoscent e lom peccador car com la
ignoscencia del hom es ben examinada acomparada es a la <b>ignoscencia</b>
divinal no es res. Es destrohit lo peccador per nostre Senyor Deu com
ab la agudesa del seu juhi la iniquitat del peccador es examinada e
eternalment dampnada. En lo derrer juhi segons les diversitats de les
obres apparexera Jhesu-Crist als elets benigne als reprovats
terrible. E lo die del juhi haura cascu lo jutge segons la
consciencia que haura hauda car Jhesu-Crist stant en son repos
apparexera terrible a tots aquells los quals acusa la lur mala
consciencia. Sor molt cara oges sant Isidre dient no es hom qui sia
sens peccat no es qui puscha esser segur del juhi divinal com de les
paraules ocioses se hage a retre raho. Aylassos nosaltres mesquins de
peccadors aylassos indignes que direm en aquell juhi qui no solament
peccam tots jorns en ocioses paraules ans encara peccam per fer males
obres et per <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Riu+Fillat" rel="nofollow" target="_blank">null temps cessam de fer mal</a>. Si en lo juhi del Senyor
tot poderos lo just envides sera segur que sera de nosaltres caytius
peccadors. Si en la examinacio del jutge estret e rigoros la justicia
del just envides sera segura que farem nos mesquins en aquell die qui
continuament multipliccam peccats a peccats si en lo die del juhi lo
just envides se salvara hon aparexerem nos en aquell die qui havem
fets innumerables mals. No es hom qui en aquell die puscha esser sens
temor ço es com se mouran los cels la terra e tots los elements se
dissolran per sobres de calor. De aquest die es dit que sera die de
ira e de tribulacio die de miseria e de venjançe
die de nuvol e de escuredat die de trompa e de gran crit. En aquell
die sera tribulat lom fort e rigoros. Poriesme tu dir cara sor - o
car frare que direm en aquell die com vindra aquell jutge ten estret
car per ço com tu mas feta memoria del seu aveniment ma feta plorar.
Tu recitant aquell terrible die del juhi mas provocada a lagremes
forçadament - Sor en
Jhesu-Crist molt amada be has fet si has plorat per la temor del
jutge estret e rigoros perque sapies quens es obs que abans que
apparegua lo die del juhi nos presentem devant la faç
del jutge per confessio posant nostres lagremes devant la sua
presencia. En aquesta vida ha temps acceptable e dies de salut e per
tal diu la santa Escriptura <b>cercats</b> lo Senyor mentres pot
trobar invocaulo mentre es prop. En aquesta vida es prop lo jutge e
no es vist en la vida esdevenidora sera vist mas sera luny. Adonchs
sor cara necessari nos es que cerquem Deu aci ab tota nostra pensa e
ab tot nostre cor en aquesta present vida sil volem trobar en la vida
esdevenidora. Si en aquesta vida lo cercam ab tota devocio lunyantnos
de males obres en lo die del juhi aconseguirem <i>del</i>
misericordia car benigne es e molt misericordios. Car dell es scrit
suau es lo Senyor a tots e la sua misericordia es sobre totes les
sues obres. Adonchs sor molt <u>care</u> <b>supplichquem</b> aquell
terrible e molt just jutge ab lagremes e ab tota devocio que en lo
die del juhi nons reta segons nostres miseries mes quens mostre ses
misericordies en guisa que <b>nons lex</b> <u>hoir</u> <b>ab</b> <u>los</u>
reprovats aquella terrible sentencia qui diu axi <b>anatsvoshen</b>
malvats e malahits del meu pare al foch eternal ans ab los seus elets
nos façe hoyr <b>venits</b>
<u>beneyts</u> del meu pare <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=ressibí" rel="nofollow" target="_blank">reebets</a></b> <u>lo regne</u> quius <b>sta
apparellat</b> del començament
del mon <b>en</b><b>ça</b>
Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-57171230010530927312020-08-29T17:14:00.002+02:002020-08-29T17:14:23.470+02:00Capitol LXXl. De la mort. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXXl. De la mort. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor
amable prechte que oges les paraules dun savi qui diu o mort e com es
amargua la tua memoria al hom rich qui reposa ab gran confiançe
en les sues riqueses o bens temporals. Item o mort e com es bo lo teu
juhi al hom pobre qui es frayturos en riqueses o mort e com es dolça
als miserables e com es suau als qui viuen en amargor de vida o e com
es plasent e alegre als trists e als plorosos. La mort posa fi a tots
mals en la present vida e done terme als mals en aquest segle e toll
tota fretura e tota miseria. La mort posa terme a totes les
tribulacions en aquest mon. Aylas e com ve tart la mort als <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Torrevelilla" rel="nofollow" target="_blank">mesquins</a>
qui la esperen. Adonchs sor molt cara mes val be morir que mal viure
mes val no esser que en miseria perpetual esser. Poriesme tu dir sr
cara – prechte frare meu quem digues si devem plorar los morts ni
fer plant per los amichs morts. - Sor amable a la dita questio respon
un sant dient jatsia que la pietat man plorar per los feels difunts
empero la fe veda que per res no plorem. No devem plorar per los
feels ans devem retre gracies a Deu quils ha <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=vullgut" rel="nofollow" target="_blank">vulguts</a></b> deliurar de la
miseria del mon present los quals segons nostre fe ha fets passar als
lochs de lum e de pau. No devem plorar los feels defunts car no
duptam que no sien anats al repos eternal. Honesta verge oges aço
que yot dich aquells homens deuen esser plorats en la mort los quals
pren lo diable a gran vergonya lur no pas aquells los quals reeben
los angels ab gran honor. Aquells deuen esser plorats qui son portats
per los diables a les penes infernals e no pas aquells qui son
portats per los angels als goigs de Paradis. Aquells deuen esser
plorats qui apres la mort son per los diables soterrats en linfern e
no pas aquells qui per los angels son collocats en lo cel aquells
deuen esser plorats qui moren mal no pas aquells qui be fenexen lurs
dies aquells deuen esser plorats qui moren soptosament a mala mort e
no pas aquells qui ab lur mort preciosa son honrats. Verge esposa de
Jhesu-Crist oges quet dich com yo plor los morts qui be moren yo fas
dampnatge a mi matex e no aprofita a ells com yo plor los morts no
fas profit a ells e dampnifich a mi metex. Aquells donchs que no
esperen resurreccio devem plorar lurs morts los quals apres la mort
no creen ressucitar. Adonchs sor molt cara nosaltres qui creem quels
nostres morts deuen regnar ab Jhesu-Crist no devem per ells plorar
sino Deus preguar no devem plorar los morts carnalment mas devem
escampar per ells preguaries a Deu quels vulla deliurar de peccats e
de tot mal Amen.</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-22377635746202721482020-08-29T17:11:00.003+02:002020-08-29T17:11:59.273+02:00Capitol LXX. Del temps breu de la present vida. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXX. Del temps breu de la
present vida. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor molot cara oges les paraules de Salomo
dient tot quant pot fer la tua ma façaho
diligentment car no ha sciencia ni saviesa ni obres de virtuts en los
inferns hon tu endreçes ta
carrera. En la present vida es leguda cosa de fer bones obres car en
la vida esdevenidora no si espera de profitar en bones obres ans hi
ha retribucio de bones obres. La vida present es breu e allenegosa e
per ço diu sant lsidre qui
considera la longuesa de la present vida no considerant la longuesa
del espay sino la sua breu fi assats pensa profitosament com es breu
e miserable. Adonchs sor amada en Jhesu-Crist si tu cerques la vida
vertadera sia en la tua intencio aquella vida la qual es vertadera
per la qual es christiana e aquesta es la vida eternal e vida <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Vidal" rel="nofollow" target="_blank">vidal</a></b>.
Aquesta vida es mortal e per ço
deus morir en la present carn per tal que no muyres a Jhesu-Crist en
la anima. Lavors creem que viu cascu si morint segons lo mon viu ab
Deu en lo cel en lo qual ha promes de viure. De la <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tardá" rel="nofollow" target="_blank">trigua</a></b> de
la present vida soste gran enuig lo iust per ço
com ve molt tart a la vida desijada. La <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=eixida" rel="nofollow" target="_blank">exida</a></b> de la present
vida es incerta als homens e com no pensa morir la persona se llavors
mor soptosament per tal se deu cascu cuytar de esmenar lo mal que ha
fet en guisa que no muyre en iniquitats e que no <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=morís" rel="nofollow" target="_blank">fenescha</a> sa vida en
culpa. Aquells qui lo diable ha encesos en vicis e peccats en aquest
mon com moren <b>se for</b><b>çe</b>
de <b>tirarlos</b> als turments infernals. Posat que lom sia
just en la present vida empero com ell nix es mor ha gran temor que
no sie digne de pena. La mort dolça
e reposada loa la fi dels <a href="aguelosebeta.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">homens iusts</a> car alli es mostrat esser
present la companyia dels angels <b>pus</b> que <b>hixen</b> de
aquest cors mortal sens greu pena e vexacio. Jhesu-Crist fill de Deu
ab gran honor reeb los seus servents passants de aquesta present vida
a la eternal benaventurança e
per ço la esposa parle en lo libre dels Cantichs dient lo meu amat
es devallat en lo seu ort al prat de flors plen de bones <span style="font-weight: normal;">odors.</span>
Jhesu-Crist devalla a la Esgleya avisant los iusts ve ab maior gracia
a aquells los quals conexen que ab bones obres han trames als
proismes odors de bona fama e eximplis de bones virtuts. Aquest reeb
son past en los orts lavors com <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">se delite</a> en les virtuts de les
animes e cull <b>lyris</b> com <b>los</b> seus <b>elets</b> <u>arrancha</u>
de la present vida <b>els</b> tramet als goigs de la eternal vida. De
aquests aytals diu la santa Scriptura la mort dels sants es preciosa
en la presencia de nostre Senyor Deu la tela del drap <b>se destrouex</b>
com <b>los fils</b> <u>se trenquen</u> e la vida del hom passa <b>es
despen</b> per tots los dies. Les animes dels elets han gran e
sobirana paor en <b>lo die</b> de la <b>lur</b> mort dubitant e ja si
volaran a Paradis o si devallaran als inferns. Alguns elets son qui
en <b>la lur</b> fi son purgats dels <b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">petits</a></b> e leugers peccats
altres son qui en la hora de la mort <b>se rien</b> <u>es alegren</u>
sentint ja en lur contemplacio los bens de la eternal vida. Lo Senyor
tot poderos ha volgut que ignorem lo die de la mort per tal que com
creeguam que tots jorns nos sta fort prop cascu sia ansios de fer
bones obres pus que es ten incert de la <b>exida</b> de aquesta
present vida. Los diables reeben les animes dels mals homens en lo
die de lur mort car gran raho es que aquells sien turmentadors en les
penes qui son stats entenedors e consellers en les culpes. Los
malignes spirits demanen lurs obres lavors com la anima <b>hix</b>
del cors e lavors repliquen a la anima los mals que li han consellats
fer per tal que <b>ab</b> si <b>le sen</b> porten als turments. <b>Lom
inich</b> <u>apres</u> la mort sera turmentat e <b>lom iust</b> <u>apres</u>
de aquest treball en lo repos eternal sera <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=colocat" rel="nofollow" target="_blank">collocat</a>. Axi com la
benaventurança alegre los
benaventurats axi devem creure quels peccadors en lurs animes apres
de aquesta vida seran en lo foch eternal turmentats. Sor mia en
Jhesu-Crist molt amada yo he manifestades aquestes coses a les tues
orelles per tal que conegues que molt nos es necessari menyspresar
tostemps les coses terrenals e haver tostemps en memoria lo die de la
mort. Oges les paraules de sant Jaume apostol dient quina cosa es la
nostra vida sino una vapor de <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Amela" rel="nofollow" target="_blank">fort petite</a></b> durada. E <b>Salamo</b>
diu <b>not gloriegs</b> en <b>lo die</b> seguent <b>car</b> ignores e
ja que sera de tu en lo die esdevenidor. Adonchs sor amable ab gran
ansia deus viure e ja que sera de tu lo die <br />esdevenidor.
Considera tots jorns <b>lo terme</b> de la <b>tua</b> vida per tal
que <b>pusques</b> menyspresar les dolçors
de la present vida e aconseguir los bens celestials. En totes les
<b>tues</b> obres <b>vulles</b> considerar <b>los derrers</b> dies
teus de la mort e <b>null temps</b> no <b>peccaras</b>. Per aquesta
<b>raho</b> te amonest <b>sor mia</b> molt <b>cara</b> que <b>not</b>
alegres en les vanitats de aquest mon car sens tot dupte a morir has.
No poses <b>te esperanse</b> en les coses temporals car no es <i>el</i>
mon alguna cosa <b>quet puscha</b> escapar de la mort perque la carn
mesquina se alegre en les coses terrenals la qual es apparellada a
esser feta <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank"><b>vianda</b> de <b>vermens</b></a>. Honesta <b>sor</b> per <b>ço</b>
<u>te dites</u> les precedents coses que null temps <b>te oblide</b>
<u>lorde</u> de la <b>tua</b> condicio. <b>Membret</b> que <b>ç</b><b>endre</b>
<u>es</u> e <b>ç</b><b>endra</b>
tornaras pols <b>es</b> <u>e</u> pols tornaras <b>car</b> <u>axi</u>
ho <b>dix</b> <u>lo Senyor</u> tot poderos al primer hom <b>reduex</b>
a la <b>tua</b> memoria les paraules que <b>dix</b> Job parlant de si
<b>matex</b> <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank"><u>yom</u> <b>deg</b></a> corrompre <u>axi</u> com a
<b>podrimer</b> e esser <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=espentolá" rel="nofollow" target="_blank">destrohit</a></b> <u>axi</u> com la <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=vestits" rel="nofollow" target="_blank">vestedura</a></b>
qui es <b>roseguada</b> per <b>les arnes</b> e per la <b>tinya</b>
posa devant <b>los</b> teus ulls la memoria de la <b>tua</b> mort
proposa davant tu <b>lo die</b> de la <b>tua</b> <u>exida</u> <b>lo</b>
die de la <b>tua</b> mort <b>tostemps</b> <u>sia</u> en la <b>tua</b>
memoria en guisa que per la <b>sua</b> recordacio <b>esquius</b>
<u>perfetament</u> <b>los</b> vicis <b>els</b> peccats Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-3957149246989999972020-08-29T17:06:00.003+02:002020-08-29T17:06:34.228+02:00Capitol LXIX. De sompnis.<p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXIX. De </span><b style="font-family: verdana;"><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=ensomiá" rel="nofollow" target="_blank">sompnis</a>.</b><span style="font-family: verdana;"></span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Molt
cara sor escolta aço quet
dire. Sovin se esdeve que los demonis qui van de nit nos torben los
senys corporals ab diverses visions. A veguades ab manifesta
impugnacio baten e cobegen los cossos dels homens. En diverses guises
se esdevenen <b>los sompnis</b>. Alguns <b>sompnis</b> venen per
sadollament e alguns per flaquesa les quals coses <b>vesem</b> per
<b>esperiencia</b> altres sompnis son qui <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=ixen" rel="nofollow" target="_blank">hixen</a></b> de propia
<b>cogitacio</b> <u>car</u> moltes <b>veguades</b> <u>somiam</u> de
nit <b>ço</b> que <b>cogitam</b> de <b>die</b>. Molts sompnis <b>se
esdevenen</b> per <b>illusio</b> dels spirits diabolicals. Fan
testimoni Salamo dient molts han fet errar los sompnis e aquells son
stats deçebuts qui posen lur
esperançe en ells. Algunes
apparicions <b>se fan</b> justament axi com aquelles ques fan per
revelacio de Deu axi com <b>se lig</b> en la <b>ley</b> <u>antigua</u>
de <b>Josep</b> fill de <b>Jacob</b> qui per <b>lo sompni </b><u>fon</u>
fet senyor de <b>sos</b> germans e <b>axi</b> com <b>se lig</b> en <b>lo
Evangeli</b> de Josep espos de la verge Maria qui per lo sompni fon
amonestat que <b>fogis</b> <u>ab</u> <b>sa</b> esposa e <b>ab</b>
<u>linfant</u> <b>en</b> Egipte. A veguades <b>se fan</b> visions
compostes de cogitacio e <b>illusio</b> a <b>veguades</b> <u>ab</u>
cogitacio e revelacio. De aço parle Daniel qui diu aquell qui revela
los secrets mostra a tu les coses esdevenidores e posat que alguns
sompnis sien vertaders empero nols devem creure leugerament car <b>hixen</b>
de diverses <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=paísos+cataláns" rel="nofollow" target="_blank">ymaginacions</a></b> e no conexem perfetament de hon
venen. Adonchs no devem facilment ni leugera donar fe als sompnis per
tal que si <b>lo Satanas</b> <u>se transfigurave</u> en angel de <b>lum</b>
no <b>enguanas</b> <u>lom</u> <b>poch</b> cautelos. A veguades
enguanen los diables algunes persones qui <b>creen</b> en sompnis ab
art axi <b>anguanable</b> per ço
com alguns sompnis axi se esdevenen com ells <b>dien</b>. E per ço
los diables dien algunes coses veres per ço quels enguanen en moltes
<b>mas</b> posat que los sompnis <u>se esdevenguen</u> axi com los
diables dien empero nols devem creure <b>car</b> de <b>enguan</b>
<u><span style="font-weight: normal;">proceexen</span></u> segons lo
testimoni de la santa Scriptura qui diu sius parlen posat que axi se
esdevengua <u>nou</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=cregueu" rel="nofollow" target="_blank">creguats</a></b>. Los sompnis son semblants a
<b>las</b> <u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=endeviná" rel="nofollow" target="_blank">devinacions</a></u> e aquells qui les observen son dits
<b>adevins</b>. Adonchs no devem donar fe als sompnis posat que
<b>appareguen</b> vertaders esser. Aquell qui en sompnis e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=adivino" rel="nofollow" target="_blank">adevins</a></b>
posa <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=esperansa" rel="nofollow" target="_blank"><b>sa esperan</b><b>ç</b><b>e</b></a>
no confia en Deu e semblen aquell qui seguex lo vent e vol pendre la
ombra. <b>Devinacions</b> mentides e sompnis <b>enguanables</b> vanes
coses son. De cert dich que no devem creure en sompnis per ço que no
siam <b>enguanats</b> en ells. Sia nostra esperançe
tostemps ferma en Deu e que no <b>haiam</b> cura en sompnis. <u>Digne</u>
cosa es que posem nostra esperançe
en Deu e que no <b>haiam</b> <u>confian</u><u>ç</u><u>e</u>
en sompnis. <b>Sor cara</b> <u>consellte</u> que la <b>tua</b> pensa
no <b>sia</b> en sompnis ni en <b>devinacions</b> fermada <b>ans</b>
solament <b>sia</b> segura en Deu tot poderos <b>car</b> si creus en
sompnis ni en <b>devinacions</b> <u>tost</u> seras <b>enguanada</b>.
En tota la <b>tua</b> vida <b>menyspresa</b> sompnis e <b>adevins</b>
e posa la <b>tua</b> <u>esperanse</u> <b>perfetament</b> en la
Providencia divinal e hauras prosperitat en la present vida e en la
esdevenidora Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-9910814336833546072020-08-29T17:03:00.003+02:002020-08-29T17:03:31.627+02:00Capitol LXVIII. De temptacio. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXVIII. De temptacio. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Molt
cara sor oges sant Jaume dient <b>contrastats</b> al diable e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Waterloo" rel="nofollow" target="_blank">fugir vos ha</a></b>. E sant Jheronim diu no es hom <b>pus</b> fort <b>el mon</b>
que aquell qui venç lo diable
e aquell es <b>lo pus</b> <u>flach</u> qui es <b>vensut</b> e <b>sobrat</b>
<u>ab</u> la <b>sua</b> <u>propia</u> carn. Les <b>segetes</b> del
diable deuen esser <b>apaguades</b> <u>ab</u> fret ab <b>velles</b> e
<u>ab</u> <b>deiunis</b>. <u>Lo ginyos enemich</u> nostre tostemps
cerca com <b>nos pora</b> <u>enguanar</u> e no cura de matar <b>los
cossos</b> sino les animes. Axi com <b>lo lop</b> <u>dissipa</u> les
ovelles <u>axi</u> <b>lo diable</b> <u>dissipa</u> les animes com
<b>destroex</b> e mata <b>lo</b> poble christia. <b>Empero</b> lo
diable no <u>tempta</u> <b>los alets</b> sino tant com Deu li permet.
Com lo diable tempta los servents de Deu lavors serveix a lur profit
car nols enguana ab ses temptacions ans los ret cautelosos. Moltes
veguades esdeve que les temptacions que comou lo diable a destruccio
dels homens Deu les convertex a profit de lurs animes. No poriem
sostenir les temptacions del diable los servents de Deu si la pietat
de Deu no temprava e no refrenava <b>la lur</b> iniquitat <b>jatsia</b>
que lo diable tostemps desija temptar los servents de Deu empero sino
reeb de Deu poder de temptar no pot complir per obre aço
que vol. Hon posat que la volontat del diable tostemps sia injusta
empero com Deu ho permet justament li es donat lo poder. Lo diable de
part sua injustament vol temptar los servents de Deu mas nols pot
temptar sens licencia de Deu. De aço
es scrit en <b>lo libre dels Reys</b> <u>hon</u> <b>se litg</b> <u>quel</u>
sperit de Deu <b>malvexava</b> a Saul. Axi poriem fer justament
questio si era spirit de Deu. Responch que en aquest loch son
compreses dues coses ço es la potestat de Deu justa e la volontat
del diable injusta car <b>spirit mal</b> era per sa mala volontat e
aquest matex era sperit de Deu per ço com havia resebuda de Deu
<b>iusta</b> potestat. Lo diable no pot metre los vicis dins la anima
per son propi poder be pot ençendre
la cobeiançe e no pot ençendre
les flames de cobeiançe
sino alli hon veu primerament grans delectacions de la cogitacio. E
si nosaltres foragitam de nos les delectacions de mala cogitacio
<u>tentost</u> <b>sen pertex</b> lo diable confus e envergonyit e
porta trencades les armes de la sua temptacio. Lo diable ab semblança
de be vol enguanar los servents de Deu <b>fenyentse</b> esser
angel de <b>lum</b> <u>mas</u> tanta deu esser la discrecio de les
persones santes que <b>puscha</b> <u>jutiar</u> entre mal e be per ço
quel diable <b>nons pusca</b> <u>enguanar</u> <b>ab</b> <u>sos</u>
fraus. Aquesta es la demanda que <b>feya</b> Josue dient diguesme es
nostre o es dels nostres enemichs. E per <b>ço</b> diu <b>lo
propheta Jheremias</b> si tu <b>separares</b> la cosa preciosa de la
cosa viciosa seras <b>axi</b> com a <b>bocha</b> <u>mia</u>. <b>Le
diable</b> es molt terrible als ulls dels homens seglars <b>mas</b>
als ulls dels servents de Deu es vil e menyspresat. <b>Los infeels</b>
temen <b>lo diable</b> <u>axi</u> com a leo <b>mas</b> aquells <b>qui</b>
son forts en la fe <b>lo menyspresen</b> axi com si era un <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank"><u>petit</u>
<b>vermitxol</b></a> e com <b>lo veen</b> <u>sen rien</u>. Lo diable serp
es <b>allenegosa</b> e sino contrasta hom al seu cap ço es a la
primera <b>suggestio</b> tot sen entre dins en les <b>entramenes</b>
del cor <b>alleneguus</b> axi dolçament
que no es sentit. Los començaments
de les temptacions <b>diabolicals</b> son frevols e flaques mas si
lom no les esquiva e passen per gran us en <b>custuma</b> a la
<b>derreria</b> <u>se enfortexen</u> <b>ten</b> poderosament que <b>ab</b>
gran dificultat poden esser vençuts.
Com lo diable vol enguanar algun hom primerament considera la <b>sua</b>
natura e alli aplica <b>sa</b> temptacio <b>hon</b> veu <b>lom</b>
mes inclinat a peccar. E per tal diu sant Isidre lo diable tempta lom
mes en aquella part en la qual lo veu mes enclinar a viçis
per <u>alguna</u> <b>humor</b> que <b>crex</b> en ell en guisa que
<u>don</u> <b>crexensa</b> a la humor e <b>crexent</b> la humor
<b>crescha</b> la temptacio axi com aquell qui porta <b>laygue</b> no
la tramet per altre part sino per aquella <b>hon conex</b> que
correra millor. Lo diable per tota la vida del hom lo desija temptar
mas molt mes en la fi e aço es la paraula que primerament <b>fon</b>
anunciada a la <b>serpent</b> com nostre Senyor li <b>dix</b> tu
<b>aguaytaras</b> al talo del hom e <u>ellavors</u> <b>aguayta</b> lo
diable al talo del hom com se esforça
de <b>anguanarlo</b> en la fi de la <b>sua</b> vida <b>car</b> com <b>lo</b>
diable no pot <b>lom</b> <u>enguanar</u> en la vida en la fi <b>met</b>
tota la <b>sua</b> força per
<b>enguanarlo</b> per la qual <b>raho</b> per molt que <b>lom</b> <u>sia</u>
bo e <b>iust</b> <u>obs</u> li es que en la present vida <b>nos</b>
tingue <b>james</b> per segur <b>ans</b> li es necessari que ell
<b>stant</b> humil <b>tostemps</b> <u>sia</u> cautelos e ansios que
no <u>sia</u> <b>enguanat</b> en la <b>sua</b> fi. Adonchs sor molt
cara necessari es a nos pregar Deu tot poderos que <b>nons lex</b>
esser temptats mes que no <b>porem</b> sostenir car Deu restreny les
forçes del diable que <b>nons
nogua</b> tant com ell desija. E per ço
lo Sant Spirit repren lo diable en lo libre dels Cantichs dient <b>levet</b>
vent <b>tramuntanal</b> e vine tu vent del <b>mig jorn</b> e bufa
sobre lo meu <b>ort</b> e <b>habundara</b> la fragancia de les <b>sues</b>
<u>odors</u>. E que entenem per la <b>tramuntana</b> qui <b>constreny</b>
e fa <b>los homens</b> peresosos sino <b>lesperit</b> diabolical qui
tempta e <b>posseex</b> tots <b>los</b> reprovats <b>faent</b>
<u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=gossina" rel="nofollow" target="_blank">peresozos</a></u> <b>los homens</b> en <b>lur</b> <br />vida e en <b>lur</b>
bona obre. Per <b>lo vent del mig jorn</b> qui es <b>calt</b> es
entes <b>lo Sant Sperit</b> lo qual com tocha la pensa dels <u>elets</u>
<b>los</b> desperta de tota peresa <b>els</b> fa ardents e <u>flameiants</u>
en la amor divinal. Donchs <b>leuse</b> <u>lo vent de la tremuntana</u>
ço es partescha lo mal sperit de la Esgleya e lunyse de cascuna
anima feel en guisa que no tempte mes que no deu e vingue <b>lo mig
jorn</b> e <u>bufe</u> en <b>lort</b> de la esposa e <b>habunde</b>
la <b>fraguancia</b> de les <b>sues</b> <u>odors</u> per tal que
sobrevinent Lesperit Sant <u>escampe</u> <b>lo foch</b> de caritat en
les penses dels homens e despert la pensa de la son de negligencia e
com faça aço
Lesperit Sant <b>habunden</b> les bones obres car venint Lesperit
Sant aquell qui primerament dormia per peresa <b>se desperta</b> a
fer totes bones obres e <b>florex</b> axi com <b>ort</b> e <b>apres</b>
de la flor fa <b>fruyts</b> <u>habundosos</u> de gran <b>odor</b> <u>ab
los</u> quals <b>sadolla</b> si <b>matex</b> e <b>sos proismes</b>
<u>migensant</u> les bones obres. <b>Poriesme</b> dir tu - o <b>car
frare</b> <u>prechte</u> <b>quem</b> <u>dons</u> <b>remey</b> contra
les temptacions del diable. - Sor en Jhesu-Crist molt amada un bon
<b>remey</b> <u>te dare</u> <b>contre</b> totes les temptacions del
diable e <b>contra</b> tots viçis
lo qual es aquest que com mes seras temptada lavors hages major <b>recos</b>
a oracio. Si donchs les males cogitacions de aquest segle e <b>sutzes</b>
torben lo teu cor e com consellen de fer alguna cosa mala <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=CUP" rel="nofollow" target="_blank">foragitales</a>
de la tua anima ab oracions pures o ab velles santes. Sta davant Deu
continuament en lo temps de la tua oracio per ço
que pus leugerament pusques escapar a la temptacio del diable.
Venerable sor prechte que conegues que no solament devem combatre
contra les temptacions diabolicals ans encara contra los vicis de la
carn. La raho de aço es car la carn cobeia contra lesperit e
lesperit contra la carn e per ço devem fer oracio ab tanta
perseverançe fins que ab la
gracia divinal puscam vençer
les suggestions o inclinacions dels desitgs carnals e les temptacions
diabolicals. La oracio sovineiada apagua la impugnacio dels vicis
oracio continuada trenca les lançes
e los darts del diable oracio es la primera virtut contra <b>los
esvehiments</b> de les temptacions. Adonchs sor molt cara axi com <b>te
ja dit</b> ab oracions pures e ab santes <b>velles</b> <u>poras</u>
<b>sobrar</b> (<i>superar</i>) les temptacions diabolicals e si per
ventura encara sents les batalles carnals si <b>est</b> ferida ab <b>los
agullons</b> de la carn si la memoria de la carnalitat fa coçeguelles
al teu coratge si la tua carn encara te impugne si la luxuria <b>te
tempta</b> si lo delit camal <b>te convida</b> a peccar posa davant
tu matexa la memoria de la mort posat davant lo juhi esdevenidor
reduex a la tua memoria los turments infernals posat devant les penes
eternals posa devant los teus ulls los perpetuals fochs infernals
poset <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=dabán" rel="nofollow" target="_blank">denant</a></b> les <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=ANC" rel="nofollow" target="_blank">orribles</a></b> penes del infern en guisa que
la ardor de la pena apague en tu la ardor de luxuria Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-58013842376831198322020-08-29T16:58:00.002+02:002020-08-29T16:58:29.514+02:00Capitol LXVII. Que la verge no deu desijar veure les ciutats. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXVII. Que la verge no deu
desijar veure les ciutats. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor molt cara oges en quina forma
<b>lo propheta Jheremies</b> plora nostres iniquitats dient <u>o las</u>
com <b>ses</b> <u>escuresit</u> <b>laur</b> e <b>la color</b>
maravellosa de aquell ses mudada e les pedres del sant santuari se
son <b>despergides</b> en lo cap de totes les <u>places</u>. Per laur
entenem la vida religiosa dels homens la qual era daurada per
gloria de virtuts e era <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=oscura" rel="nofollow" target="_blank">escura</a></b> per <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Anna+Gabriel" rel="nofollow" target="_blank">leges</a></b> e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=brutes" rel="nofollow" target="_blank">sutzes</a></b>
<a href="construccionesginer.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">obres</a>. La color <u>merevellosa</u> del <b>aur</b> significa <u>lornament</u>
de les virtuts lo qual per bonos obres primerament era precios e
<u>merevellos</u> e ara per los vicis e per les obres mundanals
es <b>demudat</b> vil e menyspresat. Verament <b>mudat ses</b> <u>labit</u>
merevellos dels religiosos dels <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=monjos" rel="nofollow" target="_blank">monjos</a></b> dels canonges e de les
santes verges e monges car mes <u>se ornen</u> <b>huy</b> per
complaure al poble que a Deu. Verament mudada es la color merevellosa
del aur car mes es ornat <b><a href="ricartgarciamoya.com" rel="nofollow" target="_blank">huy</a></b> labit dels religiosos per
vanagloria e per ço que placien als homens que per complaure per
humilitat en la presencia divinal. Certes <b>huy</b> son mudats los
<a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=monjo" rel="nofollow" target="_blank">abits</a> e vestirs merevellosos dels religiosos car mes <u>se ornen</u>
<b>huy</b> per ço que placien en lo palau del <b>rey</b> que en
la presencia del Creador. <u>Seguexse</u> <b>donchs</b> que son
<b>despergides</b> les pedres del santuari en lo cap de totes les
places. Les pedres del santuari signifiquen les persones religioses
que null temps deurien anar <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=vagabundo" rel="nofollow" target="_blank">vaguabunts</a></b> fora lo monestir ans
deurien tostemps star contemplant devant los ulls divinals en un loch
secret del monestir. <u>Mas</u> <b>huy</b> son despergides aquestes
pedres del santuari en lo cap de totes les places car com los
religiosos van vaguabunts fora lo monestir per les coses vanes e
mundanals lavors les pedres del santuari son despergides en lo cap de
totes les places. Com les persones religioses amen mes habitar en <b>lo
palau del rey</b> que dins la clausura del monestir lavors son
despergides les pedres del santuari <b>car</b> mes <b>desigen</b>
<u>hoyr</u> les paraules superflues dels <b>richs homens</b> que <b>los
manaments</b> de les santes Scriptures. Lavors son dispergides en lo
cap de totes les places les pedres dels santuaris com mes se alegren
en los convits e parlaments dels <b>richs homens</b> que en la
<u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=pobresa" rel="nofollow" target="_blank">pobretat</a></u> e abstinencia <i>del</i> <b>frares</b> religiosos.
Mes deuen amar los servents de Deu <b>los legums</b> dins <b>lo
monestir</b> que no <u>habundosos</u> convits en <b>lo segle</b>. <u>Los
homens religiosos</u> mes <b>se deuen</b> alegrar de la taula pobre
dels <b>frares</b> que de la taula <b>richa</b> e <b>grassa</b> <i>del</i>
<b>reys</b>. La raho es aquesta car segons que diu sant Agusti mes
val un <u>poch</u> <b>freytureiar</b> que massa en riqueses <u>habundar.</u>
Mes val sostenir <b>pobretat</b> en <b>lo monestir</b> per amor de
Deu que haver moltes riqueses en <b>lo segle</b>. Necessari es donchs
al religios qui <b>desija</b> esset salvat que menyspreu lo mon e
ques tanch dins la claustra del monestir. La persona religiosa deu
fugir a la congregacio dels homens seglars e requerir e cercar la
compayia dels servents de Deu. Los homens religiosos mes deuen amar
<u>la claustra</u> quel palau <b>reyal</b>. Donchs sor cara oges que
dich escolta aço quet consell mes <b>te val</b> seure en la claustra
que <b>circuir</b> les ciutats <b>mes te val </b>reposar dins les
portes del monestir que <u>aparexer</u> en la presencia del poble mes
<b>vulles</b> amar <b>star</b> en lo monestir que veure les ciutats.
<b>Sit <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=claussura" rel="nofollow" target="_blank">enclous</a></b> dins lo monestir seras amada per Jhesu-Crist la
qual cosa dona entenent <b>lespos</b> com diu en <b>lo libre dels
Cantichs</b> la <b>mia</b> <u>sor</u> es un <b>ort</b> tancat e font
<b>sagellada</b>. Cascuna anima santa es entesa esser ort tancat car
mentre nodrex les virtuts engendra <b>flos</b> e <b>recomplexse</b>
de virtuts e conserva <b>los fruyts</b> que ha engendrats. <b>Ort
clos</b> e tancat es dita la santa anima lavors com per amor de la
vida eternal <b>se lunya</b> del brogit dd present mon com fuig que
no sia vista per los homens com los bens que fa <b>amagua</b> de la
laor dels homens com per amor de Deu <b>se tancha</b> per ço que no
sia vista per los homens com menyspresa les humanals laors e com ab
bona intencio se enclou per tal <b>quel</b> <u>enemich antich</u> <b>lo
diable</b> no <b>puscha</b> <u>trenchar</u> <b>lo</b> mur per <b>tolre</b>
<u>los</u> bens que <b>posseex</b> dins si. La santa persona
religiosa es dita <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana+Font" rel="nofollow" target="_blank">font <b>sagellada</b></a> <u>car</u> com ella <b>cogita</b>
continuadament les coses celestials com la santa Scriptura <b>aiusta</b>
continuadament en la <b>sua</b> memoria no cessa la santa pensa
engendrar en si <b>aygues</b> de vida <b>ab</b> les quals <b>puscha</b>
<u>sadollar</u> <b>los proismes</b> <u>assedegats</u>. Adonchs sor
molt cara axi com demunt <b>te dit</b> si <b>mentre</b> vius <b>te
enclous</b> per amor de Jhesu-Crist dins les portes de <u>la claustra</u>
e <b>serves</b> <u>perfetament</u> los manaments de la <u>tua</u>
<b>regle</b> <u>apres</u> de aquesta vida te alegraras <b>ab</b>
Jhesu-Crist espos teu <u>en</u> <b>lo</b> <u>talem</u> celestial
Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-57275914041621762432020-08-29T16:51:00.001+02:002020-08-29T16:51:08.889+02:00Capitol LXVI. Que la verge no deu riure desmoderadament. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXVI. Que la </span><span style="font-family: verdana;">verge</span><span style="font-family: verdana;">
no deu riure desmoderadament. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Molt cara sor oges les paraules
del savi Salomo qui diu yo he jutiat lo riure esser error e al goig
be dit perquet <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">enguanes</a> debades. Error es dita com una cosa se deu
fer e fasen altre. E ellavors donchs se fa la error com riu aquell
qui deuria plorar per tal es dita error car com hom se riu no ha en
la sua memoria e pensa lo die de la sua mort. Aquell es enguanat
vanament quis alegre en los guoigs temporals. Enguanats son aquells
quis alegren en les prosperitats de aquest segle. Aquests aytals si
reduhien a memoria lo die de lur mort ans plorarien lurs peccats <u>ques
alegrassen</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=enríuressen" rel="nofollow" target="_blank">nis riessen</a></b> de les coses vanes e si havien dins
lur pensa los mals que han a sostenir no riurien ans plorarien. E per
ço diu Salamo que les rialles seran mesclades ab dolors e lo plor
occupa los extrems del goig. <br />E Jhesu-Crist diu en lo seu Evangeli
benaventurats son aquells qui ploren car ells seran aconsolats. No
dix benaventurats son aquells qui riuen sino los qui ploren car
aquells son vertaderament benaventurats qui ploren lurs peccats no
pas aquells quis <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Groucho" rel="nofollow" target="_blank">rien</a> de les coses vanes. Aquells qui segons Deu
ploren son benaventurats car ells seran aconsolats. <b>Sant Jaume
apostol</b> repren aquells qui rien follament e diu les vostres
rialles se convertiran en plor e lo goig en tristor. Lo foll se
exalçe en grans rialles la sua
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=veu" rel="nofollow" target="_blank">vou</a></b> mas lo savi <b>envides</b> conexeras <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Groucho" rel="nofollow" target="_blank">ques ria</a></b>.
Adonchs sor mia esquiva lo riure axi com a error e convertex en plor
la alegria temporal. La raho de aço es per tal que tu plorant en
aquest exili pusques beatificar tu matexa en guisa que en lo die de
la tua mort sies trobada benaventurada si en aquest mon plores tos
peccats. Conex tu matexa esser peregrina en aquest mon car la tua
propia terra no es <b>a</b><b>ç</b><b>i</b>
sino <b>en lo cel</b>. No havem açi
ciutat certa ni segura car Deus nos ha promesa alt en lo cel la
ciutat celestial de Jherusalem a la qual <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=dessich" rel="nofollow" target="_blank">desijava</a> venir lo propheta
David com deya molt <b>me son</b> alegrat en les coses quem son dites
car nos irem a la casa de nostre Senyor Deu. De aquest desitg
<a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=flames" rel="nofollow" target="_blank">flamejava</a> lo servent de Jhesu-Crist qui deya aylas car la mia
peregrinacio la mia vida temporal es massa allonguada e massa dura.
Yo he habitat ab los habitadors de la terra de Cedar. Com Daviu deya
aquestes coses nos reya de les vanitats de aquest mon ans plorava de
la peregrinacio de aquesta vida que tant <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=durá" rel="nofollow" target="_blank">durave</a>. Adonchs honesta sor
prechte que lo teu goig sia per tostemps en lo cel. Lo goig e la
alegria tostemps sia moderada e reposada seguint la sentencia del
Apostol dient <b>alegratsvos</b> ab lo Senyor tostemps. <u>Altre</u>
<b>veguada</b> <u>vos</u> <b>dich</b> <u>queus</u> <b>alegrets</b>.
Item en altre loch diu que goig es fruyt del spirit. Aquesta alegria
no torba la pensa ab vanes rialles ans leva la anima per desig a la
terra celestial per tal que pugue hoyr que li sia dit entra en lo
goig del teu Senyor. La faç
del hom es <b>spill</b> del cor en les rialles pot hom conexer lo cor
de la monja. Les rialles e <b>los jochs</b> vans mostren quin cor ha
la monja car si ha lo cor cast <b>nos riura</b> follament null temps
<b>se riura</b> sino ha <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Vidal" rel="nofollow" target="_blank">deshonestat</a> en la pensa. E per ço dio lo
Senyor de la <u>habundancia</u> del cor parla la bocha. Donchs per
<u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=catalanistes" rel="nofollow" target="_blank">sobrehabundancia</a></u> de cor <i>va</i> <b>riu</b> la verge. Si en
la pensa de la dona no havia vanitat null temps riuria. La pensa
casta mes se alegre en lo plor que en les rialles. Certes si la monja
hagues en la pensa vera castedat mes amaria lagremes que alegria
temporal si la monja <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=reduixque" rel="nofollow" target="_blank">reduya</a></b> a sa memoria les sues negligencies
e les penes infernals mes amaria lagremes que rialles. Alli hon
habunden rialles e jochs noy regna perfeta caritat. La monja que
perfetament ama Jhesu-Crist nil tem nos riu ans plora per la sua
amor. Maravellme perque ama rialles e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=jocs" rel="nofollow" target="_blank">iochs</a></b> la persona que es
venguda al monestir per escampar lagremes per sos peccats maravellme
com la monja no ha vergonya com riu alçant
la <b>vou</b> a grans crits. <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Escudero" rel="nofollow" target="_blank">Leig</a> sta lo riure a la persona qui en
aquesta present miseria <b>degra</b> tostemps plorar sos peccats.
Nosaltres miserables e perque <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=rissa" rel="nofollow" target="_blank">riem</a> qui havem a retre compte a Deu en
presencia de tots los angels de totes nostres obres. Mes <b>nos val</b>
en la present vida plorar que riure per tal que puscham aconseguir de
nostre Senyor Deu venia e remissio de nostres peccats en laltre vida.
Prechte sor amable que <b>esquius</b> jochs e rialles escampant
continuadament lagremes per tos peccats. Fuig a jochs e rialles e
plora los peccats incessantment. Oges esposa de Jhesu-Crist que diu
lespos a la esposa en lo libre dels Cantichs los meus ulls son axi
com a <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana+Font" rel="nofollow" target="_blank">fonts daygues</a> que son en Esebon. Car com la anima santa plora
en aquesta miseria de aquest mon laves dels peccats ab la gracia de
Deu. Per semblant forma deu plorar la persona santa continuadament
per tal que puscha esser lavada de sos peccats. Adonchs sor molt cara
si en la present vida plorarem nostres peccats <u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">ens lunyarem</a></u> de
vanitats de aquest mon creeguam de cert que obtendrem venia e perdo
de nostre Senyor Deu dels nostres peccats Amen.</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-9469489680236576562020-08-29T16:44:00.001+02:002020-08-29T16:44:10.796+02:00Capitol LXV. Que la verge no vulla complaura als homens ab la bellesa de la sua cara. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXV. Que la verge no </span><b style="font-family: verdana;">vulla</b><span style="font-family: verdana;">
</span><u style="font-family: verdana;">complaura</u><span style="font-family: verdana;"> als </span><b style="font-family: verdana;">homens</b><span style="font-family: verdana;"> </span><u style="font-family: verdana;">ab</u><span style="font-family: verdana;"> la bellesa de la </span><b style="font-family: verdana;">sua</b><span style="font-family: verdana;">
cara. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Prechte molt cara sor que esquivem totes belleses
<b>nohibles</b> per ço que no <b>cresquen</b> en nos <b>rebrotims</b>
de tots mals. Aquell qui ama bellesa corporal <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">enguana</a> si matex. La
raho es aquesta car la bellesa del cors es <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mitos" rel="nofollow" target="_blank">enguanable</a> vana terra
cendra e enguan dels homens. <br />E per ço
dix <b>Salomo</b> que <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Junyent" rel="nofollow" target="_blank">anguanadora</a></b> es la gracia de bella
<b>parlaria</b> e vana es la bellesa corporal. Molts e diversos son
stats <b>anganats</b> ab la bellesa del cors. <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">Los homens folls</a></b>
consideren la bellesa del <b>cors</b> <u>caen</u> en <u>lo</u> <b>la</b><b>ç</b>
del diable com miren la bellesa de la carn son <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=enllassats" rel="nofollow" target="_blank"><b>enla</b><b>ç</b><b>ats</b></a>
en <u>los</u> <b>filats</b> del diable. Molts son <b>ligats</b> en
peccats per la bellesa corporal. Deu no <b>requir</b> la bellesa del
cors sino de la anima. Mes ama Deu la bellesa spiritual que la
carnal. Jhesu-Crist <b>nos adelite</b> en la bellesa del <b>cors</b>
sino en la puritat del anima. Adonchs sor en Jhesu-Crist molt amada
<b>consellte</b> que <b>ams</b> aquella bellesa en la qual <b>se
adelite</b> Deu. No <b>vulles</b> dins <b>lo</b> teu coratge amar la
bellesa dels homens no <b>consideres</b> <u>los homens</u> per
intencio de alegrarte en <u>lur</u> <b>belese</b>. <u>Prechte</u> la
<b>mia cara sor</b> que <b>not pintes</b> la cara per complaure als
homens e com per tal <u>te ha Deus feta</u> la cara que placies als
ulls dels homens. No <b>sia</b> <u>aytal</u> la <b>tua</b> <u>intensio</u>
que devant <b>los homens</b> <u>vulles</u> <b>aparexer</b> bella <b>car</b>
si per tal <b>te ornes</b> que en la presencia dels homens <b>sies</b>
vista esser bella gran injuria fas a Jhesu-Crist espos teu <b>ab</b>
<u>lo</u> qual <b>es</b> <u>esposada</u>. Si tu vols aparexer devant
los ulls dels homens bella ja no <b>est</b> casta sino <b>adultra</b>
e axi com <b>adultra</b> fas a Jhesu-Crist injuria. Si per tal que
sies amada mostres als homens la tua bellesa <b>diguesme</b> e com
<b>poras</b> dir que no <b>sies</b> <u>adultra</u> si mes ames <b>los
homens</b> que no a Jhesu-Crist. Com diras <b>yo</b> no <b>son</b>
<u>adultra</u> com <u>en</u> <b>lo monestir</b> <u>te sies</u>
<b>liurada</b> a Jhesu-Crist e ara <b>vulles</b> <u>complaura</u> als
homens <b>ab</b> la bellesa de la <b>tua</b> cara. Com <b>aço</b>
fas senyal mostres de <u>avol</u> <b>fembre</b>. Aço
<b>acustumen</b> de fer les <u>avols</u> <b>fembres</b> e les dones
que son <b>mundanals</b> <u>car</u> <b>pintense</b> la <b>fa</b><b>ç</b>
per tal que <b>appareguen</b> belles als ulls dels homens. E com es
<b>leia</b> cosa e com abominable que les monges façen
aço que solen fer les <b>avols
fembres</b> e les dones seglars. Adonchs honesta verge <b>oges</b>
que <b>dich</b> <u>atten</u> al meu consell <b>null temps</b> <u>te</u>
<b>embellesques</b> la cara per <b>complaura</b> als homens <b>mas</b>
<u>orna</u> la <b>tua</b> consciencia ab bones virtuts per <b>ço</b>
que <b>placies</b> a Jhesu-Crist espos teu. <b>Nos adelita</b> Deu en
la bellesa corporal sino en la bellesa <b>della</b> pensa <b>nos
adelita</b> Deu en la pintura de la cara sino en bones <b>costumes</b>
no en <b>lo gest</b> del <b>cors</b> sino en la santa conversacio.
Com la anima santa per amor de Deu es ornada dins si de bones
costumes lavors es amada per Jhesu-Crist la qual cosa declara <b>lespos</b>
en <b>lo libre dels Cantichs</b> parlant a la esposa. Diu axi o e com
es bella amada <b>mia</b>. <u>Quaix</u> que digues com es bella <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=amor" rel="nofollow" target="_blank">amada
<b>mia</b></a> ço es <span style="font-style: normal;"><b>tu
es</b></span> bella vivint justament e religiosa es amada mia amant a
mi sobre totes coses. Per tal es bella e resplandent car vivint be
converses en bones obres e per tal es <b><a href="amicsdelchapurriau.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">amigua</a></b> <u>mia</u> <b>car</b>
<u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=voldre" rel="nofollow" target="_blank">amesme</a></u> <b>perfetament</b> e no ames altre <b>amich</b> mes que
a mi e no solament es amada <b>ans</b> <u>encare</u> es molt <u>cara</u>
<b>car</b> mes <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=dessich" rel="nofollow" target="_blank">desijes</a></b> complaure a mi per bones obres en la
pensa que als homens en la bellesa <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=forana" rel="nofollow" target="_blank">forana</a></b> del <b>cors</b> e no
solament <u>es</u> <b>amigua</b> <u>ans</u> <b>es</b> molt <b>cara</b>
plena de <b>delits</b>. La anima santa es dita <b>cara</b> en <span style="font-style: normal;"><b>delits</b></span>
de les santes Scriptures <b>car</b> no pot venir <b>perfetament</b> a
la <b>familieritat</b> de Jhesu-Crist aquell qui <b>menyspresa</b>
<u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=abundá" rel="nofollow" target="_blank">habundar</a></u> en <b>delits</b> de la santa Scriptura. Aquell <b>pora</b>
venir perfetament a la amor de Jhesu-Crist <b>quis recomplex</b> <u>ab</u>
<b>los delits</b> de la santa Scriptura e ama Jhesu-Crist e es amat
per ell. <b>Mas</b> aquell qui mes <b>desija</b> <u>complaura</u> als
homens ab la bellesa de la <b>sua</b> cara que a Jhesu-Crist ab bones
obres no ama Jhesu-Crist <u>perfetament</u> ni es amat per ell.
<b>Amonestte</b> <u>donchs</u> <b>sor molt cara</b> que <b>ams</b>
Jhesu-Crist sobre totes coses <b>car</b> Deus <b>lo pare</b> <u>ta
eleta</u> per ell eternalment. <b>Prechte</b> que sol a ell <b>cobeixs</b>
complaure e que no <b>vulles</b> <u>reebre</u> dels <b>homens</b>
laor temporal e possehiras gloria eternal Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-56696327850712984912020-08-29T16:39:00.001+02:002020-08-29T16:39:26.484+02:00Capitol LXIV. Que la verge tostemps deu considerar la fi perque es venguda al monestir. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXIV. Que la verge tostemps deu
considerar la fi perque es venguda al monestir. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Cara sor
sapies tu matexa qui <b>es</b> (<i>eres; ets</i>) conex tu matexa
reduex a la tua memoria perque <b>es</b> nada sies remembrant perque
<b>es</b> <u>exida</u> en aquest mon <b>pera</b> quin us <b>es</b>
engenrada per quina condicio <b>es</b> feta per quina cosa a fer en
aquest mon <b>es</b> creada <b>membret</b> de la tua condicio <b>serva</b>
<u>lorde</u> de <b>ta</b> natura <b>sies</b> la cosa que es feta tal
sies qual <b>te ha</b> feta Deus sies tal qual <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Silvia+Dilla" rel="nofollow" target="_blank">ta instruyda</a></b> <u>lo</u>
teu <b>faedor</b> <u>ti</u> manera en tota <b>te</b> obre hages
temprança en tota cosa no
façes res sens temprança
no façes res ni mes ni menys
que vol Deus. En <b>lo be</b> <span style="text-decoration: none;">no
deu</span> esser res desmoderat. Totes coses poques son profitoses e
perfetes en sa manera. Les coses ques fan ab temprança
porten salut. Lo be que es desmoderat es fet dampnos. Tota
superfluitat es jutiada esser vici. Prudencia es temprar les virtuts
per ço que de be <b>nos fa</b><b>ç</b><b>a</b>
mal. Sor molt amada guarda que la cosa que faras sia <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=convenién" rel="nofollow" target="_blank">covinent</a></b>
al temps. Primerament guarda que deus fer hon lo deus fer quan lo
deus fer <u>en quina guisa</u> <b>lo deus fer</b> per la discrecio
conexer les rahons de les coses que deuras fer. Ab tota diligencia
posa <b>difarencia</b> en les coses que fas ab gran diligencia cogita
com comensaras lo be que faras e com <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=acabarás" rel="nofollow" target="_blank">lo finaras</a></b>. <u>Te</u>
discrecio en totes les <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=teues" rel="nofollow" target="_blank">tues</a></b> obres. Com be hauras discutida la
tua obre lavors la possehiras perfetament. Tot quant faras sens
discrecio sera vici. Moltes coses son viciades per mala custuma
moltes coses son reprovades per mal us moltes coses son mal usurpades
contra bones custumes. Adonchs <b>lo us</b> deu seguir <b>lo seny</b>.
La <b>ley</b> e la <b>raho</b> deuen <b>ven</b><b>ç</b><b>er</b>
<u>lo</u> mal us. Consellte honesta verge que dins lo teu cor tingues
ferma fe en lo cap <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=bacinets" rel="nofollow" target="_blank">bacinet</a></b> de salut en <b>lo front</b> <u>lo
senyal</u> de la creu en la <b>bocha</b> paraula de veritat en la
pensa bona voluntat en <b><a href="https://historia-aragon.blogspot.com/search?q=pitral" rel="nofollow" target="_blank">los pits</a></b> amor vertadera de Deu e del
proisme en <b>lo cors</b> senyal de castedat en la obra <b>honestat</b>
en la vida <b>tempran</b><b>ç</b><b>a</b>
en la prosperitat <b>humilitat</b> en la tribulacio paciencia en la
conversacio simplesa en lo teu Creador cerca esperança
amor en la eternal vida en les bones obres final <b>perseveranse</b>
Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-38511844098499414512020-08-29T16:34:00.000+02:002020-08-29T16:34:04.043+02:00Capitol LXIII. Que la verge deu retre ab devocio aço que ha promes a Deu. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXIII. Que la verge deu </span><b style="font-family: verdana;">retre</b><span style="font-family: verdana;">
ab devocio a</span><span style="font-family: verdana;">ç</span><span style="font-family: verdana;">o que ha promes a
Deu. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor molt cara pensa be de que has fet vot a Deu e com <b>lo
li</b> deus retre. Tu matexa has <u>votada</u> tota tu matexa
<b>entregue</b> li deus retre acusa tu matexa en los peccats loa a
Deu en los beneficis no atribuesques res de be a tu matexa digues que
de algun senyor has reebut tot quant has confessa Deus esser
misericordios e tu esser gran peccadora aquell esser vertader e tu
esser mentidera. Prechte sor molt amada que digues ab lo Propheta <b>yo</b>
entrare en la tua casa ço es
en lo monestir ab sacrificis ço
es ab <b>espirit</b> de contriccio e de <b>compunccio</b> e de
<b>punyiment</b> e retret los meus vots ço es <b>ofarre</b> mi
matexa a tu tota <b>entegra</b> en <b>lo altar</b> del cor car tota
<b>me so</b> <u>votada</u> a tu. Necessari es al quis vol salvar que
tot quant ha votat a Deu li reta ab gran devocio. Tota persona que
desija venir als goigs eternals necessari es ques studiu de
complir los bens que ha promesos a Deu. E per ço diu lo Propheta
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=occitan" rel="nofollow" target="_blank">votats</a></b> e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=occitan" rel="nofollow" target="_blank">retets</a></b> <u>los vots</u> a Deu Senyor vostre.
Quaix que digue <b>votats</b> e <b>retets</b> vosaltres <u>mateixs</u>
car aquell qui vota <b>se fa</b> deutor a Deu. Alguns vots son comuns
a tots altres son especials. Vots comuns son aquells que havem
promesos en <b>lo babtisme</b> ço es que no <u>peccariem</u> e que
renunciavem al diable e a les sues <b>pompes.</b> Vots <u>specials</u>
son com algu vota que sera <b>monge</b> o <b>canonge</b> o <b><a href="https://beceite.blogspot.com/search?q=santa+B%C3%A1rbara" rel="nofollow" target="_blank">hermita</a></b>
o semblant cosa la qual si aquell <b>quiu</b> vota <b>nou</b> <u>ret</u>
<b>nos</b> <u>para</u> (<i>pora, podrá</i>) salvar. La raho es
aquesta car aquell qui ha promes a Deu de ben viure <b>sino</b> ho
complex per obre <b>nos pora</b> salvar. Aquell qui posara a
negligencia de complir los bens que ha promesos a Deu no pora venir
als bens que Deus ha promesos. Aquell qui no vol retre a Deu los bens
qui ha votats com vol reebre de Deu <b>lo celestial do</b> com no li
<b>vulle</b> <u>retre</u> <b>son</b> vot e com <b>se pensa</b> <u>reebre</u>
de Deu <b>los dons</b> celestials. Aquell qui posa a negligencia de
<b>paguar</b> a Deu <b>sos</b> vots <b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">car</a></b> <u>aytal</u> no es
<b>feel</b> entre <u><span style="font-weight: normal;">los</span></u>
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">infeels</a></b> sera comptat aquell qui ha negligencia en retre a Deu
sos vots entre los <b>infeels</b> perira aquell qui lo seu vot no
acabara ab bones obres. Adonchs sor en Jhesu-Crist molt amada prechte
que façes lo be que has promes
no sies leugera a prometra e dura a <a href="construccionesginer.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank"><b>metraho</b> en <b>obre</b></a> no
<b>prometes</b> a Deu cosa que no <b>deges</b> atendre no
<b>presumesques</b> <u>ultra</u> <b>tes</b> forçes
no <b>prometes</b> aço que no
<b>poras</b> fer. Davant Deu seras molt culpable sino rets lo be que
has promes. Molt <b>desplaen</b> a Deu aquells qui no complexen a Deu
lurs vots. Entre <b>los infeels</b> seran <b>collocats</b> aquells
qui no <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=cumplixen" rel="nofollow" target="_blank">complexen</a> los vots que han fets. Mes val no prometre que no
complir la <i>fe</i> promesa. Empero sor amable en les coses mal
promeses romp e trenca la fe en <b>lo leig</b> vot muda ton decret e
aço que has promes e ordonat no faces lo mal que has promes no
complesques la cosa que <b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">follament</a></b> has promesa <b>mala</b>
es la <b>prometensa</b> <u>ques</u> <b>complex</b> ab peccat. Adonchs
sor esposa de Jhesu-Crist axi com <b>te dit </b>si <b>ab</b> vera
devocio <b>rets</b> a Deu <b>los vots</b> que li has <u>promesos</u>
<b>reebras</b> <u>dell</u> <b>los</b> eternals bens que ell te ha
<b>estojats</b> Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-34392194672831510712020-08-28T19:29:00.001+02:002020-08-28T19:29:12.924+02:00Capitol LXII. Que la verge no deu reebre dons. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXII. Que la verge no deu
reebre dons. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /><b>Sor</b> molt <u>cara</u> <b>oges</b> <u>a</u><u>ç</u><u>o</u>
que <b>yot</b> <u>parle</u>. La serventa de Jhesu-Crist que reeb dons
o <b>letres</b> <u>amaguadament</u> <b>trencha</b> <u>son</u> orde.
Gran mal fa e gran peccat comet la verge si reeb dons dels homens car
<b>son orde</b> <u>trencha</u>. Gran mal fa car per reebre <b>los
dons</b> temporals es feta <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Junyent" rel="nofollow" target="_blank">menyspresadora</a> e trencadora de son orde.
La verge que desija entrar en <b>no</b><b>ç</b><b>es</b>
ab Jhesu-Crist no deu donar als homens <b>sudaris</b> <u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=pentiná" rel="nofollow" target="_blank">pintes</a></u>
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=correcha" rel="nofollow" target="_blank">correges</a></b> <u>cintes</u> ni <b>cinyels</b>. La <b>monge</b> que
espera Jhesu-Crist ab la <b>lantea</b> flamejant no deu reebre dels
homens dons del segle ço es pintes <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=espills" rel="nofollow" target="_blank">espills</a></b> vels e anells
<b>paternostres</b> <u>daurats</u> ni altres coses semblants. La
monja que per amor de Jhesu-Crist es <u>velada</u> no deu reebre de
<b><a href="amicsdelchapurriau.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">sos amichs</a></b> dons de vanitat. La monja que per amor de
Jhesu-Crist ha posat vel sagrat sobre lo seu cap molt pecca si reeb
dels homens dons del segle. La monja que en tals coses <b>se adelita</b>
ab gran vanitat es <b>enguanada</b> e demostra <b>sanyal</b> de <b>avol</b>
fembra e de aço parlant sant
Jheronim diu que la santa amor <b>nos</b> agrada de dolçes
<b>letres</b> e <u>pintades</u> (<i>pintes</i>) ni de <b>sudaris</b>
ni de dons <b>sovineiats</b>. <u>Quaix</u> que digue si en la pensa
de la monja habitava santa amor no reebria dels homens dons de
vanitat e de superfluitat. La pensa santa e religiosa no desija
reebre dons dels amichs seglars sino de Jhesu-Crist per amor del qual
ha menyspresades totes les coses terrenals car de aquell deu desijar
los dons ab lo qual espera haver goig en la gloria celestial. La dona
casta no demana dons terrenals sino celestials. Tant com la persona
se adelita mes en les coses terrenals tant mes es lunyada de la amor
de Deu e si <u>les</u> <b>monjas</b> fan dins lo monestir aço que
dones seglars solen fer <b>en lo segle</b> molt son <u>culpables</u>
devant Deu. E diguesme - e no haura <u>difarencia</u> entre les dones
mundanals e les monges. - No haura <u>difarencia</u> entre aquells
qui son dins lo monestir e aquells qui son en lo segle. E no haura
departiment ni <u>difarencia</u> entre les dones seglars e
religioses. E si les dones monges donen a <b>sos amichs</b> dons
<b>plasents</b> e <b>adelitables</b> <u>axi</u> com solen fer les
males fembres <b>hon</b> es la <b>honestat</b> <u>hon</u> es la
religio <u>hon</u> es la castedat <u>hon</u> es la <b>puritat</b> <u>hon</u>
es la santedat. E si les monges les quals deuen plaure a Deu per
bones obres <u>complaen</u> a <b>lurs</b> <u>amichs</u> en mal
<b>donantlus</b> dons luxuriosos <b>hon</b> es la castedat <b>hon</b>
es la continencia <b>hon</b> es la reverencia <b>hon</b> es la
vergonya. E si les monges mes volen <b>complaura</b> als homens <b>en
lo segle</b> que a Jhesu-Crist <b>rey</b> eternal <b>en lo cel</b>
<u>hon</u> es la puritat de la religio <u>hon</u> es la rigor del
orde <u>hon</u> es la ardor de contemplacio <u>hon</u> es la <b>nedesa</b>
de la pensa <u>hon</u> es la contriccio del cor <u>hon</u> es la
ansia de la oracio <u>hon</u> son <b>los gemechs</b> <u>dels pits</u>
<b>hon</b> es <b>labit</b> monacal. Si les monges se alegren en <b>los
dons</b> temporals axi com <b>se solen</b> alegrar les dones seglars
<b>hon</b> es <b>lo menyspreu </b>del mon <b>hon</b> es la temor del
infern <b>hon</b> es la memoria del <b>juhi</b> divinal <b>hon</b> es
la recordacio del eternal <b>foch</b> <u>hon</u> es la amor divinal.
E si les monges <b>desigen</b> <u>reebre</u> dels homens dons de
<span style="font-weight: normal;">vanitat</span> <b>hon</b> es la
memoria dels peccats <b>hon</b> son les <b>lagremes</b> dels ulls <b>hon</b>
es la recordacio dels delictes. <b>Aytal</b> monja es menyspresada
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Forcadell" rel="nofollow" target="_blank">viltenguda</a></b> <u>avilada</u> e a no res tornada. Certes la monja
que reeb dons dels homens en los quals se adelita menyspresa son
orde. La monja que mes se alegre en los dons de sos amichs que en los
manaments de son orde e en son bon proposit es <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Marta+Rovira" rel="nofollow" target="_blank">prevaricadora</a></b> e
trencadora de <b>su</b> religio. De aquestes aytals diu lo Propheta
que <b>lur man dreta</b> es plena de dons. Quaix que digue posat que
lurs obres pusquen esser vistes bones empero mes se alegren en los
dons que en les bones obres mes amen reebre dels homens dons
temporals que de Jhesu-Crist bens eternals. La monja que <b>ame</b>
Jhesu-Crist perfetament no reeb superfluus ni delitables dons dels
homens car Jhesu-Crist ama sobre tots dons mundanals. Per ço en lo
libre dels Cantichs es dit a la Esgleya belles son les <u>tues</u>
<b>gualtes</b> axi com les de la <b>tortra</b>. La Esgleya es
acomparada a la <b>tortra</b> e <b>cascuna</b> anima santa car a
Jhesu-Crist ama perfetament e no posa res devant la sua amor. La
<b>tortra</b> apres que per mort ha <u>perduda</u> <b>sa</b> <u>compayia</u>
<b>null temps</b> <u>ne cerca</u> altre. Per semblant forma ho deu
fer la monja car apres que li es mort <b>lo mon</b> no Deu reebre <b>de
qui avant</b> amor carnal car no deu amar los homens en mal. La
religiosa fembre que ama negun hom mes que Jhesu-Crist no es casta
ans es <b><a href="https://lo-decameron.blogspot.com/search?q=cuernos" rel="nofollow" target="_blank">adultra</a></b> car menyspresa Jhesu-Crist al qual es esposada.
La religiosa fembra tentost com ve al monestir pren Jhesu-Crist per
espos e si apres de aço ama algun hom carnalment <b>lexantne</b>
Jhesu-Crist comet greu adulteri e si no es <b>adultra</b> en <b>lo
cors</b> <u>esho</u> en la pensa. Segons la paraula que diu
Jhesu-Crist aquell qui mira la fembra <b>cobejantla</b> ja ha
fornicat dins lo seu cor. Per semblant forma fornica la dona <b>ab
lom sil</b> <u>cobeia</u> dins <b>son cor</b> e <b>sil</b> ama
carnalment. Perque molt amada sor en Jhesu-Crist <b>consellte</b>
<u>quel</u> teu espos <b>ams</b> sobre totes coses e que solament
desitgs <b>dell</b> <u>reebre</u> dons. Prechte que Jhesu-Crist espos
ams sobre totes coses e per amor <b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">dell</a></b> no <u>reebes</u> dons
mundanals. Aquella que <b>desija</b> dons terrenals sens tot dupte no
espera haver dons celestials. Los dons <b>exorben</b> los ulls dels
savis e muden les paraules dels justs. Certes si los dons <b>exorben</b>
los ulls dels savis axi matex <b>torben</b> los ulls de les penses
religioses que <b>nols</b> <u>lexen</u> veure Deu. E per ço diu sant
Isidre que ull qui es tancat ab la pols no pot veure les coses altes.
Quaix que digue manifestament <b>lull</b> de la pensa no pot
perfetament mirar les coses celestials si la pols de la cobeiançe
lo tanca. La pensa del servent de Deu no pot esser francha en sa
contemplacio mentre es <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=escurina" rel="nofollow" target="_blank">escuresida</a></b> ab les terrenals
cobeiançes. Si la pensa de la
<b>monge</b> se adelita en los dons terrenals no contempla
perfetament les coses celestials. Si la monja desija complaure als
homens reebent e donant no ama Deu perfetament car Deus menyspresan
aquells qui desigen complaure los altres en <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">les vanitats</a> de
aquest mon. E per ço diu David
Propheta Deus ha dissipats los ossos de aquells qui plaen al homens e
son confusos car Deus los ha menyspresats. Prechte sor amable que ab
tota la tua devocio oges lo Propheta <b>Ysahies</b> dient aquell qui
lunya les sues mans de tot do habitara en lo cel e veura <b>lo rey</b>
dels <span style="font-weight: normal;">sants</span> en la sua gloria.
Aquell qui per amor de Jhesu-Crist no reeb dels homens dons de
vanitat e de superfluitat veura Deu en la sua magestat e <b>alegrar
sa</b> perpetualment en la sua bellesa ab tots los sants. Perque sor
en Jhesu-Crist molt amable prechte que reebes consell de aquest sant
propheta dient espolsa les tues mans de tot do. <b>Altre veguada</b>
<u>te amonest</u> <b>quet</b> <u>studius</u> en ressemblar aquell qui
diu <b>yo</b> acompanyat de justicia <i>comparre</i> en la <b>tua</b>
presencia e <u>sare</u> <b>sadollat</b> com <b>aparexere</b> en la
<span style="font-style: normal;"><span style="text-decoration: none;"><b>tua</b></span></span>
gloria Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-22067380882114006912020-08-28T19:22:00.002+02:002020-08-28T19:22:30.155+02:00Capitol LXI. Que la verge nos deu acompanyar ab mals homens.<p><span style="font-family: verdana;">Capitol LXI. Que la verge nos deu
acompanyar ab <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">mals homens</a>.</span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Molt cara sor oges les paraules de
Salamo dient fill meu si los homens peccadors <b>te alleten</b> <u>nols</u>
cregues no <b>vulles</b> semblar al <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">hom injust</a> ni <b>seguesques</b>
la <u>lur</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=carrera+zaguera" rel="nofollow" target="_blank">carrera</a></b>. <b>Separet</b> del <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Riu+Fillat" rel="nofollow" target="_blank">hom <b>inich</b></a> e
hauras pau. Homens justs sien tos compayons e la tua gloria sia en la
temor de Deu. Tot hom qui tu conexeras observar la temor de Deu sia
conjunt ab tu en amistat. Sant Ambros diu que la vida dels sants
homens deu esser norma de ben viure als altres homens. Aquell quis
acompanya ab santa persona al seu acostament pendra us de ben parlar
e eximpli de bona obre per ço que la sua amor sia encesa de die en
die en amor. No es gran laor esser bo <u>ab</u> <b>los bons</b> <u>mas</u>
aquell deu esser ben loat qui es bo <u>ab</u> <b>los mals</b>. Aquell
hom es molt loable qui en la compayia dels mals es bo. Axi com aquell
es <b>colpable</b> qui es mal entre los bons axi aquell es loable qui
es bo entre los mals. Les paraules dels homens qui temen Deu son
paraules de vida e son sanitat de anima als qui les amen e les
seguexen. Axi com lo sol com hix foragita les tenebres axi la
doctrina dels sants homens foragita de nostres senys les tenebres
dels vicis. E per ço diu lo Psalmista ab los sants seras sant ab los
perversos seras pervers. Adonchs sor en Jhesu-Crist molt amada si
vols ben viure esquiva la compayia de les males persones esquiva <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">los inichs</a></b> <span style="text-decoration: none;">fuig</span> als
malvats menyspresa <b>los ociosos</b> fuig a <b>pressura</b> o a gran
multitut de homens mesquins e de aquells qui segons <b>la edat lur</b>
son inclinats a mal. <b>Not acompanys</b> ab persones males not
mescles ab persones leugeres de seny conjunte ab los bons desija la
compayia dels bons requir la compayia dels bons acostet <i>al</i>
sants e no <b>ten separs</b>. Si es ab la lur <u>compayia</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tamé" rel="nofollow" target="_blank">aytambe</a></b>
<u>los</u> <b>acompayeras</b> en la conversacio e en les virtuts.
Aquell es savi qui va ab los savis aquell es <span style="font-style: normal;"><u>foll</u></span>
<b>quis mescla</b> <u>ab los</u> <span style="text-decoration: none;"><b>folls</b></span>.
Cascu se acompanya ab son semblant. <b>Perilosa</b> cosa es viure
entre mals homens <b>perillosa</b> cosa es viure entre homens qui son
de prava e malvada voluntat. Mes val haver <b>oy</b> dels mals homens
que viure en <b>lur</b> <u>compayia</u>. Axi com en la comuna vida
dels sants ha molt de be axi en la <b>compayia</b> dels mals ha molt
de mal. Aquell qui tocara la <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">cosa <b>leya</b></a> sera <b>enlegit</b> e
aquell qui tocara la cosa <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=bruta" rel="nofollow" target="_blank">sutza</a></b> sera <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=brut" rel="nofollow" target="_blank">ensutzit</a>.</b> Adonchs
sor amable si tu <b>hous</b> <u>volenterosament</u> les <b>mies</b>
paraules e les <b>complex</b> per obre seras <b>comptada</b> entre
<a href="amicsdelchapurriau.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank"><b>los elets</b> de Deu</a> Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-33785077081255459352020-08-28T19:17:00.003+02:002020-08-28T19:17:40.113+02:00Capitol LX. Que la verge deu fugir a la familieritat dels homens jovens. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LX. Que la verge deu fugir a la
</span><u style="font-family: verdana;">familieritat</u><span style="font-family: verdana;"> dels </span><b style="font-family: verdana;">homens jovens</b><span style="font-family: verdana;">. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br /><b><a href="https://antigua-lengua-catalana.blogspot.com/search?q=cara+sor" rel="nofollow" target="_blank">Cara sor</a></b>
si <b>los homens</b> sants deuen esser axi esquivats per tal que per
continuacio de <u>familieritat</u> no <b>perescha</b> la <b>santedad</b>
del hom e de la dona quant mes deuen esser esquivats <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=fonda+Roda" rel="nofollow" target="_blank">los homens jovens</a></b> qui <b>seguexen</b> les tenebroses <b>carreres</b> e
delectacions de la vida temporal. E si ab tancadura e ansia deus
fugir a la <u>familiaritat</u> continuada dels sants homens quant mes
<b>cove</b> a tu de fugir als <b>homens jovens</b> qui seguexen les
<a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank"><b>cobeian</b><b>ç</b><b>es</b></a>
del present <b>segle</b>. <u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=dimoni" rel="nofollow" target="_blank">Lo diable</a></u> presenta davant los ulls
de la dona religiosa la faç
dels homens jovens per tal que en la nit <b>se pens</b> en la bellesa
del jove que haura vista en <b>lo die</b> en guisa que la visio e <b>lo
corporal</b> esguart <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=giren" rel="nofollow" target="_blank"><b>se giren</b></a> <u><b>es</b> <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=regiren" rel="nofollow" target="_blank">regiren</a></u> continuadament
en lo <br />coratge. Al entra la sageta de Satanas per les portes dels
ulls fins al coratge. E per ço diu lo Propheta la mort es entrada en
nostra casa per les nostres finestres no entra la <b>sageta</b> del
diable dins les <b>entramenes</b> de la pensa sino per <b>los senys</b>
corporals. Sor en Jhesu-Crist molt amada los homens poden licitament
esser amats pero que sien <b>absents</b>. Amats poden esser los
homens no dins <b>mas</b> <u>de fora</u>. Amar pots los homens dins
ton coratge <b>no pas</b> dins la casa. Ama los homens dins la pensa
<b>mas</b> de <b>luny</b>. Amats deuen esser los homens per ço com
son <b>obre</b> de Deu <b>mes</b> fora la casa. Amats deuen esser los
homens <b>no pas</b> per la bellesa corporal <b>mas</b> per tal com
son obra del Creador. Sor amable altre <b>veguada</b> <u>yot amonest
</u>que <b>james</b> <u>no</u> <b>parles</b> sola <b>ab</b> hom sol.
Hom <b>el</b> mon no parle ab tu separadament. No <b>vulles</b>
parlar <u>ab</u> <b>negun</b> hom <b>sino</b> devant dos testimonis.
Esposa de Jhesu-Crist <b>james no</b> deus parlar sola <b>ab sol hom
</b>sino ab <b>lo confessor</b> com <b>te confesses</b> de <b>tos
peccats.</b> La fembra monja que <b>desija</b> parlar sola <b>ab hom
sol</b> ha gran <b>folia</b> en la sua pensa. <b>Oges</b> <u>donchs</u>
<b>sor</b> amada <b>mia</b> si tu per amor de Jhesu-Crist vols tenir
perfeta castedat <b>lig</b> molt <b>soven</b> e <b>lunyet</b> de
<b>compayia</b> de hom e sies certa que si estant en la terra hauras
menyspresada perfetament la <u>familiaritat</u> dels homens per amor
de Jhesu-Crist regnaras ab ell sens tot dupte en lo cel Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-54585373495427495322020-08-28T19:12:00.004+02:002020-08-28T19:12:55.165+02:00Capitol LIX. Com la verge no deu amar familiaritat de homens. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LIX. Com la <a href="https://antigua-lengua-catalana.blogspot.com/search?q=verge" rel="nofollow" target="_blank">verge</a> no deu amar
familiaritat de </span><b style="font-family: verdana;">homens</b><span style="font-family: verdana;">. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor molt cara e si ab ten gran
studi deus fugir a les fembres quant mes <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Anna+Gabriel" rel="nofollow" target="_blank">deus fugir a la compayia dels homens</a>. E si ab tanta ansia esquives la <u>familieritat</u> de
les dones quant mes deus esquivar la <u>familieritat</u> dels homens
e si ab tanta cura e ansia esquives lo parlar de les fembres quant
mes deus esquivar <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mentirós" rel="nofollow" target="_blank">los enguans</a></b> dels homens e si ab ten gran
treball separes les orelles de les paraules de les fembres quant mes
les deus separar de les <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=mentira" rel="nofollow" target="_blank">paraules <b>enguanadores</b></a> dels homens. Sor
mia en Jhesu-Crist <b>consellte</b> que per sant que sia lom no hage
ab tu compayia per sant que sia e per just no hage ab tu familiaritat
per gran religios que sia no <b>soumeg</b> per res ab tu per molt que
sia bo no hage continuacio ab tu. La raho es aquesta per tal que per
sobres de gran <u>familiaritat</u> no <b>perda</b> <u>la un e laltre</u>
la castedat e que per continuacio de visitacio no sia en cascuna part
<b>anullada</b> la <b>honestat</b> e per continuat parlament de cada
part la religio no sia difamada e que per us de veures tots <b>jorns</b>
no sia cascuna part <b>deshonestada</b>. Aquell cau de la caritat del
proisme qui dona occasio de fer mal car posat que no faça
mal per obre empero engendra oppinio molt mala. Per continuacio pecca
lom pus tost. Soin se esdeve que la avinentesa e <u>familieritat</u>
venç e no pot esser sobrada la
occasio de peccar e sovin enclina la volontat e la <b>met en obre</b>.
La continuacio e avinentesa sobre aquells qui no <b>pogren</b> esser
<b>sobrats</b> per la delectacio. <b>Hom e dona</b> <u>aiustats</u>
en un <b>loch</b> alla <b>los</b> provoca la inclinacio de la carn
<b>don</b> es <b>axida</b>. La natural flama de la carn <b>se encen</b>
si <b>atteny</b> materia <b>luxuriosa</b>. Hom e dona son diversos
per natura los quals si son <b>collocats</b> en un <b>loch</b> posat
que no pequen empero per sobres de continuacio nodrexen entre si mala
fama e com qui portara foch en <b>lo seu si</b> e que <b>nos crem</b>.
Lo <b>foch</b> e la <b>estopa</b> <u>aiustats</u> <b>ensemps</b>
<u>nodrexen</u> flames e posat que no <b>sien</b> contraries coses si
son posats en un <b>loch</b> <u>nodrexen</u> gran flama per semblant
forma posat que <u>la dona el hom</u> no façen
mal empero per sobres de gran <u>familiaritat</u> nodrexen mala fama
e fan los altres murmurar contra ells. Si <b>lo frare</b> religios e
la monja continuen massa en <u>familieritat</u> donen als altres
materia de murmuracio. Diversos son en natura generativa <b>lom</b> e
la dona e per ço si massa continuen <b>ne hix</b> occasio de peccar.
Perque stan donchs en una <b>lo foch</b> e la estopa perque la serp
es <b>collocada</b> dins <b>lo si</b> perque <b>lo foch</b> es portat
en la falda perque la <b>fembre</b> que ha promesa castedat a Deu ha
<b>compayia</b> <u>ab</u> <b>homens</b>. La dona que per amor de Deu
ha <b>menyspresat</b> <u>lo segle</u> perque ama la <u>familieritat</u>
dels homens perque ama la presencia dels homens la dona que <b>desija</b>
entrar <b>ab</b> Jhesu-Cristen <u>en</u> <b>lo talem</b> celestial
perque la fembra que es devota a Deu vol <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=orelles" rel="nofollow" target="_blank">hoyr</a></b> les paraules
<b>enguanadores</b> dels homens perque aquella que no ha volgut haver
marit en <b>lo segle</b> com es posada en lo monestir <b>cobeia</b>
veure la faç dels homens.
Adonchs sor en Jhesu-Crist molt amada si vols esser segura de
fornicacio sies separada de cors e de pensa de la compayia dels
homens si vols tenir <b>perfetament</b> la castedat per amor de
Jhesu-Crist <b>lunyet</b> dels homens. Tu com seras posada prop la
serp no seras <b>lonch</b> temps segura. Adonchs sor en Jhesu-Crist
molt amada <b>oges</b> paraules de bon consell. No <u>senten</u> los
homens lo teu parlament no <u>vegen</u> la <b>tua fa</b><b>ç</b>
no <u>coneguen</u> la <b>tua</b> cara posat que <b>ogen</b> <u>lo</u>
teu nom. Verge honesta <b>oges</b> les paraules del Apostol dient <b>obs</b>
es a <b>nos</b> que <b>haiam</b> bon testimoni de aquells qui son de
fora e que dins <u>nos</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=tingam" rel="nofollow" target="_blank">haiam</a></b> bona vida. Per nostre be e
bona fama e per be dels altres <b>sapies</b> <u>sor</u> amable que si
per amor de Deu esquives la <b>compayia</b> dels homens <b>reebras</b>
per Deu <u>en</u> <b>lo</b> cel la <b>compayia</b> dels angels Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-14261925276879703282020-08-28T19:07:00.003+02:002020-08-28T19:07:39.533+02:00Capitol LVIII. Com la verge deu esquivar companyia de dones seglars e legues. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LVIII. Com la verge deu
esquivar companyia de dones seglars e </span><b style="font-family: verdana;">legues</b><span style="font-family: verdana;">. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor molt
cara prechte que fuges a la <b>companyia</b> de les dones <u>legues</u>
e seglars. Les dones legues que no han ab tu una religio <b>nos
acosten</b> ab tu a una <b>compayia</b> <a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">car allo</a> <u>hot</u> <b>prehiquen</b>
que elles amen de aço te informen que mes volen. Per ço deus
esquivar la compayia de les dones seglars car lo mon amen e del mon
parlen les coses terrenals amen e per ço de les coses terrenals
parlen les coses transitories cobegen e per ço de coses transitories
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=omplin" rel="nofollow" target="_blank">unplen</a></b> les tues orelles. Per tal diu la santa Scriptura <b>cascu</b>
<u>loha</u> ço que <u>ame</u>. Certes <b>sil hom</b> amave les coses
celestials les coses celestials loaria si les coses celestials amava
les coses celestials aprovaria e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=predicá" rel="nofollow" target="_blank">prehicaria</a></b> si les coses
celestials <b>cobeiava</b> de aquelles te amonestaria. E per ço
la mia cara sor <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=consell" rel="nofollow" target="_blank">consellte</a></b> que foragits de tu la companyia de
les dones seglars. La raho es aquesta <u>car</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">leygs</a></b>
<a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=parlamén" rel="nofollow" target="_blank">parlaments</a> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=putput" rel="nofollow" target="_blank">corrumpen</a></b> les bones <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=costums" rel="nofollow" target="_blank">custumes</a></b>. <u>Diguesme</u>
cara sor que fa la <b>muller</b> del <b>hom</b> <u>ab</u> la <u>esposa</u>
de Jhesu-Crist que fa la dona <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=casada" rel="nofollow" target="_blank">maridada</a></b> ab la verge a
Jhesu-Crist devota que fa la dona maridada ab la verge a Deu
<b>consegrada</b> la dona que <u>ama</u> <b>son</b> <u>marit</u> que
fa ab la verge que ama Jhesu-Crist la dona que no te <b>lo</b> teu
proposit perque ve a la tua compayia la <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=junyent" rel="nofollow" target="_blank"><b>fembra</b> seglar</a> que no
porta lo teu habit perque se acosta a la tua compayia que tracta ab
tu la dona seglar la qual no porta ab tu <b>lo jou</b> de Jhesu-Crist
la dona que ab tu no <b>sobiugua</b> <u>lo coll</u> al jou de
Jhesu-Crist perque se acosta al teu <b>colloqui</b> e parlament.
<b>Labit</b> es divers e diversa es la afeccio. Axi com diversa es ab
tu en la vestidura axi es diversa en lo coratge. La dona seglar <b>orgue</b>
es de Satanas ella canta devant tu <b>cantilenes</b> ab les quals <b>te
vincle</b> a les delectacions del mon e ab quet mostre les <b>ç</b><b>endes</b>
del diable. La <b>serena de la mar</b> segons que <b>legim</b> es del
<b>melich</b> amunt axi com una verge molt bella e del <b>melich</b>
avall es axi com a ocell canta ab molt <u>dolce</u> <b>vou</b> e ab
grans melodies e ab molt gran dolçor
fa diverses concordançes
empero <b>sovin</b> <u>se esdeve</u> que ab dolces <b>cantilenes</b>
<u>enguana</u> <b>los</b> mariners <b>els</b> posa en gran <b>parill</b>.
Sovin se esdeve quels mariners <b>navegans</b> per la mar <b>hoen</b>
les dolçes <b>vous</b> de les
<b>serenes</b> e son <b>enguanats</b> per les dolces <b>vous</b> e <u>ab
los</u> cantars suaus e son portats a perdicio de mort. Axi com les
<b>serenes</b> <u><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">enguanen</a></u> los mariners ab lurs dolços
cants axi la dona seglar ab ses belles paraules <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Amela" rel="nofollow" target="_blank">enguanadores</a></b>
<u>di</u><u>ç</u><u>ipa</u>
les serventes de Jhesu-Crist e axi com la serena <b>ab ses dol</b><b>ç</b><b>es</b>
<u>cantilenes</u> sol desviar <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=barco" rel="nofollow" target="_blank">los naveguants</a></b> de lur dret cami
e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">portalos</a></b> a perdicio axi la dona seglar <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Junyent" rel="nofollow" target="_blank">ab ses paraules</a></b>
blanes e <b>enguanadores</b> sol traure les serventes de Jhesu-Crist
de lur bon proposit portantles a perill de lurs animes. Adonchs sor
amada en Jhesu-Crist fuig als cants de les serenes per tal que tu
mentre <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=escoltes" rel="nofollow" target="_blank">hous</a></b> les delectacions terrenals no sies foragitada del
cami dret de les santes virtuts. E com e que son les paraules de les
fembres <u>legues e seglars</u> sino cants de serenes. Donchs fuig al
cant de la serena e separa les tues orelles de la dona quet dona mal
consell fuig a les paraules de la dona seglar axi com al <b>siulet</b>
de la <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=serp" rel="nofollow" target="_blank">serpent</a></b> <u>guardet</u> que en lo monestir <b>not enguan</b>
la lengua de la dona mal parlera. Axi com la serp <b>enguana</b> la
dona en Paradis terrenal <b>guardet</b> que la dona vana e <b>lenguda</b>
no <b>escamp</b> en les <b>tues</b> orelles <b>verins</b> de mort
<b>guardet</b> que la mort no <b>entre</b> per les <b>tues</b>
finestres <b>ço</b> per <b>los</b> ulls e per les orelles dins la
<b>tua</b> anima. Sor amable com tu veuras la dona diversa ab tu en
lo teu proposit arma lo teu cor ab <span style="font-style: normal;"><b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Escudero" rel="nofollow" target="_blank">lescut</a></b></span>
de la fe e arma contra ella lo teu front ab lo senyal de la creu
victoriosa. Honesta verge en aço solament <b>te atorch</b> licencia
de parlar ab dona seglar que ab los teus sants consells li façes
derenclir lo mon e venir al monestir. En aço solament <b>te do</b>
licencia de parlar ab dona seglar que li mostres a menyspresar les
coses terrenals e amar les celestials e <b>exir</b> del mon e servir
a Deu en guisa que per lo teu parlar menyspreu les coses transitories
e <b>cobeig</b> les eternals. Sor molt cara si tu <b>fa</b><b>ç</b><b>
aço quet</b> he dit guardaras tu matexa de mal en lo present mon e
reebras de nostre Senyor Deu corona en cel Amen.
</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6900754871232254075.post-15377319396853316812020-08-28T19:01:00.001+02:002020-08-28T19:01:14.177+02:00Capitol LVII. De saviesa. <p><span style="font-family: verdana;">Capitol LVII. De <a href="aguelosebeta.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">saviesa</a>. </span></p><p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-family: verdana;"><br />Sor
molt cara oges Jhesu-Crist dient en lo seu Evangeli <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=occitan" rel="nofollow" target="_blank">siats</a></b>
savis axi com a serpents e simples com a colomes. E Salamo diu la
simplesa dels justs los endreçara
e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintana" rel="nofollow" target="_blank">lenguan</a></b> dels mals homens <b>destrohira</b> a ells <b>mateyxs</b>.
La carrera del hom simple es carrera de Deu e aquells qui fan mal
stan en continuada temor. La justicia del simple endreçara
la sua carrera e lo malvat caura en la sua malicia. <u>Lom</u>
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=inossén" rel="nofollow" target="_blank">ignocent</a></b> creu tota paraula e aquell qui <b>enguanara</b> <u>los
justs</u> caura en <b>sa</b> propia destruccio e los homens simples
possehiran lurs bens. Los <b>homeyers</b> han en <b>oy</b> <u>lom</u>
simple e los justs cerquen la salut de aquell. La santa rustiquesa o
pagesia o grossaria solament aprofita a si matexa e tant com <b><a href="construccionesginer.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">hedifica</a></b>
la Esgleya de Deu tant la <b>destroex</b> sino contrasta als qui
<b>destrouexen</b> la veritat. E segons que diu sant Jheronim en los
servents de Jhesu-Crist no deu esser cercada bellesa ni ornament de
cors sino solament simplicitat de pensa mas si lom es simple o es
<b><a href="carlosrallobadet.blogspot.com" rel="nofollow" target="_blank">rustech</a></b> <u>nos pense pas</u> que per la simplesa o <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Carlos+Rallo" rel="nofollow" target="_blank">rustiquesa</a></b>
la sua santedat stigue en la <b>sua lengua </b><u>mas</u> <b>ten
solament</b> <u>sta</u> en la pura e simple consciencia qui havia de
elegir la una de dues coses imperfetes. Molt millor cosa seria elegir
haver grosseria santa que lengua peccadora e pintada. En maior
reverencia deu esser tenguda la santa rustiquesa e grosseria que la
<b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=gola" rel="nofollow" target="_blank">guarguanta</a></b> molt <u>parlera</u>. Sor en Jhesu-Crist molt amada
si la nostra intencio sera simple davant Deu les nostres obres no
seran tenebroses en lo seu juhi. Aquells qui no saben esser casts per
iusticia no poden esser <b>ignocents</b> per simplesa. <br />La santa
Esgleya dels <b>elets</b> comença
en virtut de temor les carreres de dreta simplicitat e <b>termenales</b>
en caritat. Deus no solament mira les paraules <b>ans</b> escodrinya
<b>lo</b> cor e ama aquells <b>quil servexen</b> en simplesa de cor.
E per ço lespos parla en lo libre dels Cantichs dient una es la
coloma <b>mia</b> <u>perfeta</u> <b>mia</b> una es <b>eleta</b> a la
<b>sua</b> mare e a la <b>sua</b> <b>engenradora</b>. La gracia de
Deu es mare nostra per regeneracio per la qual una coloma es elegida
car solament aquells acull qui perseveren en simplicitat e <b>nos
separen</b> de la unitat. Molts feels christians son qui ab tota lur
intencio trameten a Deu e ab un desig de Jhesu-Crist <b>se nodrexen</b>
<u>es liguen</u> los uns als altres e <b>ellavors</b> fan un cors
compost de molts <b>menbres</b> e aquests vivints en una simplicitat
son fets <b>una coloma</b>. Les coses que per los homens son
menyspresades e tengudes per vils en gran gloria son devant Deu.
Adonchs sor amable preguem Deu tot poderos queus trameta lo seu Sant
Sperit del cel quins façe
haver simplesa de coloma e saviesa de serp car la serp es animal molt
astut car <b>ligse</b> de la serp quis apella <b>aspis</b> que com
veu venir <b>lo encantador</b> fica la una orella en la terra e
laltra <b>se tanca</b> ab la <b>coa</b> per ço que no <b>hoge</b> la
<b>vou</b> del encantador. E per ço
lo Propheta parlant de aquells qui son <b>cruells</b> e savis en mal
diu axi la furor de aquests es semblant a la furor de la serp axi com
es <b>lo aspis</b> <u>sorde</u> la qual <b>tancha</b> les orelles per
tal que no <b>hoge</b> la <b>vou</b> del encantador <b>lo</b> qual
encanta saviament. Adonchs sor amable ressemble a la serp en aquesta
part ço es que <b>tanchs</b> les orelles per ço que no <b>hoges</b>
males paraules. Honesta verge <b>pregua</b> Deu que <b>lo lit</b> del
peccador no <b>engrex</b> <u>lo</u> teu cap. Oli del peccador es la
laor del <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Quintaneta" rel="nofollow" target="_blank">laguoter</a></b>. La serp <b>tancha</b> la orella per tal que
no <b>hoge</b> <u>lo</u> encantador. Tu axi matex <b>tancha</b> la
orella per ço que no <b>hoges</b>
<u>lo</u> mal parler. La serp es savia que no vol <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=orelles" rel="nofollow" target="_blank">hoir</a></b> la
paraula de la mort per ço que no <b>muyre</b>. Adonchs sies tu savia
en <b>lo hoyr</b> per ço que les males paraules no entren per les
orelles a la tua anima <u>don</u> <b>muyres</b>. Adonchs esposa de
Jhesu-Crist prechte que no hages en tu saviesa de serp sens
simplicitat. Hage en tu astucia de serp per ço
que <b>esquius</b> lo mal saviament e studiosa. Sie en tu simplesa de
coloma per ço <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Amela" rel="nofollow" target="_blank">quet promogua</a></b> a fer bones obres. Sor en
Jhesu-Crist molt amada sapies que la coloma ha VII virtuts les quals
poras haver en tu per gracia del Sant Sperit. La coloma reposa <b>sovin</b>
e seu sobre <b>los rius</b> de les <b>aygues</b> per tal que <b>veent</b>
venir <b>lo falco</b> sobre si <b>se acabu</b><b>ç</b><b>e</b>
en les <b>ones</b> del riu e que <b>escap</b>. Item la dita coloma
<b>elegeixs</b> <u>los millors</u> grans del <b>forment</b> <u>nodreixs</u>
sovin <b>los polls</b> <u>daltri</u> no <b>fir</b> <u>ab</u> <b>lo
bech</b> <u>no ha fel</u> fa <b>lo niu</b> en les finestres del mur
ha <b>gemech</b> en <b>loch</b> de cant. Honesta verge pregua Deu ab
tot lo teu estudi <b>quet do</b> aquestes virtuts de la coloma ço es
que segues sobre Ios rius de les santes Scriptures en guisa que per
lurs consells <b>escaps</b> a la <b>rapina</b> del diable. Com
<b>legiras</b> les santes Scriptures <b>elegeixs</b> les millors
sentencies ab les quals <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Rajadell" rel="nofollow" target="_blank">te sadols</a></b> nodreix <b>los polls</b>
<u>daltri</u> ço es converteix a Deu los homens <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Gracia+Zapater" rel="nofollow" target="_blank">quis son lunyats</a></b>
de virtuts e aço faras ab tes
bones paraules e santes e sants eximplis no <b>fires</b> <u>ab</u> <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=putput" rel="nofollow" target="_blank">lo bech</a></b> ço es <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Sorolla+Vidal" rel="nofollow" target="_blank">no façes mal</a> a
<b>ton proisme</b> ni li digues mal <u>no hages fel</u> ço es no
hages ira dins tu matexa en les finestres de les pedres <b>fe</b> <u>ton</u>
niu ço es la tua esperança
sia ferma en Deu qui es dit ferma <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=pedra" rel="nofollow" target="_blank">pedre</a></b> hages <b>gemech</b> en
<b>loch</b> de cant ço es que
axi com los homens seglars se alegren en les <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Ascuma" rel="nofollow" target="_blank">cantilenes</a></b>
mundanals axi te alegres tu en <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=gemegá" rel="nofollow" target="_blank">gemech</a></b> e tristor spiritual.
Adonchs sor amable <b>a tus cove</b> segons demunt es dit que ab tota
la tua ansia <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=entengues" rel="nofollow" target="_blank">entenes</a></b> e <b><a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=esquivos" rel="nofollow" target="_blank">esquius</a></b> <u>los eguayts</u> dels
<b>enemichs</b>. En tal forma tes necessari haver ignorancia de
simple vida que ensemps ab la simplesa de vida hages prudencia.
Aquell qui no mescla la prudencia ab la simplesa segons que diu lo
Propheta es coloma <a href="https://chapurriau.blogspot.com/search?q=Silvia+Dilla" rel="nofollow" target="_blank">enguanada</a> la qual no ha cor. Per tal es coloma com
es simple per tal es sens cor com ha prudencia sens simplesa. Sor
amable altre <b>veguade</b> te amonest que apparells dins lo teu cor digne
habitacio a Jhesu-Crist en guisa que ell venint <b>ab lo pare</b> e
<b>ab lo Sant Spirit</b> <u>vulla</u> fer <b>sa</b> habitacio en <b>la
cambre</b> del teu <b>pits</b> Amen.</span></p>Ramón Guimerá Lorentehttp://www.blogger.com/profile/00535648385336234321noreply@blogger.com0